Mütləq üstünlük — iqtisadi nəzəriyyədə təşəbbüskarın, şirkətin və ya ölkənin eyni, müəyyən miqdarda mənbələrdən istifadə edərək daha keyfiyyətli məhsul istehsal etməsi kimi başa düşülür. Müəyyən mal və xidmətlərin istehsalındakı üstünlük əlverişli təbii və iqlim şəraiti, xammalın ucuz və asan mövcudluğu, mal istehsalında xüsusi bilik və bacarıq və digər xüsusi istehsal amilləri ilə ola bilər. Mütləq üstünlük anlayışı, 18-ci əsrdə tanınma qazanmış və Adam Smitin qurucusu sayılan mütləq üstünlük üstünlüyü nəzəriyyəsinin əsasını götürdü. Ölkənin müəyyən sahələrdə mütləq üstünlüyü, ölkənin müvafiq mal və ya xidmətləri daha az vahid xərclərlə istehsal edə bilməsi deməkdir.
Adam Smitin mütləq üstünlük nəzəriyyəsi
Adam Smit "Xalqların zənginliyinin təbiəti və səbəbləri haqqında araşdırma" (1776) adlı əsərində ölkələrin beynəlxalq ticarətin sərbəst inkişafında maraqlı olduqlarını göstərdi, çünki ixracatçı və ya idxalçı olmasından asılı olmayaraq ondan faydalana bilər. Ölkənin istehsalında mütləq üstünlüklərə sahib olduğu istehsal olunmuş məhsulları digər mallarla mübadilə edərək beynəlxalq əmək bölgüsündə iştirakdan fayda əldə etməyin mümkünlüyünün dəlili və əsaslandırılması mütləq üstünlüklər nəzəriyyəsi adlanır.
O dövrdə hakim olan merkantilizm nəzəriyyəsinə qarşı çıxan Adam Smit, xalqların rifahının yığdıqları qızılın miqdarından deyil, son məhsul və xidmətlər istehsal etmə qabiliyyətlərindən asılı olduğunu göstərdi. Bu səbəbdən əsas vəzifə qızıl əldə etmək və yığmaq deyil, əmək bölgüsündə iştirak etmək və onun əməkdaşlığı sayəsində istehsalı inkişaf etdirməkdir. Adam Smit, iqtisadi fəaliyyətin ixtisaslaşmasına əsaslanan əmək bölgüsünün üstünlüklərinin öyrənilməsinə çox diqqət yetirmişdir. Eyni zamanda, A.Smit əmək bölgüsü ilə bağlı beynəlxalq ticarət sahəsinə dair nəticələrini genişləndirərək mütləq üstünlüklər (və ya mütləq xərclər) prinsipini ilk dəfə nəzəri əsaslandırdı:
«Hər ağıllı ailə başçısının əsas qayda-qanunları evdə kənardan almaqdan daha çox xərc tələb edən şeylər etməyə çalışmamaqdır ... Hər hansı bir özəl ailənin qaydasında məqbul görünən şeyin, bütün krallıq üçün ağılsız ola biləcəyi çətin. ... Bəzi xarici ölkələr bizə bəzi malları istehsal edə biləcəyimizdən daha ucuz qiymətə təmin edə bilirlərsə, onu özümüzün sənaye əməyimizin məhsulunun bir hissəsi ilə əldə etdiyimiz ərazidə tətbiq etmək daha yaxşıdır. üstünlük»
— Исследование о природе и причинах богатства народов
Müəyyən bir ölkənin müəyyən bir məhsul istehsalını daha az xərclə, yəni potensial xarici ticarət tərəfdaşlarından daha az mənbədən istifadə edərək həyata keçirə biləcəyi zaman mütləq üstünlüklərin mövcudluğu beynəlxalq əmək bölgüsünün mərkəzindədir. Məhz bu cür malların istehsalında ixtisaslaşmış olmalı, artığını beynəlxalq ticarət kanalları vasitəsilə ölkədə istehsal olunmayan məhsulların müqabilində satmaq lazımdır. Dövlətlər arasında belə bir mal mübadiləsi nəticəsində hər biri ya özünün istehsal edə bilmədiyi malları öz sərəncamına alaraq və ya xarici məhsullar yerli istehsalçıların təmin edə biləcəyindən xeyli aşağı qiymətlərlə satın alaraq qazanır. Başqa sözlə, beynəlxalq ticarət bütün iştirakçılara fayda gətirən bir fəaliyyətə çevrilir.
Daha sonra, xüsusən David Rikardo tərəfindən göstərildiyi kimi, A.Smitin inkişaf etdirdiyi beynəlxalq ticarət konsepsiyasının əsas çatışmazlıqları, ya müəyyən dövlətlərin bir növ təbii inhisara sahib olduğu məhsulların mübadiləsi və ya ölkələr arasındakı ticarət mövzusundadır; iqtisadi inkişafın təxminən eyni mərhələsindədir. Beynəlxalq ticarətin kifayət qədər əhəmiyyətli bir sektoruna gəldikdə - iqtisadi yetkinlik baxımından bir-birindən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənən dövlətlər arasındakı münasibətlər, bu baxımdan "mütləq üstünlüklər" nəzəriyyəsindən istifadə edilə bilməz.
İstinadlar
"Теория абсолютных преимуществ А. Смита". 2016-10-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-10-19. (#parameter_ignored_suggest)
Теории международной торговли
"Теория абсолютных преимуществ". 2016-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-10-19. (#parameter_ignored_suggest)
Avqust 07, 2021
mütləq, üstünlük, iqtisadi, nəzəriyyədə, təşəbbüskarın, şirkətin, ölkənin, eyni, müəyyən, miqdarda, mənbələrdən, istifadə, edərək, daha, keyfiyyətli, məhsul, istehsal, etməsi, kimi, başa, düşülür, müəyyən, xidmətlərin, istehsalındakı, üstünlük, əlverişli, təbi. Mutleq ustunluk iqtisadi nezeriyyede tesebbuskarin sirketin ve ya olkenin eyni mueyyen miqdarda menbelerden istifade ederek daha keyfiyyetli mehsul istehsal etmesi kimi basa dusulur Mueyyen mal ve xidmetlerin istehsalindaki ustunluk elverisli tebii ve iqlim seraiti xammalin ucuz ve asan movcudlugu mal istehsalinda xususi bilik ve bacariq ve diger xususi istehsal amilleri ile ola biler Mutleq ustunluk anlayisi 18 ci esrde taninma qazanmis ve Adam Smitin qurucusu sayilan mutleq ustunluk ustunluyu nezeriyyesinin esasini goturdu 1 2 Olkenin mueyyen sahelerde mutleq ustunluyu olkenin muvafiq mal ve ya xidmetleri daha az vahid xerclerle istehsal ede bilmesi demekdir Adam Smitin mutleq ustunluk nezeriyyesi RedakteAdam Smit Xalqlarin zenginliyinin tebieti ve sebebleri haqqinda arasdirma 1776 adli eserinde olkelerin beynelxalq ticaretin serbest inkisafinda maraqli olduqlarini gosterdi cunki ixracatci ve ya idxalci olmasindan asili olmayaraq ondan faydalana biler Olkenin istehsalinda mutleq ustunluklere sahib oldugu istehsal olunmus mehsullari diger mallarla mubadile ederek beynelxalq emek bolgusunde istirakdan fayda elde etmeyin mumkunluyunun delili ve esaslandirilmasi mutleq ustunlukler nezeriyyesi adlanir O dovrde hakim olan merkantilizm nezeriyyesine qarsi cixan Adam Smit xalqlarin rifahinin yigdiqlari qizilin miqdarindan deyil son mehsul ve xidmetler istehsal etme qabiliyyetlerinden asili oldugunu gosterdi Bu sebebden esas vezife qizil elde etmek ve yigmaq deyil emek bolgusunde istirak etmek ve onun emekdasligi sayesinde istehsali inkisaf etdirmekdir Adam Smit iqtisadi fealiyyetin ixtisaslasmasina esaslanan emek bolgusunun ustunluklerinin oyrenilmesine cox diqqet yetirmisdir 3 Eyni zamanda A Smit emek bolgusu ile bagli beynelxalq ticaret sahesine dair neticelerini genislendirerek mutleq ustunlukler ve ya mutleq xercler prinsipini ilk defe nezeri esaslandirdi Her agilli aile bascisinin esas qayda qanunlari evde kenardan almaqdan daha cox xerc teleb eden seyler etmeye calismamaqdir Her hansi bir ozel ailenin qaydasinda meqbul gorunen seyin butun kralliq ucun agilsiz ola bileceyi cetin Bezi xarici olkeler bize bezi mallari istehsal ede bileceyimizden daha ucuz qiymete temin ede bilirlerse onu ozumuzun senaye emeyimizin mehsulunun bir hissesi ile elde etdiyimiz erazide tetbiq etmek daha yaxsidir ustunluk Issledovanie o prirode i prichinah bogatstva narodov Mueyyen bir olkenin mueyyen bir mehsul istehsalini daha az xercle yeni potensial xarici ticaret terefdaslarindan daha az menbeden istifade ederek heyata kecire bileceyi zaman mutleq ustunluklerin movcudlugu beynelxalq emek bolgusunun merkezindedir Mehz bu cur mallarin istehsalinda ixtisaslasmis olmali artigini beynelxalq ticaret kanallari vasitesile olkede istehsal olunmayan mehsullarin muqabilinde satmaq lazimdir Dovletler arasinda bele bir mal mubadilesi neticesinde her biri ya ozunun istehsal ede bilmediyi mallari oz serencamina alaraq ve ya xarici mehsullar yerli istehsalcilarin temin ede bileceyinden xeyli asagi qiymetlerle satin alaraq qazanir Basqa sozle beynelxalq ticaret butun istirakcilara fayda getiren bir fealiyyete cevrilir Daha sonra xususen David Rikardo terefinden gosterildiyi kimi A Smitin inkisaf etdirdiyi beynelxalq ticaret konsepsiyasinin esas catismazliqlari ya mueyyen dovletlerin bir nov tebii inhisara sahib oldugu mehsullarin mubadilesi ve ya olkeler arasindaki ticaret movzusundadir iqtisadi inkisafin texminen eyni merhelesindedir Beynelxalq ticaretin kifayet qeder ehemiyyetli bir sektoruna geldikde iqtisadi yetkinlik baximindan bir birinden ehemiyyetli derecede ferqlenen dovletler arasindaki munasibetler bu baximdan mutleq ustunlukler nezeriyyesinden istifade edile bilmez Istinadlar Redakte Teoriya absolyutnyh preimushestv A Smita 2016 10 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 10 19 parameter ignored suggest Teorii mezhdunarodnoj torgovli Teoriya absolyutnyh preimushestv 2016 10 20 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 10 19 parameter ignored suggest Menbe https az wikipedia org w index php title Mutleq ustunluk amp oldid 5674939, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
