Azərbaycanca AzərbaycancaDeutsch Deutsch日本語 日本語Lietuvos Lietuvosසිංහල සිංහලTürkçe TürkçeУкраїнська УкраїнськаUnited State United State
Dəstək
www.wikimedia.az-az.nina.az

Vikipediya azad ensiklopediya Okean günəş balığıElmi təsnifatXəTA parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır Okean

Okean günəş balığı

Okean günəş balığı
Vikipediya, azad ensiklopediya
Okean günəş balığı
image
Elmi təsnifat
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır.
???:
Okean günəş balığı
Beynəlxalq elmi adı

Okean günəş balığı və ya Ay balığı həmçinin başlı balıq (lat. Mola mola) — Yastı bədən quruluşlu və yuvarlaq gövdəli okean sularının qəribə görünüşlü qarnıtikankimilər dəstəsindən olan div balığı. Bu növ balığın üç növü var, okean aybalığı, pərvanəbalığı və günəş balığı (mola mola). Ən tanınmış növü günəş balığıdır. Dadı və pis qoxusu səbəbindən ticarət dəyəri yoxdur.

Taksonomiyası

| ]

Günəş balığının dərisi 15 sm qalınlığındadır. Bütün orqanizmlər arasında ən qalın dərisi olan canlılardan ilk sıralardadır. Bu qalın dərisinin üzərində 50 civarında müxtəlif parazit növü və müxtəlif mikroorqanizmlər yaşayır. Bu canlılar günəş balığının qaranlıqda parlamasına səbəb ola bilərlər. Günəş balıqları bəzən, hələ bilinməyən səbəblərdən suyun üzərində yan yatırlar. Gecə bu şəkildə su üzündə yan yatarak dərisinin mikroorqanizmlər sayəsində parladığı anlarda ay işığının su üzərindəki kölgəsini əks etdirirlər. Quyruğu və döş üzgəcləri sinəsinə müqayisədə çox balaca olduğundan, suda tarazlığını güclə saxlayır. Buna görə də, ağzından su püskürərək yavaş-yavaş üzürlər. Hərdən də suyun üzərində günəşlənir kimi uzanaraq dinlənirlər. Əvvəllər açıq dənizlərdə rastlanan aybalıqlarının qəribə görünüşündən, böyüklüyündən və su püskürtməsi nəticəsində çıxardığı xırıltılı səsdən qorxan dənizçilər bu zərərsiz balıqları xəritələrində bir canavar kimi göstərirdilər, amma günəş balığı çox sakit canlıdır, məsələn, özünə yaxınlaşan dalğıclara çox sakit yanaşır.

Bədənləri, balon balığında və bəzi digər Tetraodontiformes dəstəsinə aid balıqlarda görülən tetrodotoksin zəhərini istehsal edə bilər. Günəş balıqlarının sayları dənizlərin çirklənməsi ilə bağlı azalmağa davam edir.

Ən böyükləri ağzından quyruğuna qədər 3 metr, kürək üzgəcindən anal üzgəcinə qədər 4 metr və 2 ton ağırlığa qədər çata bilər. 25-30 yaşına qədər yaşadıqları təxmin edilir. 2 ton ağırlıqlarını nəzərə alaraq, ümumilikdə 27.000 balıq növünü əhatə edən sümük balıqları sinfinin ən böyük balığı sayılır (çünki uzunluqları 7-8 metrə qədər olan mersin balıqlarının ağırlıqları ən çox 1,5 ton olur).

Qaba strukturlu bədəni sanki yarısı itmiş kimi görünür. Qarın üzgəclərinin də çatışmazlığı bu görüntünü daha da maraqlı edir. Hələ körpə olan günəş balıqlarının yaxşı inkişaf etmiş və istifadə edilə bilən bir quyruq üzgəci var, amma balıqlar böyüdükcə quyruq üzgəcləri də genişlənir və nəticədə dalğalı uzun bir pərdə yaradır. Bu üzgəci irəliləmək üçün istifadə edə bilməz, yalnız çox böyük olan kürək və anal üzgəclərinin gücü ilə irəliləyir. Günəş balığı yaxşı bir üzgüçü deyil və hərəkətləri çox kobuddur.

Dişi balıqlar 300 milyon yumurta atır. Bunların çoxu digər balıqlar tərəfindən yeyilir. Yumurtadan çıxan balaca balıqlar yalnız 2-3 millimetr böyüklüyündədir və bu şəkildə analarının böyüklüyü ilə müqayisədə heyvanlar aləminin ən kiçik balacalarıdır. Körpə balıqların uzun bir iynəsi var.

İsti və ilıq dənizlərin orta dərinliyində yaşayan aybalığı daha çox plankton və xırda dəniz canlıları ilə bəslənir. Bundan başqa dənizanalarını, xırda qabıqlı heyvanları da yeyirlər. Sayları olduqca az olan bu balıqlarının əti yeyilmədiyinə görə ov mənbəyi deyil.

Xüsusilə isti və mülayim sulara üstünlük verən balığı günəşli yerlərdə görmək olar. Bu balıqlara xüsusilə Asiyanın, Afrikanın və Avstraliyanın isti dənizlərində rast gəlinir və 1000 metr dərinliyə qədər enə bilərlər. Yay vaxtı Aralıq dənizində də görülə bilər. Türkiyədə Egey və Mərmərə dənizlərində nadir hallarda da olsa da rast gəlinir.

İstinadlar

| ]
  1. Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
  2. "Synonyms of Mola mola (Linnaeus, 1758)" (ingilis). en:FishBase. 7 aprel 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 noyabr 2024.
  3. Thys, Tierney. "Life History of the Ocean Sunfish" (ingilis). www.oceansunfish.org. 18 fevral 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 noyabr 2024.
  4. "Mola mola". (ingilis).
  5. Froese, Rainer, and Daniel Pauly, eds. (2006). "Mola mola" FishBase saytında. April 2006 version.
  6. Roach, J. "World's heaviest bony fish discovered?" (ingilis). National Geographic News. 2003. 10 iyun 2004 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 noyabr 2024.
  7. "Рекордно тяжелая костная рыба была обнаружена рядом с Азорскими островами" (rus). 20 oktyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 noyabr 2024.
  8. Jonathan A. Freedman, David L. G. Noakes. Why are there no really big bony fishes? A point-of-view on maximum body size in teleosts and elasmobranchs // Reviews in Fish Biology and Fisheries . 12(ingilis). 2002. 403—416. doi:10.1023/A:1025365210414. ISSN 0960-3166.

Xarici keçidlər

| ]
  • FishBase reference
  • Australian Museum
  • OceanSunfish.org
  • Mike Johnson Natural History Photography
  • Phillip Colla Photography/Oceanlight.com
  • Video lecture (16:53): Swim with giant sunfish in the open ocean - en:Tierney Thys
  • Skaphandrus.com Mola mola photos Arxivləşdirilib 2016-01-05 at the Wayback Machine

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer

Vikipediya azad ensiklopediya Okean gunes baligiElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Okean gunes baligiBeynelxalq elmi adiMola mola L 1758Sekil axtarisiITIS 173414NCBI 94237EOL 46570742FW 178163 Okean gunes baligi ve ya Ay baligi hemcinin basli baliq lat Mola mola Yasti beden quruluslu ve yuvarlaq govdeli okean sularinin qeribe gorunuslu qarnitikankimiler destesinden olan div baligi Bu nov baligin uc novu var okean aybaligi pervanebaligi ve gunes baligi mola mola En taninmis novu gunes baligidir Dadi ve pis qoxusu sebebinden ticaret deyeri yoxdur Taksonomiyasi span Gunes baliginin derisi 15 sm qalinligindadir Butun orqanizmler arasinda en qalin derisi olan canlilardan ilk siralardadir Bu qalin derisinin uzerinde 50 civarinda muxtelif parazit novu ve muxtelif mikroorqanizmler yasayir Bu canlilar gunes baliginin qaranliqda parlamasina sebeb ola bilerler Gunes baliqlari bezen hele bilinmeyen sebeblerden suyun uzerinde yan yatirlar Gece bu sekilde su uzunde yan yatarak derisinin mikroorqanizmler sayesinde parladigi anlarda ay isiginin su uzerindeki kolgesini eks etdirirler Quyrugu ve dos uzgecleri sinesine muqayisede cox balaca oldugundan suda tarazligini gucle saxlayir Buna gore de agzindan su puskurerek yavas yavas uzurler Herden de suyun uzerinde guneslenir kimi uzanaraq dinlenirler Evveller aciq denizlerde rastlanan aybaliqlarinin qeribe gorunusunden boyukluyunden ve su puskurtmesi neticesinde cixardigi xiriltili sesden qorxan denizciler bu zerersiz baliqlari xeritelerinde bir canavar kimi gosterirdiler amma gunes baligi cox sakit canlidir meselen ozune yaxinlasan dalgiclara cox sakit yanasir Bedenleri balon baliginda ve bezi diger Tetraodontiformes destesine aid baliqlarda gorulen tetrodotoksin zeherini istehsal ede biler Gunes baliqlarinin saylari denizlerin cirklenmesi ile bagli azalmaga davam edir En boyukleri agzindan quyruguna qeder 3 metr kurek uzgecinden anal uzgecine qeder 4 metr ve 2 ton agirliga qeder cata biler 25 30 yasina qeder yasadiqlari texmin edilir 2 ton agirliqlarini nezere alaraq umumilikde 27 000 baliq novunu ehate eden sumuk baliqlari sinfinin en boyuk baligi sayilir cunki uzunluqlari 7 8 metre qeder olan mersin baliqlarinin agirliqlari en cox 1 5 ton olur Qaba strukturlu bedeni sanki yarisi itmis kimi gorunur Qarin uzgeclerinin de catismazligi bu goruntunu daha da maraqli edir Hele korpe olan gunes baliqlarinin yaxsi inkisaf etmis ve istifade edile bilen bir quyruq uzgeci var amma baliqlar boyudukce quyruq uzgecleri de genislenir ve neticede dalgali uzun bir perde yaradir Bu uzgeci irelilemek ucun istifade ede bilmez yalniz cox boyuk olan kurek ve anal uzgeclerinin gucu ile irelileyir Gunes baligi yaxsi bir uzgucu deyil ve hereketleri cox kobuddur Disi baliqlar 300 milyon yumurta atir Bunlarin coxu diger baliqlar terefinden yeyilir Yumurtadan cixan balaca baliqlar yalniz 2 3 millimetr boyukluyundedir ve bu sekilde analarinin boyukluyu ile muqayisede heyvanlar aleminin en kicik balacalaridir Korpe baliqlarin uzun bir iynesi var Isti ve iliq denizlerin orta derinliyinde yasayan aybaligi daha cox plankton ve xirda deniz canlilari ile beslenir Bundan basqa denizanalarini xirda qabiqli heyvanlari da yeyirler Saylari olduqca az olan bu baliqlarinin eti yeyilmediyine gore ov menbeyi deyil Xususile isti ve mulayim sulara ustunluk veren baligi gunesli yerlerde gormek olar Bu baliqlara xususile Asiyanin Afrikanin ve Avstraliyanin isti denizlerinde rast gelinir ve 1000 metr derinliye qeder ene bilerler Yay vaxti Araliq denizinde de gorule biler Turkiyede Egey ve Mermere denizlerinde nadir hallarda da olsa da rast gelinir Istinadlar span Integrated Taxonomic Information System ing 1996 Synonyms of Mola mola Linnaeus 1758 ingilis en FishBase 7 aprel 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 noyabr 2024 Thys Tierney Life History of the Ocean Sunfish ingilis www oceansunfish org 18 fevral 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 noyabr 2024 Mola mola ingilis Froese Rainer and Daniel Pauly eds 2006 Mola mola FishBase saytinda April 2006 version Roach J World s heaviest bony fish discovered ingilis National Geographic News 2003 10 iyun 2004 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 noyabr 2024 Rekordno tyazhelaya kostnaya ryba byla obnaruzhena ryadom s Azorskimi ostrovami rus 20 oktyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 noyabr 2024 Jonathan A Freedman David L G Noakes Why are there no really big bony fishes A point of view on maximum body size in teleosts and elasmobranchs Reviews in Fish Biology and Fisheries 12 ingilis 2002 403 416 doi 10 1023 A 1025365210414 ISSN 0960 3166 Xarici kecidler span Vikianbarda Okean gunes baligi ile elaqeli mediafayllar var FishBase reference Australian Museum OceanSunfish org Mike Johnson Natural History Photography Phillip Colla Photography Oceanlight com Video lecture 16 53 Swim with giant sunfish in the open ocean en Tierney Thys Skaphandrus com Mola mola photos Arxivlesdirilib 2016 01 05 at the Wayback MachineTakson eynilesdirmeleriWikidata Q192285 Wikispecies Mola mola ADW Mola mola Mola mola BOLD 29489 EoL 46570742 EPPO MOLAMO EUNIS 124279 FishBase 1732 Fossilworks 178163 GBIF 5213725 iNaturalist 49601 IRMNG 10282171 ITIS 173414 IUCN 190422 NBN NBNSYS0000176502 NCBI 94237 NZOR 15b3ebbb 4367 4dbe acd9 b068a9d537c0 WoRMS 127405 Lugetler ve ensiklopediyalarBoyuk katalan Boyuk norvec Britannica onlayn TaksonomiyaEOL GBIF iNaturalist NCBI IRMNG ITIS TSN WoRMSNormativ yoxlamaMicrosoft 2779137930 Kateqoriyalar Elifba sirasina gore heyvanlar1758 ci ilde tesvir edilen baliqlarGizli kateqoriyalar Vikipediya Taksosablonsuz biologiya meqaleleriVikipediya Vikidatada menbeleri olan meqalelerVikinovlere istinadi olmayan meqalelerTaksonun latinca adindan istiqametlendirme olmayan biologiya meqaleleriTakson sablonu istifade olunan meqalelerTaksonbarda from parametri daxil edilmemis meqaleler

Nəşr tarixi:
Yuxarı