Mikroelektronika elektronikanın bir istiqaməti olub mikrominiatür quruluşlu cihaz və qurğuların yaradılması və onların hazırlanmasında qrup texnologiyasının istifadəsi ilə əlaqədardır. Mikroelektronikanın məhsullarında miniatürləşmə,ayrılmaz surətdə,elementar cihazların birləşməsini təmin edir.
Mikrosxem
İnteqral elementlər
İnteqral sxemlərdə elementlərin sıxlığı o dərəcədə artdı ki, artıq onlara bütöv bir sistem, yəni mikroelektron qurğu kimi baxmağa başladılar. Funksiyalar artdıqca, inteqral mikrosxemlər daha da mürəkkəb quruluşa malik olur. Çünki onlarda inteqrasiya dərəcəsi yüksəlir. İnteqral mikrosxemlərin inkişafını inteqrasiya dərəcəsinə görə aşağıdakı mərhələlərə bölmək olar:
1) 1960‐1969‐cu illər. Bu mərhələdə üzərində 102 tranzistor yerləşən kiçik inteqrasiya dərəcəli inteqral sxemlər (KİS) istehsal olunurdu;
2) 1969‐1975‐ci illər. Bu mərhələdə üzərində 103 tranzistor yerləşən orta inteqrasiya dərəcəli inteqral sxemlər (OİS) istehsal olunurdu;
3) 1975‐1980‐cı illər. Bu mərhələdə üzərində 104 tranzistor yerləşən böyük inteqrasiya dərəcəli inteqral sxemlər (BİS) istehsal olunurdu;
4) 1980‐1985‐ci illər. Bu mərhələdə üzərində 105 tranzistor yerləşən ifrat böyük inteqrasiya dərəcəli inteqral sxemlər (İBS) istehsal olunurdu;
5) 1985‐ci ildən sonra. Bu mərhələdə üzərində 107 tranzistor yerləşən ultra böyük inteqrasiya dərəcəli sxemlər (UBİS) istehsal olunur.
Elektron qurğularının daha mürəkkəb texniki məslələrin həlllində istifadəsi,onların elektrik sxemlərinin daim mürəkkəbləşməsibə səbəb olur.Elektron texnikası inkişafının təhlili göstərir ki, hər 10 il ərəfəsində elektron qurğularının mürəkkəbliyi təqribən 10 dəfə artır.İllər keçdikcə elektron qurğularının işləmə sürəti artamqda davam etmişdir. Eyni zamanda elektron qurğularının qabarit ölçüləri də aalmışdır.Bu da bir mikrosxemdə 105-a qədər elemntin yerləşməsinə imkan vermişdir.Böyük sayda aktiv elementləri olan yeni elektron qurğularının yaradılması mikroelektronika əsasında mümükn olmuşdur. Mikroelktronika-elektronikanın yeni elmi-texniki istiqaməti olub,olduqca kiçik ölçülü və həcmli elektron qurğularının yaradıması problemi əhatə edir.Belə qurğular da öz növbəsində yüksək etibarlılığa,ucuz qiymətə,yüksək cəld işləməyə və eləcə də az güc sərfetmə qabiliyyətinə malik olur. Başqa sözlə,mikroelektronikada iki əsas məsələ nəzrdə tutulur: 1.Elektron sxemlərinin və qurğularının maksimal dərəcədə etibarlılığını tməmin etmək; 2.Elektron sxemlərinin və qurğularının qiymətini ucuzlaşdırmaq. Bu iki əsas məsələ ilə əlaqədar olaraq inteqral mikrosxemlərin hazırlanması və istifadəsi diskter elmentlərdə yığılmış elektron aparatlarına nisbətən kütləsinin,həcminin və eləcə də sərf olunan güünün dəfələrlə azaldılmasına səbəb olur. Mikroelektroninakının əsas konstruktiv-texniki prinsipi elementlərin inteqrsaiyasıdır.Bu isə o deməkdir ki,bir mürəkkəb elemntin tərkibində çoxlu sayda sadə elemntlərin birləşməsi təmin edilir.Belə birləşmə nəticəsində alınan mürəkkəb mikroelemt inteqral mikrosxem(İMS) adlanır. İnteqral mikrosxem tərkibində ən azı 5 aktiv(diod,bipolyar tanzistor və ya sahə tranzisto-ruları ) və passiv elemtləri olan mikroelktron məmulatdır.Bu elemtlərin hamısı vahid texnoloji prosesdə hazırlanır,öz aralarında elektrik cəhətdən birləşir,ümumi gövdəyə yerləşdirilir və ayrılmaz bir bütövlük təşkil edir. İnteqral mikrosxemlərin inteqrasiya baxımından iki əsas parametri mövcud-dur;yerləşdirmə sıxlığı və inteqrasiya dərəcəsi.
Mikroelektronikanın element bazası
İnteqral sxemlərin,diskret elementlərin əsasında qurulmuş elektron qurğuların ən vacibn fərqi.omların hazırlanma texnologiyasından ibarətdir.Bu texnologiya inteqral sxemlərin elementlərinin qrup halında formalaşdırma proseslərinin müəyyən ardıcıllığını nəzərdə tu-tur. İnteqral sxemlərin sayından,təyinatından,hazırlanma texnologiyasından və cədləşməsindən(siqnalı gecikdirmə vaxtından) asılı olaraq spesifik adları olur. Baza əlamətinə görtə inteqral sxemlərinb vahid təsnifatı yoxdur.Onlar eyni tipli mat-rislərdən ,elektron qurğusunun hissəsi və ya ayrıca bloklardan,o cümlədən mikroprossesr-dan və ya mikro-EHM-dən ibarət ola bilər İnteqral sxemlərsən ən çox yayılanları monolit tipli yarımkeçirici inteqral sxemlərdir.
Mikroprosessorlar
Mikroprosessor rəqəmli məlumatı müəyyənh alqoritm üzrə emal edən və emal prosesini idearə edən qurğuya deyilir.Təyinatına görə mikroprosessor EHM-lərin prosessoruna yaxındır ,lakin mikroprosessor funksional imkanları nisbətən daha azdır.
Щука А.А. Электроника. — СПб.: БХВ-Петербург, 2008. — 752 с
Bits on Chips
Бузанева Е. В. Микроструктуры интегральной электроники. — М.: Радио и связь, 1990. — 304 с. — 5400 экз.
September 27, 2021
mikroelektronikanın, xarakterik, xüsusuiyyətləri, mikroelektronika, elektronikanın, istiqaməti, olub, mikrominiatür, quruluşlu, cihaz, qurğuların, yaradılması, onların, hazırlanmasında, qrup, texnologiyasının, istifadəsi, ilə, əlaqədardır, mikroelektronikanın,. Mikroelektronika elektronikanin bir istiqameti olub mikrominiatur quruluslu cihaz ve qurgularin yaradilmasi ve onlarin hazirlanmasinda qrup texnologiyasinin istifadesi ile elaqedardir Mikroelektronikanin mehsullarinda miniaturlesme ayrilmaz suretde elementar cihazlarin birlesmesini temin edir 1 Mikrosxem Mundericat 1 Inteqral elementler 2 Mikroelektronikanin element bazasi 3 Mikroprosessorlar 4 Hemcinin bax 5 IstinadlarInteqral elementler RedakteInteqral sxemlerde elementlerin sixligi o derecede artdi ki artiq onlara butov bir sistem yeni mikroelektron qurgu kimi baxmaga basladilar Funksiyalar artdiqca inteqral mikrosxemler daha da murekkeb qurulusa malik olur Cunki onlarda inteqrasiya derecesi yukselir Inteqral mikrosxemlerin inkisafini inteqrasiya derecesine gore asagidaki merhelelere bolmek olar 1 1960 1969 cu iller Bu merhelede uzerinde 102 tranzistor yerlesen kicik inteqrasiya dereceli inteqral sxemler KIS istehsal olunurdu 2 1969 1975 ci iller Bu merhelede uzerinde 103 tranzistor yerlesen orta inteqrasiya dereceli inteqral sxemler OIS istehsal olunurdu 3 1975 1980 ci iller Bu merhelede uzerinde 104 tranzistor yerlesen boyuk inteqrasiya dereceli inteqral sxemler BIS istehsal olunurdu 4 1980 1985 ci iller Bu merhelede uzerinde 105 tranzistor yerlesen ifrat boyuk inteqrasiya dereceli inteqral sxemler IBS istehsal olunurdu 5 1985 ci ilden sonra Bu merhelede uzerinde 107 tranzistor yerlesen ultra boyuk inteqrasiya dereceli sxemler UBIS istehsal olunur Elektron qurgularinin daha murekkeb texniki meslelerin helllinde istifadesi onlarin elektrik sxemlerinin daim murekkeblesmesibe sebeb olur Elektron texnikasi inkisafinin tehlili gosterir ki her 10 il erefesinde elektron qurgularinin murekkebliyi teqriben 10 defe artir Iller kecdikce elektron qurgularinin isleme sureti artamqda davam etmisdir Eyni zamanda elektron qurgularinin qabarit olculeri de aalmisdir Bu da bir mikrosxemde 105 a qeder elemntin yerlesmesine imkan vermisdir Boyuk sayda aktiv elementleri olan yeni elektron qurgularinin yaradilmasi mikroelektronika esasinda mumukn olmusdur Mikroelktronika elektronikanin yeni elmi texniki istiqameti olub olduqca kicik olculu ve hecmli elektron qurgularinin yaradimasi problemi ehate edir Bele qurgular da oz novbesinde yuksek etibarliliga ucuz qiymete yuksek celd islemeye ve elece de az guc serfetme qabiliyyetine malik olur Basqa sozle mikroelektronikada iki esas mesele nezrde tutulur 1 Elektron sxemlerinin ve qurgularinin maksimal derecede etibarliligini tmemin etmek 2 Elektron sxemlerinin ve qurgularinin qiymetini ucuzlasdirmaq Bu iki esas mesele ile elaqedar olaraq inteqral mikrosxemlerin hazirlanmasi ve istifadesi diskter elmentlerde yigilmis elektron aparatlarina nisbeten kutlesinin hecminin ve elece de serf olunan guunun defelerle azaldilmasina sebeb olur Mikroelektroninakinin esas konstruktiv texniki prinsipi elementlerin inteqrsaiyasidir Bu ise o demekdir ki bir murekkeb elemntin terkibinde coxlu sayda sade elemntlerin birlesmesi temin edilir Bele birlesme neticesinde alinan murekkeb mikroelemt inteqral mikrosxem IMS adlanir Inteqral mikrosxem terkibinde en azi 5 aktiv diod bipolyar tanzistor ve ya sahe tranzisto rulari ve passiv elemtleri olan mikroelktron memulatdir Bu elemtlerin hamisi vahid texnoloji prosesde hazirlanir oz aralarinda elektrik cehetden birlesir umumi govdeye yerlesdirilir ve ayrilmaz bir butovluk teskil edir Inteqral mikrosxemlerin inteqrasiya baximindan iki esas parametri movcud dur yerlesdirme sixligi ve inteqrasiya derecesi 2 Mikroelektronikanin element bazasi RedakteInteqral sxemlerin diskret elementlerin esasinda qurulmus elektron qurgularin en vacibn ferqi omlarin hazirlanma texnologiyasindan ibaretdir Bu texnologiya inteqral sxemlerin elementlerinin qrup halinda formalasdirma proseslerinin mueyyen ardicilligini nezerde tu tur Inteqral sxemlerin sayindan teyinatindan hazirlanma texnologiyasindan ve cedlesmesinden siqnali gecikdirme vaxtindan asili olaraq spesifik adlari olur Baza elametine gorte inteqral sxemlerinb vahid tesnifati yoxdur Onlar eyni tipli mat rislerden elektron qurgusunun hissesi ve ya ayrica bloklardan o cumleden mikroprossesr dan ve ya mikro EHM den ibaret ola biler Inteqral sxemlersen en cox yayilanlari monolit tipli yarimkecirici inteqral sxemlerdir 3 Mikroprosessorlar RedakteMikroprosessor reqemli melumati mueyyenh alqoritm uzre emal eden ve emal prosesini ideare eden qurguya deyilir Teyinatina gore mikroprosessor EHM lerin prosessoruna yaxindir lakin mikroprosessor funksional imkanlari nisbeten daha azdir Hemcinin bax RedakteInteqral sxem MikroelektronikaIstinadlar Redakte Shuka A A Elektronika SPb BHV Peterburg 2008 752 s Bits on Chips Buzaneva E V Mikrostruktury integralnoj elektroniki M Radio i svyaz 1990 304 s 5400 ekz Menbe https az wikipedia org w index php title Mikroelektronikanin xarakterik xususuiyyetleri amp oldid 4437253, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
