Kosalar (Qazax)
Kosalar — Azərbaycan Respublikasının Qazax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Kənd Gəncə-Qazax düzənliyində yerləşir. Toponim kəndin əsasını qoymuş kosalar nəslinin adını əks etdirir.
Kənd | |
Kosalar | |
---|---|
41°07′59″ şm. e. 45°21′29″ ş. u. | |
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Qazax rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 351 m |
Saat qurşağı | UTC+4, yayda UTC+5 |
Əhalisi | |
Milli tərkibi | Azərbaycanlılar |
Rəsmi dili | Azərbaycan dili |
Tarixi
Kəndin tarixi haqqında dəqiq məlumat verən mənbə hələ ki yoxdur. Onun tarixi diqqətlə və elmi şəkildə araşdırılmamışdır. Bir neçə fərziyyələr mövcuddur. Kəndin yaşlı və ağsaqqlarının dediyinə görə bu kənd Kosa Əli və onun kiçik qardaşı Canəli tərəfindən salınıb. Ona görə bu kənd hazırda Kosalar, yəni Kosa Alılar, qonşu kiçik kənd isə Canallı (Yəni Canəlidən törəyənlər) adlanır. Hazırda bu iki kəndin evləri tamamilə birləşmişdir.
Toponimikası
- Kosalar oyk., sadə.
- Ağdam r-nunun Göytəpə i.ə.v.-də kənd. Dağətəyi düzənlikdədir. Oykonim XIX əsrin əvvəllərində Qarabağ xanı Mehdiqulu xana mənsub xəlfəli tayfasının kosalar tirəsinin adı ilə bağlıdır;
- Xocalı r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Qarabağ silsiləsinin yamacındadır. Yerli əhalinin məlumatına görə, yaşayış məntəqəsini keçmiş Zəngəzur qəzasının Kosalar (indiki Ağoğlan) kəndindən köçmüş ailələr salmışlar;
- Qazax r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Gəncə-Qazax düzənliyindədir. Yaşayış məntəqəsi kəndin əsasını qoymuş kosalar nəslinin adını daşıyır;
- Lerik r-nunun Qosmalyan i.ə.v.-də kənd. Peştəsər silsiləsinin ətəyindədir. Yaşayış məntəqəsi kosalar nəslinin məskunlaşması nəticəsində yarandığı üçün belə adlandırılmışdır;
- Lənkəran r-nunun Gərmətük qəsəbə i.ə.v.-də kənd. Lənkəran çayının sahilində, Lənkəran ovalığındadır. Oykonim yaşayış məntəqəsinin əsasını qoymuş kosalar nəslinin adını əks etdirir. Keçən əsrdə Krım vilayətində Kosalar və Kosa Eli adlı yaşayış məntəqələri qeydə alınmışdır.
Coğrafiyası və iqlimi
Kosalar kəndi Qazax rayonundan 5 kilometr şimal-şərqdə, Qazax-Tiflis yolunun şərq tərəfində yerləşir. Əvvəllər Kosalar kəndi Qazaxla bitişik olmuş, sonradan həmin ərazilər (keçmiş tütün fabrikinin yanı, dəmir yolu körpüsü sahəsi) Qazax rayonuna verilmişdir. Kosalar kəndinin coğrafi mövqeyi elədir ki, təbii fəlakətlərlə heç vaxt üzləşmir. Nə sel, nə tufan, nə güclü yağış bu kəndə zərər vurmur. Ərazisi düzənlik-təpəlikdir. İqlimi orta mötədildir. Kənd bir neçə məhəllədən ibarətdir.
Görkəmli şəxsləri
- Barat Vüsal — (d. 1951) - Azərbaycanlı şair, publisist, ictimai xadim, əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Qazax Bölməsinin sədri. 1998-ci ildə Xəlil Rza Ulutürk, 2008-ci ildə Səməd Vurğun ədəbi mükafatlarına layiq görülüb.
- Kərəm Hacızadə (d.1965)- Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının aktyoru << Fəxri Mədəniyyət İşçisi >> döş nişanı ilə təltif olunmuşdur.
- Həsən Əliyev (güləşçi) (1989) — Azərbaycanlı yunan-roma güləşçisidir. 2010-cu ildə Rusiyanın paytaxtı Moskva şəhərində keçirilən Dünya Çempionatının qızıl medalçısı, Avropa Çempionatının 1 qat qızıl, 1 qat gümüş və 4 qat bürünc medalçısıdır. 2015-ci ildə Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində keçirilən 2015 Avropa Oyunlarının bürünc medalçısıdır.
- Fazil Yusif (1962) - neft-kimya sənayesində mühəndis. Beynəlxalq layihəllərin idarə edilməsində xüsusu xidmətlərinə görə Azərbaycan resublikasının sərəncamı ilə tərəqqi medalına layiq görülmüşdür. Neft-kimya sahəsi üzrə azərbaycan-rus-ingilis lüğətinin yaradıcısı və müəllifidir.
Həmçinin bax
İqtisadiyyatı
- Əhalinin əsas məşğuliyyəti heyvandarlıq, bağçılıqdır.
Xarici keçidlər
- Youtube-da bax :Bir kəndin nağılı. Kosalar , Kosalı (film)
- Azərbaycan Respublikasi Qazax Rayon İcra Hakimiyyəti. Bələdiyyələr
İstinadlar
- http://www.qazax.net/az/vilages.htm
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
Qazax rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |