Çirkli sulardan istifadə хüsusilə uşaqlar arasında lyambliyozun geniş yayılmasına gətirib çıхarıb. Tərəvəzlər də əsas parazit keçiriciləridir. Bu zaman qəbul olunan qida vasitəsilə parazit lyamblya qurdları orqanizmə daxil olur. Lyambliyoz uşaqların sağlamlığına böyük ziyan vurur. Lyamblioz-geniş yayılmış xəstəlikdir və birhüceyrəli heyvanlar ailəsindən olan mikroorqanizmlər- Protozoe Giardia Lamblia tərəfindən törənir. Xəstəlik lyamblilərin nazik bağırsağı və qaraciyəri zədələməsi ilə baş verir. İnsanda lyamblilərin bir növü- L.intestinalis parazitlik edir.
Mənbələri
Lyambliozun əsas mənbəyi xəstə insandır. Bununla belə müəyyən edilmişdir ki, lyamblilər it, pişik və siçanabənzər gəmiricilərin orqanizmində də parazitlik edir. Lyamblilərin sistaları (sista bəzi ibtidai orqanizmlərdə xarici təsirdən qorunmaq üçün üst qişa, pərdə deməkdir) kranddan axan xlorlu suda, çirklənmiş su hövzələrində aşkar edilir. Lyamblioz xəstəliyinə yoluxmaq üçün mədə şirəsinin turşuluq səviyyəsinin aşağı düşməsi və cəmi 10 lyambli sistası udmaq kifayət edir.
Yoluxma yolları
Xəstəliyin törədiciləri orqanizmə ağızdan keçir. Lyambliozla yoluxmanın əsas üç yolu vardır: su, təmas və qida. Çox zaman yoluxma su kəmərindən axan yaxşı təmizlənməmiş su, yaxud açıq su hövzələrindən istifadə edərkən baş verir. Məişətlə ünsiyyət yolu zamanı lyambliozla yoluxma gündəlik həyatda işlənən əşyalar: alt geyimləri, oyuncaqlar, qab-qacaq vasitəsilə baş verir. Həmçinin uşaqlarda dırnaqları, qələmləri, karandaşları dişləmək kimi zərərli vərdişlər demək olar ki, 100% lyambliada aşkar olunur. Yoluxma sistalarla yoluxmuş, xüsusilə termiki emal olunmuş qida məhsullarından (tərəvəz, giləmeyvələr, meyvələr) istifadə zamanı da baş verə bilər.
Simptomları
İnkubasiya dövrü 10-15 gün davam edir. Parazitlər yoluxmadan 9 gün sonra görünməyə başlayır. Xəstələrin ümumi hissetmə qabiliyyəti yaxşı, bədən temperaturu normal olur. Onlar mədə bulanması, iştahanın azalması, bəzən qarında qurultu, eyni zamanda qarnın yuxarı hissələrində narahatlıqdan şikayətlənirlər. Bəzi xəstələrdə duru, su halında ishal, bədən kütləsinin hədsiz azalması müşahidə olunur. Bir neçə gündən sonra bütün simptomlar tədricən yox olur. Vegetativ formada lyambli sistalarının duru nəcisdə, yaxud adi nəcisdə aşkar edilməsi lyamblioz xəstəliyinə yoluxmaya sübutdur.
Formaları
İnsan orqanizmində lyamblilər 2 formada mövcud olur. Vegetativ forma- lyamblilər əsasən nazik bağırsağın yuxarı hissələrində olur. Burda onlar parçalanmış, xüsusilə karbohidrogenli qida məhsulları ilə qidalanırlar. Yoğun bağırsağa düşməklə lyamblilər sistalara (sporlu forma) çevrilir və nəcislə ifraz olunur. Sista nədir? Sista- üzəri möhkəm qişa ilə örtülmüş kapsul formasında olan mikrobdur. Bu qişa onun özünə zərər vermədən xarici aləmin müxtəlif təsirlərini daşımağa imkan verir. Sistalar turşulara, qələvilərə, aktiv xlorlu maddələrə qarşı davamlıdır. Sistalar rütubətıi şəraitdə, kölgədə 70 gün, torpaqda 9-12 gün, rütubət az olan yerdə 4-5 gün həyat fəaliyyətini saxlaya bilir. Onları yalnız qaynatma üsulu ilə tam zərərsizləşdirmək olar. Yaşlı insanlar sutkada 18 milyarda qədər sista ifraz edə bilir. Sitaların ifraz edilməsi hər 10-20 gündən bir baş verir. Ağır invaziya (parazitlərdən yoluxucu xəstəlik tutması) formasında lyamblioz mötəbər kliniki simptomlarla gəlir, kəskin, ya da xroniki vəziyyət alır.
Diaqnostika metodları
Lyambliozun laboratoriya şəraitində ən əlverişli diaqnostikası korpoloji tədqiqatı (nəcisin tədqiq edilməsi) metodudur. Amma qeyd etmək lazımdır ki, lyambli sistalarını nəcisdə aşkar etmək hər zaman mümkün olmur. Bundan başqa, yaxşı olar ki, onun duodenal araşdırılması aparılsın. Eləcə də yoluxmadan 2-4 həftə sonra qanda spesifik anticisimlər (anticisimlər-orqanizmə yad zülallar, bakteriyalar, onların zəhərlərini və s. daxil etdikdə əmələ gətirdiyi maddələr)aşkar edildikdə lyambliozun seroloji diaqnostikası aparılır.
Müalicə
Xroniki lyamblioz- müalicəni yoluxma əleyhinə preparatlarla başlamaq məqsədəuyğun deyil, çünki bu, toksiki-allergik ağırlaşmalara və xəstəliyin kliniki simptomlarının kəskinləşməsinə gətirir. Belə hallarda müalicə üç mərhələdə aparılır:
Birinci mərhələ- toksikozun ləğv olunması, bağırsağın ferment aktivliyinin yaxşılaşdırılması, immun statusunun korreksiyası. Xəstəliyinin simptomlarının mötəbərliyindən asılı olaraq 1-ci mərhələ 1-2 həftə davam edir və aşağıdakıları daxil edir:
-lyamblilərin çoxlamasına əngəl yaradan diyeta (sıyıqlar, quru meyvələr, tərəvəzlər, bitki yağları) -karbohidrogenlərdən istifadənin məhdudlaşdırılması -ödqovucu preparatların qəbulu -ferment terapiyası (kiloqramların nəticələrinə görə) -antihistamin preparatları
İkinci mərhələ-parazitlərə qarşı birhüceyrəlilərə təsir göstrən preparatlarla terapiya: trixopol, furazolidon, tiberal. Antihistamin preparatları və enterosorbentlərin qəbulu lyamblioz əleyhinə terapiya boyunca davam etdirilir.
Üçüncü mərhələ-orqanizmin müdafiə qabiliyyətinin yüksəldilməsi və lyamblilərin bağırsaqda və öd kisəsində çoxlamasına əngəl törədən şəraitin yaradılması. Bunun üçün bağırsağın peristaltikasını yaxşılaşdıran diyeta (müxtəlif yarma sıyıqları, tərəvəz və meyvə püreləri, bişmiş almalar, tər meyvə və tərəvəz, süd məhsulları) təyin edilir. İmmun sistemin korreksiyası məqsədilə bitki adaptogenləri, polivitamin kompleksləri tövsiyəedilir. Üçüncü mərhələ 2-3 həftə davam edir.
Kəskin lyamblioz-parazitə qarşı birmərhələli müalicə kursundan istifadə etmək olar.
Profilaktika və müalicəsi
Lyambliozun profilaktikası üçün lazımdır:
-yalnız qaynanmış, yaxud su kəmərindən axan filtrlənmiş sudan istifadə etmək
-uşaqlar üçün təşkil olunmuş qapalı kollektivlərdə ildə iki dəfə işçi heyətinin və uşaqların müayinəsini həyata keçirmək
-lyambli sistaları ayırd edilən şəxslər aşkar edildikdə ailənin bütün üzvlərini sağlam vəziyyətə gətirmək
-ev heyvanları saxlayan insanların müntəzəm olaraq antihelmint vasitələrlə təmizlənməsi (ən azı, yarım ildə bir dəfə həblər)
-yoluxma yollarını yaddan çıxarmamaq və cidd-cəhdlə gigiyenik qaydalara riayət etmək(buda ona getirib cixardir
Xəstəlik ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 08, 2021
lyambliyoz, nazik, bağırsaqda, bəzən, isə, kisəsində, parazitlik, edən, lyamblyalar, tərəfindən, törədilən, xəstəlik, giardia, cell, semxbt, 1xbt, 1xbt, 1xbt, diseasesdb, 5213medlineplus, 000288emedicine, emerg, mesh, d005873, vikianbarda, əlaqəli, mediafaylla. Lyambliyoz nazik bagirsaqda bezen ise od kisesinde parazitlik eden lyamblyalar terefinden toredilen xestelik LyambliyozGiardia cell SEMXBT 10 A07 1XBT 10 KM A07 1XBT 9 007 1XBT 9 KM 007 1 1 2 DiseasesDB 5213MedlinePlus 000288eMedicine emerg 215 MeSH D005873 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Haqqinda 2 Menbeleri 3 Yoluxma yollari 4 Simptomlari 5 Formalari 6 Diaqnostika metodlari 7 Mualice 8 Profilaktika ve mualicesi 9 IstinadlarHaqqinda RedakteCirkli sulardan istifade hususile usaqlar arasinda lyambliyozun genis yayilmasina getirib ciharib Terevezler de esas parazit keciricileridir Bu zaman qebul olunan qida vasitesile parazit lyamblya qurdlari orqanizme daxil olur Lyambliyoz usaqlarin saglamligina boyuk ziyan vurur 3 Lyamblioz genis yayilmis xestelikdir ve birhuceyreli heyvanlar ailesinden olan mikroorqanizmler Protozoe Giardia Lamblia terefinden torenir Xestelik lyamblilerin nazik bagirsagi ve qaraciyeri zedelemesi ile bas verir Insanda lyamblilerin bir novu L intestinalis parazitlik edir Menbeleri RedakteLyambliozun esas menbeyi xeste insandir Bununla bele mueyyen edilmisdir ki lyambliler it pisik ve sicanabenzer gemiricilerin orqanizminde de parazitlik edir Lyamblilerin sistalari sista bezi ibtidai orqanizmlerde xarici tesirden qorunmaq ucun ust qisa perde demekdir kranddan axan xlorlu suda cirklenmis su hovzelerinde askar edilir Lyamblioz xesteliyine yoluxmaq ucun mede siresinin tursuluq seviyyesinin asagi dusmesi ve cemi 10 lyambli sistasi udmaq kifayet edir Yoluxma yollari RedakteXesteliyin toredicileri orqanizme agizdan kecir Lyambliozla yoluxmanin esas uc yolu vardir su temas ve qida Cox zaman yoluxma su kemerinden axan yaxsi temizlenmemis su yaxud aciq su hovzelerinden istifade ederken bas verir Meisetle unsiyyet yolu zamani lyambliozla yoluxma gundelik heyatda islenen esyalar alt geyimleri oyuncaqlar qab qacaq vasitesile bas verir Hemcinin usaqlarda dirnaqlari qelemleri karandaslari dislemek kimi zererli verdisler demek olar ki 100 lyambliada askar olunur Yoluxma sistalarla yoluxmus xususile termiki emal olunmus qida mehsullarindan terevez gilemeyveler meyveler istifade zamani da bas vere biler Simptomlari RedakteInkubasiya dovru 10 15 gun davam edir Parazitler yoluxmadan 9 gun sonra gorunmeye baslayir Xestelerin umumi hissetme qabiliyyeti yaxsi beden temperaturu normal olur Onlar mede bulanmasi istahanin azalmasi bezen qarinda qurultu eyni zamanda qarnin yuxari hisselerinde narahatliqdan sikayetlenirler Bezi xestelerde duru su halinda ishal beden kutlesinin hedsiz azalmasi musahide olunur Bir nece gunden sonra butun simptomlar tedricen yox olur Vegetativ formada lyambli sistalarinin duru necisde yaxud adi necisde askar edilmesi lyamblioz xesteliyine yoluxmaya subutdur Formalari RedakteInsan orqanizminde lyambliler 2 formada movcud olur Vegetativ forma lyambliler esasen nazik bagirsagin yuxari hisselerinde olur Burda onlar parcalanmis xususile karbohidrogenli qida mehsullari ile qidalanirlar Yogun bagirsaga dusmekle lyambliler sistalara sporlu forma cevrilir ve necisle ifraz olunur Sista nedir Sista uzeri mohkem qisa ile ortulmus kapsul formasinda olan mikrobdur Bu qisa onun ozune zerer vermeden xarici alemin muxtelif tesirlerini dasimaga imkan verir Sistalar tursulara qelevilere aktiv xlorlu maddelere qarsi davamlidir Sistalar rutubetii seraitde kolgede 70 gun torpaqda 9 12 gun rutubet az olan yerde 4 5 gun heyat fealiyyetini saxlaya bilir Onlari yalniz qaynatma usulu ile tam zerersizlesdirmek olar Yasli insanlar sutkada 18 milyarda qeder sista ifraz ede bilir Sitalarin ifraz edilmesi her 10 20 gunden bir bas verir Agir invaziya parazitlerden yoluxucu xestelik tutmasi formasinda lyamblioz moteber kliniki simptomlarla gelir keskin ya da xroniki veziyyet alir Diaqnostika metodlari RedakteLyambliozun laboratoriya seraitinde en elverisli diaqnostikasi korpoloji tedqiqati necisin tedqiq edilmesi metodudur Amma qeyd etmek lazimdir ki lyambli sistalarini necisde askar etmek her zaman mumkun olmur Bundan basqa yaxsi olar ki onun duodenal arasdirilmasi aparilsin Elece de yoluxmadan 2 4 hefte sonra qanda spesifik anticisimler anticisimler orqanizme yad zulallar bakteriyalar onlarin zeherlerini ve s daxil etdikde emele getirdiyi maddeler askar edildikde lyambliozun seroloji diaqnostikasi aparilir Mualice RedakteXroniki lyamblioz mualiceni yoluxma eleyhine preparatlarla baslamaq meqsedeuygun deyil cunki bu toksiki allergik agirlasmalara ve xesteliyin kliniki simptomlarinin keskinlesmesine getirir Bele hallarda mualice uc merhelede aparilir Birinci merhele toksikozun legv olunmasi bagirsagin ferment aktivliyinin yaxsilasdirilmasi immun statusunun korreksiyasi Xesteliyinin simptomlarinin moteberliyinden asili olaraq 1 ci merhele 1 2 hefte davam edir ve asagidakilari daxil edir lyamblilerin coxlamasina engel yaradan diyeta siyiqlar quru meyveler terevezler bitki yaglari karbohidrogenlerden istifadenin mehdudlasdirilmasi odqovucu preparatlarin qebulu ferment terapiyasi kiloqramlarin neticelerine gore antihistamin preparatlari Ikinci merhele parazitlere qarsi birhuceyrelilere tesir gostren preparatlarla terapiya trixopol furazolidon tiberal Antihistamin preparatlari ve enterosorbentlerin qebulu lyamblioz eleyhine terapiya boyunca davam etdirilir Ucuncu merhele orqanizmin mudafie qabiliyyetinin yukseldilmesi ve lyamblilerin bagirsaqda ve od kisesinde coxlamasina engel toreden seraitin yaradilmasi Bunun ucun bagirsagin peristaltikasini yaxsilasdiran diyeta muxtelif yarma siyiqlari terevez ve meyve pureleri bismis almalar ter meyve ve terevez sud mehsullari teyin edilir Immun sistemin korreksiyasi meqsedile bitki adaptogenleri polivitamin kompleksleri tovsiyeedilir Ucuncu merhele 2 3 hefte davam edir Keskin lyamblioz parazite qarsi birmerheleli mualice kursundan istifade etmek olar Profilaktika ve mualicesi RedakteLyambliozun profilaktikasi ucun lazimdir yalniz qaynanmis yaxud su kemerinden axan filtrlenmis sudan istifade etmek usaqlar ucun teskil olunmus qapali kollektivlerde ilde iki defe isci heyetinin ve usaqlarin muayinesini heyata kecirmek lyambli sistalari ayird edilen sexsler askar edildikde ailenin butun uzvlerini saglam veziyyete getirmek ev heyvanlari saxlayan insanlarin muntezem olaraq antihelmint vasitelerle temizlenmesi en azi yarim ilde bir defe hebler yoluxma yollarini yaddan cixarmamaq ve cidd cehdle gigiyenik qaydalara riayet etmek buda ona getirib cixardirIstinadlar Redakte Disease Ontology 2016 lt a href https wikidata org wiki Track P699 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q5282129 gt lt a gt Monarch Disease Ontology release 2018 06 29sonu 2018 06 29 2018 lt a href https wikidata org wiki Track Q55345445 gt lt a gt http mehemtsuta azersayt com comments altay 88396 olu kecid Xestelik ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Lyambliyoz amp oldid 5733152, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
