Konka Kinka Kinska və ya Kinski kimi tanınan Konka çayı ukr Кінська Ukraynanın Zaporojya vilayətindən axan Dnepr çayının

Konka, Kinka, Kinska və ya Kinski kimi tanınan Konka çayı (ukr. Кінська) — Ukraynanın Zaporojya vilayətindən axan Dnepr çayının sol qoludur. Çayın uzunluğu 146 km (91 mil)-dir. Drenaj su hövzəsi isə 26000 km²-dir. Azovboyu yüksəklikdən başlayır və Dneprdəki Kaxovka su anbarına axır. Çayın keçdiyi ərazilərdə Polohı və Orixiv şəhərləri yerləşir. Çayın adı, Krım tatarcasında Yılki Su kimi səslənir, "vəhşi atların suyu" mənasını verir.

Konka
uk/Кінська

Ölkə	Ukrayna
Region	Zaporojya vilayəti
Rayonlar	Zaporojya rayonu Poloqovski rayonu Vasilyevski rayonu

Mənbəyi	Azovboyu yüksəklik

Mənsəbi	Dnepr çayı
Uzunluğu	149 km
Su hövzəsi	2600km²
Hövzəsinin sahəsi	2.600 km²
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Təsviri

Çayın zunluğu 149 km, hövzəsinin sahəsi isə 2600 km²-dir. Çayın mailliyi 1,7 m/km-dir. Yuxarı və orta axarda vadi darlaşır, aşağı axarında isə 3,5 km-ə qədər genişlənir. Aşağı axarda çay, dərinliyi 6–7 m olan kanal budaqlar və kanallar əmələ gətirir. Çayın qidasını qar və yağış suları təşkil edir. Dekabrdan martın əvvəlinə qədər buz örtüyü qeyri-sabitdir.

Konka çayının suyunun minerallaşması yüksəkdir. Uzun illər ərzində orta hesabla: yaz daşqını — 2407 mq/dm³; yay-payız aşağı su — 2766 mq/dm³; qışda aşağı su — 2812 mq/dm³-dir.

1887-ci ildə çayın sahilləri məşhur geoloq, akademik Nikolay Sokolov tərəfindən tədqiq edilmişdir..

Tarixi

Monqol sərkərdəsi Mamay xanın iqamətgahı da çayın mənsəbində yerləşirdi. Çay, XVIII əsrdə Rusiya imperiyası ilə Osmanlı imperiyası arasında sərhəd rolunu oynamışdır.

2023-cü ilin iyununda Rusiyanın Ukraynaya hücumu zamanı Kaxovka bəndinin partladılması Konkada suyun səviyyəsinin sürətlə aşağı düşməsinə səbəb oldu.

İstinadlar

Конка // Great Soviet Encyclopedia. 2015-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-13.
Ryzhkov, Vadim. "Мамаева земля. Древняя Украина и татаро-монгольская Великая Степь" [The Mamai's land. Ancient Ukraine and the Tatar-Mongolian Great Steppe]. Argument.ua (rus). 28 January 2017. 14 October 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 March 2024.
Горев Л. Н., Пелешенко В. И., Гидрохимия Украины. К.: Вища школа. 1995. ISBN .
Алексеев А. Н. Исследователь Мелитопольщины — геолог Николай Алексеевич Соколов // Мелитопольский краеведческий журнал, 2013, № 1, с. 52–57
Knyazkov, Yurii. КІНСЬКА, КІНСЬКІ ВОДИ, КІНКА, КОНКА [Kinska, Kinski Vody, Kinka, Konka] // Encyclopedia of History of Ukraine. 2022-05-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-13.
""Неможливо дивитися на це без сліз",— жителі Запоріжжя про стан річки Дніпро після підриву Каховської ГЕС. Фоторепортаж". Suspilne. 2023-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-13.

Ədəbiyyat

Конская // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
Konka çayı // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.

[1] Конка // Great Soviet Encyclopedia. 2015-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-13.

[arg-2] Ryzhkov, Vadim. "Мамаева земля. Древняя Украина и татаро-монгольская Великая Степь" [The Mamai's land. Ancient Ukraine and the Tatar-Mongolian Great Steppe]. Argument.ua (rus). 28 January 2017. 14 October 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 March 2024.

[3] Горев Л. Н., Пелешенко В. И., Гидрохимия Украины. К.: Вища школа. 1995. ISBN .

[4] Алексеев А. Н. Исследователь Мелитопольщины — геолог Николай Алексеевич Соколов // Мелитопольский краеведческий журнал, 2013, № 1, с. 52–57

[5] Knyazkov, Yurii. КІНСЬКА, КІНСЬКІ ВОДИ, КІНКА, КОНКА [Kinska, Kinski Vody, Kinka, Konka] // Encyclopedia of History of Ukraine. 2022-05-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-13.

[6] ""Неможливо дивитися на це без сліз",— жителі Запоріжжя про стан річки Дніпро після підриву Каховської ГЕС. Фоторепортаж". Suspilne. 2023-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-13.