fbpx
Wikipedia

Nanotexnologiya

Avqust 05, 2021

XX əsrin 90-cı illərindən başlayaraq fizika, kimya və mühəndislik elmlərinin nailiyyətlərinə əsaslanan yeni bir texnologiya – nanotexnologiya intensiv inkişaf edərək XXI əsrin texnologiyası statusunu qazanmaq əzmindədir. Nanotexnologiya nədir? Amerika Milli Nanotexnologiya Təşəbbüsü (The National Nanotechnology Initiative) mərkəzinin gəldiyi rəyə görə bu texnologiya:

1. Təqribən 1 – 100  nm ( 1 nm = metrin milyardda biri) miqyasında, molekul və ya makromolekullar və atom səviyyəsində araşdırmaların və texnoloji proseslərin inkişaf etdirilməsidir

2. Atom və molekullar səviyyəsində, tamamilə yeni fiziki və kimyəvi keyfiyyətlərə malik olan strukturların, sistem və qurğuların yaradılması və tətbiq edilməsidir

3. Atom səviyyəsində baş verən proseslərə nəzarətin və manipulyasiyanın həyata keçirilməsidir. Nanotexnologiya – atom və molekullarla manipulyasiya edərək yeni keyfiyyətli materialların alınmasını və bu materiallardan istifadə edərək nanoölçülü maşın və mexanizmlərin, robotların, kompyuter çiplərinin, elektronika avadanlıqlarının, optik cihazların, sensorların, ətraf mühitin kimyəvi və fiziki təmizləyicilərinin, canlı orqanizmlərə maddələrin, o cümlədən dərman preparatlarının daşınmasını həyata keçirən qurğuların yaradılmasını nəzərdə tutur.

Nanotexnologiya sadəcə nanoölçülü hissəciklərin, materialların, məhsulların texnologiyası deyil. Bu texnologiya kimya və materiallar, yeyinti və biotexnologiya, elektronika və materiallar sənayesini, elmin və texnikanın bir çox sahələrini əhatə edən son dərəcə incə bir texnologiyadır. İnsan fəaliyyətinin elə bir sahəsi yoxdur ki, orada nanaotexnologiyanın nailiyyətlərindən istifadə edilməsin və ya edilməsi nəzərdə tutulmasın. Nanotexnologiyanın imkanları həddən artıq genişdir. Odur ki, bu texnologiya əsasında yaradılan məhsulların miqdarı və növləri çox böyük sürətlə artmaqdadır. Nanotexnologiyada araşdırmalar fizika və kimya elminin bazasına əsaslanaraq aparılır. Bu elmlərin metodlarını və naliyyətlərini tətbiq etməklə atom və molekullarla manipulyasiya edərək çox kiçik ölçülü, yüksək dərəcədə aktiv materiallar alırlar. Ənənəvi sənaye texnologiyalarında tərkibindən lazım olmayan maddələri təmizləməklə, istənilən xammaldan verilmiş struktura uyğun material və qurğular hazırlanır. Bu prosesdə maksimum bir mikron tərtibində ölçüsü olan materiallar hazırlamaq mümkündür. Lakin nanotexnologiya ilə hazırlanmış material və strukturların həm ölçüsünu və həm də fiziki – kimyəvi xaraketristikalarını əvvəlcədən proqramlaşdırmaqla almaq olur. Hal-hazırda dünyanın bir çox ölkələri (xüsusilə, ABŞ, Yaponiya, Çin, Avropa birliyi ölkələri) bu texnologiyanın böyük imkanlara malik olduğunu anlayaraq bu sahəyə küllü miqdarda maddi vəsait cəlb etməklə xeyli nailiyyətlər qazanmışlar. Onu qeyd etmək kifayətdir ki, bütün dünya üzrə, nanotexnologiya sahəsində son on ildə alınan patentlərin sayı və eləcə də bu sahəyə ayrılan pul vəsaitlərinin miqdarı eksponensial qanunla artır. İndi insan fəaliyyətinin elə bir sahəsi yoxdur ki, orada nanotexnologiyanı tətbiq etmək mümkün olmasın. Nanomateriallar yüksək keyfiyyətli paltar, geyim əşyaları, inşaat materialları, qablaşdırma və daşınma avadanlıqları, çox möhkəm metal məmulatları, keyfiyyətli kosmetika, proqramlaşdırılmış qida məhsulları, yüksək dərəcədə aktiv bioloji və kimyəvi katalizatorlar, dərman preparatlarının daşıyıcıları və nəhayət tibbi əhəmiyyətli sensor maddələr deməkdir. Dünyanın yaranmasından (Biq-Bang nəzəriyyəsinə görə) 300 000 il sonra kainat yalnız nanohissəciklərdən ibarət olmuşdur. Milyard illər ərzində bu nanohissəciklər fiziki qüvvələrin təsiri altında bir-biri ilə birləşib – dağılaraq indi movcud olan və ya bizə məlum olmayan materiyanın hədsiz sayda formalarını əmələ gətirmişlər - sözün həqiqi mənasında kainat nanotexnologiya ilə məşğul olmuşdur. Bu dövrlərdə nə baş verdiyini indi alimlər nanotexnologiyanın vasitəsilə başa düşməyə cəhd edirlər. Nano elmi və nanotexnologiyanın imkanları haqqında ilk dəfə dünyaşöhrətli fizik, Nobel mükafatı laureatı Riçard Feynmanın Kaliforniya Texnologiya İnstitutunda 1959-cu ildə oxuduğu mühazirədə söyləmişdir. O atom və molekul səviyyəsində baş verən proseslərin məkanında həddən artıq geniş və külli miqdarda boş yerlərin olduğunu deyirdi. Biz həmin yerlərə daxil ola bilsək, atom və molekulları həmin boş yerlərdə istədiyimiz kimi düzə bilsək imkanları qeyri məhdud olan bir texnologiyanın əsasını qoya bilərik. Bu ideyanı reallaşdırmaq XX əsrin 80-ci illərində atom qüvvət və skayner mikroskoplarının kəşfindən sonra mümkün oldu. İndi alimlərin əlində atomlarla manipulyasiya etməyə imkan verən elə texnologiyalar (sinxotron şüalanma, spektroskopiyanın müxtəlif növləri və s.) var ki, onların köməyilə istənilən xassəyə malik maddə, informasiya bankı yarada, yazı yaza bilərik. Nanotexnologiya terminini 1974-cü ildə ilk dəfə Tokiyo Universitetinin professoru Norio Taniguchi təklif etmişdir. Beynəlxalq elm aləmi tərəfindən qəbul edilmiş bu termin indi dünyada ən çox işlədilən məvhumlardan biridir. Eric Drexler 1986-cı ildə atomlarla manupulyasiya edərək yeni tip maddələrin istehsalından bəhs edən kitab yazmışdı. Bu kitab nanotexnologiyadan bəs edən ilk kitab idi. Nanotexnologiya ilə alınan materialların fiziki və kimyəvi xaraketristikaları qeyri adi dərəcədə adi texnologiya ilə alınan materiallardan fərqlənir. Məsələn, qızıl nanohissəciklərindən düzəldilmış qızıl materialının rəngi bizim adət etdiyimiz qızıl rəngindən tamamilə fərqlənir və tünd qırmızı rəngə çalır. Karbon atomları ilə aparılan nanotexnoloji proseslərdə alınan nanoborucuq 6 dəfə poladdan yüngül olmasına baxmayaraq elə o qədər də ondan möhkəmdir. Bu nanoborucuqlardan, silisium və eləcə də almazdan alınan nanoliflərin möhkəmliyi o qədər böyükdür k, bu sapın bir dənəsi ilə fili asmaq olur, min dənəsi ilə çay üzərindən asma körpü düzəltmək olar. Nanotexnologiyanın təsir sahələri çox genişdir, demək olar ki, sərhədsizdir. Bu texnologiya ilə hal - hazırda insan fəaliyyətinin bütün sahələrində, o cümlədən materiallar və emal sənayesində, elektronika və kompyuter texnologiyasında, tibb və sağlamlıq, ətraf mühit və enerji sahələrində, biotexnologiya və kənd təssərrüfatı, aeronavtika və kosmosun öyrənilməsində, hərbi və milli təhlükəsizlik, nəqliyyat və qablaşdırma sənayesində, metralogiya və nəzarət xidmətləri sahələrində mühüm nəticələr alınmışdır. Nanotexnologiyanın nailiyyətləri həm də elmin, təhsilin XXI əsrdə inkişafına güclü təkan verəcəkdir. İndi bəşəriyyətin əsas problemlərindən biri ətraf mühitin qorunması və sağlam, stabil insan inkişafının əldə olunmasıdır. Dünyada 525 milyon kiçik fermer təsərrüfatında çalışan 2,5 milyard əhali təmiz texnologiyadan, təmiz içməli sudan, elementar sanitariyadan və təhlükəsiz suvarma sistemlərindən məhrumdurlar. Dənizdə və sahil zonalarında suda həll olunmuş oksigenin çatışmamazlığı dənizin fauna və florasinda mühüm dəyişikliklər yaradır. Oksigenin miqdarı 2 mg/l –dən az olduqda canlılar və fitoplanktonların yaşaması çətinləşir. Son illəri nanotexnologiyanın ətraf mühitin qorunması üçün əldə etdiyi nailiyyətlərdən bəzi nümunələrı göstərmək kifayətdir ki, bu sahənin vacibliyi hamıda inam yaratsın.

Massaçuset Texnalogiya İnstitutunun alımləri həm hidrofob və həm də hidrofil xassəyə malik SiO – polimer nanohissəciklərindən təşkil olunmuş nazık təbəqə yaratmişlar. Onlar bu nanomaterialla səhra zonalarında havada olan nəmliyi suya çevirmək, bakteriyalardan təmizlənmiş su almaq istəyirlər. Bu nanomaterialla duman və çəni böyük sürətlə suya çevirmək mümkündür.

Kanadanın Qərbi Ontario Universitetinin alimləri çirklənmiş zonalarda artezian sularının təmizlənməsi üçün nanomaterialları torpağa hopduraraq yeraltı sularda etan və butan kimi kimyəvi maddələri təmizləmək əzmindədirlər.

İsrail və Amerika alimləri birlikdə nano ölçülü deşikləri olan, polimer əsaslı ultra-filtirasiya qabiliyyətinə malik membran təbəqələri almağa nail olmuşlar. Onların yaratdığı bu təbəqələr bioloji çirkləməyə davamlı, antimikrob xassəli, bioloji toksik maddələr üçün sensor rolunu oynayan, yeraltı və yerüstü sulardan onları kənarlaşdiran materiallardır.

Dəniz suyunun şirinləşdirilməsi texnologiyası indiyə qədər çox baha başa gələn bir texnologiyadir. Lawrence Livermore alimləri karbon nanoborucuqlardan istifadə edərək dəniz suyundan, indiki texnologiyadan iki dəfə ucuz başa gələn, texnologiya ilə içməli su almağa cəhd edirlər.

Yaponiyanın alimlərinin yaratdığı mikro-nano-qovucuqlar texnologiyasi ilə Şarp Korporasiyası çirkab sularından azotu 90% qədər çıxara bilən zavod tikməyə nail olmuşlar. Əvvəllər çox baha başa gələn üsullarla azotun çirkab sularinda təmizlənməsi bu üsulla dəfələrlə ucuz başa gəlir.

Amerikanın Şimaliqərb Sakit okean Milli Laboratoriyası (Pacific Ocean Northwest National Laboratory) alimləri zavodların çirkab sularından civəni və digər toksik elementləri 99,9% təmizləyən SAMMS (Self-Assambled Monolayers on Mesoporous Supports) nanomatrialı almışlar. Onlar bu materialın qalay, xrom, radionukleotidlər və digər toksik metallar üçun də həssas formalarını alacaqlarını söyləyirlər.

Cənubi Koreyanın Pohang University of Science and Technology alimləri Amerikanın Massaçuset Universitetinin alimləri ilə birlikdə içməli sudan virusları təmizləyən ikiqat nano ölçülü deşiklərı olan membran təbəqələri almağa nail olmuşlar. Bu nano materialin hemodializ zamanı da tətbiq olunacağını söyləyirlər.

Dünyanın ən böyük qızıl mədni olan Cənubi Afrika Respublikası $70 milyon vəsait xərcləyərək qızıl nanohissəciklərindən şaxtalarda zəhərli qazların təmizlənməsi texnologiyasını hazırlamaq ərəfəsindədirlər.

Avstraliyalı alimlər qarğıdalı nişastası tərkibli polimer materialdan ətraf mühit üçün çox əlverişli plastik qablar düzəltmişlər. Belə plastik qabların tullantıları bir müddətdən sonra öz-özünə əriyərək heç bir çirklənməyə səbəb olmur.

Yarimkeçirici nanokristallardan hazırlanmış "süni yarpaq"la havada olan karbon qazını çox yaxşı təmizləmək olur. Bununla alimlər istixana effektini azaltmaq istəyirlər.

Müəyyən edilmişdir ki, nanomayenin (bərk nanohissəciklərin mayedə suspenziyası) kontakt istilik keçiriciliyi on dəfələrlə yüksəkdir. Nanomayedən istifadə edərək texnoloqlar ekoloji cəhətdən təhlükəsiz, ucuz, yüngül termometrlər düzəltmək istəyirlər.Bu termometlərlə torpağın, suyun və bərk cisimlərin temperaturunu çox dəqiqliklə ölçmək olur.

Meşə materiallarını əvəz edən nanomateriallar ABŞ-n meşə sənayesinə il ərzində 240 milyon dollarlıq materiala qənaət etməyə imkan verir.

Tokiyonun Mitsui Chemicals firmasi alfa-olefin əsasli nano-structura əsaslanan NOTİO adli yeni material yaratmişlar. Bu nanomaterial, şəffaf, çox elastik, yüngül və istilik keçirmayan materialdır. Ondan qablaşdırma sənayesində istifadə etmək olar.

Metalları korreziyadan qorumaq üçün istifadə edilən Fe-fosfatı əvəz edən Bonderite NT keramik nanomaterialdan istifadə etməklə metalların davamlılığını dəfələrlə artırmaq olar.

NanoCeram® aktıv komponenti AlOOH olan aluminium lifləridir. Bu liflərin diametri 2 nm tərtibindədir.Liflər yüksək electropozitiv aktivliyə malik olduğundan onlardan istifadə edərak həm suda və həm də havada olan bakteriyaları, virusları təmizləmək olur.

TiO2 yaxşı fotokatalitik xassəyə malikdir. UB şüaların təsiri zamanı o havada olan üzvü çirkləndiriciləri zərərsizləşdidr, bakteriyaları, virusları məhv edir. Onun bu xüsusiyyətindən istifadə edərək torpaqda, suda və havada olan çirkləndiriciləri təmizləyirlər.

Aberdin Universitetinin alimləri günəş şüalarının köməyi ilə çirkli suyu təmizləmək və eyni zamanda elektrik almaq üçün yeni texnologiya hazırlamışlar.

Tərkibində Titanium dioksid (TiO2) nanohissəciyi olan rənglərlə binaları rənglədikdə binalar havada olan çirkli qazları təmizləyır. Belə ki, TiO2 nanohissəcikləri UB şüaların təsiri zamanı üzvü və qeyri üzvü çirkləndiriciləri parçalayır və yağışlar onları yuyub aparır.

İçməli suların tərkibində Arsenin miqdarının artması (xüsusilə Hindistanda, Banqladeşdə) artıq qlobal problemə çevrilmişdir. 'Nanorust' Arseni içməli sudan təmizləyır. Amerikanın Rays Universitetinin (Rice University's Center for Biological and Environmental Nanotechnology) alimləri nanotexnologiyaya əsaslanan bu texnologiyanı yaratmışlar.

Minik maşınları üçün indi nanohissəcik tərkibli elə rənglər alırlar ki, bu rənglər su buraxmır, çirklənmir, cızılmır, parıldayır, günün müxtəlif vaxtlarında maşın müxtəlif rəngdə görünür. "Nano" hissəciyi yunan dilindən tərcümədə "cırtdan" sözünü əmələ gətirir. Bir nanometr (1 nm) metrin milyardda bir hissəsini təşkil edir. Nanotexnologiya alimlərinin işlədikləri obyektlərin ölçüləri 0,1-100 nm-dir. Atomlarının diametri 0,1-0,2 nm, DNT zəncirinin qalınığı 2 nm-dir. Əgər nanometri insan barmağı ilə müqayisə etsək, 1 nm və 1 m nisbəti elə barmağın və Yer planetinin nisbəti kimi olar. Nanotexnoloji materiallardan qida məhsullarının qablaşdırılmasında istifadə olunur. Onun sıx hermetik divarları daha çox qidanı təzə saxlaya bilər. Bəzi qablaşdırmalar məhsulları xarab edən mikrobları öldürür. Alimlər avtomobillər üçün nanoboya yaratmışlar. Avtomobil sahibləri daha cızılmadan qorxmamalıdırlar. Boyalar qoruyucu örtük kimi təsir edir. Onun hissəcikləri hər hansı bir zədələnmiş hissəni örtür. Günəşdən qoruma vasitələrinin tərkibində aktiv maddələr - alüminium oksidi vardır. Bu tərkib ultrabənövşəyi şüaları udur. Onu tər ilə qarışdırdıqda dəridə parçalanır. Ayrılmış hissəciklər müvəffəqiyyətlə günəş şüalarından dərini qoruyur. İtalyan dizayneri Mauro Taliana "ağıllı" parça hazırlamışdır, parçada titan, nikel və neylon vardır. Liflərin nanostrukturu geyimə iqlim şəraitinə: nəmliyə, istiyə, yağışa, soyuğa uyğunlaşmağa kömək edir. "Tənbəllər üçün köynək" adlanan geyim daha çox yayılmışdır. İstidə onun qolları yuxarı qalxır, soyuqda isə əksinə tam uzunluğa görə aşağı düşür. Bundan əlavə nanoparçadan olan geyim sahibinin bədəninin temperaturuna görə ölçüsünü dəyişə bilər. Əgər adama isti olarsa o, daha sərbəst ola bilər, əgər soyuqdursa bədənə daha kip olur.

Bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyaya kömək edə bilərsiniz.
Əgər mümkündürsə, daha dəqiq bir şablondan istifadə edin.
Bu məqalə sonuncu dəfə 2 il əvvəl 188.253.233.129 tərəfindən redaktə olunub. (Yenilə)

İstinadlar

nkpi.az saytı,2018.12.17.,Анастасия Мартюшева. 99 секретов химии. Москва 2018. с.223

Avqust 05, 2021
nanotexnologiya, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, əsrin, illərindən, başlayaraq, fizika, kimya, mühəndislik, elmlərinin, nailiyyətlərinə, əsaslanan, yeni, texnologiya, nano. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin XX esrin 90 ci illerinden baslayaraq fizika kimya ve muhendislik elmlerinin nailiyyetlerine esaslanan yeni bir texnologiya nanotexnologiya intensiv inkisaf ederek XXI esrin texnologiyasi statusunu qazanmaq ezmindedir Nanotexnologiya nedir Amerika Milli Nanotexnologiya Tesebbusu The National Nanotechnology Initiative merkezinin geldiyi reye gore bu texnologiya 1 Teqriben 1 100 nm 1 nm metrin milyardda biri miqyasinda molekul ve ya makromolekullar ve atom seviyyesinde arasdirmalarin ve texnoloji proseslerin inkisaf etdirilmesidir2 Atom ve molekullar seviyyesinde tamamile yeni fiziki ve kimyevi keyfiyyetlere malik olan strukturlarin sistem ve qurgularin yaradilmasi ve tetbiq edilmesidir3 Atom seviyyesinde bas veren proseslere nezaretin ve manipulyasiyanin heyata kecirilmesidir Nanotexnologiya atom ve molekullarla manipulyasiya ederek yeni keyfiyyetli materiallarin alinmasini ve bu materiallardan istifade ederek nanoolculu masin ve mexanizmlerin robotlarin kompyuter ciplerinin elektronika avadanliqlarinin optik cihazlarin sensorlarin etraf muhitin kimyevi ve fiziki temizleyicilerinin canli orqanizmlere maddelerin o cumleden derman preparatlarinin dasinmasini heyata keciren qurgularin yaradilmasini nezerde tutur Nanotexnologiya sadece nanoolculu hisseciklerin materiallarin mehsullarin texnologiyasi deyil Bu texnologiya kimya ve materiallar yeyinti ve biotexnologiya elektronika ve materiallar senayesini elmin ve texnikanin bir cox sahelerini ehate eden son derece ince bir texnologiyadir Insan fealiyyetinin ele bir sahesi yoxdur ki orada nanaotexnologiyanin nailiyyetlerinden istifade edilmesin ve ya edilmesi nezerde tutulmasin Nanotexnologiyanin imkanlari hedden artiq genisdir Odur ki bu texnologiya esasinda yaradilan mehsullarin miqdari ve novleri cox boyuk suretle artmaqdadir Nanotexnologiyada arasdirmalar fizika ve kimya elminin bazasina esaslanaraq aparilir Bu elmlerin metodlarini ve naliyyetlerini tetbiq etmekle atom ve molekullarla manipulyasiya ederek cox kicik olculu yuksek derecede aktiv materiallar alirlar Enenevi senaye texnologiyalarinda terkibinden lazim olmayan maddeleri temizlemekle istenilen xammaldan verilmis struktura uygun material ve qurgular hazirlanir Bu prosesde maksimum bir mikron tertibinde olcusu olan materiallar hazirlamaq mumkundur Lakin nanotexnologiya ile hazirlanmis material ve strukturlarin hem olcusunu ve hem de fiziki kimyevi xaraketristikalarini evvelceden proqramlasdirmaqla almaq olur Hal hazirda dunyanin bir cox olkeleri xususile ABS Yaponiya Cin Avropa birliyi olkeleri bu texnologiyanin boyuk imkanlara malik oldugunu anlayaraq bu saheye kullu miqdarda maddi vesait celb etmekle xeyli nailiyyetler qazanmislar Onu qeyd etmek kifayetdir ki butun dunya uzre nanotexnologiya sahesinde son on ilde alinan patentlerin sayi ve elece de bu saheye ayrilan pul vesaitlerinin miqdari eksponensial qanunla artir Indi insan fealiyyetinin ele bir sahesi yoxdur ki orada nanotexnologiyani tetbiq etmek mumkun olmasin Nanomateriallar yuksek keyfiyyetli paltar geyim esyalari insaat materiallari qablasdirma ve dasinma avadanliqlari cox mohkem metal memulatlari keyfiyyetli kosmetika proqramlasdirilmis qida mehsullari yuksek derecede aktiv bioloji ve kimyevi katalizatorlar derman preparatlarinin dasiyicilari ve nehayet tibbi ehemiyyetli sensor maddeler demekdir Dunyanin yaranmasindan Biq Bang nezeriyyesine gore 300 000 il sonra kainat yalniz nanohisseciklerden ibaret olmusdur Milyard iller erzinde bu nanohissecikler fiziki quvvelerin tesiri altinda bir biri ile birlesib dagilaraq indi movcud olan ve ya bize melum olmayan materiyanin hedsiz sayda formalarini emele getirmisler sozun heqiqi menasinda kainat nanotexnologiya ile mesgul olmusdur Bu dovrlerde ne bas verdiyini indi alimler nanotexnologiyanin vasitesile basa dusmeye cehd edirler Nano elmi ve nanotexnologiyanin imkanlari haqqinda ilk defe dunyasohretli fizik Nobel mukafati laureati Ricard Feynmanin Kaliforniya Texnologiya Institutunda 1959 cu ilde oxudugu muhazirede soylemisdir O atom ve molekul seviyyesinde bas veren proseslerin mekaninda hedden artiq genis ve kulli miqdarda bos yerlerin oldugunu deyirdi Biz hemin yerlere daxil ola bilsek atom ve molekullari hemin bos yerlerde istediyimiz kimi duze bilsek imkanlari qeyri mehdud olan bir texnologiyanin esasini qoya bilerik Bu ideyani reallasdirmaq XX esrin 80 ci illerinde atom quvvet ve skayner mikroskoplarinin kesfinden sonra mumkun oldu Indi alimlerin elinde atomlarla manipulyasiya etmeye imkan veren ele texnologiyalar sinxotron sualanma spektroskopiyanin muxtelif novleri ve s var ki onlarin komeyile istenilen xasseye malik madde informasiya banki yarada yazi yaza bilerik Nanotexnologiya terminini 1974 cu ilde ilk defe Tokiyo Universitetinin professoru Norio Taniguchi teklif etmisdir Beynelxalq elm alemi terefinden qebul edilmis bu termin indi dunyada en cox isledilen mevhumlardan biridir Eric Drexler 1986 ci ilde atomlarla manupulyasiya ederek yeni tip maddelerin istehsalindan behs eden kitab yazmisdi Bu kitab nanotexnologiyadan bes eden ilk kitab idi Nanotexnologiya ile alinan materiallarin fiziki ve kimyevi xaraketristikalari qeyri adi derecede adi texnologiya ile alinan materiallardan ferqlenir Meselen qizil nanohisseciklerinden duzeldilmis qizil materialinin rengi bizim adet etdiyimiz qizil renginden tamamile ferqlenir ve tund qirmizi renge calir Karbon atomlari ile aparilan nanotexnoloji proseslerde alinan nanoborucuq 6 defe poladdan yungul olmasina baxmayaraq ele o qeder de ondan mohkemdir Bu nanoborucuqlardan silisium ve elece de almazdan alinan nanoliflerin mohkemliyi o qeder boyukdur k bu sapin bir denesi ile fili asmaq olur min denesi ile cay uzerinden asma korpu duzeltmek olar Nanotexnologiyanin tesir saheleri cox genisdir demek olar ki serhedsizdir Bu texnologiya ile hal hazirda insan fealiyyetinin butun sahelerinde o cumleden materiallar ve emal senayesinde elektronika ve kompyuter texnologiyasinda tibb ve saglamliq etraf muhit ve enerji sahelerinde biotexnologiya ve kend tesserrufati aeronavtika ve kosmosun oyrenilmesinde herbi ve milli tehlukesizlik neqliyyat ve qablasdirma senayesinde metralogiya ve nezaret xidmetleri sahelerinde muhum neticeler alinmisdir Nanotexnologiyanin nailiyyetleri hem de elmin tehsilin XXI esrde inkisafina guclu tekan verecekdir Indi beseriyyetin esas problemlerinden biri etraf muhitin qorunmasi ve saglam stabil insan inkisafinin elde olunmasidir Dunyada 525 milyon kicik fermer teserrufatinda calisan 2 5 milyard ehali temiz texnologiyadan temiz icmeli sudan elementar sanitariyadan ve tehlukesiz suvarma sistemlerinden mehrumdurlar Denizde ve sahil zonalarinda suda hell olunmus oksigenin catismamazligi denizin fauna ve florasinda muhum deyisiklikler yaradir Oksigenin miqdari 2 mg l den az olduqda canlilar ve fitoplanktonlarin yasamasi cetinlesir Son illeri nanotexnologiyanin etraf muhitin qorunmasi ucun elde etdiyi nailiyyetlerden bezi numuneleri gostermek kifayetdir ki bu sahenin vacibliyi hamida inam yaratsin Massacuset Texnalogiya Institutunun alimleri hem hidrofob ve hem de hidrofil xasseye malik SiO polimer nanohisseciklerinden teskil olunmus nazik tebeqe yaratmislar Onlar bu nanomaterialla sehra zonalarinda havada olan nemliyi suya cevirmek bakteriyalardan temizlenmis su almaq isteyirler Bu nanomaterialla duman ve ceni boyuk suretle suya cevirmek mumkundur Kanadanin Qerbi Ontario Universitetinin alimleri cirklenmis zonalarda artezian sularinin temizlenmesi ucun nanomateriallari torpaga hopduraraq yeralti sularda etan ve butan kimi kimyevi maddeleri temizlemek ezmindedirler Israil ve Amerika alimleri birlikde nano olculu desikleri olan polimer esasli ultra filtirasiya qabiliyyetine malik membran tebeqeleri almaga nail olmuslar Onlarin yaratdigi bu tebeqeler bioloji cirklemeye davamli antimikrob xasseli bioloji toksik maddeler ucun sensor rolunu oynayan yeralti ve yerustu sulardan onlari kenarlasdiran materiallardir Deniz suyunun sirinlesdirilmesi texnologiyasi indiye qeder cox baha basa gelen bir texnologiyadir Lawrence Livermore alimleri karbon nanoborucuqlardan istifade ederek deniz suyundan indiki texnologiyadan iki defe ucuz basa gelen texnologiya ile icmeli su almaga cehd edirler Yaponiyanin alimlerinin yaratdigi mikro nano qovucuqlar texnologiyasi ile Sarp Korporasiyasi cirkab sularindan azotu 90 qeder cixara bilen zavod tikmeye nail olmuslar Evveller cox baha basa gelen usullarla azotun cirkab sularinda temizlenmesi bu usulla defelerle ucuz basa gelir Amerikanin Simaliqerb Sakit okean Milli Laboratoriyasi Pacific Ocean Northwest National Laboratory alimleri zavodlarin cirkab sularindan civeni ve diger toksik elementleri 99 9 temizleyen SAMMS Self Assambled Monolayers on Mesoporous Supports nanomatriali almislar Onlar bu materialin qalay xrom radionukleotidler ve diger toksik metallar ucun de hessas formalarini alacaqlarini soyleyirler Cenubi Koreyanin Pohang University of Science and Technology alimleri Amerikanin Massacuset Universitetinin alimleri ile birlikde icmeli sudan viruslari temizleyen ikiqat nano olculu desikleri olan membran tebeqeleri almaga nail olmuslar Bu nano materialin hemodializ zamani da tetbiq olunacagini soyleyirler Dunyanin en boyuk qizil medni olan Cenubi Afrika Respublikasi 70 milyon vesait xercleyerek qizil nanohisseciklerinden saxtalarda zeherli qazlarin temizlenmesi texnologiyasini hazirlamaq erefesindedirler Avstraliyali alimler qargidali nisastasi terkibli polimer materialdan etraf muhit ucun cox elverisli plastik qablar duzeltmisler Bele plastik qablarin tullantilari bir muddetden sonra oz ozune eriyerek hec bir cirklenmeye sebeb olmur Yarimkecirici nanokristallardan hazirlanmis suni yarpaq la havada olan karbon qazini cox yaxsi temizlemek olur Bununla alimler istixana effektini azaltmaq isteyirler Mueyyen edilmisdir ki nanomayenin berk nanohisseciklerin mayede suspenziyasi kontakt istilik keciriciliyi on defelerle yuksekdir Nanomayeden istifade ederek texnoloqlar ekoloji cehetden tehlukesiz ucuz yungul termometrler duzeltmek isteyirler Bu termometlerle torpagin suyun ve berk cisimlerin temperaturunu cox deqiqlikle olcmek olur Mese materiallarini evez eden nanomateriallar ABS n mese senayesine il erzinde 240 milyon dollarliq materiala qenaet etmeye imkan verir Tokiyonun Mitsui Chemicals firmasi alfa olefin esasli nano structura esaslanan NOTIO adli yeni material yaratmislar Bu nanomaterial seffaf cox elastik yungul ve istilik kecirmayan materialdir Ondan qablasdirma senayesinde istifade etmek olar Metallari korreziyadan qorumaq ucun istifade edilen Fe fosfati evez eden Bonderite NT keramik nanomaterialdan istifade etmekle metallarin davamliligini defelerle artirmaq olar NanoCeram aktiv komponenti AlOOH olan aluminium lifleridir Bu liflerin diametri 2 nm tertibindedir Lifler yuksek electropozitiv aktivliye malik oldugundan onlardan istifade ederak hem suda ve hem de havada olan bakteriyalari viruslari temizlemek olur TiO2 yaxsi fotokatalitik xasseye malikdir UB sualarin tesiri zamani o havada olan uzvu cirklendiricileri zerersizlesdidr bakteriyalari viruslari mehv edir Onun bu xususiyyetinden istifade ederek torpaqda suda ve havada olan cirklendiricileri temizleyirler Aberdin Universitetinin alimleri gunes sualarinin komeyi ile cirkli suyu temizlemek ve eyni zamanda elektrik almaq ucun yeni texnologiya hazirlamislar Terkibinde Titanium dioksid TiO2 nanohisseciyi olan renglerle binalari rengledikde binalar havada olan cirkli qazlari temizleyir Bele ki TiO2 nanohissecikleri UB sualarin tesiri zamani uzvu ve qeyri uzvu cirklendiricileri parcalayir ve yagislar onlari yuyub aparir Icmeli sularin terkibinde Arsenin miqdarinin artmasi xususile Hindistanda Banqladesde artiq qlobal probleme cevrilmisdir Nanorust Arseni icmeli sudan temizleyir Amerikanin Rays Universitetinin Rice University s Center for Biological and Environmental Nanotechnology alimleri nanotexnologiyaya esaslanan bu texnologiyani yaratmislar Minik masinlari ucun indi nanohissecik terkibli ele rengler alirlar ki bu rengler su buraxmir cirklenmir cizilmir parildayir gunun muxtelif vaxtlarinda masin muxtelif rengde gorunur Nano hisseciyi yunan dilinden tercumede cirtdan sozunu emele getirir Bir nanometr 1 nm metrin milyardda bir hissesini teskil edir Nanotexnologiya alimlerinin isledikleri obyektlerin olculeri 0 1 100 nm dir Atomlarinin diametri 0 1 0 2 nm DNT zencirinin qalinigi 2 nm dir Eger nanometri insan barmagi ile muqayise etsek 1 nm ve 1 m nisbeti ele barmagin ve Yer planetinin nisbeti kimi olar Nanotexnoloji materiallardan qida mehsullarinin qablasdirilmasinda istifade olunur Onun six hermetik divarlari daha cox qidani teze saxlaya biler Bezi qablasdirmalar mehsullari xarab eden mikroblari oldurur Alimler avtomobiller ucun nanoboya yaratmislar Avtomobil sahibleri daha cizilmadan qorxmamalidirlar Boyalar qoruyucu ortuk kimi tesir edir Onun hissecikleri her hansi bir zedelenmis hisseni ortur Gunesden qoruma vasitelerinin terkibinde aktiv maddeler aluminium oksidi vardir Bu terkib ultrabenovseyi sualari udur Onu ter ile qarisdirdiqda deride parcalanir Ayrilmis hissecikler muveffeqiyyetle gunes sualarindan derini qoruyur Italyan dizayneri Mauro Taliana agilli parca hazirlamisdir parcada titan nikel ve neylon vardir Liflerin nanostrukturu geyime iqlim seraitine nemliye istiye yagisa soyuga uygunlasmaga komek edir Tenbeller ucun koynek adlanan geyim daha cox yayilmisdir Istide onun qollari yuxari qalxir soyuqda ise eksine tam uzunluga gore asagi dusur Bundan elave nanoparcadan olan geyim sahibinin bedeninin temperaturuna gore olcusunu deyise biler Eger adama isti olarsa o daha serbest ola biler eger soyuqdursa bedene daha kip olur Bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyaya komek ede bilersiniz Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Bu meqale sonuncu defe 2 il evvel 188 253 233 129 terefinden redakte olunub Yenile Istinadlar Redaktenkpi az sayti 2018 12 17 Anastasiya Martyusheva 99 sekretov himii Moskva 2018 s 223Menbe https az wikipedia org w index php title Nanotexnologiya amp oldid 4637978, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.