Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Mustafa Sübhi (4 avqust 1882, Giresun – 29 yanvar 1921, Qara dəniz) — türk inqilabçısı və kommunisti.
| Mustafa Sübhi | |
|---|---|
| osman. محمد مصطفی صبحی | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 4 avqust 1882 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 29 yanvar 1921 (38 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Sübhi 1883-cü ildə Osmanlı imperiyasının Giresun vilayətində anadan olub. getməzdən əvvəl Qüds, Dəməşq və Ərzurumda təhsil alıb. O, Parisdə siyasi elmlər üzrə təhsil alıb, eyni zamanda "" qəzetinin müxbiri olub. 1910-cu ildə Türkiyəyə qayıdıb, burada "İfham" qəzetində redaktorluq edib. O, hüquq və iqtisadiyyatdan da mühazirələr oxuyub. 1913-cü ildə Mahmud Şövkət Paşaın qətlində əli olmaqda günahlandırılaraq Sinopda on beş il sürgünə məhkum edilib. Orada "İctiha" və "Hak" qəzetlərində qərb fəlsəfəsi haqqında məqalələr yazıb. Lakin 1914-cü ildə Sinopdan Rusiyaya qaçıb və burada Birinci Dünya müharibəsinin başlamasından sonra Rusiya hakimiyyəti onu hərbi əsir kimi qiymətləndirərək Ural bölgəsinə sürgünə göndərib.
Kommunist fəaliyyəti
1915-ci ildə Uralda olub və orada bolşevik partiyasına daxil olub. 1918-ci ilin iyulunda Moskvada keçirilən türk sol sosialistlərinin qurultayının təşkilinə kömək edib, noyabrda isə iştirak edib. O, həmçinin Narkomnatsın Ümumrusiya Müsəlman Fəhlələri bölməsinin Mərkəzi Komitəsinin üzvü seçilib. O, burada həmçinin Mirseyid Sultanqaliyevin katibi vəzifəsində çalışıb. 1918-ci ildə Moskvada "Yeni Dünya" qəzetini təsis edib və ondan elmi sosializmin əsaslarını türk əsirlərinə təbliğ etmək üçün istifadə edib. O, Şərq Təbliğat Bürosunun Türkiyə Bölməsinin sədri olub, 1919-cu ildə Üçüncü İnternasionalın I Konqresində Türkiyə nümayəndəsi kimi iştirak edib.
1920-ci il sentyabrın 10-da Bakıda keçirilən Türkiyə Kommunist Partiyasının I qurultayında partiyanın sədri seçilərək Anadoluya gedib. O, Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsinə qatılmaq üçün Türkiyəyə gedən 15 kommunistdən biri olub. Ərzurumda düşmənçiliklə qarşılaşan kommunistlər Bakıya qayıtmağa cəhd edib, lakin 1921-ci il yanvarın 28-dən 29-na keçən gecə 14 yoldaşı ilə birlikdə Trabzondan SSRİ-yə getmək üçün mindirdikləri qayıqda Yəhya Kahya tərəfindən öldürüblər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Left Wing of the Turkish Communist Party by Enternasyonalist Komunist Sol, October 2008
- Mirsaid Sultan-Galiev, "Mustafa Subkhi i ego rabota," Zhizn natsionalnostei, no. 14 (112), 16 August 1921.
- Adeeb Khalid. "Central Asia between the Ottoman and the Soviet Worlds". Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History. 12 (2). Spring 2011: 455–456. doi:10.1353/kri.2011.0028.
- Özgür Mutlu Ulus. The Army and the Radical Left in Turkey: Military Coups, Socialist Revolution and Kemalism. I.B.Tauris. 2011. 134. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mustafa Subhi 4 avqust 1882 Giresun 29 yanvar 1921 Qara deniz turk inqilabcisi ve kommunisti Mustafa Subhiosman محمد مصطفی صبحیSexsi melumatlarDogum tarixi 4 avqust 1882 1882 08 04 Dogum yeri Giresun Giresun ili TurkiyeVefat tarixi 29 yanvar 1921 1921 01 29 38 yasinda Vefat yeri Qara denizPartiya Turkiye Kommunist PartiyasiTehsili Istanbul Universitetinin Huquq bolmesi Qalatasaray Ali Mektebi d Fealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSubhi 1883 cu ilde Osmanli imperiyasinin Giresun vilayetinde anadan olub getmezden evvel Quds Demesq ve Erzurumda tehsil alib O Parisde siyasi elmler uzre tehsil alib eyni zamanda qezetinin muxbiri olub 1910 cu ilde Turkiyeye qayidib burada Ifham qezetinde redaktorluq edib O huquq ve iqtisadiyyatdan da muhazireler oxuyub 1913 cu ilde Mahmud Sovket Pasain qetlinde eli olmaqda gunahlandirilaraq Sinopda on bes il surgune mehkum edilib Orada Ictiha ve Hak qezetlerinde qerb felsefesi haqqinda meqaleler yazib Lakin 1914 cu ilde Sinopdan Rusiyaya qacib ve burada Birinci Dunya muharibesinin baslamasindan sonra Rusiya hakimiyyeti onu herbi esir kimi qiymetlendirerek Ural bolgesine surgune gonderib Kommunist fealiyyeti1915 ci ilde Uralda olub ve orada bolsevik partiyasina daxil olub 1918 ci ilin iyulunda Moskvada kecirilen turk sol sosialistlerinin qurultayinin teskiline komek edib noyabrda ise istirak edib O hemcinin Narkomnatsin Umumrusiya Muselman Fehleleri bolmesinin Merkezi Komitesinin uzvu secilib O burada hemcinin Mirseyid Sultanqaliyevin katibi vezifesinde calisib 1918 ci ilde Moskvada Yeni Dunya qezetini tesis edib ve ondan elmi sosializmin esaslarini turk esirlerine teblig etmek ucun istifade edib O Serq Tebligat Burosunun Turkiye Bolmesinin sedri olub 1919 cu ilde Ucuncu Internasionalin I Konqresinde Turkiye numayendesi kimi istirak edib 1920 ci il sentyabrin 10 da Bakida kecirilen Turkiye Kommunist Partiyasinin I qurultayinda partiyanin sedri secilerek Anadoluya gedib O Turkiye Istiqlaliyyet muharibesine qatilmaq ucun Turkiyeye geden 15 kommunistden biri olub Erzurumda dusmencilikle qarsilasan kommunistler Bakiya qayitmaga cehd edib lakin 1921 ci il yanvarin 28 den 29 na kecen gece 14 yoldasi ile birlikde Trabzondan SSRI ye getmek ucun mindirdikleri qayiqda Yehya Kahya terefinden oldurubler Hemcinin baxTurkiye Kommunist PartiyasiIstinadlarLeft Wing of the Turkish Communist Party by Enternasyonalist Komunist Sol October 2008 Mirsaid Sultan Galiev Mustafa Subkhi i ego rabota Zhizn natsionalnostei no 14 112 16 August 1921 Adeeb Khalid Central Asia between the Ottoman and the Soviet Worlds Kritika Explorations in Russian and Eurasian History 12 2 Spring 2011 455 456 doi 10 1353 kri 2011 0028 Ozgur Mutlu Ulus The Army and the Radical Left in Turkey Military Coups Socialist Revolution and Kemalism I B Tauris 2011 134 ISBN 9781848854840