Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Neytral faiz dərəcəsi, və ya təbii faiz dərəcəsi (ing. natural/neutral rate of interest) — pul siyasətinin real faiz dərəcəsinin (mərkəzi bankın faiz dərəcəsi) dəyəri, bu zaman inflyasiya hədəfinə nail olmaq və istehsal güclərindən tam istifadə etmək (sıfır məhsul buraxılışı). Neytral faiz dərəcəsi əldə edildikdə, pul siyasəti iqtisadiyyata nə məhdudlaşdırıcı, nə də stimullaşdırıcı təsir göstərmir.
Konsepsiyanın mənşəyi
| ]Neytral faiz dərəcəsi ideyasının müəllifi 1898-ci ildə “Faiz dərəcəsi və qiymətlər” əsərində bunu dilə gətirən isveçli iqtisadçı Knut Uikseldir. İqtisadçı bunu kreditlər üzrə faiz dərəcəsinin əmtəə qiymətlərinə münasibətdə neytral olan, onların nə yüksəlməsinə, nə də azalmasına səbəb olmayan səviyyəsi kimi müəyyən edib. Wicksell bunu yalnız tələb və təkliflə müəyyən edilən faiz dərəcəsi kimi başa düşürdü.
Konsepsiyanın C. M. Keyns tərəfindən hazırlanması
| ]C.M. Keyns “Pul haqqında traktat”da (1930) Uikselin ideyasına əsaslanaraq, təbii faiz dərəcəsini əmanətlərin miqdarı ilə investisiyanın məbləği arasında bərabərliyin, yəni cəmiyyətin resurslarından tam istifadənin şərti kimi müəyyən etmişdir. Lakin sonralar “Məşğulluğun, faizin və pulun ümumi nəzəriyyəsi” (1936) əsərində o, səhv etdiyi qənaətinə gəlir. “Mən hər bir cəmiyyətdə bu tərifə əsasən, hər bir fərziyyəli məşğulluq səviyyəsi üçün fərqli təbii faiz dərəcəsinin olduğunu görməmişəm. Eyni şəkildə, hər bir faiz dərəcəsi üçün bir məşğulluq dərəcəsi var ki, onun üçün bu faiz dərəcəsi “təbii” dərəcədir, yəni sistemin həmin faiz dərəcəsində və bu nisbətdə tarazlıqda olması mənasında. Beləliklə, təbii faiz dərəcəsindən danışmaq və ya yuxarıdakı tərifin məşğulluq səviyyəsindən asılı olmayaraq faiz dərəcəsi üçün unikal dəyər verəcəyini güman etmək səhv olardı. Sonra başa düşmədim ki, müəyyən şərtlər altında sistem part-time məşğulluqla tarazlıq vəziyyətində ola bilər.
Neytral faiz dərəcəsinin əsas elmi tədqiqi
| ]Məzənnənin kəmiyyət təhlili üzrə fundamental iş ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin iqtisadçıları Tomas Laubach və Con Villiamsın 2003-cü ildəki işidir. Burada müəlliflər neytral faiz dərəcəsini, potensial məhsulu və onun artım tempini qiymətləndiriblər. Neytral faiz dərəcəsi iqtisadi artımın funksiyası və iqtisadi artımdan başqa digər amilləri, məsələn, əhalinin artımındakı dəyişikliklər, vaxta üstünlük vermək, tənzimləmə və digər amilləri nəzərə alan müşahidə olunmayan dəyişən idi. Tədqiqatçıların fikrincə, 1960-2003-cü illərdə ABŞ-da neytral nisbət 1960-cı illərin ortalarında 4,5%-dən 1990-cı illərin əvvəllərində 1,25%-ə qədər əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdi.
İstinadlar
| ]- Wicksell K. Interest and Prices. London: Macmillan. 1936. 102.
- Кейнс Дж. М. Общая теория занятости, процента и денег. Избранное. М.: Эксмо. 2007. 232. ISBN .
- Laubach T. and Williams J. Measuring the Natural Rate of Interest. 85 (Review of Economics and Statistics). 2003. 1063–1070.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Neytral faiz derecesi ve ya tebii faiz derecesi ing natural neutral rate of interest pul siyasetinin real faiz derecesinin merkezi bankin faiz derecesi deyeri bu zaman inflyasiya hedefine nail olmaq ve istehsal guclerinden tam istifade etmek sifir mehsul buraxilisi Neytral faiz derecesi elde edildikde pul siyaseti iqtisadiyyata ne mehdudlasdirici ne de stimullasdirici tesir gostermir Konsepsiyanin menseyi span Neytral faiz derecesi ideyasinin muellifi 1898 ci ilde Faiz derecesi ve qiymetler eserinde bunu dile getiren isvecli iqtisadci Knut Uikseldir Iqtisadci bunu kreditler uzre faiz derecesinin emtee qiymetlerine munasibetde neytral olan onlarin ne yukselmesine ne de azalmasina sebeb olmayan seviyyesi kimi mueyyen edib Wicksell bunu yalniz teleb ve teklifle mueyyen edilen faiz derecesi kimi basa dusurdu Konsepsiyanin C M Keyns terefinden hazirlanmasi span C M Keyns Pul haqqinda traktat da 1930 Uikselin ideyasina esaslanaraq tebii faiz derecesini emanetlerin miqdari ile investisiyanin meblegi arasinda beraberliyin yeni cemiyyetin resurslarindan tam istifadenin serti kimi mueyyen etmisdir Lakin sonralar Mesgullugun faizin ve pulun umumi nezeriyyesi 1936 eserinde o sehv etdiyi qenaetine gelir Men her bir cemiyyetde bu terife esasen her bir ferziyyeli mesgulluq seviyyesi ucun ferqli tebii faiz derecesinin oldugunu gormemisem Eyni sekilde her bir faiz derecesi ucun bir mesgulluq derecesi var ki onun ucun bu faiz derecesi tebii derecedir yeni sistemin hemin faiz derecesinde ve bu nisbetde tarazliqda olmasi menasinda Belelikle tebii faiz derecesinden danismaq ve ya yuxaridaki terifin mesgulluq seviyyesinden asili olmayaraq faiz derecesi ucun unikal deyer vereceyini guman etmek sehv olardi Sonra basa dusmedim ki mueyyen sertler altinda sistem part time mesgulluqla tarazliq veziyyetinde ola biler Neytral faiz derecesinin esas elmi tedqiqi span Mezennenin kemiyyet tehlili uzre fundamental is ABS Federal Ehtiyat Sisteminin iqtisadcilari Tomas Laubach ve Con Villiamsin 2003 cu ildeki isidir Burada muellifler neytral faiz derecesini potensial mehsulu ve onun artim tempini qiymetlendiribler Neytral faiz derecesi iqtisadi artimin funksiyasi ve iqtisadi artimdan basqa diger amilleri meselen ehalinin artimindaki deyisiklikler vaxta ustunluk vermek tenzimleme ve diger amilleri nezere alan musahide olunmayan deyisen idi Tedqiqatcilarin fikrince 1960 2003 cu illerde ABS da neytral nisbet 1960 ci illerin ortalarinda 4 5 den 1990 ci illerin evvellerinde 1 25 e qeder ehemiyyetli derecede deyisdi Istinadlar span Wicksell K Interest and Prices London Macmillan 1936 102 Kejns Dzh M Obshaya teoriya zanyatosti procenta i deneg Izbrannoe M Eksmo 2007 232 ISBN 978 5 699 20989 7 Laubach T and Williams J Measuring the Natural Rate of Interest 85 Review of Economics and Statistics 2003 1063 1070 Kateqoriyalar Bank isiFaiz dereceleri