Mərkəzi kontragent (ing. Central Counterparty Clearing House, CCP) — maliyyə bazarlarında, xüsusən də qiymətli kağızlar, derivativlər və digər maliyyə alətlərinin ticarətində iştirak edən bir qurumdur. CCP əsasən alıcı və satıcılar arasında vasitəçi kimi çıxış edir, hər iki tərəfin maliyyə öhdəliklərini təmin edərək ticarət əməliyyatlarının təhlükəsizliyini və sabitliyini artırır.
Əsas funksiyaları
| ]CCP hər bir əməliyyatda satıcı üçün alıcı, alıcı üçün isə satıcı kimi çıxış edir. Bu yanaşma əməliyyat tərəfləri arasında riskləri minimuma endirir. CCP ticarət tərəflərinin öhdəliklərini yerinə yetirə bilməmə riskini azaltmaq üçün müvafiq zəmanətlər (məsələn, girovlar, kapital yastıqları) tələb edir. Tərəflərin qarşılıqlı öhdəliklərini ümumiləşdirərək yalnız xalis məbləği hesablayır və ödəmələrini buna əsasən tənzimləyir. Bu yanaşma əməliyyat xərclərini və resurs tələblərini azaldır. CCP hər bir ticarət iştirakçısından müəyyən miqdarda başlanğıc marjası və dəyişkən marja tələb edir. Bu girovlar riskin təminatı rolunu oynayır. CCP vasitəsilə həyata keçirilən əməliyyatlar daha şəffaf olur və sistematik risklərin qarşısını alır.
Mərkəzi kontragentin iş mexanizmi
| ]Satıcı və alıcı arasında bazarda ticarət müqaviləsi bağlanır və CCP vasitəçi kimi prosesə daxil olur. Hər iki tərəfdən girov tələb edilir. Bu girov, tərəflərdən biri öhdəliklərini yerinə yetirə bilmədikdə CCP-nin müdaxilə edə bilməsi üçün istifadə olunur. CCP bütün əməliyyatları xalisləşdirir və yalnız ödənilməli məbləği hesablayır. CCP alıcıdan ödənişi qəbul edir və bu məbləği satıcıya köçürür.
Mərkəzi kontragentin üstünlükləri
| ]Tərəflər arasında etibar problemi aradan qaldırılır, çünki CCP əməliyyata zəmanət verir. Maliyyə sistemində zəncirvari uğursuzluq riskinin qarşısını alır. Netləşdirmə vasitəsilə maliyyə əməliyyatları daha effektiv şəkildə idarə olunur. CCP-lər ticarət əməliyyatları haqqında daha ətraflı məlumat toplayaraq şəffaflıq təmin edir.
Çətinliklər və risklər
| ]Əgər mərkəzi kontragent öz öhdəliklərini yerinə yetirə bilməzsə, bu, maliyyə bazarlarında ciddi problemlərə səbəb ola bilər. Bütün əməliyyatların bir CCP-də cəmlənməsi sistematik riskləri artırır. Müştərilər üçün girov təminatının yüksək olması likvidlik problemlərinə səbəb ola bilər. Beynəlxalq əməliyyatlarda müxtəlif hüquqi və tənzimləmə çərçivələri çətinlik yarada bilər.
Tənzimləmə və standartlar
| ]Mərkəzi kontragentlərin fəaliyyəti beynəlxalq tənzimləmə çərçivələri və standartları ilə müəyyən edilir. Bu çərçivələrə daxildir:
- Basel III standartları: Kapital və likvidlik tələblərini artırmaq.
- IOSCO prinsipləri: İnfrastruktur təminatçıları üçün əsas standartlar.
- Avropa Bazarı İnfrastrukturu Tənzimləməsi (EMIR): CCP-lər üçün Avropa Birliyində tətbiq olunan tənzimləmə.
Mərkəzi kontragentlərin rolu 2008-ci il maliyyə böhranında
| ]2008-ci il qlobal maliyyə böhranı zamanı derivativ ticarətində CCP-lərin əhəmiyyətinin olmaması ciddi problemlərə səbəb oldu. Böhrandan sonra, G20 ölkələri, bütün standartlaşdırılmış derivativ müqavilələrinin CCP-lər vasitəsilə ticarət edilməsini tövsiyə etdi. Bu qərar CCP-lərin maliyyə bazarlarında sistematik risklərin azaldılması üçün vacib bir qurum olduğunu bir daha vurğuladı.
İstinadlar
| ]- Rehlon, Amandeep; Nixon, Dan. "Central counterparties: what are they, why do they matter and how does the Bank supervise them?" (PDF). Bank of England. İstifadə tarixi: 1 aprel 2017.[ölü keçid]
- Amandeep Rehlon; Dan Nixon web, "Central counterparties: what are they, why do they matter and how does the Bank supervise them?" (PDF), Bank of England, 2013, 28 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib (PDF), İstifadə tarixi: 24 aprel 2023
- Steigerwald, Robert S., "Central Counterparty Clearing" (PDF), Understanding Derivatives—Markets and Infrastructure, Federal Reserve Bank of Chicago, 2013: 12–26, 30 aprel 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF), İstifadə tarixi: 29 mart 2017
- Cont, Rama, "The end of the waterfall: default resources of central counterparties", Journal of Risk Management in Financial Institutions, Henry Stewart Publications, 8, 2015, SSRN 2588986, 16 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 9 dekabr 2020
- "Primer: Derivative Instruments" Arxiv surəti 6 may 2024 tarixindən (Wayback Machine) saytında. Financial Policy Forum Derivatives Study Center.
- Retuers. "OCC says pushing ahead on over-the-counter plan" Arxiv surəti 16 noyabr 2010 tarixindən (Wayback Machine) saytında.
- Priem, Randy. "CCP recovery and resolution: preventing a financial catastrophe". Journal of Financial Regulation and Compliance. 26 (3). 2018: 351–364. doi:10.1108/JFRC-03-2017-0032.
- Purring, Craig. "The Economics of Central Counterparty Clearing: theory and Practice" (PDF). ISDA Discussion Papers (1). may 2011: 12. 6 iyul 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 noyabr 2024.
- . "OCC Default Rules and Procedures" (PDF). Options Clearing Corporation. 9 sentyabr 2016. 2 aprel 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 1 aprel 2017.
- Domanski, Dietrich; Gambacorta, Leonardo; Picillo, Cristina. "Central clearing: trends and current issues" (ingilis). Bank for International Settlements. 6 dekabr 2015. 7 avqust 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 oktyabr 2017.
- Norman, Peter, Plumbers and Visionaries, Chichester: John Wiley & Sons, fevral 2008, 84, ISBN
- . "CNS Overview". Depository Trust & Clearing Corporation. 3 aprel 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 aprel 2017.
- , Rule 18: Procedures for when the corporation declines or ceases to act // NSCC Rules and procedures, DTCC, 3 aprel 2017 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2 aprel 2017
Ədəbiyyat
| ]- Central counterparties: what are they, why do they matter and how does the Bank supervise them?, Bank of England, Quarterly Bulletin, Q2 2013
- Central counterparty clearing: History, innovation, and regulation Chicago Fed
- The EU’s third-country CCP proposals — when is clearing not so clear?, Deloitte, 19 June 2017
- Central Counterparties Risk Assessment and News Services
- The Economics of Central Clearing: Theory and Practice, ISDA Discussion Papers Series Number One - May 2011
- R Cont (2015) The end of the waterfall: default resources of central counterparties, Journal of Risk management in Financial Institutions, Henry Stewart Publications.
- R Berndsen (2021) Fundamental questions on central counterparties: A review of the literature, Journal of Futures Markets, vol. 41(12), Wiley.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Merkezi kontragent ing Central Counterparty Clearing House CCP maliyye bazarlarinda xususen de qiymetli kagizlar derivativler ve diger maliyye aletlerinin ticaretinde istirak eden bir qurumdur CCP esasen alici ve saticilar arasinda vasiteci kimi cixis edir her iki terefin maliyye ohdeliklerini temin ederek ticaret emeliyyatlarinin tehlukesizliyini ve sabitliyini artirir Esas funksiyalari span CCP her bir emeliyyatda satici ucun alici alici ucun ise satici kimi cixis edir Bu yanasma emeliyyat terefleri arasinda riskleri minimuma endirir CCP ticaret tereflerinin ohdeliklerini yerine yetire bilmeme riskini azaltmaq ucun muvafiq zemanetler meselen girovlar kapital yastiqlari teleb edir Tereflerin qarsiliqli ohdeliklerini umumilesdirerek yalniz xalis meblegi hesablayir ve odemelerini buna esasen tenzimleyir Bu yanasma emeliyyat xerclerini ve resurs teleblerini azaldir CCP her bir ticaret istirakcisindan mueyyen miqdarda baslangic marjasi ve deyisken marja teleb edir Bu girovlar riskin teminati rolunu oynayir CCP vasitesile heyata kecirilen emeliyyatlar daha seffaf olur ve sistematik risklerin qarsisini alir Merkezi kontragentin is mexanizmi span Satici ve alici arasinda bazarda ticaret muqavilesi baglanir ve CCP vasiteci kimi prosese daxil olur Her iki terefden girov teleb edilir Bu girov tereflerden biri ohdeliklerini yerine yetire bilmedikde CCP nin mudaxile ede bilmesi ucun istifade olunur CCP butun emeliyyatlari xalislesdirir ve yalniz odenilmeli meblegi hesablayir CCP alicidan odenisi qebul edir ve bu meblegi saticiya kocurur Merkezi kontragentin ustunlukleri span Terefler arasinda etibar problemi aradan qaldirilir cunki CCP emeliyyata zemanet verir Maliyye sisteminde zencirvari ugursuzluq riskinin qarsisini alir Netlesdirme vasitesile maliyye emeliyyatlari daha effektiv sekilde idare olunur CCP ler ticaret emeliyyatlari haqqinda daha etrafli melumat toplayaraq seffafliq temin edir Cetinlikler ve riskler span Eger merkezi kontragent oz ohdeliklerini yerine yetire bilmezse bu maliyye bazarlarinda ciddi problemlere sebeb ola biler Butun emeliyyatlarin bir CCP de cemlenmesi sistematik riskleri artirir Musteriler ucun girov teminatinin yuksek olmasi likvidlik problemlerine sebeb ola biler Beynelxalq emeliyyatlarda muxtelif huquqi ve tenzimleme cerciveleri cetinlik yarada biler Tenzimleme ve standartlar span Merkezi kontragentlerin fealiyyeti beynelxalq tenzimleme cerciveleri ve standartlari ile mueyyen edilir Bu cercivelere daxildir Basel III standartlari Kapital ve likvidlik teleblerini artirmaq IOSCO prinsipleri Infrastruktur teminatcilari ucun esas standartlar Avropa Bazari Infrastrukturu Tenzimlemesi EMIR CCP ler ucun Avropa Birliyinde tetbiq olunan tenzimleme Merkezi kontragentlerin rolu 2008 ci il maliyye bohraninda span 2008 ci il qlobal maliyye bohrani zamani derivativ ticaretinde CCP lerin ehemiyyetinin olmamasi ciddi problemlere sebeb oldu Bohrandan sonra G20 olkeleri butun standartlasdirilmis derivativ muqavilelerinin CCP ler vasitesile ticaret edilmesini tovsiye etdi Bu qerar CCP lerin maliyye bazarlarinda sistematik risklerin azaldilmasi ucun vacib bir qurum oldugunu bir daha vurguladi Istinadlar span Rehlon Amandeep Nixon Dan Central counterparties what are they why do they matter and how does the Bank supervise them PDF Bank of England Istifade tarixi 1 aprel 2017 olu kecid Amandeep Rehlon Dan Nixon web Central counterparties what are they why do they matter and how does the Bank supervise them PDF Bank of England 2013 28 sentyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 24 aprel 2023 Steigerwald Robert S Central Counterparty Clearing PDF Understanding Derivatives Markets and Infrastructure Federal Reserve Bank of Chicago 2013 12 26 30 aprel 2017 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 29 mart 2017 Cont Rama The end of the waterfall default resources of central counterparties Journal of Risk Management in Financial Institutions Henry Stewart Publications 8 2015 SSRN 2588986 16 iyun 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 dekabr 2020 Primer Derivative Instruments Arxiv sureti 6 may 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda Financial Policy Forum Derivatives Study Center Retuers OCC says pushing ahead on over the counter plan Arxiv sureti 16 noyabr 2010 tarixinden Wayback Machine saytinda Priem Randy CCP recovery and resolution preventing a financial catastrophe Journal of Financial Regulation and Compliance 26 3 2018 351 364 doi 10 1108 JFRC 03 2017 0032 Purring Craig The Economics of Central Counterparty Clearing theory and Practice PDF ISDA Discussion Papers 1 may 2011 12 6 iyul 2024 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 18 noyabr 2024 OCC Default Rules and Procedures PDF Options Clearing Corporation 9 sentyabr 2016 2 aprel 2017 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 1 aprel 2017 Domanski Dietrich Gambacorta Leonardo Picillo Cristina Central clearing trends and current issues ingilis Bank for International Settlements 6 dekabr 2015 7 avqust 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 oktyabr 2017 Norman Peter Plumbers and Visionaries Chichester John Wiley amp Sons fevral 2008 84 ISBN 978 0 470 72425 5 CNS Overview Depository Trust amp Clearing Corporation 3 aprel 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 aprel 2017 Rule 18 Procedures for when the corporation declines or ceases to act NSCC Rules and procedures DTCC 3 aprel 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 aprel 2017 Edebiyyat span Central counterparties what are they why do they matter and how does the Bank supervise them Bank of England Quarterly Bulletin Q2 2013 Central counterparty clearing History innovation and regulation Chicago Fed The EU s third country CCP proposals when is clearing not so clear Deloitte 19 June 2017 Central Counterparties Risk Assessment and News Services The Economics of Central Clearing Theory and Practice ISDA Discussion Papers Series Number One May 2011 R Cont 2015 The end of the waterfall default resources of central counterparties Journal of Risk management in Financial Institutions Henry Stewart Publications R Berndsen 2021 Fundamental questions on central counterparties A review of the literature Journal of Futures Markets vol 41 12 Wiley Normativ yoxlamaGND 7597606 7 Kateqoriya Sistemli risk
