Nikola Artemyeviç Tereşşenko (ukr. Тере́щенко Мико́ла Арте́мович; 14 (26) oktyabr 1819 və ya 14 oktyabr 1819, Qluxov[d], Kiçik Rusiya general-qubernatorluğu[d] – 19 yanvar (1 fevral) 1903 və ya 19 yanvar 1903, Kiyev, Kiyev quberniyası, Rusiya imperiyası) — gizli müşavir, Ukrayna və Rusiya siyasi xadimi, sahibkar və xeyriyyəçi, Tereşşenko sülaləsinin banisi böyük oğlu, Müvəqqəti Hökumətin naziri babası.
Nikola Tereşşenko | |
---|---|
ukr. Микола Артемович Терещенко | |
![]() | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 14 (26) oktyabr 1819 və ya 14 oktyabr 1819 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 19 yanvar (1 fevral) 1903 (83 yaşında) və ya 19 yanvar 1903 (83 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | iş adamı, sahibkar |
Təltifləri | ![]() ![]() ![]() |
![]() |
Erkən həyatı
Nikola Artemyeviç Tereşşenko 1-ci gildiya taciri ailəsində anadan olmuşdur. Onun təhsili yalnız qəza məktəbi ilə məhdudlaşmışdır. Gənclik illərindən atasına ticarət işlərində kömək etmişdir. 1851-ci ildə Qluxov maqistratında baş burqomistr kimi xidmətə başlamış və ardıcıl üç dəfə üçillik müddətə bu vəzifəyə seçilmiş, daha sonra 14 il şəhər başçısı olmuşdur. 12 may 1870-ci il tarixli ali imperator fərmanı ilə atası Artem Yakovleviç Tereşşenko kişi xəttindən olan bütün nəsli ilə birlikdə Rusiya imperiyasının irsi zadəganlığına yüksəldilmişdir. Nikola Tereşşenko Qluxov həbsxanaları haqqında qayğı cəmiyyətinin direktoru olmuş, bir neçə dəfə Qluxov və şəhərlərinin şəhər başçısı, dünya hakimi seçilmişdir. Eyni zamanda, o, yığıncağının baş qubernatoru, Qluxov zemstvo idarəsinin üzvü vəzifələrini icra etmişdir. 20 ildən çox Qluxov özünüidarəsinin başında durmuşdur ki, bu da onun fəaliyyətinə hemşərilərinin ümumi hörmətinin göstəricisi idi. Bundan əlavə, o, xeyriyyə işlərinə xüsusi diqqət yetirmiş — uşaq sığınacaqlarına, şəhər xəstəxanasına yardım göstərmişdir.
Qluxovda Nikola Tereşşenkonun vəsaitləri və ianələri hesabına kişi və qadın gimnaziyaları, sənətkarlıq məktəbi, gimnaziya şagirdləri üçün pansion, uşaq sığınacağı, şəhər məktəbi, şəhər xəstəxanası, müəllimlər institutu və onun xidmət binaları, qəza bankı, Üç Anastasiya soboru və bir sıra şəxsi yaşayış evləri inşa edilmişdir. 21 sentyabr 1874-cü ildə Ukraynanın ən qədim pedaqoji ali təhsil müəssisəsi olan müəllimlər institutu rəsmi olaraq açılmışdır. Hazırda bu, Aleksandr Dovjenko adına Dövlət Pedaqoji Universitetidir.
Sahibkarlıq
Nikola Artemyeviç Tereşşenko ilkin olaraq üç şəkər zavoduna sahib idi: Jitomir qəzasında Andreyevski (Andruşivka), Çerniqov qəzasında Staro-Osyatinski və ən böyük müəssisəsi 1861-ci ildə qəzasında (indiki Kursk vilayətinin Qluşkovski rayonu) Tetkino kəndində qurulan çuğundur-şəkər zavodu. Bu zavodda gündə 21,5 kq qumlu şəkər istehsal olunurdu. Bundan əlavə, buxar və su dəyirmanlarında taxıl emal edilirdi və spirt istehsal olunurdu.
1861-ci il aqrar islahatından sonra, bir çox torpaq sahibləri yeni iqtisadi şərtlərə uyğunlaşa bilməyəndə, Nikola Artemyeviç sahibkarlıq bacarığını istifadə edərək sərvətini sürətlə artırdı. Artıq 1870-ci ildə onun əlində 10-dan çox şəkər zavodu cəmləşmişdi. Bunlara knyaz Baryatinskinin Krupets və Şalıqin zavodları, torpaq sahibi Levşinin Voronej zavodu, Koçubeyin Mixailovski Xutor zavodu və yaxınlığında yerləşən digər müəssisələr daxil idi. 1870-ci ildə Artem Yakovleviçin oğulları — Fyodor, Nikola və Semyon ilkin kapitalı üç milyon rubl olan "Tereşşenko qardaşlarının çuğundur-şəkər və rafinad zavodları Cəmiyyəti"ni təsis etdilər., lakin bütün mülklər və zavodlar bu Cəmiyyətə daxil edilməmişdi. Onların bir hissəsi hər bir qardaşın şəxsi mülkiyyətində qalmışdı. Həyatının sonuna yaxın Nikola Artemyeviçə Çerniqov, Kiyev, , Xarkov, , Kursk və Tula quberniyalarında yerləşən təxminən 80 min desyatin torpaq, beş şəkər və rafinad zavodu, araq zavodları, buxar və su dəyirmanları mənsub idi. Bundan əlavə, Odessada iki mağaza açmış və şəkərin ixracı üçün Karantin limanında böyük daş anbar inşa etdirmişdi.
Nikola Tereşşenkonun əsas iş marağı həmişə şəkər istehsalı olmuşdur. Şəkər zavodları onun gəlirlərinin əsas mənbəyi idi, lakin o, dəmir, spirt, ağac və parça ticarətini də unutmamışdı.
Xeyriyyəçilik
1870–1875-ci illərdə Nikola Tereşşenko Moskvada yaşamışdır. 1875-ci ildə Kiyevə köçmüşdür. Bura dəmir yolu tikintisi və birjanın açılması ilə əsl "şəkər paytaxtı"na çevrilmişdi. Kiyevə köçən Tereşşenko ailəsi Bibikov bulvarı 12 nömrəli evdə — knyaz P. P. Demidov-San-Donatonun malikanəsində məskunlaşmışdı. Kiyevdə Nikola Tereşşenko xeyriyyəçilik fəaliyyətinə və ictimai binaların tikintisinə investisiya qoymağa daha fəal şəkildə başladı. 1881-ci ildə Rusiyada o dövrdə yeganə olan korlar üçün məktəb açıldı. Həmin il Nikola Artemyeviç Mariinski uşaq sığınacağının tikintisi üçün 23 min rubl ayırdı. Onun ayırdığı vəsaitlə Böyük Vasilkovskaya üzərində 4-cü gimnaziya, Kiyev-Peçersk gimnaziyası, Malodoroqojitskaya küçəsində kar-dilsizlər üçün sığınacaq-məktəb, yetkinlik yaşına çatmayan cinayətkarlar üçün koloniya, Pokrovskaya küçəsində qadın gimnaziyası, Borisoglebsk kilsəsi yanında məktəb, Troitski xalq evi (hazırda burada operetta teatrı yerləşir), Qoqolevskaya küçəsində zəhmət evi, Solomenkadakı Pokrov kilsəsi, Pokrov monastırında Müqəddəs Nikolay soboru inşa edildi. O, Vladimir soborunun tikintisi üçün əhəmiyyətli vəsait ayırdı və Kiyevdə Politexnik İnstitutunun tikintisi fonduna təxminən 150 min rubl ianə edərək onun investorlarından biri olmuşdur.
XX əsrin əvvəllərində Nikola Tereşşenko Kiyev və Jitomir arasında avtobus xidməti yaratmağa cəhd etmişdi.
Son illəri
Nikola Tereşşenko "Ağ qartal" ordeni, "Fransa Fəxri Legion" ordeni, "Müqəddəs Vladimir" ordeninin 2-ci və 3-cü dərəcələri, "Müqəddəs Anna" ordeninin 1-ci dərəcəsi, "Müqəddəs Stanislav" ordeninin 1-ci və 3-cü dərəcələri ilə təltif edilmişdir. Şəxsi mükafat və fərqlənmələrdən əlavə, o, məhsullarına görə mükafatlar almışdır: "Yüksək keyfiyyətli şəkər tozu, qumlu şəkər və kənd təsərrüfatı məhsulları" üçün beş qızıl medal — 1878-ci ildə Parisdə keçirilən , daha sonra Moskva, Xarkov, Nijni Novqorodda. Çikaqoda ona böyük Bürünc medal təqdim edilmişdir.
19 yanvar (1 fevral) 1903-cü ildə Kiyevdə vəfat etmişdir. Yakov Butoviç qeyd edirdi:
Nikola Tereşşenkoya hər şey uğurlu olub, sərvəti sürətlə artıb və o, iki oğluna təxminən otuz milyon rubl miras qoyub, amma bu azdır. O, qardaşları Fyodor və Semyonun zənginləşməsi işinə rəhbərlik edib. —Yakov Butoviç. |
Nikola Tereşşenko Qluxovda, Üçlük Anastasiya kilsəsinin ailə məbədində dəfn edilmişdir. 23 avqust 1909-cu ildə oğlu Aleksandr Nikolayeviçin maliyyə dəstəyi ilə Xilasedici-Özünəçevrilmə və Anastasiya məbədləri arasındakı meydanda heykəltəraş G. Andreyevin əsəri olan abidə qoyulmuşdur: kubşəkilli postament üzərində, hündür arxalıqlı kresloda sakit və müdrik bir insan pozasında bürüncdən tökülmüş Nikola Tereşşenko təsvir edilmişdi. Bu abidə 1917-ci ildən sonra məhv edilmişdir. 2009-cu ildə Kiyevdə xeyriyyəçi və Kiyevin fəxri vətəndaşı Nikola Tereşşenkoya yeni abidə açılmışdır. Kiyevli heykəltəraş Aleksandr Mixaylitskinin əsəri olan bu abidə Uşaq Kardiologiyası və Kardiocərrahiyyəsi Elmi-Praktiki Mərkəzinin ərazisində quraşdırılmışdır.
Ailəsi
Nikola Artemyeviç Tereşşenko Qluxov taciri Pelageya Georgiyevna Belovskaya (vəfat 1897) ilə evli idi. Onların uşaqları:
- İvan (1854–1903) — kolleksiyaçı və xeyriyyəçi.
- Aleksandr (1856–1911) — xeyriyyəçi və ictimai xadim.
- Varvara (1852–1922) — kolleksiyaçı və xeyriyyəçi. Sənayeçi ilə evli idi.
- Mariya (1859-cu il təvəllüdlü) — Baş Qərargahın ehtiyatda olan polkovniki Aleksey Viktoroviç İvaşenko ilə evli idi.
- Olqa (1862–1945?).
- Yevfrosiniya (1869-cu il təvəllüdlü) — tibb doktoru Vladimir Nikitiç Saxnovski (1855–1917) ilə evli idi. Yevfrosiniya Tereşşenko və Vladimir Saxnovskinin oğlu ABŞ-də avtomobil dizayneri olmuşdur.
Mənbə
İstinadlar
- Донік О. М. Терещенко Микола Артемійович Arxiv surəti 23 aprel 2016 tarixindən (Wayback Machine) saytında // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наук. думка, 2013. — Т. 10 : Т — Я. — С. 59. — (ukr.)
- Исторический вестник, 1903. səh. 1225
- Биография
- "Общество купцов и промышленников". 2015-11-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-04.
- http://sergekot.com/andrushevka-2/
- Династия
- "Хроника: русский дизайнер, о котором мы не знали - журнал За рулем". www.zr.ru. 2019-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-28.
- // . — 1903. — № 20.
- Лошади моего сердца. Из воспоминаний коннозаводчика / Яков Бутович. — М.: Изд-во им. Сабашниковых, 2013.
- "Памяти благодетеля". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-04.
- http://www.passportmagazine.ru/article/1230/
- Меценаты Киева. Arxiv surəti 7 aprel 2014 tarixindən (Wayback Machine) saytında — 2-е изд., испр. и доп. — К.: Кий, 1998. — С. 309.
- Музей искусств имени Богдана и Варвары Ханенко в Киеве,. "Основатели" (ukrayna). 2012-02-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-09-30.
- Коллектив авторов. Некрологи // Исторический вестник, год двадцать четвёртый (PDF). XCI. Санкт-Петербург: Типография А. С. Суворина. 1903. 1225.
- Ковалинский В. В. Семья Терещенко. Arxiv surəti 5 mart 2016 tarixindən (Wayback Machine) saytında — Киев, 2003. — С. 193.
- "AS THE FUTURE WHOOSHED, THE HOME WAS AIRED: A glimpse into Alexis De Sakhnoffsky´s prophetic craft" (ingilis). https://www.nodecenter.org. 2016-09-12. 2019-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-27.
Ədəbiyyat
- "Биография в Курской энциклопедии". İstifadə tarixi: 2011-10-04.
- "Династия Терещенко". İstifadə tarixi: 2011-10-04.
Xarici keçidlər
- "Правила пожертвования, разработанные Н.А. Терещенко". İstifadə tarixi: 2011-10-04.
- "Терещенкоград": истоки и география
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nikola Artemyevic Teressenko ukr Tere shenko Miko la Arte movich 14 26 oktyabr 1819 ve ya 14 oktyabr 1819 Qluxov d Kicik Rusiya general qubernatorlugu d 19 yanvar 1 fevral 1903 ve ya 19 yanvar 1903 Kiyev Kiyev quberniyasi Rusiya imperiyasi gizli musavir Ukrayna ve Rusiya siyasi xadimi sahibkar ve xeyriyyeci Teressenko sulalesinin banisi boyuk oglu Muveqqeti Hokumetin naziri babasi Nikola Teressenkoukr Mikola Artemovich TereshenkoSexsi melumatlarDogum tarixi 14 26 oktyabr 1819 ve ya 14 oktyabr 1819 1819 10 14 Dogum yeri Qluxov d Cerniqov quberniyasi d Kicik Rusiya general qubernatorlugu d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 19 yanvar 1 fevral 1903 83 yasinda ve ya 19 yanvar 1903 1903 01 19 83 yasinda Vefat yeri Kiyev Kiyev quberniyasi Rusiya imperiyasiFealiyyeti is adami sahibkarTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarErken heyatiNikola Artemyevic Teressenko 1 ci gildiya taciri ailesinde anadan olmusdur Onun tehsili yalniz qeza mektebi ile mehdudlasmisdir Genclik illerinden atasina ticaret islerinde komek etmisdir 1851 ci ilde Qluxov maqistratinda bas burqomistr kimi xidmete baslamis ve ardicil uc defe ucillik muddete bu vezifeye secilmis daha sonra 14 il seher bascisi olmusdur 12 may 1870 ci il tarixli ali imperator fermani ile atasi Artem Yakovlevic Teressenko kisi xettinden olan butun nesli ile birlikde Rusiya imperiyasinin irsi zadeganligina yukseldilmisdir Nikola Teressenko Qluxov hebsxanalari haqqinda qaygi cemiyyetinin direktoru olmus bir nece defe Qluxov ve seherlerinin seher bascisi dunya hakimi secilmisdir Eyni zamanda o yigincaginin bas qubernatoru Qluxov zemstvo idaresinin uzvu vezifelerini icra etmisdir 20 ilden cox Qluxov ozunuidaresinin basinda durmusdur ki bu da onun fealiyyetine hemserilerinin umumi hormetinin gostericisi idi Bundan elave o xeyriyye islerine xususi diqqet yetirmis usaq siginacaqlarina seher xestexanasina yardim gostermisdir Qluxovda Nikola Teressenkonun vesaitleri ve ianeleri hesabina kisi ve qadin gimnaziyalari senetkarliq mektebi gimnaziya sagirdleri ucun pansion usaq siginacagi seher mektebi seher xestexanasi muellimler institutu ve onun xidmet binalari qeza banki Uc Anastasiya soboru ve bir sira sexsi yasayis evleri insa edilmisdir 21 sentyabr 1874 cu ilde Ukraynanin en qedim pedaqoji ali tehsil muessisesi olan muellimler institutu resmi olaraq acilmisdir Hazirda bu Aleksandr Dovjenko adina Dovlet Pedaqoji Universitetidir SahibkarliqKiyevde abidesi Nikola Artemyevic Teressenko ilkin olaraq uc seker zavoduna sahib idi Jitomir qezasinda Andreyevski Andrusivka Cerniqov qezasinda Staro Osyatinski ve en boyuk muessisesi 1861 ci ilde qezasinda indiki Kursk vilayetinin Qluskovski rayonu Tetkino kendinde qurulan cugundur seker zavodu Bu zavodda gunde 21 5 kq qumlu seker istehsal olunurdu Bundan elave buxar ve su deyirmanlarinda taxil emal edilirdi ve spirt istehsal olunurdu 1861 ci il aqrar islahatindan sonra bir cox torpaq sahibleri yeni iqtisadi sertlere uygunlasa bilmeyende Nikola Artemyevic sahibkarliq bacarigini istifade ederek servetini suretle artirdi Artiq 1870 ci ilde onun elinde 10 dan cox seker zavodu cemlesmisdi Bunlara knyaz Baryatinskinin Krupets ve Saliqin zavodlari torpaq sahibi Levsinin Voronej zavodu Kocubeyin Mixailovski Xutor zavodu ve yaxinliginda yerlesen diger muessiseler daxil idi 1870 ci ilde Artem Yakovlevicin ogullari Fyodor Nikola ve Semyon ilkin kapitali uc milyon rubl olan Teressenko qardaslarinin cugundur seker ve rafinad zavodlari Cemiyyeti ni tesis etdiler lakin butun mulkler ve zavodlar bu Cemiyyete daxil edilmemisdi Onlarin bir hissesi her bir qardasin sexsi mulkiyyetinde qalmisdi Heyatinin sonuna yaxin Nikola Artemyevice Cerniqov Kiyev Xarkov Kursk ve Tula quberniyalarinda yerlesen texminen 80 min desyatin torpaq bes seker ve rafinad zavodu araq zavodlari buxar ve su deyirmanlari mensub idi Bundan elave Odessada iki magaza acmis ve sekerin ixraci ucun Karantin limaninda boyuk das anbar insa etdirmisdi Nikola Teressenkonun esas is maragi hemise seker istehsali olmusdur Seker zavodlari onun gelirlerinin esas menbeyi idi lakin o demir spirt agac ve parca ticaretini de unutmamisdi Xeyriyyecilik1870 1875 ci illerde Nikola Teressenko Moskvada yasamisdir 1875 ci ilde Kiyeve kocmusdur Bura demir yolu tikintisi ve birjanin acilmasi ile esl seker paytaxti na cevrilmisdi Kiyeve kocen Teressenko ailesi Bibikov bulvari 12 nomreli evde knyaz P P Demidov San Donatonun malikanesinde meskunlasmisdi Kiyevde Nikola Teressenko xeyriyyecilik fealiyyetine ve ictimai binalarin tikintisine investisiya qoymaga daha feal sekilde basladi 1881 ci ilde Rusiyada o dovrde yegane olan korlar ucun mekteb acildi Hemin il Nikola Artemyevic Mariinski usaq siginacaginin tikintisi ucun 23 min rubl ayirdi Onun ayirdigi vesaitle Boyuk Vasilkovskaya uzerinde 4 cu gimnaziya Kiyev Pecersk gimnaziyasi Malodoroqojitskaya kucesinde kar dilsizler ucun siginacaq mekteb yetkinlik yasina catmayan cinayetkarlar ucun koloniya Pokrovskaya kucesinde qadin gimnaziyasi Borisoglebsk kilsesi yaninda mekteb Troitski xalq evi hazirda burada operetta teatri yerlesir Qoqolevskaya kucesinde zehmet evi Solomenkadaki Pokrov kilsesi Pokrov monastirinda Muqeddes Nikolay soboru insa edildi O Vladimir soborunun tikintisi ucun ehemiyyetli vesait ayirdi ve Kiyevde Politexnik Institutunun tikintisi fonduna texminen 150 min rubl iane ederek onun investorlarindan biri olmusdur XX esrin evvellerinde Nikola Teressenko Kiyev ve Jitomir arasinda avtobus xidmeti yaratmaga cehd etmisdi Son illeriNikola Teressenko Ag qartal ordeni Fransa Fexri Legion ordeni Muqeddes Vladimir ordeninin 2 ci ve 3 cu dereceleri Muqeddes Anna ordeninin 1 ci derecesi Muqeddes Stanislav ordeninin 1 ci ve 3 cu dereceleri ile teltif edilmisdir Sexsi mukafat ve ferqlenmelerden elave o mehsullarina gore mukafatlar almisdir Yuksek keyfiyyetli seker tozu qumlu seker ve kend teserrufati mehsullari ucun bes qizil medal 1878 ci ilde Parisde kecirilen daha sonra Moskva Xarkov Nijni Novqorodda Cikaqoda ona boyuk Burunc medal teqdim edilmisdir 19 yanvar 1 fevral 1903 cu ilde Kiyevde vefat etmisdir Yakov Butovic qeyd edirdi Nikola Teressenkoya her sey ugurlu olub serveti suretle artib ve o iki ogluna texminen otuz milyon rubl miras qoyub amma bu azdir O qardaslari Fyodor ve Semyonun zenginlesmesi isine rehberlik edib Yakov Butovic Teressenkonun abidesinin acilisi 1909 cu il Nikola Teressenko Qluxovda Ucluk Anastasiya kilsesinin aile mebedinde defn edilmisdir 23 avqust 1909 cu ilde oglu Aleksandr Nikolayevicin maliyye desteyi ile Xilasedici Ozunecevrilme ve Anastasiya mebedleri arasindaki meydanda heykelteras G Andreyevin eseri olan abide qoyulmusdur kubsekilli postament uzerinde hundur arxaliqli kresloda sakit ve mudrik bir insan pozasinda buruncden tokulmus Nikola Teressenko tesvir edilmisdi Bu abide 1917 ci ilden sonra mehv edilmisdir 2009 cu ilde Kiyevde xeyriyyeci ve Kiyevin fexri vetendasi Nikola Teressenkoya yeni abide acilmisdir Kiyevli heykelteras Aleksandr Mixaylitskinin eseri olan bu abide Usaq Kardiologiyasi ve Kardiocerrahiyyesi Elmi Praktiki Merkezinin erazisinde qurasdirilmisdir AilesiNikola Artemyevic Teressenko Qluxov taciri Pelageya Georgiyevna Belovskaya vefat 1897 ile evli idi Onlarin usaqlari Ivan 1854 1903 kolleksiyaci ve xeyriyyeci Aleksandr 1856 1911 xeyriyyeci ve ictimai xadim Varvara 1852 1922 kolleksiyaci ve xeyriyyeci Senayeci ile evli idi Mariya 1859 cu il tevelludlu Bas Qerargahin ehtiyatda olan polkovniki Aleksey Viktorovic Ivasenko ile evli idi Olqa 1862 1945 Yevfrosiniya 1869 cu il tevelludlu tibb doktoru Vladimir Nikitic Saxnovski 1855 1917 ile evli idi Yevfrosiniya Teressenko ve Vladimir Saxnovskinin oglu ABS de avtomobil dizayneri olmusdur MenbeIstinadlar Donik O M Tereshenko Mikola Artemijovich Arxiv sureti 23 aprel 2016 tarixinden Wayback Machine saytinda Enciklopediya istoriyi Ukrayini u 10 t redkol V A Smolij golova ta in Institut istoriyi Ukrayini NAN Ukrayini K Nauk dumka 2013 T 10 T Ya S 59 ISBN 978 966 00 1359 9 ukr Istoricheskij vestnik 1903 seh 1225 Biografiya Obshestvo kupcov i promyshlennikov 2015 11 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 10 04 http sergekot com andrushevka 2 Dinastiya Hronika russkij dizajner o kotorom my ne znali zhurnal Za rulem www zr ru 2019 02 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 28 1903 20 Loshadi moego serdca Iz vospominanij konnozavodchika Yakov Butovich M Izd vo im Sabashnikovyh 2013 Pamyati blagodetelya 2016 03 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 10 04 http www passportmagazine ru article 1230 Mecenaty Kieva Arxiv sureti 7 aprel 2014 tarixinden Wayback Machine saytinda 2 e izd ispr i dop K Kij 1998 S 309 Muzej iskusstv imeni Bogdana i Varvary Hanenko v Kieve Osnovateli ukrayna 2012 02 07 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 09 30 Kollektiv avtorov Nekrologi Istoricheskij vestnik god dvadcat chetvyortyj PDF XCI Sankt Peterburg Tipografiya A S Suvorina 1903 1225 Kovalinskij V V Semya Tereshenko Arxiv sureti 5 mart 2016 tarixinden Wayback Machine saytinda Kiev 2003 S 193 AS THE FUTURE WHOOSHED THE HOME WAS AIRED A glimpse into Alexis De Sakhnoffsky s prophetic craft ingilis https www nodecenter org 2016 09 12 2019 02 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 27 Edebiyyat Biografiya v Kurskoj enciklopedii Istifade tarixi 2011 10 04 Dinastiya Tereshenko Istifade tarixi 2011 10 04 Xarici kecidler Pravila pozhertvovaniya razrabotannye N A Tereshenko Istifade tarixi 2011 10 04 Tereshenkograd istoki i geografiya