Mancuriya qozu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Mancuriya qozu | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii yayılması:
Növün təbii arealı – Mancuriya (Şimali Çin), Uzaq Şərq və Koreya yarımadasıdır.
Botaniki təsviri:
Mancuriya qozu yarpağı tökülən, birevli ağac və ya koldur.Hündürlüyü 25-30 m-ə çatan gövdəsi düz, şaxələnmiş və ya enli-yumru, zərif çətirlidir. Qabığı tünd boz, zoğları sarımtıl-qonur tükcüklüdür. Yarpaq saplaqlarının uzunluğu 5-20 sm-dir.Yarpaqları növbəli, mürəkkəb, cüt olmayan, lələkvari, uzunluğu 40-90 sm-dir.Yarpaqcıqları 7-19 ədəd, uzunsov-ellipsvari, uzunluğu 17 sm və eni 2-7 sm-dir. Yarpaq ayası dişli, ucu biz, tükcüklüdür. Çiçəkləri xırda, bircinsli, çiçəkləmə yarpaqları açıldıqdan sonra müşahidə edilir. Erkəkcik çiçəkləri uzun, sallaq sırğalarda, dişicik çiçəkləri 3-10 ədəd olmaqla zoğların uclarında yerləşir. Aprel-mayda çiçəkləyir. Meyvələri çəyirdəkvari, oval, yunan qozuna bənzəyir, ancaq xırda (2,5-7,5 sm) və çox qalın, yaşıl və ya qonur qabıqlıdır. Qozun nüvəsi kiçik ölçülü, yeməlidir. Meyvələri avqust-oktyabrda yetişir. Meyvəyanlığı yaşıl, yetişdikdə qonurlaşan, çox tükcüklü, qozdan asanlıqla ayrılan, vəzicikli-yapışqandır. 250 ilədək yaşayır.
Ekologiyası:
Qışa davamlıdır, -450-dək şaxtalara dözür. İşıqsevəndir, ancaq kölgəli sahələrdə də bitə bilər. Məhsuldar, rütubətli, yumşaq torpaqlara üstünlük verir, torpaq və atmosfer nəmişliyinin çatışmazlığına həssasdır.
Azərbaycanda yayılması:
Azərbaycanda bəzi rayonlarda rast gəlinir.
İstifadəsi:
Mebellərin düzəldilməsində, qozun nüvəsindən qənnadı sənayesində yüksək keyfiyyətli yağın alınması üçün istifadə edilir. Saç boyasının tərkibində istifadə edilə bilər. Qabığı, yarpaqları və meyvələrində taninlər vardır, xalq təbabətində istifadə edilir. Balvericidir.
İstinadlar
Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov
Məlumat mənbələri
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. "Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh.
İstinad
- Флoрa Aзeрбaйджaнa. т.5. 1954; Флoрa Kaвkaзa. т.5. 1954;
- Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
- Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mancuriya qozuElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Mancuriya qozuBeynelxalq elmi adiJuglans mandshurica Maxim 1856Sekil axtarisiITIS 845177NCBI 91218EOL 2872272Tebii yayilmasi Novun tebii areali Mancuriya Simali Cin Uzaq Serq ve Koreya yarimadasidir Botaniki tesviri Mancuriya qozu yarpagi tokulen birevli agac ve ya koldur Hundurluyu 25 30 m e catan govdesi duz saxelenmis ve ya enli yumru zerif cetirlidir Qabigi tund boz zoglari sarimtil qonur tukcukludur Yarpaq saplaqlarinin uzunlugu 5 20 sm dir Yarpaqlari novbeli murekkeb cut olmayan lelekvari uzunlugu 40 90 sm dir Yarpaqciqlari 7 19 eded uzunsov ellipsvari uzunlugu 17 sm ve eni 2 7 sm dir Yarpaq ayasi disli ucu biz tukcukludur Cicekleri xirda bircinsli cicekleme yarpaqlari acildiqdan sonra musahide edilir Erkekcik cicekleri uzun sallaq sirgalarda disicik cicekleri 3 10 eded olmaqla zoglarin uclarinda yerlesir Aprel mayda cicekleyir Meyveleri ceyirdekvari oval yunan qozuna benzeyir ancaq xirda 2 5 7 5 sm ve cox qalin yasil ve ya qonur qabiqlidir Qozun nuvesi kicik olculu yemelidir Meyveleri avqust oktyabrda yetisir Meyveyanligi yasil yetisdikde qonurlasan cox tukcuklu qozdan asanliqla ayrilan vezicikli yapisqandir 250 iledek yasayir Ekologiyasi Qisa davamlidir 450 dek saxtalara dozur Isiqsevendir ancaq kolgeli sahelerde de bite biler Mehsuldar rutubetli yumsaq torpaqlara ustunluk verir torpaq ve atmosfer nemisliyinin catismazligina hessasdir Azerbaycanda yayilmasi Azerbaycanda bezi rayonlarda rast gelinir Istifadesi Mebellerin duzeldilmesinde qozun nuvesinden qennadi senayesinde yuksek keyfiyyetli yagin alinmasi ucun istifade edilir Sac boyasinin terkibinde istifade edile biler Qabigi yarpaqlari ve meyvelerinde taninler vardir xalq tebabetinde istifade edilir Balvericidir IstinadlarAzerbaycan Dendroflorasi III cild Baki Elm 2016 400 seh 2019 11 17 at the Wayback Machine T S MemmedovMelumat menbeleriTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin Nadir Agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh IstinadFlora Azerbajdzhana t 5 1954 Flora Kavkaza t 5 1954 Azerbaycanin agac ve kollari I cild 1961 Azerbaycan flora sinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Tofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh