fbpx
Wikipedia

Knidli Afrodita

Knidli Afrodita (yun. Κνίδια Αφροδίτη Πραξιτέλη) – Qədim Yunanıstan heykəltəraşı Afinalı Praksitelin (e.ə.IV əsr) ən məşhur əsərlərindən biridir. Açıq qasığını sağ əli ilə örtdüyünə görə əsər və onun kopyaları bəzən “Venera Paduika” (Təvazökar Venera) da adlandırılır. “Venera Paduika”nın ən məşhur variantları (əli ilə döşlərini örtmüş vəziyyətdə) Mediçi Venerası və Kapitoli Venerasıdır.

Knidli Afrodita
yun. Κνίδια Αφροδίτη Πραξιτέλη

Heykəlin bərpa edilmiş Roma dövrü kopyası
Yerləşir Knid
Memarlıq üslubu Qədim Yunanıstan heykəltəraşlığı
Heykəltəraş Praksitel
Sifarişçi Kos sakinləri
Tarixi e.ə. 350—330
Vəziyyəti dövrümüzə çatmayıb
Hündürlüyü 205 sm
Material mərmər
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Orijinal heykəl

 
Heykəlin Knid sikkəsi üzərində təsviri

Heykəl, gözəlliyi ilə məşhurluq qazanmışdır. O, hər tərəfdən eyni dərəcədə gözəl görünməklə yanaşı, çılpaq qadın bədəninin həyati ölçüdə təsvir edildiyi ilk heykəldir. Əsər, məbəd üçün kult heykəli kimi sifariş edildiyinə görə, bu xüsusiyyətlər çox təəccübləndirici idi. Əsərdə təmizliyini (bakirəlik kimi başa düşülməməlidir) bərpa etmək üçün hamam ritualına hazırlaşan, bir əli ilə geyimini atan, digər əli ilə isə utancaqlıqla qasığını gizlədən ilahə Afrodita təsvir edilib. Onun hərəkət vəziyyətində təsvir edilmiş əlləri bir tərəfdən obrazın qadınlığını müdafiə etsə də, digər tərəfdən onun çılpaqlığına diqqət çəkir. Müxtəlif kopyalarda, bir-birindən fərqlənən bədən formaları, pozalar və aksesuarlar təsvir edildiyinə görə, orijinalı yalnız ümumi xüsusiyyətlərə görə təsvir etmək mümkündür; bədən, Qədim Yunan incəsənətinin kəşfi olan və normal insan pozisiyasını realistik təqdim edən kontrapasto formasında əyilmiş, baş isə sola çevirilmişdir. Samosatlı Lukianın verdiyi məlumata görə, ilahə, “bir qədər gülümsəyərək dişlərini göstərirdi”, lakin, sonrakı dövrlərə aid kopyalarda bu detal saxlanılmamışdır.

Plinin ehtimal ki, apokrifal olan məlumatına görə, Praksitel ilahə Afroditanın heykəlini işləmək sifarişini Kos şəhərinin sakinlərindən almışdı. Sifariş üzrə heykəltəraş əsərin iki versiyasını hazırlamışdı: biri tamamilə geyimli, digəri isə tamamilə çılpaq. Təəcüblənən Kos sakinləri çılpaq variantı qəbul etməyərək geyimli variantı alırlar. Geyimli versiya saxlanılmadığına görə, onun dizaynı və görünüşü haqqında heç bir məlumatlar yoxdur. Mənbələrdə heykəlin təsviri və xüsusiyyətləri ilə bağlı heç bir məlumat verilməməs isə, heykəlin geyimli versiyasının diqqətə layiq olmadığı ehtimalını yaradır.

Heykəlin qəbul edilməmiş versiyası isə, Knid şəhərinin bəzi sakinləri tərəfindən alınmış və hər tərəfdən görülməsi üçün açıq məbəddə yerləşdirilmişdir. Afroditanı qürurlu çılpaq kimi təsvir edən cəsarətli heykəl, tezliklə Praksitelin ən məşhur əsərlərindən birinə çevrilmişdir.

Şaiyələrə görə, Praksitel heykəli işləyərkən model kimi, məşhur kurtizan Frinadan istifadə etmişdir ki, bu da əlavə söz-söhbətlərin yaranmasına səbəb olmuşdur. Heykəl o zaman o qədər məşhur olmuş və o qədər çox kopyaları hazırlanmışdır ki, Qədim Yunanıstan lətifələrindən birində qeyd edilir ki, hətta ilahə Afrodita özü heykələ baxmaq üçün Knid şəhərinə gəlmişdir. Sidonlu Antipater tərəfindən yazılmış lirik epiqramda isə ilahənin dodaqları haqqında hipotetik sual qoyulur:

  Paris, Adonis və Anxis məni çılpaq görüb, Bu mənim bildiklərimdi,

lakin, Praksitel bunu necə fikirləşib?

 

Daha bir oxşar epiqram isə Platona aid edilir:

Kaufmann başı, Luvr muzeyi
Kolonna Venerası, Piy-Klementin muzeyi
  Saypris Knidli Sayprisi gördükdə dedi: “Praksitel məni harda çılpaq görüb ki?!
Platon, Epiqram VXII
 

Dini ibadət obyekti və Knidlilərin patron himayədarı olmasına baxmayaraq, heykəl həm də məşhur turistik məkana çevrilmişdir. Vifinya çarı I Nikomed heykəl qarşılığında Knid şəhərinin böyük xarici borclarını ödəməyi təklif etsə də, şəhər sakinləri təklifi qəbul etməmişdirlər. Polixromlaşdırıldıqdan sonra heykəl o qədər canlı görsənmişdir ki, kişiləri seksual mənada ehtiraslandırmışdır. Bunu, bir gecə gənc bir oğlanın gizlincə məbədə soxularaq heykəllə cinsi əlaqəyə girməyə cəhd etməksi və heykəl üzərində ləkələr qoyması da sübut edir. Bu hadisə, adətən Samosatlı Lukiana aid edilən “Sevgilər” dialoqunda (XV bölmə) təsvir edilmişdir. Həmin dialoqda həm də Afroditanın Kniddəki temenosunun ən ətraflı təsviri verilmişdir:

  Məbədin həyəti daşlarla döşənməmişdi, əksinə, Afrodita kimi, məhsuladr və canlı idi: bərəkətli meyvə ağacları inanılmaz hündürlüyə ucalır, onların budaqları isə gözəl çardaq yaradırdı. İlahənin sevgilisi isə, dəbdəbəli şəkildə səmaya ucalan ağaclardan heç də geri qalmırdı. Bu ağaclar qocalmaq bilmir, onların ətəyi isə həmişə sıx xəzanla örtülü olurdu. Düzünü desək, onlar arasında bəzi, barsız ağaclara da rast gəlmək olardı, lakin onların gözəlliyi elə onların məhsulu idi. Bu ağaclar arasında budaqları səməya ucalan kiparis və bir zamanlar Afroditadan qaçmış, indi isə məbədə gələrək onun yanında sığınacaq tapmış Dəfnə də var idi. Daşsarmaşıqları bu ağacların hər birini sevgi ilə qucaqlamışdır. Üzümlərin incə tənəklərindən ağır salxımlar asılmışdır: həqiqətən də, Afrodita Vakxla birləşdikdə daha cazibədar olur; onların həzzi şirinliklə bir-birinə qarışır. Bundan başqa, burada az ədviyyat var. Yarpaqların qonaqpərvər kölgəsində rahat yataqlar şənlik iştirakçılarınnı gözləyir - əslində şəhər zadəganları bu yaşl zallarda az görünsələr də, bayram günlərində sadə xalq nümayəndələri burada toplaşaraq, sevginin bəxş etdiyi sevinclərdən bəhs edirlər.
Lukian – Sevgilər
 

Afroditanın özü haqqında isə müəllif deyir:

  Bu yerlərin gözəlliklərini kəşf etməyə çıxarkən, biz, məbədə daxil olduq. İlahə tam mərkəzdə dayanır; onun heykəli Paros mərmərindən hazırlanıb. Onun dodaqları yüngül təbəssümdən bir qədər dartılmışdır. Əli ilə qasığını örtməsi xaricində, heç nə onun bədəninin gözəlliklərini gizlətmir. Heykəltəraşın sənətkarlığı o qədər yüksək səviyyədədir ki, sanki, Afroditanın bədənin formalaşdırılması üçün mərmər öz sərtliyindən imtina etmişdir.
Lukian – Sevgilər
 

Nüsxələri

Knidli Afrodita heykəli dövrümüzə çatmamışdır. Ehtimal ki, heykəl sonrakı dövrdə sökülərək Konstantinopolda aparılmış və Nika üsyanı zamanı itirilmişdir. Knidli Afrodiya qədim dövrün ən çox nüsxələri hazırlanmış heykəllərindən biri idi. Ona görə də, mənbələrdə saxlanmış təsvirlər və nüsxələr əsasında onun necə görünməsini təsvir etmək mümkün olmuşdur. 1969-cu ildə arxeoloq Ayris Lav orijinal heykəlin saxlanılmış yeganə detallarını aşkarladığını elan etmişdir. Həmin detallar hazırda Britaniya muzeyində saxlanılır. Arxeoloqların ümumi rəyinə görə isə, detallar Knidli Afroditaya yox, başqa bir heykələ məxsusdur.

Ehtimal edilir ki, heykəlin dövrümüzə çatmış ən düzgün nüsxəsi, Vatikan muzeylərinə daxil olan Piy-Klementin muzeyində saxlanan Kolonna Venerasıdır. Türkiyənin Aydın şəhəri ərazisində arxeoloji tədqiqatlar zamanı aşkarlanmış Kaufmann başı C.M. Kaufmann tərəfindən aşkarlanmışdır. Hazırda əsər Knidli Afroditanın ən düzgün Roma nüsxəsi hesab edilir və Luvr muzeyində saxlanılır..

İtaliyanın Tivoli şəhəri yaxınlığındakı Adrian villası Knid məbədinin II əsrdə yaradılmış nüsxəsidir. Binanın mərkəzində Afroditanın mənbələrdəki məlumatlar əsasında yaradılmış relikası dayanırdı.

Bu və ya digər dərəcədə dəqiq nüsxələrlə yanaşı, Knidli Afrodita heykəli oxşar mövzulu bir neçə məşhur əsərlərin də yaradılmasında ilham mənbəyi olmuşdur. Onların sırasında aşağıdakı heykəllər vardır:

  • Kapitoli Venerası (Kapitoli muzeyi, Roma)
  • Barberini Venerası (şəxsi kolleksiyada)
  • Borgeze Venerası (Luvr muzeyi, Paris)
  • Meloslu Afrodita (Miloslu Venera adı ilə də tanınır, Luvr muzeyi, Paris)
  • Mediçi Venerası (Uffitsi qalereyası, Florensiya)
  • Eskvilin Venerası (Kapitloi muzeyi, Roma)
  • Eskvilin tipli Venera (Luvr muzeyi, Paris)
  • Yuyunan Venera (Luvr muzeyi, Paris və Britaniya muzeyi, London)
  • Venera Kallipiqa (Neapol Milli Arxeologiya muzeyi, Neapol)
  • Venera Viktriks (Uffitsi qalereyası, Florensiya)
  • Venera Uraniya (Uffitsi qalereyası, Florensiya)
  • Mazarin Venerası (Kardinal Mazarinin şərəfinə adlandırılıb, Getti muzeyi, Los-Anceles) [1]
  • Heykəlin Pan və Kupidon fiqurları əlavə edilmiş verssiyası (Afina Milli Arxeologiya muzeyi, Afina) [2]
  • Venera Feliks (Vatikan muzeyləri) [3]

İstinadlar

  1. Heykəlin əksər kopyalarında Afroditanın bir əli ilə intim bölgəsini tutması təsvir edilib. (Havelock, p.12)
  2. Havelock, p.13
  3. Antipater, Greek Anthology XVI.168 [The author of this poem is listed as anonymous in the Loeb edition (The Greek Anthology Vol. V., p. 257).]
  4. Edmonds, J. M., trans.; rev. John M. Cooper. "Epigrams". Plato: Complete Works. Ed. John M. Cooper. Indianapolis: Hackett, 1997. p 1744. Print.
  5. "The head from Martres Tolosanes and, especially, the so-called Kaufmann appear to me the best extant replicas" (Charles Waldstein, "A Head of Aphrodite, Probably from the Eastern Pediment of the Parthenon, at Holkham Hall", The Journal of Hellenic Studies 33 (1913:276-295) p. 283; "general agreement on the genuineness of the Kaufmann Collection Aphrodite as a replica of the Cnidian aphrodite" (Robert I. Edenbaum, "Panthea: Lucian and Ideal Beauty" The Journal of Aesthetics and Art Criticism" 25.1 (Autumn 1966:65-700 p. 69.

Ədəbiyyat

  • Theodor Kraus. Die Aphrodite von Knidos. Walter Dorn Verlag, Bremen/Hannover, 1957.
  • Leonard Closuit. L'Aphrodite de Cnide: Etude typologique des principales répliques antiques de l'Aphrodite de Cnide de Praxitèle. Imrimerie Pillet - Martigney, 1978.
  • Francis Haskell and Nicholas Penny. Taste and the Antique: The Lure of Classical Sculpture, 1500-1900. Yale University Press, New Haven/London, 1981.
  • Christine Mitchell Havelock. The Aphrodite of Knidos and Her Successors: A Historical Review of the Female Nude in Greek Art University of Michigan Press, 1995.

Xarici keçidlər

  • Entry page for the Vatican Museums.
  • James Grout: Aphrodite of Cnidus, Encyclopædia Romanadan

knidli, afrodita, Κνίδια, Αφροδίτη, Πραξιτέλη, qədim, yunanıstan, heykəltəraşı, afinalı, praksitelin, əsr, məşhur, əsərlərindən, biridir, açıq, qasığını, sağ, əli, ilə, örtdüyünə, görə, əsər, onun, kopyaları, bəzən, venera, paduika, təvazökar, venera, adlandır. Knidli Afrodita yun Knidia Afrodith Pra3itelh Qedim Yunanistan heykelterasi Afinali Praksitelin e e IV esr en meshur eserlerinden biridir Aciq qasigini sag eli ile ortduyune gore eser ve onun kopyalari bezen Venera Paduika Tevazokar Venera da adlandirilir Venera Paduika nin en meshur variantlari eli ile doslerini ortmus veziyyetde Medici Venerasi ve Kapitoli Venerasidir Knidli Afroditayun Knidia Afrodith Pra3itelhHeykelin berpa edilmis Roma dovru kopyasiYerlesir KnidMemarliq uslubu Qedim Yunanistan heykelterasligiHeykelteras PraksitelSifarisci Kos sakinleriTarixi e e 350 330Veziyyeti dovrumuze catmayibHundurluyu 205 smMaterial mermer Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Orijinal heykel 2 Nusxeleri 3 Istinadlar 4 Edebiyyat 5 Xarici kecidlerOrijinal heykel Redakte Heykelin Knid sikkesi uzerinde tesviri Heykel gozelliyi ile meshurluq qazanmisdir O her terefden eyni derecede gozel gorunmekle yanasi cilpaq qadin bedeninin heyati olcude tesvir edildiyi ilk heykeldir Eser mebed ucun kult heykeli kimi sifaris edildiyine gore bu xususiyyetler cox teeccublendirici idi Eserde temizliyini bakirelik kimi basa dusulmemelidir berpa etmek ucun hamam ritualina hazirlasan bir eli ile geyimini atan diger eli ile ise utancaqliqla qasigini gizleden ilahe Afrodita tesvir edilib 1 Onun hereket veziyyetinde tesvir edilmis elleri bir terefden obrazin qadinligini mudafie etse de diger terefden onun cilpaqligina diqqet cekir Muxtelif kopyalarda bir birinden ferqlenen beden formalari pozalar ve aksesuarlar tesvir edildiyine gore orijinali yalniz umumi xususiyyetlere gore tesvir etmek mumkundur beden Qedim Yunan incesenetinin kesfi olan ve normal insan pozisiyasini realistik teqdim eden kontrapasto formasinda eyilmis bas ise sola cevirilmisdir Samosatli Lukianin verdiyi melumata gore ilahe bir qeder gulumseyerek dislerini gosterirdi lakin sonraki dovrlere aid kopyalarda bu detal saxlanilmamisdir 2 Plinin ehtimal ki apokrifal olan melumatina gore Praksitel ilahe Afroditanin heykelini islemek sifarisini Kos seherinin sakinlerinden almisdi Sifaris uzre heykelteras eserin iki versiyasini hazirlamisdi biri tamamile geyimli digeri ise tamamile cilpaq Teecublenen Kos sakinleri cilpaq varianti qebul etmeyerek geyimli varianti alirlar Geyimli versiya saxlanilmadigina gore onun dizayni ve gorunusu haqqinda hec bir melumatlar yoxdur Menbelerde heykelin tesviri ve xususiyyetleri ile bagli hec bir melumat verilmemes ise heykelin geyimli versiyasinin diqqete layiq olmadigi ehtimalini yaradir Heykelin qebul edilmemis versiyasi ise Knid seherinin bezi sakinleri terefinden alinmis ve her terefden gorulmesi ucun aciq mebedde yerlesdirilmisdir Afroditani qururlu cilpaq kimi tesvir eden cesaretli heykel tezlikle Praksitelin en meshur eserlerinden birine cevrilmisdir Saiyelere gore Praksitel heykeli isleyerken model kimi meshur kurtizan Frinadan istifade etmisdir ki bu da elave soz sohbetlerin yaranmasina sebeb olmusdur Heykel o zaman o qeder meshur olmus ve o qeder cox kopyalari hazirlanmisdir ki Qedim Yunanistan letifelerinden birinde qeyd edilir ki hetta ilahe Afrodita ozu heykele baxmaq ucun Knid seherine gelmisdir Sidonlu Antipater terefinden yazilmis lirik epiqramda ise ilahenin dodaqlari haqqinda hipotetik sual qoyulur Paris Adonis ve Anxis meni cilpaq gorub Bu menim bildiklerimdi lakin Praksitel bunu nece fikirlesib 3 Daha bir oxsar epiqram ise Platona aid edilir Kaufmann basi Luvr muzeyi Kolonna Venerasi Piy Klementin muzeyi Saypris Knidli Sayprisi gordukde dedi Praksitel meni harda cilpaq gorub ki Platon Epiqram VXII 4 Dini ibadet obyekti ve Knidlilerin patron himayedari olmasina baxmayaraq heykel hem de meshur turistik mekana cevrilmisdir Vifinya cari I Nikomed heykel qarsiliginda Knid seherinin boyuk xarici borclarini odemeyi teklif etse de seher sakinleri teklifi qebul etmemisdirler Polixromlasdirildiqdan sonra heykel o qeder canli gorsenmisdir ki kisileri seksual menada ehtiraslandirmisdir Bunu bir gece genc bir oglanin gizlince mebede soxularaq heykelle cinsi elaqeye girmeye cehd etmeksi ve heykel uzerinde lekeler qoymasi da subut edir Bu hadise adeten Samosatli Lukiana aid edilen Sevgiler dialoqunda XV bolme tesvir edilmisdir Hemin dialoqda hem de Afroditanin Kniddeki temenosunun en etrafli tesviri verilmisdir Mebedin heyeti daslarla dosenmemisdi eksine Afrodita kimi mehsuladr ve canli idi bereketli meyve agaclari inanilmaz hundurluye ucalir onlarin budaqlari ise gozel cardaq yaradirdi Ilahenin sevgilisi ise debdebeli sekilde semaya ucalan agaclardan hec de geri qalmirdi Bu agaclar qocalmaq bilmir onlarin eteyi ise hemise six xezanla ortulu olurdu Duzunu desek onlar arasinda bezi barsiz agaclara da rast gelmek olardi lakin onlarin gozelliyi ele onlarin mehsulu idi Bu agaclar arasinda budaqlari semeya ucalan kiparis ve bir zamanlar Afroditadan qacmis indi ise mebede gelerek onun yaninda siginacaq tapmis Defne de var idi Dassarmasiqlari bu agaclarin her birini sevgi ile qucaqlamisdir Uzumlerin ince teneklerinden agir salximlar asilmisdir heqiqeten de Afrodita Vakxla birlesdikde daha cazibedar olur onlarin hezzi sirinlikle bir birine qarisir Bundan basqa burada az edviyyat var Yarpaqlarin qonaqperver kolgesinde rahat yataqlar senlik istirakcilarinni gozleyir eslinde seher zadeganlari bu yasl zallarda az gorunseler de bayram gunlerinde sade xalq numayendeleri burada toplasaraq sevginin bexs etdiyi sevinclerden behs edirler Lukian Sevgiler Afroditanin ozu haqqinda ise muellif deyir Bu yerlerin gozelliklerini kesf etmeye cixarken biz mebede daxil olduq Ilahe tam merkezde dayanir onun heykeli Paros mermerinden hazirlanib Onun dodaqlari yungul tebessumden bir qeder dartilmisdir Eli ile qasigini ortmesi xaricinde hec ne onun bedeninin gozelliklerini gizletmir Heykelterasin senetkarligi o qeder yuksek seviyyededir ki sanki Afroditanin bedenin formalasdirilmasi ucun mermer oz sertliyinden imtina etmisdir Lukian Sevgiler Nusxeleri RedakteKnidli Afrodita heykeli dovrumuze catmamisdir Ehtimal ki heykel sonraki dovrde sokulerek Konstantinopolda aparilmis ve Nika usyani zamani itirilmisdir Knidli Afrodiya qedim dovrun en cox nusxeleri hazirlanmis heykellerinden biri idi Ona gore de menbelerde saxlanmis tesvirler ve nusxeler esasinda onun nece gorunmesini tesvir etmek mumkun olmusdur 1969 cu ilde arxeoloq Ayris Lav orijinal heykelin saxlanilmis yegane detallarini askarladigini elan etmisdir Hemin detallar hazirda Britaniya muzeyinde saxlanilir Arxeoloqlarin umumi reyine gore ise detallar Knidli Afroditaya yox basqa bir heykele mexsusdur Ehtimal edilir ki heykelin dovrumuze catmis en duzgun nusxesi Vatikan muzeylerine daxil olan Piy Klementin muzeyinde saxlanan Kolonna Venerasidir Turkiyenin Aydin seheri erazisinde arxeoloji tedqiqatlar zamani askarlanmis Kaufmann basi C M Kaufmann terefinden askarlanmisdir Hazirda eser Knidli Afroditanin en duzgun Roma nusxesi hesab edilir ve Luvr muzeyinde saxlanilir 5 Italiyanin Tivoli seheri yaxinligindaki Adrian villasi Knid mebedinin II esrde yaradilmis nusxesidir Binanin merkezinde Afroditanin menbelerdeki melumatlar esasinda yaradilmis relikasi dayanirdi Bu ve ya diger derecede deqiq nusxelerle yanasi Knidli Afrodita heykeli oxsar movzulu bir nece meshur eserlerin de yaradilmasinda ilham menbeyi olmusdur Onlarin sirasinda asagidaki heykeller vardir Kapitoli Venerasi Kapitoli muzeyi Roma Barberini Venerasi sexsi kolleksiyada Borgeze Venerasi Luvr muzeyi Paris Meloslu Afrodita Miloslu Venera adi ile de taninir Luvr muzeyi Paris Medici Venerasi Uffitsi qalereyasi Florensiya Eskvilin Venerasi Kapitloi muzeyi Roma Eskvilin tipli Venera Luvr muzeyi Paris Yuyunan Venera Luvr muzeyi Paris ve Britaniya muzeyi London Venera Kallipiqa Neapol Milli Arxeologiya muzeyi Neapol Venera Viktriks Uffitsi qalereyasi Florensiya Venera Uraniya Uffitsi qalereyasi Florensiya Mazarin Venerasi Kardinal Mazarinin serefine adlandirilib Getti muzeyi Los Anceles 1 Heykelin Pan ve Kupidon fiqurlari elave edilmis verssiyasi Afina Milli Arxeologiya muzeyi Afina 2 Venera Feliks Vatikan muzeyleri 3 Knidli Afrodita Qliptotek Munhen Miloslu Venera Luvr Paris Knidli Afrodita Luvr Paris Borgeze Venerasi Luvr Paris Medici Venerasi Uffitsi Florensiya Kapitolini Venerasi Kapitolini muzeyi RomaIstinadlar Redakte Heykelin ekser kopyalarinda Afroditanin bir eli ile intim bolgesini tutmasi tesvir edilib Havelock p 12 Havelock p 13 Antipater Greek Anthology XVI 168 The author of this poem is listed as anonymous in the Loeb edition The Greek Anthology Vol V p 257 Edmonds J M trans rev John M Cooper Epigrams Plato Complete Works Ed John M Cooper Indianapolis Hackett 1997 p 1744 Print The head from Martres Tolosanes and especially the so called Kaufmann appear to me the best extant replicas Charles Waldstein A Head of Aphrodite Probably from the Eastern Pediment of the Parthenon at Holkham Hall The Journal of Hellenic Studies 33 1913 276 295 p 283 general agreement on the genuineness of the Kaufmann Collection Aphrodite as a replica of the Cnidian aphrodite Robert I Edenbaum Panthea Lucian and Ideal Beauty The Journal of Aesthetics and Art Criticism 25 1 Autumn 1966 65 700 p 69 Edebiyyat RedakteTheodor Kraus Die Aphrodite von Knidos Walter Dorn Verlag Bremen Hannover 1957 Leonard Closuit L Aphrodite de Cnide Etude typologique des principales repliques antiques de l Aphrodite de Cnide de Praxitele Imrimerie Pillet Martigney 1978 Francis Haskell and Nicholas Penny Taste and the Antique The Lure of Classical Sculpture 1500 1900 Yale University Press New Haven London 1981 Christine Mitchell Havelock The Aphrodite of Knidos and Her Successors A Historical Review of the Female Nude in Greek Art University of Michigan Press 1995 Xarici kecidler RedakteEntry page for the Vatican Museums James Grout Aphrodite of Cnidus Encyclopaedia RomanadanMenbe https az wikipedia org w index php title Knidli Afrodita amp oldid 6076955, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.