Marqaret Mitçell
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. |
Marqaret Mitçell (ing. Margaret Munnerlyn Mitchell; 8 noyabr 1900, Atlanta – 16 avqust 1949[…], Atlanta) — ABŞ-lı yazıçı. 1936-cı ildə nəşr etdirdiyi Küləklə sovrulanlar əsəri ilə məşhurlaşdı.
Marqaret Mitçell | |
---|---|
ing. Margaret Munnerlyn Mitchell | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Atlanta, ABŞ |
Vəfat tarixi | (48 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | nəqliyyatın insan üzərindən keçməsi[d] |
Dəfn yeri |
|
Vətəndaşlığı | |
Fəaliyyəti | yazıçı, roman yazıçısı, ssenarist, jurnalist, nasir |
Fəaliyyət illəri | 1936-cı ildən |
Əsərlərinin dili | ingiliscə |
Tanınmış əsərləri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Marqaret Mitçell 1900-cü ildə ABŞ-ın Atlanta şəhərində doğulub. Marqaret Mitçellin bioqrafiyası yazdığı Küləklə sovrulanlar romanının əsas qəhrəmanı olan Skarlett Oharanın həyatına bənzəyir. Yazıçının ata tərəfi irland, ana tərəfi isə fransızdır. Babaları ABŞ Vətəndaş müharibəsində iştirak ediblər. Romanda təsvir olunan hadisələr də elə Vətəndaş Müharibəsi fonunda cərəyan edir. Gələcək yazıçı varlı aristokrat ailədə böyüyüb, tərbiyə alıb. Uşaqlıq illərində o, anasının təkidi ilə dünya ədəbiyyatının qızıl fonduna daxil olmuş əsərləri mütaliə edərdi, amma, zamanında çox dəbdə olan ucuz, bayağı məhəbbət romanlarını da acgözlüklə oxuyardı. On doqquz yaşlı gənc qız Northemptonun kollecində təhsil alırdı. Anasının ölümündən sonra, təhsilini yarımçıq qoyub doğma Atlanta şəhərinə, Şaftalı küçəsindəki böyük malikanəyə-ata ocağına dönür. Gözəl, ağıllı və zəngin aristokrat qızın pərəstişkarları günü-gündən çoxalırdı. O, qəhrəmanı Skarlett Ohara kimi saysız-hesabsız pərəstişkarlarının, heyranlarının əhatəsində əsl kübar həyatı yaşayırdı. Deyilənlərə, yazılanlara inansaq, Marqaret qırxa yaxın gənc atlantalıdan evlənmək təklifi alıbmış. O, ucaboylu, yaraşıqlı, sarışın saçlı gənci-Red Apşounu seçir. Amma, bu nikah xoşbəxt ailə sonluğu ilə bitmir. Qəfil başlayan odlu-alovlu, ehtiraslı məhəbbət macərasının ömrü az olur. Bu ehtiraslı məhəbbət macərası qəfil başladığı kimi qəfil də sönür. İctimai rəyə məhəl qoymayan Marqaret yaraşıqlı və ərköyün Red Apşoudan ayrılır. Ərindən boşanandan sonra, özünü mətbuat aləmində jurnalist kimi sınamaq istəyir. O dövrdə qadın jurnalistlərin barmaqla sayıla biləcək qədər az olduğunu nəzərə alsaq, bu sevdanın asanlıqla başa gəlmədiyini təxmin edə bilərik.
Marqaret Mitçell "Atlanta cornel" jurnalında reportyor kimi işə başlayır. Doğrudur, jurnalın redaktoru gənc qadını işə götürməkdən məmnun deyildi-yəni reportyor peşəsi qadın işi deyil.Buna baxmayaraq, sonralar Mitçell bu dərginin ən yaxşı jurnalistlərindən biri olacaqdı.
İyirmi dörd yaşlı jurnalist qadın ikinci dəfə ərə gedir, ailə qurur və jurnaldan ayrılıb evdar qadın olur. Ötən əsrin əvvəllərində, hətta ABŞ-da belə, ailəli qadınlar işləməzdilər, evdə oturub biş-düşlə, gündəlik ailə qayğılarıyla yaşayardılar. Con Marş Red Apşou kimi yaraşıqlı kişi deyildi, amma, mehriban, qayğıkeş və ciddi adam idi. Jurnaldakı işindən çıxıb ikinci dəfə ailə qurandan sonra Marqaretin boş vaxtı çox olurdu, o, boş vaxtın cilovunu əlinə alır-roman yazmağa başlayır.
"O, sevdiyi iki kişidən heç birini anlaya bilməmişdi, indi onların hər ikisini itirib"-bu cümlə ilə yazmağa başlayıb xanım Marqaret. Bu fraza romanın son bölümündə yer alıb. Son abzasdan başlayaraq yazmaq səriştəsi ona jurnalistikadan yadigar qalmışdı. Marqaret Mitçell oçerklərini də bu üslubda yazardı. "Küləklə sovrulanlar" on il müddətində yazılıb, zira, belə bir epik roman əlbəttə ki, bir neçə aya ərsəyə gələ bilməzdi. 1935-ci ilin dekabrında yazıçı romanın son variantını tamamladı. Romanın əlyazmasını nəşriyyata təqdim etdi. Bu məqamda bir faktı da qeyd etmək yerinə düşər, əlyazmada romanın adı "Sabah başqa gün olacaq" yazılmışdı. Son anda, yazıçı nəşriyyatdaca romanın adını dəyişdirib, kitabın adını Qədim Roma yazıçısı Horatsinin bir misrasından götürüb. Qəhrəmanın adını da son anda düşünüb tapıb.
Bir ildən sonra roman işıq üzü gördü, işıq üzü görər-görməz bestseller siyahısına düşdü və uzun illər boyu bu siyahıda qaldı. Romanın satışa çıxarıldığı birinci gün əlli min nüsxə satıldı. İl ərzində roman otuz bir dəfə çap olundu, bir ildə müəllifinə üç milyon dollar gəlir gətirdi. Həmçinin, roman Amerikanın nüfuzlu Pulitzer mükafatına layiq görülüb. Peşəkar tənqidçilər isə narazılıqlarını dilə gətirdilər. Onların fikrincə, roman bu böyük mükafata layiq deyildi. Tənqidçilər yazırdılar ki, romanın dəyəri oxucularının sayı ilə ölçülə bilməz, oxucu kütləsinin sayı romanın bədii dəyəri kimi qələmə verilməməlidir. Məşhur fantast Herbert Uellsin "Küləklə sovrulanlar" romanı haqqındakı fikirləri cığal, iddialı və özlərindən müştəbeh tənqidçilərin mübahisələrinə son qoydu. H.Uells yazır: "Bu kitab bir sıra möhtərəm klassiklərdən daha yaxşı yazılıb".
1939-cu ildə rejissor Viktor Fleminq romanı ekranlaşdıranda, Red Batler obrazını tərəddüd etmədən Klark Heyblə verdi. Heybl əvvəlcə bu obrazın böyük məsuliyyət tələb etdiyini bəhanə gətirərək filmdə oynamaqdan boyun qaçırmaq istəmişdi. Amma, Heybl bu rolda çəkildi və peşiman olmadı, belə ki, bu rol ona böyük şöhrət gətirdi.
Skarlettin rolunda oynayacaq aktrisa isə tapılmırdı. Rejissor düz iki il belə bir aktrisa axtardı, 1400 namizəd arasından Vivyen Li seçildi. Li, yazıçının gəncliyinə çox bənzəyirdi. Skarlettin anasını oynayan aktrisa isə Vivyen Lidən cəmi bir yaş böyük idi.
Yazıçının doğma şəhəri Atlantada filmin premyerası böyük uğur qazandı. Bu film Oskar almış ilk rəngli film kimi də tarixə düşüb. Filmdən sonra Marqaret Mitçell daha da məşhurlaşdı. Naşirlər ondan yeni roman istəyirdilər. O isə, yalnız gülümsəyirdi. Onun təbəssümündə sarkazm vardı. Bütün şirnikdirici şərtlərə rəğmən Mitçell "Küləklə sovrulanlar" romanından başqa heç nə yazmadı.
1949-cu ilin avqustun 11-də Marqaret Mitçell əri Con Marş ilə evdən çıxıb kinoteatra gedirlər. Yolda bədbəxt hadisə baş verir. Sərxoş taksi sürücüsü şan-şöhrəti bütün dünyaya yayılmış qırx doqquz yaşlı qadını vurur. Avqustun 16-da külək Marqaret Mitçelli sovurub aparır...
İstinadlar
- ↑ Краткая литературная энциклопедия — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 4. — С. 873.
- ↑ Митчелл Маргарет // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ The Fine Art Archive — 2003.
- ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.