Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kristina de Pizan, həmçinin Pizalı Kristina (fr. Christine de Pizan; Venesiya, 1364/1365 — 1430, Puassi abbatlığı) — İtalyan əsilli fransız orta əsr yazıçısı. İlk peşəkar yazıçılardan biri, şairə və qadının ailədə və cəmiyyətdə roluna dair bir sıra fəlsəfi traktatların müəllifi (hamısı fransız dilində). Müasir feminist alimlərin əksəriyyəti onun əsərlərini, o cümlədən “Xanımlar şəhərinin kitabı”nı müasir feminist hərəkatın başlanğıcı hesab edirlər.
| Kristina de Pizan | |
|---|---|
| fr. Christine de Pizan | |
 | |
| Doğum tarixi | 11 sentyabr 1364 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1431 |
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair, filosof |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
Kristinanın atası Tommazo da Pizzano (o, Pizalı deyil, Bolonya yaxınlığında yaşamış bir ailədən idi) Fransa kralı V Karlın sarayında həkim və astroloq kimi xidmət etmişdir. O, qızını hələ dörd yaşında ikən monarxla tanış etmişdir. Kristina nəzakətli bir mühitdə böyümüşdür. Onun Luvrda kral tərəfindən təsis edilmiş və 973 kitabdan ibarət və o dövrdə Avropada tayı-bərabəri olmayan kitabxananın resurslarından istifadə etmək imkanı var idi. Roma ədəbiyyatına, Dantenin, Petrarkanın, Bokaççionun yaradıcılığına yaxşı bələd idi. Bu da onun ədəbi yaradıcılıq imkanlarını dərinləşdirməyə imkan vermişdir.
Yaradıcılığı
Kristinalı de Pizan əsas əsərlərini 1389-1405-ci illər arasında qələmə almışdır. Kristinanın qələmə aldığı və tənha dul qadının çətin taleyindən bəhs edən “Yüz ballada kitabı” (fransızca: Le Livre des cent ballades) böyük uğur qazanmışdır. O, başqa poetik janrlara da - rondo, lay, virelay, di və s. müraciət edib. Kristina Pizalının Jan de Myonun "Qızılgül Romantikası"na qarşı "Sevgi Tanrısına Məktub" (fransızca: L'Epistre au dieu d'Amour, 1399) əsəri ilə başlayan kəskin polemikası "Qızılgülün nağılı" (fransızca: Le Dit de la rose, 1401) əsəri ilə başa çatmışdır. Müasirləri Kristinanın "Uzun tədqiqatın yolu" ensiklopedik poemasını (fransızca: Le Chemin de longue etude, 1402), onun xəyali olaraq Parnassa, daha sonra isə daha yüksəklərə - Ağılın səmavi taxtına yüksəlməsi hekayəsini yüksək qiymətləndiriblər. 1404-cü ildə Burqundiya hersoqu Cəsur Filippin əmri ilə Kristina üzrxahlıq xarakterli “Müdrik Kral V Çarlzın əməlləri və gözəl əxlaqı kitabı”nı (fransızca: Le Livre des faits et bonnes moeurs du sage roi Charles V) qələmə almışdır, bu kitabda təkcə tarixçilərə məlum faktlar deyil, həm də kralın bioqrafiyasından xalq əfsanələri və lətifələr də öz əksini tapıb.
Seçilmiş əsərləri
Şeirlər
- Cent ballades, 1394-1399
- Poésies diverses (Ballades d'estrange façon, Rondeaux, Lays, Virelays, Jeux à vendre), 1399-1402
- Ballades de divers propos, 1402-1410
- Complaintes amoureuses, 1402-1410
- Cent ballades d'amant et de dame, 1407-1410
Tənqidi əsərləri
- Epistre au Dieu d'amours, 1399
- Le Dit de Poissy, 1400
- Le Livre des trois jugemens, c. 1400
- Le Débat de deux amans, c. 1400-1402
- Le Dit de la pastoure, 1403
- Le Livre du Duc des vrais amants, 1404-1405
Qadınların müdafiəsinə dair əsəri
- Epistres du Débat sur le Roman de la Rose, 1401
- Le Dit de la rose, 1402
- La Cité des dames, 1404-1405
- Le Livre des trois vertus à l'enseignement des dames, 1405
- Epistre à la reine Isabeau de Bavière, 1405
Dini əsərləri
- Quinze Joyes Nostre Dame, 1402-1403
- Oraison Nostre Dame, 1402-1403
- Oraison de Nostre Seigneur, 1402-1403
- Les Sept Psaumes allégorisés, 1409
- Epistre de la Prison de Vie Humaine, 1416-1418, dédié à Marie de Berry, duchesse de Bourbon, à la suite de la bataille d'Azincourt
- Les Heures de la contemplation de la Passion, 1420
Əxlaqi fəlsəfəyə dair əsərlər
- Enseignements moraux, 1398
- Proverbes moraux, 1400-1401
- Epistre Othea, 1401
- (Manuscrit - Ms 3172), 1403 (présentation en ligne [archive], lire en ligne [archive])
- Le Livre de la Prod'homie de l'homme, 1405-1406
- Le Livre de Prudence, 1406
Siyasi motivli əsərlər
- Le Livre des Fais et bonnes meurs du sage roy Charles V, 1404
- Epistre à Eustache Morel, 1404
- L'Advision Christine, 1405
- Le Livre du Corps de Policie, 1406-1407
- Les Lamentations sur les maux de la France, 1410
- Le Livre de la Paix, 1412-1413
- Le Ditié de Jehanne d'Arc, 1429
İstinadlar
- https://historyofwomenphilosophers.org/project/directory-of-women-philosophers/pizan-christine-de-1364-1430/.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Istituto dell'Enciclopedia Italiana Christine de Pizan // Enciclopedia on line (it.).
- CERL Thesaurus (ing.). Consortium of European Research Libraries.
- История женщин. Молчание Средних веков. СПб., 2009
- Успенская В. И. Теоретическая реабилитация женщин в произведениях Кристины Пизанской. Пособие к курсу по истории феминизма. Тверь, ФеминистПресс-Россия. 2003. 56 с.
- Елизарова Е. Ю. «Социально-политические взгляды Кристины Пизанской (1364—1430)»
- Фавье Жан. Столетняя война. — СПб.: Евразия, 2009. — С. 608.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kristina de Pizan hemcinin Pizali Kristina fr Christine de Pizan Venesiya 1364 1365 1430 Puassi abbatligi Italyan esilli fransiz orta esr yazicisi Ilk pesekar yazicilardan biri saire ve qadinin ailede ve cemiyyetde roluna dair bir sira felsefi traktatlarin muellifi hamisi fransiz dilinde Muasir feminist alimlerin ekseriyyeti onun eserlerini o cumleden Xanimlar seherinin kitabi ni muasir feminist herekatin baslangici hesab edirler Kristina de Pizanfr Christine de PizanDogum tarixi 11 sentyabr 1364Dogum yeri Venesiya Venesiya Respublikasi Vefat tarixi 1431Fealiyyeti yazici sair filosof Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiKristinanin atasi Tommazo da Pizzano o Pizali deyil Bolonya yaxinliginda yasamis bir aileden idi Fransa krali V Karlin sarayinda hekim ve astroloq kimi xidmet etmisdir O qizini hele dord yasinda iken monarxla tanis etmisdir Kristina nezaketli bir muhitde boyumusdur Onun Luvrda kral terefinden tesis edilmis ve 973 kitabdan ibaret ve o dovrde Avropada tayi beraberi olmayan kitabxananin resurslarindan istifade etmek imkani var idi Roma edebiyyatina Dantenin Petrarkanin Bokaccionun yaradiciligina yaxsi beled idi Bu da onun edebi yaradiciliq imkanlarini derinlesdirmeye imkan vermisdir YaradiciligiKristinali de Pizan esas eserlerini 1389 1405 ci iller arasinda qeleme almisdir Kristinanin qeleme aldigi ve tenha dul qadinin cetin taleyinden behs eden Yuz ballada kitabi fransizca Le Livre des cent ballades boyuk ugur qazanmisdir O basqa poetik janrlara da rondo lay virelay di ve s muraciet edib Kristina Pizalinin Jan de Myonun Qizilgul Romantikasi na qarsi Sevgi Tanrisina Mektub fransizca L Epistre au dieu d Amour 1399 eseri ile baslayan keskin polemikasi Qizilgulun nagili fransizca Le Dit de la rose 1401 eseri ile basa catmisdir Muasirleri Kristinanin Uzun tedqiqatin yolu ensiklopedik poemasini fransizca Le Chemin de longue etude 1402 onun xeyali olaraq Parnassa daha sonra ise daha yukseklere Agilin semavi taxtina yukselmesi hekayesini yuksek qiymetlendiribler 1404 cu ilde Burqundiya hersoqu Cesur Filippin emri ile Kristina uzrxahliq xarakterli Mudrik Kral V Carlzin emelleri ve gozel exlaqi kitabi ni fransizca Le Livre des faits et bonnes moeurs du sage roi Charles V qeleme almisdir bu kitabda tekce tarixcilere melum faktlar deyil hem de kralin bioqrafiyasindan xalq efsaneleri ve letifeler de oz eksini tapib Secilmis eserleriSeirler Cent ballades 1394 1399 Poesies diverses Ballades d estrange facon Rondeaux Lays Virelays Jeux a vendre 1399 1402 Ballades de divers propos 1402 1410 Complaintes amoureuses 1402 1410 Cent ballades d amant et de dame 1407 1410Tenqidi eserleri Epistre au Dieu d amours 1399 Le Dit de Poissy 1400 Le Livre des trois jugemens c 1400 Le Debat de deux amans c 1400 1402 Le Dit de la pastoure 1403 Le Livre du Duc des vrais amants 1404 1405Qadinlarin mudafiesine dair eseri Epistres du Debat sur le Roman de la Rose 1401 Le Dit de la rose 1402 La Cite des dames 1404 1405 Le Livre des trois vertus a l enseignement des dames 1405 Epistre a la reine Isabeau de Baviere 1405Dini eserleri Quinze Joyes Nostre Dame 1402 1403 Oraison Nostre Dame 1402 1403 Oraison de Nostre Seigneur 1402 1403 Les Sept Psaumes allegorises 1409 Epistre de la Prison de Vie Humaine 1416 1418 dedie a Marie de Berry duchesse de Bourbon a la suite de la bataille d Azincourt Les Heures de la contemplation de la Passion 1420Exlaqi felsefeye dair eserler Enseignements moraux 1398 Proverbes moraux 1400 1401 Epistre Othea 1401 Manuscrit Ms 3172 1403 presentation en ligne archive lire en ligne archive Le Livre de la Prod homie de l homme 1405 1406 Le Livre de Prudence 1406Siyasi motivli eserler Le Livre des Fais et bonnes meurs du sage roy Charles V 1404 Epistre a Eustache Morel 1404 L Advision Christine 1405 Le Livre du Corps de Policie 1406 1407 Les Lamentations sur les maux de la France 1410 Le Livre de la Paix 1412 1413 Le Ditie de Jehanne d Arc 1429Istinadlarhttps historyofwomenphilosophers org project directory of women philosophers pizan christine de 1364 1430 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Istituto dell Enciclopedia Italiana Christine de Pizan Enciclopedia on line it CERL Thesaurus ing Consortium of European Research Libraries Istoriya zhenshin Molchanie Srednih vekov SPb 2009 Uspenskaya V I Teoreticheskaya reabilitaciya zhenshin v proizvedeniyah Kristiny Pizanskoj Posobie k kursu po istorii feminizma Tver FeministPress Rossiya 2003 56 s Elizarova E Yu Socialno politicheskie vzglyady Kristiny Pizanskoj 1364 1430 Fave Zhan Stoletnyaya vojna SPb Evraziya 2009 S 608