Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Natrium peroksid - Na2 O2 formullu qeyri-üzvi birləşmədir. Bu sarımtıl birləşmə artıq oksigenlə alovlanan natriumun birləşməsidir. Güclü bir əsasi birləşmədir. Bu metal peroksidin də daxil olması ilə bir neçə hidrat və peroksidrat da mövcuddur: Na2O2•2H2O2•4H2O, Na2O2•2H2O, Na2O2•2H2O2, və Na2O2•8H2O. Hazırlanması sadə olan oktahidrat susuz birləşmədən fərqli olaraq ağ rəngdədir.
| Natrium peroksid | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ümumi | |
| Ənənəvi adı | Natrium peroksid |
| Kimyəvi formulu | Na₂O₂ |
| Molyar kütlə | 77.98 q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 2.805 q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | 460 °C (860 °F; 733 K) °S |
| Qaynama nöqtəsi | 657 °C (1,215 °F; 930 K) °S |
| Kimyəvi xassələri | |
| Suda | turşuda həll olur etanol ilə reaksiyaya daxil olur q/100 ml |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 1313-60-6 |
| PubChem | 14803 |
| RTECS | WD3450000 |
| BMT nömrəsi | 1504 |
| ChemSpider | 14119 |
Xassələri
Natrium peroksid altıbucaqlı simmetriya ilə kristallaşır. 512 °C-də qızdırıldıqda altıbucaqlı forma naməlum simmetriya fazasına keçid edir. 657 °C qaynama nöqtəsindən yüksək qızdırıldıqda, birləşmə Na2O-ya ayrılır və sərbəst O2 ayrılır.
- 2 Na2O2 → 2 Na2O + O2
Alınması
Oktahidrat natrium hidroksidin hidrogen peroksidlə reaksiyası ilə istehsal olunur. Natrium peroksid, natrium metalının oksigenlə 130-200 °C-də reaksiyaya daxil olması ilə geniş miqyasda alına bilər ki, bu da ayrı bir mərhələdə oksigenin alınmasında istifadə olunan natrium oksidin alınmasında istifadə olunur:
- 4 Na + O2 → 2 Na2O
- 2 Na2O + O2 → 2 Na2O2
Ozon qazının bir platin və ya palladium borusunun içərisindəki qatı natrium yodid üzərindən keçməsi ilə də istehsal edilə bilər. Ozon natriumu oksidləşdirərək natrium peroksid əmələ gətirir. Yod yumşaq isitmə ilə sublimasiya edilə bilər. Platin və ya palladium reaksiyada katalizator kimi iştirak edir və natrium peroksidin hücumuna məruz qalmır.
Tətbiqi
Natrium peroksidin hidrolizə uğraması ilə natrium hidroksid və hidrogen peroksid alınır.
- Na2O2 + 2 H2O → 2 NaOH + H2O2
Natrium peroksid, kağız və parça istehsalı, ağac kütləsini ağartmaq üçün istifadə edilir. Hal-hazırda əsasən ixtisaslaşmış laboratoriya işləri üçün, məsələn, mineralların müxtəlif filizlərdən ayrılması üçün istifadə olunur. Natrium peroksidə Solozone və Flocool sənaye adları ilə də rast gəlinə bilər. Kimya preparatlarında natrium peroksid oksidləşdirici maddə kimi istifadə olunur. O, oksigen və natrium karbonat istehsal etmək üçün karbon qazı ilə reaksiyaya daxil olaraq oksigen mənbəyi kimi də istifadə olunur:
- 2 Na2O2 + 2 CO2 → 2 Na2CO3 + O2
Beləliklə, sualtı qayıqlarında və s. xüsusilə faydalıdır. Litium peroksidin də oxşar istifadəsi var.
İstinadlar
- Jump up to:a b Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles 6th Ed. Houghton Mifflin Company. p. A23. .
- http://www.nmsu.edu/safety/programs/chem_safety/NFPA-ratingS-Z.htm 2015-02-28 at the Wayback Machine
- Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1984). Chemistry of the Elements. Oxford: Pergamon Press. p. 98. .^ Harald Jakob, Stefan Leininger, Thomas Lehmann, Sylvia Jacobi, Sven Gutewort "Peroxo Compounds, Inorganic" Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, 2007, Wiley-VCH, Weinheim. doi:10.1002/14356007.a19_177.pub2.
- Jump up to:a b R. A. Penneman (1950). "Potassium Sodium Peroxide 8-Hydrate". Inorg. Synth. 3: 1–4. doi:10.1002/9780470132340.ch1.
- Tallman, R. L.; Margrave, J. L.; Bailey, S. W. (1957). "The Crystal Structure Of Sodium Peroxide". J. Am. Chem. Soc. 79 (11): 2979–80. doi:10.1021/ja01568a087.
- Jump up to:a b c Macintyre, J. E., ed. Dictionary of Inorganic Compounds, Chapman & Hall: 1992.
- Jump up to:a b Lewis, R. J. Sax's Dangerous Properties of Industrial Materials, 10th ed., John Wiley & Sons, Inc.: 2000.
- Jump up to:a b E. Dönges "Lithium and Sodium Peroxides" in Handbook of Preparative Inorganic Chemistry, 2nd Ed. Edited by G. Brauer, Academic Press, 1963, NY. Vol. 1. p. 979.
Xarici link
- International Chemical Safety Card 1606
- SODIUM PEROXIDE (ing.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Natrium peroksid Na2 O2 formullu qeyri uzvi birlesmedir Bu sarimtil birlesme artiq oksigenle alovlanan natriumun birlesmesidir Guclu bir esasi birlesmedir Bu metal peroksidin de daxil olmasi ile bir nece hidrat ve peroksidrat da movcuddur Na2O2 2H2O2 4H2O Na2O2 2H2O Na2O2 2H2O2 ve Na2O2 8H2O Hazirlanmasi sade olan oktahidrat susuz birlesmeden ferqli olaraq ag rengdedir Natrium peroksidUmumiEnenevi adi Natrium peroksidKimyevi formulu Na O Molyar kutle 77 98 q molFiziki xasseleriSixliq 2 805 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 460 C 860 F 733 K SQaynama noqtesi 657 C 1 215 F 930 K SKimyevi xasseleriSuda tursuda hell olur etanol ile reaksiyaya daxil olur q 100 mlTesnifatiCAS da qeyd nom 1313 60 6PubChem 14803RTECS WD3450000BMT nomresi 1504ChemSpider 14119XasseleriNatrium peroksid altibucaqli simmetriya ile kristallasir 512 C de qizdirildiqda altibucaqli forma namelum simmetriya fazasina kecid edir 657 C qaynama noqtesinden yuksek qizdirildiqda birlesme Na2O ya ayrilir ve serbest O2 ayrilir 2 Na2O2 2 Na2O O2AlinmasiOktahidrat natrium hidroksidin hidrogen peroksidle reaksiyasi ile istehsal olunur Natrium peroksid natrium metalinin oksigenle 130 200 C de reaksiyaya daxil olmasi ile genis miqyasda alina biler ki bu da ayri bir merhelede oksigenin alinmasinda istifade olunan natrium oksidin alinmasinda istifade olunur 4 Na O2 2 Na2O 2 Na2O O2 2 Na2O2 Ozon qazinin bir platin ve ya palladium borusunun icerisindeki qati natrium yodid uzerinden kecmesi ile de istehsal edile biler Ozon natriumu oksidlesdirerek natrium peroksid emele getirir Yod yumsaq isitme ile sublimasiya edile biler Platin ve ya palladium reaksiyada katalizator kimi istirak edir ve natrium peroksidin hucumuna meruz qalmir TetbiqiNatrium peroksidin hidrolize ugramasi ile natrium hidroksid ve hidrogen peroksid alinir Na2O2 2 H2O 2 NaOH H2O2 Natrium peroksid kagiz ve parca istehsali agac kutlesini agartmaq ucun istifade edilir Hal hazirda esasen ixtisaslasmis laboratoriya isleri ucun meselen minerallarin muxtelif filizlerden ayrilmasi ucun istifade olunur Natrium perokside Solozone ve Flocool senaye adlari ile de rast geline biler Kimya preparatlarinda natrium peroksid oksidlesdirici madde kimi istifade olunur O oksigen ve natrium karbonat istehsal etmek ucun karbon qazi ile reaksiyaya daxil olaraq oksigen menbeyi kimi de istifade olunur 2 Na2O2 2 CO2 2 Na2CO3 O2 Belelikle sualti qayiqlarinda ve s xususile faydalidir Litium peroksidin de oxsar istifadesi var IstinadlarJump up to a b Zumdahl Steven S 2009 Chemical Principles 6th Ed Houghton Mifflin Company p A23 ISBN 978 0 618 94690 7 http www nmsu edu safety programs chem safety NFPA ratingS Z htm 2015 02 28 at the Wayback Machine Greenwood Norman N Earnshaw Alan 1984 Chemistry of the Elements Oxford Pergamon Press p 98 ISBN 978 0 08 022057 4 Harald Jakob Stefan Leininger Thomas Lehmann Sylvia Jacobi Sven Gutewort Peroxo Compounds Inorganic Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry 2007 Wiley VCH Weinheim doi 10 1002 14356007 a19 177 pub2 Jump up to a b R A Penneman 1950 Potassium Sodium Peroxide 8 Hydrate Inorg Synth 3 1 4 doi 10 1002 9780470132340 ch1 Tallman R L Margrave J L Bailey S W 1957 The Crystal Structure Of Sodium Peroxide J Am Chem Soc 79 11 2979 80 doi 10 1021 ja01568a087 Jump up to a b c Macintyre J E ed Dictionary of Inorganic Compounds Chapman amp Hall 1992 Jump up to a b Lewis R J Sax s Dangerous Properties of Industrial Materials 10th ed John Wiley amp Sons Inc 2000 Jump up to a b E Donges Lithium and Sodium Peroxides in Handbook of Preparative Inorganic Chemistry 2nd Ed Edited by G Brauer Academic Press 1963 NY Vol 1 p 979 Xarici linkInternational Chemical Safety Card 1606SODIUM PEROXIDE ing