fbpx
Wikipedia

Mehmandarovların evi

Mehmandarovların evi — Şuşa şəhərində yerləşən saray tipli tarixi yaşayış kompleksi. Azərbaycanın XVIII əsr mülki memarlığının ən maraqlı nümunələrinən biridir. Vaxtilə Mehmandarovlar ailəsinə məxsus olmuş yaşayış kompleksinə Böyük yaşayış binası, Kiçik yaşayış binası və ailə məscidi daxildir. Kompleks daş divarlarla əhatələnmişdir. Mehmandarvların böyük yaşayış binası sovet dönəmində Şuşa Şəhər Xəstəxanası kimi fəaliyyət göstərmişdir. İşğaldan sonra böyük bina tamamilə dağıdılmışdır. Mehmandarovların kiçik yaşayış binası isə hal-hazırda işğalçılar tərəfindən Şuşa Tarix Muzeyi kimi fəaliyyət göstərir. Kompleks ərazisindəki məscid həm də məhəllə məscidi funksiyasını yerinə yetirmişdir. Hal-hazırda işğalçılar tərəfindən məscid Geologiya Muzeyinə çevrilmişdir.

Mehmandarovların evi
Kompleksə daxil olan Kiçik ev binası (mərkəzdə) və Böyük Ev binaının bir hissəsi (sağda)
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Şəhər Şuşa
Memar Kərbəlayi Səfixan Qarabaği
Tikilmə tarixi XVIII əsr
Vəziyyəti naməlum
UNESCO Ehtiyat Siyahısı
TipiMədəni
Kriteriyai,iv,v,vi
Təyin edilib2001
İstinad nöm.1574
DövlətAzərbaycan
RegionAvropa
İstinad nöm.347
ƏhəmiyyətiÖlkə əhəmiyyətli
Kiçik evin birinci və ikinci mərtəbəsinin planı

Memarlıq xüsusiyyətləri

Ev, planda kvadrat formaya malikdir. İkinci mərtəbənin dörd otağından üçü evin yan tərəfindəki verandaya, qonaq zalı funksiyasını yerinə yetirən erkerli böyük otaq isə lakonik əsas fasada açılır.

Simmetrikliyin olmamasına baxmayaraq, evin əsas fasadı hissələrin harmonikliyi təəssüratını yaradır, yüngül erker və və girişin yaxşı işlənmiş portalı isə fasadı tamamlayır. Binanın yan fasadında yerləşən pilləkən və taxta veranda onun ümumi görünüşünü ağırlaşdırmır. Binanın memarlığında geniş pəncərələri vasitəsiylə yaxşı işıqlandırılmış və zəngin bəzədilmiş qonaq zalı xüsusi yer tutur.

Divar rəsmləri

Böyük yaşayış binası və ailə məscidinin interyerləri Usta Qəmbər tərəfindən çəkilmiş və Şəki xan sarayının divar rəsmlərini xatırladan rəsmlərlə bəzədilmişdir. Kompleksə daxil olan Kiçik yaşayış binasında SSRİ dövründə Şuşa Tarix Muzeyi yerəşirdi.

Mehmandarobların evinin kiçik otağının panellərində Usta Qəmbər özünəməxsus və başqa heç yerdə təkrarlamadığı bir motiv işləmişdir. Şpaler rəsm (təkrarlanan naxış) prinsipinin əsas götürüldüyü bu rəsmdə panelərin sütunlarla ənənəvi sektorlara bölünməsi müşahidə edilmir. Burdakı zəngin kompozisiyada bitki budaqları üzərində oturmuş müxtəlif quşlar təsvir edilmişdir. Kompozisiya Şəki xan sarayının ikinci mərtəbəsindəki zalın nişlərindəki rəsmləri xatırladır. Açıq rənglərdən istifadə etməklə yaradılmış bu panel rəsmləri divarın aşağı hissəsində yerləşdiyinə görə zamanla korlanaraq dövrümüzə yaxşı çatmamışdır (həmin otağın digər divar rəsmləri ilə müqayisədə).

Otaqların düzbucaqlı niş təsvirlərində süjetli rəsmlərə yer verilmişdir ki, bu da Şəkixanovların evinin dekorunu xatırladır. Frizlərdə isə Şəki xan sarayında olduğu kimi kompozisiya və rəng baxımından stilləşdirilmiş nəbati naxışlar yer almışdır. Evin divar rəsmlərini tədqiq etmiş sənətşünas alim N. M. Miklaşevskaya bildirir ki, “Həm Şəki xan sarayında, həm də Mehmandarovların evində friz təsvirləri Usta Qəmbərin rəhbərliyi ilə işlənsə də, Mehmandarovların evinin təsvirləri daha yaxşı alınmışdır. Onlar otağın ümumi təsvirləri ilə daha yaxşı əlaqələndirilmişdir.” Şəki xan sarayının frizində əsas gümüşü budaqları realistik təfsirə malik güllər əhatə edir; burada rənglər daha açıq olmaqla, çoxlu miqdarda gümüşü rəngdən istifadə edilmişdir. Mühmandarovların evində isə naxışlar tünd onda verilmişdir. Frizdəki naxışlar panno timpanlarında da təkrarlanır.

Mehmandarovların evinin parad zalında adətən stalaktitlərin yerləşdiyi hissədə tavan boyunca uzanan və maraqlı frizlə bəzədilmiş oyuq vardır. Bu friz, çiçək və quş kompozisiyasından formalaşdırılmış böyük medalyon formalı maraqlı naxışlarla bəzədilmişdir.

Mehmandarovların evinin plafonu ümumi kompozisiya baxımından Şəki xan sarayı və Şəkixanovların evinin plafonlarını xatırlatsa da, onun naxışları rəmg və kompozisiya baxımından xalçaçılıq motivlərinə daha yaxındır. Qarabağ xalçaçılıq məktəbinə xas mərkəzi medalyonlu və zəngin bəzədilmiş künc naxışlı xalçalarda həmin kompozisiyanın analogiyasını görmək mümkündür.

İstinadlar

  1. Авалов, Э. В. (1977). Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика. Баку: Элм. səh. 60.
  2. Миклашевская, Н. М. (1952). Стенные росписи Азербайджана XVIII - XIX вв (Архитектура Азербайджана (очерки)). Баку. 487.
  3. Саламзаде, 1964. səh. 172
  4. Миклашевская, Н. М. (1952). Стенные росписи Азербайджана XVIII - XIX вв (Архитектура Азербайджана (очерки)). Баку. 488.
  5. Миклашевская, Н. М. (1952). Стенные росписи Азербайджана XVIII - XIX вв (Архитектура Азербайджана (очерки)). Баку. 489.
  6. Миклашевская, Н. М. (1952). Стенные росписи Азербайджана XVIII - XIX вв (Архитектура Азербайджана (очерки)). Баку. 493.
  7. Миклашевская, Н. М. (1952). Стенные росписи Азербайджана XVIII - XIX вв (Архитектура Азербайджана (очерки)). Баку. 494.

Ədəbiyyat

  • Авалов, Э. В. (1977). Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика. Баку: Элм.
  • Фатуллаев, Ш. С. (1970). Памятники Шуши. Баку.
  • Саламзаде, А. В. (1964). Архитектура Азербайджана XVI-XIX вв. Баку.

mehmandarovların, şuşa, şəhərində, yerləşən, saray, tipli, tarixi, yaşayış, kompleksi, azərbaycanın, xviii, əsr, mülki, memarlığının, maraqlı, nümunələrinən, biridir, vaxtilə, mehmandarovlar, ailəsinə, məxsus, olmuş, yaşayış, kompleksinə, böyük, yaşayış, binas. Mehmandarovlarin evi Susa seherinde yerlesen saray tipli tarixi yasayis kompleksi Azerbaycanin XVIII esr mulki memarliginin en maraqli numunelerinen biridir 2 Vaxtile Mehmandarovlar ailesine mexsus olmus yasayis kompleksine Boyuk yasayis binasi Kicik yasayis binasi ve aile mescidi daxildir Kompleks das divarlarla ehatelenmisdir Mehmandarvlarin boyuk yasayis binasi sovet doneminde Susa Seher Xestexanasi kimi fealiyyet gostermisdir Isgaldan sonra boyuk bina tamamile dagidilmisdir Mehmandarovlarin kicik yasayis binasi ise hal hazirda isgalcilar terefinden Susa Tarix Muzeyi kimi fealiyyet gosterir Kompleks erazisindeki mescid hem de mehelle mescidi funksiyasini yerine yetirmisdir Hal hazirda isgalcilar terefinden mescid Geologiya Muzeyine cevrilmisdir Mehmandarovlarin eviKomplekse daxil olan Kicik ev binasi merkezde ve Boyuk Ev binainin bir hissesi sagda Olke Azerbaycan AzerbaycanSeher SusaMemar Kerbelayi Sefixan Qarabagi 1 Tikilme tarixi XVIII esrVeziyyeti namelumUNESCO Ehtiyat SiyahisiTipiMedeniKriteriyai iv v viTeyin edilib2001Istinad nom 1574DovletAzerbaycanRegionAvropaAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 347EhemiyyetiOlke ehemiyyetliKicik evin birinci ve ikinci mertebesinin plani Mundericat 1 Memarliq xususiyyetleri 2 Divar resmleri 3 Istinadlar 4 EdebiyyatMemarliq xususiyyetleri RedakteEv planda kvadrat formaya malikdir 3 Ikinci mertebenin dord otagindan ucu evin yan terefindeki verandaya qonaq zali funksiyasini yerine yetiren erkerli boyuk otaq ise lakonik esas fasada acilir 3 Simmetrikliyin olmamasina baxmayaraq evin esas fasadi hisselerin harmonikliyi teessuratini yaradir yungul erker ve ve girisin yaxsi islenmis portali ise fasadi tamamlayir 3 Binanin yan fasadinda yerlesen pilleken ve taxta veranda onun umumi gorunusunu agirlasdirmir Binanin memarliginda genis pencereleri vasitesiyle yaxsi isiqlandirilmis ve zengin bezedilmis qonaq zali xususi yer tutur 3 Divar resmleri RedakteBoyuk yasayis binasi ve aile mescidinin interyerleri Usta Qember terefinden cekilmis ve Seki xan sarayinin divar resmlerini xatirladan resmlerle bezedilmisdir 4 Komplekse daxil olan Kicik yasayis binasinda SSRI dovrunde Susa Tarix Muzeyi yeresirdi Mehmandaroblarin evinin kicik otaginin panellerinde Usta Qember ozunemexsus ve basqa hec yerde tekrarlamadigi 4 bir motiv islemisdir Spaler resm tekrarlanan naxis prinsipinin esas goturulduyu bu resmde panelerin sutunlarla enenevi sektorlara bolunmesi musahide edilmir Burdaki zengin kompozisiyada bitki budaqlari uzerinde oturmus muxtelif quslar tesvir edilmisdir Kompozisiya Seki xan sarayinin ikinci mertebesindeki zalin nislerindeki resmleri xatirladir Aciq renglerden istifade etmekle yaradilmis bu panel resmleri divarin asagi hissesinde yerlesdiyine gore zamanla korlanaraq dovrumuze yaxsi catmamisdir hemin otagin diger divar resmleri ile muqayisede 4 Otaqlarin duzbucaqli nis tesvirlerinde sujetli resmlere yer verilmisdir ki bu da Sekixanovlarin evinin dekorunu xatirladir 5 Frizlerde ise Seki xan sarayinda oldugu kimi kompozisiya ve reng baximindan stillesdirilmis nebati naxislar yer almisdir 5 Evin divar resmlerini tedqiq etmis senetsunas alim N M Miklasevskaya bildirir ki Hem Seki xan sarayinda hem de Mehmandarovlarin evinde friz tesvirleri Usta Qemberin rehberliyi ile islense de Mehmandarovlarin evinin tesvirleri daha yaxsi alinmisdir Onlar otagin umumi tesvirleri ile daha yaxsi elaqelendirilmisdir 5 Seki xan sarayinin frizinde esas gumusu budaqlari realistik tefsire malik guller ehate edir burada rengler daha aciq olmaqla coxlu miqdarda gumusu rengden istifade edilmisdir 5 Muhmandarovlarin evinde ise naxislar tund onda verilmisdir 5 Frizdeki naxislar panno timpanlarinda da tekrarlanir 5 Mehmandarovlarin evinin parad zalinda adeten stalaktitlerin yerlesdiyi hissede tavan boyunca uzanan ve maraqli frizle bezedilmis oyuq vardir Bu friz cicek ve qus kompozisiyasindan formalasdirilmis boyuk medalyon formali maraqli naxislarla bezedilmisdir 6 Mehmandarovlarin evinin plafonu umumi kompozisiya baximindan Seki xan sarayi ve Sekixanovlarin evinin plafonlarini xatirlatsa da onun naxislari remg ve kompozisiya baximindan xalcaciliq motivlerine daha yaxindir Qarabag xalcaciliq mektebine xas merkezi medalyonlu ve zengin bezedilmis kunc naxisli xalcalarda hemin kompozisiyanin analogiyasini gormek mumkundur 7 Evin interyerlerinde Qenber Qarabagi terefinden cekilmis divar resmlerinin hisseleri Maral ve nar agaci nis resmi Qartal ve fazan divar resminden fraqment Stillesdirilmis buket formali panno resmi Evin interyerlerinde Qenber Qarabagi terefinden cekilmis plafon resmlerinin hisseleri Istinadlar Redakte Avalov E V 1977 Arhitektura goroda Shushi i problemy sohraneniya ego istoricheskogo oblika Baku Elm seh 60 Miklashevskaya N M 1952 Stennye rospisi Azerbajdzhana XVIII XIX vv Arhitektura Azerbajdzhana ocherki Baku 487 1 2 3 4 Salamzade 1964 seh 172 1 2 3 Miklashevskaya N M 1952 Stennye rospisi Azerbajdzhana XVIII XIX vv Arhitektura Azerbajdzhana ocherki Baku 488 1 2 3 4 5 6 Miklashevskaya N M 1952 Stennye rospisi Azerbajdzhana XVIII XIX vv Arhitektura Azerbajdzhana ocherki Baku 489 Miklashevskaya N M 1952 Stennye rospisi Azerbajdzhana XVIII XIX vv Arhitektura Azerbajdzhana ocherki Baku 493 Miklashevskaya N M 1952 Stennye rospisi Azerbajdzhana XVIII XIX vv Arhitektura Azerbajdzhana ocherki Baku 494 Edebiyyat RedakteAvalov E V 1977 Arhitektura goroda Shushi i problemy sohraneniya ego istoricheskogo oblika Baku Elm Fatullaev Sh S 1970 Pamyatniki Shushi Baku Salamzade A V 1964 Arhitektura Azerbajdzhana XVI XIX vv Baku Menbe https az wikipedia org w index php title Mehmandarovlarin evi amp oldid 6042900, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.