fbpx
Wikipedia

Məhəmməd Süleymanov

Avqust 31, 2021

Süleymanov Məmməd Qəhrəman oğlu (1912, Laçın – 1992, Bakı) — Xəzərdə Geoloji neft kəşfiyyatın yaradıcılardan biridir, SSSR-də ilk dəfə şelfdə geoloji-axtarış işlərinin əsasını qoymuşdur. “SSRİ –nin fəxri neftçisi” , “Azərbaycanın əməkdar  mühəndisi “ kimi fəxri adlara layiq görülüb.

Məmməd Süleymanov
Doğum tarixi
Doğum yeri Laçın rayonu, Əhmədli
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Bakı şəhəri
Milliyyəti azərbaycanlı
Təhsili Moskva Neft Akademiyası
Mükafatları “SSRİ –nin fəxri neftçisi”, “Azərbaycanın əməkdar neft mühəndisi “

Məmməd Qəhrəman oğlu Süleymanov (18.09.1912-09.08.1988) Azərbaycan neft sənayesinə 1939-cü ildə Azİİ institutunu bitirdikdən sonra gəlmişdir.Sonradan o Moskva Neft Akademiyasını bitirmişdir.İlk vaxtlar kəşfiyyət partiyasının rəisi vəzifəsində,1945-1946-cı illərdə İranda sahə rəisi,sonradan  “Azneftkəşfiyyat” trestinin Geoloji-axtarış kontorunun direktoru işləmişdir.

1949-cu ildə “Azneft” biliyinin rəhbərliyi M.Q.Süleymanova dənizdə Geoloji-axtarış kontorunun təşkilatını (GAK dəniz)həvalə edir.30 ildən çox GAK-ın direktoru(sonradan GKK dənizdə)vəzifəsində çalışaraq M.Süleymanov əslində (Xəzər numunə kimi)SSSR-də ilk dəfə şelfdə geoloji-axtarış işlərinin əsasını qoymuşdur.O xəritəalma struktur-axtarış qazımanın inkişafının başında dayanmış,texniki tərəqqinin tərəfdarı olmuşdur.Onun istehsalat təşkilatçısı istedadı,çoxillik təcrübə və biliyi, texniki təchizatın yüksəlməsinə və nəticədə-dəniz axtarış-kəşfiyyat işlərinin texniki-iqtisadi göstəricilərinin yaxşılaşmasına yönəldilmişdir.

İnanmaq çətindir,lakin faktdır ki,50-ci illərin əvvəllərində xəritəalma qazıması,şxun,balıqçı seyneri,”YAM-300” və “ABBM-3100” tipli dəzgahların təmir edildiyi primitiv və tral gəmisinin köməyi ilə aparılır.Belə texnika 30m-lik su qatda yalnız 25-30m dərinlikli quyular qazmaga imkan verirdi.

Xəzər şelfində M.Süleymanovun rəhbərliyi altında Geoloji-axtarış işlərinin ilk etapında birinci onillikdə Bakı və Abşeron arxıpelaqı adalarında,adaların instrumental çəkilişi,sualtı və suüstü yuyulmalar,gəmidən xəritəalma qazıması və seçmə kern nümunəsi ilə struktur-axtarış qazıması həyata keçirilmiş,palçıq vulkanları öyrənilmişdir.İxtisasca geolog olan Məmməd Süleymanov qazıma məlumatlarını əhəmiyyətli dərəcədə tamamlayan bu tədqiqatlara daha çox diqqət yetirir.Alınmış geoloji məlumatlar geomorfoloji və geofiziki çəkilişlərin,aerofoto materiallarının oxunmasına imkan vermişdir.

Onun qaygısı sayəsində kontorun daha təkmilləşməsi, gəmilərlə təchiz edilməsi məqsədi ilə 1959-cu ildə GKK dənizdə vətəndə ilk ponton tipli üzücü özül əldə edildi ki ,bununla orta dərinliyi 650-700m olan 51 quyu qazıldı.Sonrakı il “Vano Sturua” gəmi-təmiri zavodu müəssisənin sifarişi ilə “Skorıy” və “Skromnıy” (sonradan “İ.Sudmalis” və “Lazarev” ) gəmilərini yenidən dəyişdi və onları xəritəalma qazımasının yerinə yetirilməsi üçün uygunlaşdırılmışdır-bundan əlverişli,əla iş və yaşayış şəraitli yaxşı üzgüçülük muxtariyyətinə malik gəmilər idi.Onlar böyük dərinlikli dənizdə daha dərin quyular qazmaga nail olmuşdular.

Müəssisənin yenidən texniki təchiz edilməsi üzrə işlər60-cı illərdə də davam edirdi.Bu zaman GKK dəniz sifarişi ilə 15m-dək dəniz dərinliyində,sonra isə M.Q.Süleymanovun rəhbərliyi altında və bilavasitə iştiraki ilə keçirilən yenidənqurmadan sonra 20m dəniz dərinliyində 1800m dərinlikli struktur-axtarış quyusu qazmaq məqsədilə vətəndə ilk (özuqalhan) “Abşeron” qurqusu yaradıldı.Sonra müəssisə kollektivi ugurla sınaq keçirdi və Hollandiyada düzəldilmiş “Xəzər” üzüsü qazıma qurgusunun istismarına başlamışdır ki,bu da 60m qalınlıqlı suda, 6000m-lik dərinliyədək quyu qazımasını aparmaga imkan vermişdir.

Kollektivdə yaranan yoldaşlıq ,həmrəylik və bir-birinə yardım atmosferası mürəkkəb texnikanın effektiv istismarına ugurla mənimsəməyə imkan vermişdir.

GKK dənizdə fransız istehsalı olan böyük dəniz dərinliyində (500-600)m ,qazma boruları istifadə etmədən, şlanqkabel qazıması aparmaga imkan verən xüsusi “Əli

Əmirov” gəmisi gətirildikdə belə olmuşdur.

M.Q.Süleymanovun rəhbərliyi altında 30 il müddətində GKK dənizdə gəmilərdən 30-dan çöx struktur xəritəyə alınmışdır,Bakı arxipelaqının bütün adaları,həmçinin

Yaşma və Xəzəryanı regionun adaları bir neçə dəfə tədqiq edilmişdir. GKK dənizdə

bütövlukdə birinci on üç il ərzində struktur-axtarış qazıması-400 min metrədən çox,xəritəalma qazıması-800 min metrədən çox həcmdə aparılmışdır.Xəzər dənizin

Qazaxstan ,Turkmenistan və Dagıstan sektorları akvatoriyalarında böyük həcmli işlər görülmüşdür.

1979-1988-ci ilədək “Kaspmorneftqaz” birliyin Elmi-Tədqiqat laboratoriyasının direktoru vəzifəsində çalışaraq M.Q.Süleymanov laboratoriyanı yenidən dəyişmiş,

onu müasir avadanlıqnan təchiz etmiş və Beynəlxalq Standarlara uygun tədqiqat

işlərinin aparılmasına nail olmuşdur.

M.Q.Süleymanov tərəfindən bütöv bir neftçi pleadası hazırlanmışdır,onlardan çoxu namizədlik və elmlər doktoru dərəcəsi almış və iri neft müəssisələrinə rəhbərlik etmişlər,məsələm-N.Ə.Əliyev və b.

Çoxillik qüsursuz işinə görə M.Q.Süleymanov dəfələrlə Sovet İttifaqı orden və medalları ilə təltif olunmuşdur.O,’SSRİ-nin fəxri neftçisi”,”Azərbaycan SR-in əməkdar mühəndisi” dərəcələrinə layiq olmuşdur.Bir çox ixtiraların müəllifi olmuşdur.

Onun xatirəsinə hörmət əlaməti olaraq Xəzərdə üzən tədqiqat və ekologiya nəzarəti həyata keçirən gəmiyə Məmməd Süleymanovun adı verilib.

Avqust 31, 2021
məhəmməd, süleymanov, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, süleymanov, məmməd, qəhrəman, oğlu, 1912, laçın, 1992, bakı, xəzərdə, geoloji, neft, kəşfiyyatın, yaradıcılardan, bir. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Suleymanov Memmed Qehreman oglu 1912 Lacin 1992 Baki Xezerde Geoloji neft kesfiyyatin yaradicilardan biridir SSSR de ilk defe selfde geoloji axtaris islerinin esasini qoymusdur SSRI nin fexri neftcisi Azerbaycanin emekdar muhendisi kimi fexri adlara layiq gorulub Memmed SuleymanovDogum tarixi 1912Dogum yeri Lacin rayonu EhmedliVefat tarixi 1992Vefat yeri Baki seheriMilliyyeti azerbaycanliTehsili Moskva Neft AkademiyasiMukafatlari SSRI nin fexri neftcisi Azerbaycanin emekdar neft muhendisi Memmed Qehreman oglu Suleymanov 18 09 1912 09 08 1988 Azerbaycan neft senayesine 1939 cu ilde AzII institutunu bitirdikden sonra gelmisdir Sonradan o Moskva Neft Akademiyasini bitirmisdir Ilk vaxtlar kesfiyyet partiyasinin reisi vezifesinde 1945 1946 ci illerde Iranda sahe reisi sonradan Azneftkesfiyyat trestinin Geoloji axtaris kontorunun direktoru islemisdir 1949 cu ilde Azneft biliyinin rehberliyi M Q Suleymanova denizde Geoloji axtaris kontorunun teskilatini GAK deniz hevale edir 30 ilden cox GAK in direktoru sonradan GKK denizde vezifesinde calisaraq M Suleymanov eslinde Xezer numune kimi SSSR de ilk defe selfde geoloji axtaris islerinin esasini qoymusdur O xeritealma struktur axtaris qazimanin inkisafinin basinda dayanmis texniki tereqqinin terefdari olmusdur Onun istehsalat teskilatcisi istedadi coxillik tecrube ve biliyi texniki techizatin yukselmesine ve neticede deniz axtaris kesfiyyat islerinin texniki iqtisadi gostericilerinin yaxsilasmasina yoneldilmisdir Inanmaq cetindir lakin faktdir ki 50 ci illerin evvellerinde xeritealma qazimasi sxun baliqci seyneri YAM 300 ve ABBM 3100 tipli dezgahlarin temir edildiyi primitiv ve tral gemisinin komeyi ile aparilir Bele texnika 30m lik su qatda yalniz 25 30m derinlikli quyular qazmaga imkan verirdi Xezer selfinde M Suleymanovun rehberliyi altinda Geoloji axtaris islerinin ilk etapinda birinci onillikde Baki ve Abseron arxipelaqi adalarinda adalarin instrumental cekilisi sualti ve suustu yuyulmalar gemiden xeritealma qazimasi ve secme kern numunesi ile struktur axtaris qazimasi heyata kecirilmis palciq vulkanlari oyrenilmisdir Ixtisasca geolog olan Memmed Suleymanov qazima melumatlarini ehemiyyetli derecede tamamlayan bu tedqiqatlara daha cox diqqet yetirir Alinmis geoloji melumatlar geomorfoloji ve geofiziki cekilislerin aerofoto materiallarinin oxunmasina imkan vermisdir Onun qaygisi sayesinde kontorun daha tekmillesmesi gemilerle techiz edilmesi meqsedi ile 1959 cu ilde GKK denizde vetende ilk ponton tipli uzucu ozul elde edildi ki bununla orta derinliyi 650 700m olan 51 quyu qazildi Sonraki il Vano Sturua gemi temiri zavodu muessisenin sifarisi ile Skoriy ve Skromniy sonradan I Sudmalis ve Lazarev gemilerini yeniden deyisdi ve onlari xeritealma qazimasinin yerine yetirilmesi ucun uygunlasdirilmisdir bundan elverisli ela is ve yasayis seraitli yaxsi uzguculuk muxtariyyetine malik gemiler idi Onlar boyuk derinlikli denizde daha derin quyular qazmaga nail olmusdular Muessisenin yeniden texniki techiz edilmesi uzre isler60 ci illerde de davam edirdi Bu zaman GKK deniz sifarisi ile 15m dek deniz derinliyinde sonra ise M Q Suleymanovun rehberliyi altinda ve bilavasite istiraki ile kecirilen yenidenqurmadan sonra 20m deniz derinliyinde 1800m derinlikli struktur axtaris quyusu qazmaq meqsedile vetende ilk ozuqalhan Abseron qurqusu yaradildi Sonra muessise kollektivi ugurla sinaq kecirdi ve Hollandiyada duzeldilmis Xezer uzusu qazima qurgusunun istismarina baslamisdir ki bu da 60m qalinliqli suda 6000m lik derinliyedek quyu qazimasini aparmaga imkan vermisdir Kollektivde yaranan yoldasliq hemreylik ve bir birine yardim atmosferasi murekkeb texnikanin effektiv istismarina ugurla menimsemeye imkan vermisdir GKK denizde fransiz istehsali olan boyuk deniz derinliyinde 500 600 m qazma borulari istifade etmeden slanqkabel qazimasi aparmaga imkan veren xususi EliEmirov gemisi getirildikde bele olmusdur M Q Suleymanovun rehberliyi altinda 30 il muddetinde GKK denizde gemilerden 30 dan cox struktur xeriteye alinmisdir Baki arxipelaqinin butun adalari hemcininYasma ve Xezeryani regionun adalari bir nece defe tedqiq edilmisdir GKK denizdebutovlukde birinci on uc il erzinde struktur axtaris qazimasi 400 min metreden cox xeritealma qazimasi 800 min metreden cox hecmde aparilmisdir Xezer denizinQazaxstan Turkmenistan ve Dagistan sektorlari akvatoriyalarinda boyuk hecmli isler gorulmusdur 1979 1988 ci iledek Kaspmorneftqaz birliyin Elmi Tedqiqat laboratoriyasinin direktoru vezifesinde calisaraq M Q Suleymanov laboratoriyani yeniden deyismis onu muasir avadanliqnan techiz etmis ve Beynelxalq Standarlara uygun tedqiqatislerinin aparilmasina nail olmusdur M Q Suleymanov terefinden butov bir neftci pleadasi hazirlanmisdir onlardan coxu namizedlik ve elmler doktoru derecesi almis ve iri neft muessiselerine rehberlik etmisler meselem N E Eliyev ve b Coxillik qusursuz isine gore M Q Suleymanov defelerle Sovet Ittifaqi orden ve medallari ile teltif olunmusdur O SSRI nin fexri neftcisi Azerbaycan SR in emekdar muhendisi derecelerine layiq olmusdur Bir cox ixtiralarin muellifi olmusdur Onun xatiresine hormet elameti olaraq Xezerde uzen tedqiqat ve ekologiya nezareti heyata keciren gemiye Memmed Suleymanovun adi verilib Menbe https az wikipedia org w index php title Mehemmed Suleymanov amp oldid 5525702, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.