Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Monte Alban (isp. Monte Albán) — Meksikanın cənub-şərqində, Oaxaka ştatında Kolumba qədərki dövrə aid böyük yaşayış məntəqəsidir. Oaxaka vadisinin mərkəzi hissəsindən keçən alçaq dağ silsiləsində yerləşir. İndiki ştatın paytaxtı Oaxaka şəhəri Monte Albandan təxminən 9 km şərqdə yerləşir.
| Historic Centre of Oaxaca and Archaeological Site of Monte Albán | |
 | |
| Ölkə |  Meksika |
|---|---|
| Tip | Культурный |
| (Kriteriya) | i, ii, iii, iv |
| Keçid | 415 |
| Region | MX |
| Daxil edilməsi | 1987 (11 sessiya) |
| | |
| |
Monte Albanın ictimai mərasim mərkəzi dəniz səviyyəsindən təxminən 1940 m hündürlükdə (dərənin dibindən 400 metr) süni şəkildə düzləşdirilmiş təpənin üstündə yerləşir. Bu mərkəzdən əlavə, bütün silsilə və onun təpələri boyunca, yüzlərlə süni terras və bəndlərlə əhatə olunmuş onlarla tikili var. Şimalda Atzompa və El-Qalo təpələrindəki yaxın xarabalıqlar da bu qədim şəhərin bir hissəsi hesab olunur.
Monte Alban Mezoamerikanın ən ilk şəhəridir və demək olar ki, min il ərzində Sapotek sivilizasiyasının ictimai-siyasi və iqtisadi mərkəzi kimi mühüm rol oynamışdır. Monte Alban Orta Klassik dövrün sonlarına doğru təxminən e.ə. 500-cü ildə qurulmuşdur. E.ə. 100-cü və eramızın 200-cü ilinə qədər artıq Oaxaka yüksəkliklərinin əksər hissəsinə nəzarət edən və şimalda Teotiuakan dövləti kimi bölgədəki digər dövlətlərlə qarşılıqlı əlaqədə olan böyük bir ekspansionist dövlətin paytaxtı idi. Şəhər Klassik dövrün sonlarına yaxın (təxminən 500–750-ci illər) öz siyasi əhəmiyyətini itirmiş və sonra tamamilə tərk edilmişdir. Az miqdarda yenidən məskunlaşma və köhnə tikililərin və qəbirlərin istifadəsi müstəmləkə dövründə bu yerin arxeoloji tarixində iz buraxmışdı. 1960-cı illərdə Alfonso Kasonun rəhbərliyilə aparılan qazıntılar zamanı postklassik Monte Albanın, şəhəri özünə tabe etmiş mixteklər dövləti ilə əlaqəsi təsdiqləndi.
Yaşayış məntəqəsinin adının etimologiyası bəlli deyil, ona görə də — dəyişdirilmiş sapotek sözü "Danibaan" (müqəddəs təpə) olması, ispan əsgəri Montalbanın adından əmələ gəlməsi və İtaliyadakı Alban təpələrinin adından yaranmasına qədər müxtəlif versiyalar irəli sürülmüşdür. Şəhərin köhnə Sapotek adı məlum deyil, çünki ən qədim tarixi mənbələrin yaranmasından bir neçə əsr əvvəl tərk edilmişdir.
Qalereya
Monte Albanın təsiredici xarabalıqları elə yerləşib ki, Oaxaka vadisinin mərkəzi hissəsinin istənilən yerindən görmək mümkündür.
-
![image]()
-
![image]()
Monte Albanın bərpa olunmamış hissəsi. Arxa planda Oaxaka şəhəri. -
![image]()
Cənub platformasından əsas meydanın görünüşü, ön planda J binası. -
![image]()
Monte Alban xəzinə otağından maska (Oaxaka Muzeyində) -
![image]()
-
![image]()
M binasının cənub platformasından görünüşü -
![image]()
Monte Albanın şəhər planı. -
![image]()
Monte Alban (ümumi görünüş) -
![image]()
Monte Albandan yarasa tanrısı heykəli. Etnologiya Muzeyi, Berlin
İstinadlar
- "Alfonso Caso y Andrade". Encyclopaedia Britannica | online version (ingilis). Encyclopaedia Britannica, Inc. 2021-01-28. 2021-01-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-22.
Xarici keçidlər
- Monte Alban // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
- Оахака и побережье мексиканского залива
- site with imagery of the site (isp.)
- — Electronic articles published by the Division of Anthropology, American Museum of Natural History.
- Metropolitan Museum of Art (NY) website
- Commercial website with site plans and photos of Los Danzantes
- The DeLanges visit Monte Alban, with lots of photos Arxiv surəti 7 fevral 2017 tarixindən (Wayback Machine) saytında
- - With a short panoramic video of the site.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Monte Alban isp Monte Alban Meksikanin cenub serqinde Oaxaka statinda Kolumba qederki dovre aid boyuk yasayis menteqesidir Oaxaka vadisinin merkezi hissesinden kecen alcaq dag silsilesinde yerlesir Indiki statin paytaxti Oaxaka seheri Monte Albandan texminen 9 km serqde yerlesir Historic Centre of Oaxaca and Archaeological Site of Monte AlbanOlke MeksikaTip KulturnyjKriteriya i ii iii ivKecid 415Region MX Daxil edilmesi 1987 11 sessiya Monte AlbanUNESCO nun tesnifatina gore bolge Monte Albanin ictimai merasim merkezi deniz seviyyesinden texminen 1940 m hundurlukde derenin dibinden 400 metr suni sekilde duzlesdirilmis tepenin ustunde yerlesir Bu merkezden elave butun silsile ve onun tepeleri boyunca yuzlerle suni terras ve bendlerle ehate olunmus onlarla tikili var Simalda Atzompa ve El Qalo tepelerindeki yaxin xarabaliqlar da bu qedim seherin bir hissesi hesab olunur Monte Alban Mezoamerikanin en ilk seheridir ve demek olar ki min il erzinde Sapotek sivilizasiyasinin ictimai siyasi ve iqtisadi merkezi kimi muhum rol oynamisdir Monte Alban Orta Klassik dovrun sonlarina dogru texminen e e 500 cu ilde qurulmusdur E e 100 cu ve eramizin 200 cu iline qeder artiq Oaxaka yuksekliklerinin ekser hissesine nezaret eden ve simalda Teotiuakan dovleti kimi bolgedeki diger dovletlerle qarsiliqli elaqede olan boyuk bir ekspansionist dovletin paytaxti idi Seher Klassik dovrun sonlarina yaxin texminen 500 750 ci iller oz siyasi ehemiyyetini itirmis ve sonra tamamile terk edilmisdir Az miqdarda yeniden meskunlasma ve kohne tikililerin ve qebirlerin istifadesi mustemleke dovrunde bu yerin arxeoloji tarixinde iz buraxmisdi 1960 ci illerde Alfonso Kasonun rehberliyile aparilan qazintilar zamani postklassik Monte Albanin seheri ozune tabe etmis mixtekler dovleti ile elaqesi tesdiqlendi Yasayis menteqesinin adinin etimologiyasi belli deyil ona gore de deyisdirilmis sapotek sozu Danibaan muqeddes tepe olmasi ispan esgeri Montalbanin adindan emele gelmesi ve Italiyadaki Alban tepelerinin adindan yaranmasina qeder muxtelif versiyalar ireli surulmusdur Seherin kohne Sapotek adi melum deyil cunki en qedim tarixi menbelerin yaranmasindan bir nece esr evvel terk edilmisdir Cenub platformasindan Monte Albanin panoramasiQalereyaMonte Albanin tesiredici xarabaliqlari ele yerlesib ki Oaxaka vadisinin merkezi hissesinin istenilen yerinden gormek mumkundur Qurbangah Monte Albanin berpa olunmamis hissesi Arxa planda Oaxaka seheri Cenub platformasindan esas meydanin gorunusu on planda J binasi Monte Alban xezine otagindan maska Oaxaka Muzeyinde M binasinin cenub platformasindan gorunusu Monte Albanin seher plani Monte Alban umumi gorunus Monte Albandan yarasa tanrisi heykeli Etnologiya Muzeyi BerlinIstinadlar Alfonso Caso y Andrade Encyclopaedia Britannica online version ingilis Encyclopaedia Britannica Inc 2021 01 28 2021 01 12 tarixinde Istifade tarixi 2021 02 22 Xarici kecidlerMonte Alban Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya gl red A M Prohorov 1969 1978 Oahaka i poberezhe meksikanskogo zaliva site with imagery of the site isp Electronic articles published by the Division of Anthropology American Museum of Natural History Metropolitan Museum of Art NY website Commercial website with site plans and photos of Los Danzantes The DeLanges visit Monte Alban with lots of photos Arxiv sureti 7 fevral 2017 tarixinden Wayback Machine saytinda With a short panoramic video of the site