Kapital axınının nəzarəti — bank əməliyyatlarında vergilər, digər məhdudiyyətlər və ya birbaşa qadağalar daxil olan kapital hesabının daxilolma və çıxışlarını tənzimləmək üçün müəyyən bir ölkənin səlahiyyətlilərinin hərəkətləri. Bu tədbirlər ümumi iqtisadi və ya sektoral ola bilər (ümumiyyətlə maliyyə sektoru və ya strateji sektorlarla əlaqəli). Bunlar bütün kapital axınlarına və ya fərqli növdə və müddətdə (borc vəsaitləri, kapital, birbaşa investisiya; qısamüddətli, orta və uzunmüddətli) axınlara tətbiq edilə bilər.
Kapitalın hərəkəti üzərində nəzarət metodlarına milli valyutanın bazar qiymətləri ilə alqı-satqısını qadağan edən və ya məhdudlaşdıran valyuta nəzarəti daxildir; maliyyə aktivləri ilə beynəlxalq ticarətin icazə verilən həcmindəki məhdudiyyətlər; əməliyyat vergiləri; minimum yaşayış şərtləri, bir vətəndaşın ölkədən pul çıxartması üçün məcburi icazə tələbləri və ya ixrac məhdudiyyətləri.
Kapital nəzarəti, II Dünya Müharibəsindən sonra ortaya çıxan və 1970-ci illərin əvvəllərinə qədər davam edən Bretton-Vuds sisteminin ayrılmaz bir hissəsi idi. Bu dövrdə iqtisadi əsas axın ilk dəfə kapital nəzarətinin qurulmasını təsdiqlədi. 1970-ci illərdə sərbəst bazar iqtisadçıları getdikcə həmkarlarını kapital nəzarətinin zərərli olduğuna inandırdılar. Amerika Birləşmiş Ştatları, Qərb hökumətləri və Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF) və Dünya Bankı kimi bir çox maliyyə qurumları kapital nəzarətinə tənqidi yanaşdılar və bir çox ölkəni maliyyə qloballaşmasını təşviq etmək üçün onları tərk etməyə inandırdılar..
1980-ci illərin əvvəllərindəki Latın Amerikası borc böhranı, 1990-cı illərin sonlarındakı Asiya maliyyə böhranı, 1998-1999-cu illərdəki Rusiya iqtisadi böhranı və 2007-2008-ci illərdəki maliyyə böhranı, kapital axınlarının dəyişkənliyi ilə əlaqəli riskləri vurğuladı. Bu, bir çox ölkəni, hətta nisbətən sərbəst kapital axını olan ölkələri də, dəyişkən axınların iqtisadiyyatlarına təsirini azaltmaq üçün nəzarətdən və makroiqtisadi siyasətdən istifadə etməyə məcbur etdi.
Qlobal maliyyə böhranından sonra inkişaf etməkdə olan ölkələrə kapital axınının kəskin artması ilə bir sıra BVF iqtisadçıları kapital axınlarında dəyişikliklər ilə əlaqəli makroiqtisadi və maliyyə risklərini idarə etmək üçün alətləri təsvir etdilər. Təklif olunan alət dəsti kapitalın hərəkətinə nəzarət etməyə imkan verdi . Bu iş, eyni zamanda kapital axınlarının dəyişkənliyindən irəli gələn maliyyə sabitliyi məsələləri ilə əlaqədar davamlı bir araşdırma, BVF-nin rəsmi nöqteyi-nəzərini əks etdirməsə də, siyasətçilər arasında və beynəlxalq ictimaiyyətdəki müzakirələrə təsir etdi. nəticədə BVF-nin yanaşmasını dəyişdirdi.
Bununla birlikdə, G20-nin, məsələn, Con Meynard Keyns və Harri Dekster Vaytın on altı il əvvəl ortaya atdığı narahatlıqları təkrarladığı kimi, artan kapital nəzarəti bir çox beynəlxalq koordinasiya problemini gündəmə gətirir.
Tarixi
Birinci Dünya Müharibəsindən əvvəl
XIX əsrə qədər zəif beynəlxalq ticarət və maliyyə inteqrasiyası səbəbindən kapital nəzarətinə ehtiyac əhəmiyyətsiz idi. Ümumiyyətlə 1870-1914-cü illəri əhatə edən qloballaşmanın ilk dövründə kapitalın hərəkəti üzərində praktik olaraq heç bir nəzarət yox idi.
Bretton-Vuds dövrü: 1945-1971
II Dünya Müharibəsindən sonra yeni yaradılan Bretton-Vuds sistemi altında sərt və əhatəli kapital nəzarəti tətbiq edildi. Bunun adi insanların və bütövlükdə iqtisadiyyatın maraqlarını qoruyacağına inanılırdı. Bu tədbirlər məşhur idi, çünki o dövrdə Qərb ictimaiyyətinin fikri beynəlxalq bankirlərə qarşı idi və onlar Böyük Depressiyada günahlandırılırdı . Bretton-Vuds sisteminin əsas memarlarından biri olan Keynes, kapital nəzarətinə beynəlxalq valyuta sisteminin daimi bir xüsusiyyəti kimi baxırdı, halbuki cari əməliyyatların konvertasiya olunmasının beynəlxalq vəziyyət sabitləşdikdən sonra bərpa edilməli olduğunu qəbul etmişdi. Əslində, bu, valyutaların kapital hesabı əməliyyatları üçün deyil, mal və xidmətlər beynəlxalq ticarəti məqsədləri üçün sərbəst konvertasiya olunmalı olduğu anlamına gəlirdi. Əksər sənayeləşmiş ölkələr 1958-ci ilədək nəzarəti zəiflətdi . Bretton-Vuds sisteminin digər memarları, Amerikalı Harri Dekster Vayt və lideri Henri Morgento, Keynsdən daha az radikal idilər, lakin daimi kapital nəzarətinə ehtiyac olduqlarını qəbul etdilər. Bretton-Vuds konfransındakı son çıxışında Morgento, alınan tədbirlərin "sələmçiləri beynəlxalq maliyyə məbədindən" necə qovacağını danışdı.
Birinci Dünya Müharibəsindən II Dünya Müharibəsinə: 1914—1945
Birinci Dünya Müharibəsinin başlaması ilə sərt kapital nəzarəti tətbiq edildi. 1920-ci illərdə. nəzarət ümumiyyətlə zəiflədi, lakin 1929-cu ildə baş verən birja qəzasından sonra yenidən gücləndirildi. Bu dəyişikliklər iqtisadi nəzəriyyənin inkişafının təzahüründən daha çox potensial təhlükəli xarici amillərə qarşı spontan reaksiya idi. İqtisadçı Barry Eichengreen, kapital nəzarətinin istifadəsinin İkinci Dünya Müharibəsi dövründə zirvəyə çatdığını irəli sürdü, lakin əksər tədqiqatçıların ən geniş tətbiqetmənin Bretton-Vudsdan sonra gəldiyini düşünür.
Müharibələrarası dövrdə kapital nəzarətinə bir nümunə, Alman Kansleri Henrik Brüning tərəfindən 1931-ci ildə tətbiq olunan Reyx qaçış vergisidir. Vergi, varlı sakinlər tərəfindən ölkədən kapital ixracını məhdudlaşdırmaq məqsədi daşıyırdı. O dövrdə Almaniya Böyük Depressiya və Birinci Dünya Müharibəsindən sonra tətbiq olunan sərt müharibə kompensasiyaları üzündən iqtisadi çətinliklərdən əziyyət çəkirdi. 1933-cü ildə nasistlər hakimiyyətə gəldikdən sonra vergi antisemitizm üzündən dövlətdən qaçan yəhudilərin pul və əmlak müsadirə edilməsinə çevrildi.
İstinadlar
"Seminar--Asia and the IMF--Stanley Fischer". IMF (ingilis). 2020-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-07. Controls, except for prudential controls, are generally inefficient and costly for the economy <...>
Jonathan D. Ostry, Atish R. Ghosh, Karl Habermeier, Marcos Chamon, Mahvash S. Qureshi, Dennis B.S. Reinhardt (2010). Capital Inflows: The Role of Controls (PDF) (IMF STAFF POSITION NOTE). (#invisible_char)
Blanchard, Olivier (2012-12-11). "The multilateral approach to capital controls". VoxEU.org. 2020-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-28.
Jonathan D. Ostry, Atish R. Ghosh, Karl Habermeier, Luc Laeven, Marcos Chamon, Mahvash S. Qureshi, Annamaria Kokenyne (2011). Managing Capital Inflows: What Tools to Use? (PDF) (IMF STAFF DISCUSSION NOTE).
Fundamental questions (The Economist).
"IMF reconsiders capital controls opposition". www.ft.com. 2019-09-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-07.
The Gods That Failed: How Blind Faith in Markets Has Cost Us Our Future. ISBN978-1-84792-030-0.
Dani Rodrik (2010-05-11). "Greek Lessons for the World Economy | by Dani Rodrik". Project Syndicate (ingilis). 2015-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-07.
kapital, axınının, nəzarəti, bank, əməliyyatlarında, vergilər, digər, məhdudiyyətlər, birbaşa, qadağalar, daxil, olan, kapital, hesabının, daxilolma, çıxışlarını, tənzimləmək, üçün, müəyyən, ölkənin, səlahiyyətlilərinin, hərəkətləri, tədbirlər, ümumi, iqtisadi. Kapital axininin nezareti bank emeliyyatlarinda vergiler diger mehdudiyyetler ve ya birbasa qadagalar daxil olan kapital hesabinin daxilolma ve cixislarini tenzimlemek ucun mueyyen bir olkenin selahiyyetlilerinin hereketleri Bu tedbirler umumi iqtisadi ve ya sektoral ola biler umumiyyetle maliyye sektoru ve ya strateji sektorlarla elaqeli Bunlar butun kapital axinlarina ve ya ferqli novde ve muddetde borc vesaitleri kapital birbasa investisiya qisamuddetli orta ve uzunmuddetli axinlara tetbiq edile biler Kapitalin hereketi uzerinde nezaret metodlarina milli valyutanin bazar qiymetleri ile alqi satqisini qadagan eden ve ya mehdudlasdiran valyuta nezareti daxildir maliyye aktivleri ile beynelxalq ticaretin icaze verilen hecmindeki mehdudiyyetler emeliyyat vergileri minimum yasayis sertleri bir vetendasin olkeden pul cixartmasi ucun mecburi icaze telebleri ve ya ixrac mehdudiyyetleri Kapital nezareti II Dunya Muharibesinden sonra ortaya cixan ve 1970 ci illerin evvellerine qeder davam eden Bretton Vuds sisteminin ayrilmaz bir hissesi idi Bu dovrde iqtisadi esas axin ilk defe kapital nezaretinin qurulmasini tesdiqledi 1970 ci illerde serbest bazar iqtisadcilari getdikce hemkarlarini kapital nezaretinin zererli olduguna inandirdilar Amerika Birlesmis Statlari Qerb hokumetleri ve Beynelxalq Valyuta Fondu BVF ve Dunya Banki kimi bir cox maliyye qurumlari kapital nezaretine tenqidi yanasdilar ve bir cox olkeni maliyye qloballasmasini tesviq etmek ucun onlari terk etmeye inandirdilar 1 1980 ci illerin evvellerindeki Latin Amerikasi borc bohrani 1990 ci illerin sonlarindaki Asiya maliyye bohrani 1998 1999 cu illerdeki Rusiya iqtisadi bohrani ve 2007 2008 ci illerdeki maliyye bohrani kapital axinlarinin deyiskenliyi ile elaqeli riskleri vurguladi Bu bir cox olkeni hetta nisbeten serbest kapital axini olan olkeleri de deyisken axinlarin iqtisadiyyatlarina tesirini azaltmaq ucun nezaretden ve makroiqtisadi siyasetden istifade etmeye mecbur etdi Qlobal maliyye bohranindan sonra inkisaf etmekde olan olkelere kapital axininin keskin artmasi ile bir sira BVF iqtisadcilari kapital axinlarinda deyisiklikler ile elaqeli makroiqtisadi ve maliyye risklerini idare etmek ucun aletleri tesvir etdiler Teklif olunan alet desti kapitalin hereketine nezaret etmeye imkan verdi 2 3 Bu is eyni zamanda kapital axinlarinin deyiskenliyinden ireli gelen maliyye sabitliyi meseleleri ile elaqedar davamli bir arasdirma 4 BVF nin resmi noqteyi nezerini eks etdirmese de siyasetciler arasinda ve beynelxalq ictimaiyyetdeki muzakirelere tesir etdi neticede BVF nin yanasmasini deyisdirdi 5 6 7 8 Bununla birlikde G20 nin meselen Con Meynard Keyns ve Harri Dekster Vaytin on alti il evvel ortaya atdigi narahatliqlari tekrarladigi kimi artan kapital nezareti bir cox beynelxalq koordinasiya problemini gundeme getirir Mundericat 1 Tarixi 1 1 Birinci Dunya Muharibesinden evvel 1 2 Bretton Vuds dovru 1945 1971 1 3 Birinci Dunya Muharibesinden II Dunya Muharibesine 1914 1945 2 IstinadlarTarixi RedakteBirinci Dunya Muharibesinden evvel Redakte XIX esre qeder zeif beynelxalq ticaret ve maliyye inteqrasiyasi sebebinden kapital nezaretine ehtiyac ehemiyyetsiz idi Umumiyyetle 1870 1914 cu illeri ehate eden qloballasmanin ilk dovrunde kapitalin hereketi uzerinde praktik olaraq hec bir nezaret yox idi 9 Bretton Vuds dovru 1945 1971 Redakte II Dunya Muharibesinden sonra yeni yaradilan Bretton Vuds sistemi altinda sert ve ehateli kapital nezareti tetbiq edildi Bunun adi insanlarin ve butovlukde iqtisadiyyatin maraqlarini qoruyacagina inanilirdi Bu tedbirler meshur idi cunki o dovrde Qerb ictimaiyyetinin fikri beynelxalq bankirlere qarsi idi ve onlar Boyuk Depressiyada gunahlandirilirdi 10 11 Bretton Vuds sisteminin esas memarlarindan biri olan Keynes kapital nezaretine beynelxalq valyuta sisteminin daimi bir xususiyyeti kimi baxirdi 12 halbuki cari emeliyyatlarin konvertasiya olunmasinin beynelxalq veziyyet sabitlesdikden sonra berpa edilmeli oldugunu qebul etmisdi Eslinde bu valyutalarin kapital hesabi emeliyyatlari ucun deyil mal ve xidmetler beynelxalq ticareti meqsedleri ucun serbest konvertasiya olunmali oldugu anlamina gelirdi Ekser senayelesmis olkeler 1958 ci iledek nezareti zeifletdi 13 Bretton Vuds sisteminin diger memarlari Amerikali Harri Dekster Vayt ve lideri Henri Morgento Keynsden daha az radikal idiler lakin daimi kapital nezaretine ehtiyac olduqlarini qebul etdiler Bretton Vuds konfransindaki son cixisinda Morgento alinan tedbirlerin selemcileri beynelxalq maliyye mebedinden nece qovacagini danisdi Birinci Dunya Muharibesinden II Dunya Muharibesine 1914 1945 Redakte Birinci Dunya Muharibesinin baslamasi ile sert kapital nezareti tetbiq edildi 1920 ci illerde nezaret umumiyyetle zeifledi lakin 1929 cu ilde bas veren birja qezasindan sonra yeniden guclendirildi Bu deyisiklikler iqtisadi nezeriyyenin inkisafinin tezahurunden daha cox potensial tehlukeli xarici amillere qarsi spontan reaksiya idi Iqtisadci Barry Eichengreen kapital nezaretinin istifadesinin Ikinci Dunya Muharibesi dovrunde zirveye catdigini ireli surdu lakin ekser tedqiqatcilarin en genis tetbiqetmenin Bretton Vudsdan sonra geldiyini dusunur 9 14 15 16 Muharibelerarasi dovrde kapital nezaretine bir numune Alman Kansleri Henrik Bruning terefinden 1931 ci ilde tetbiq olunan Reyx qacis vergisidir Vergi varli sakinler terefinden olkeden kapital ixracini mehdudlasdirmaq meqsedi dasiyirdi O dovrde Almaniya Boyuk Depressiya ve Birinci Dunya Muharibesinden sonra tetbiq olunan sert muharibe kompensasiyalari uzunden iqtisadi cetinliklerden eziyyet cekirdi 1933 cu ilde nasistler hakimiyyete geldikden sonra vergi antisemitizm uzunden dovletden qacan yehudilerin pul ve emlak musadire edilmesine cevrildi Istinadlar Redakte Seminar Asia and the IMF Stanley Fischer IMF ingilis 2020 04 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 11 07 Controls except for prudential controls are generally inefficient and costly for the economy lt gt Jonathan D Ostry Atish R Ghosh Karl Habermeier Marcos Chamon Mahvash S Qureshi Dennis B S Reinhardt 2010 Capital Inflows The Role of Controls PDF IMF STAFF POSITION NOTE invisible char Blanchard Olivier 2012 12 11 The multilateral approach to capital controls VoxEU org 2020 03 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 03 28 Roberts Richard 1952 1998 Inside international finance a citizen s guide to the world s financial markets institutions and key players London Orion Business Books ISBN 0 7528 1047 2 978 0 7528 1047 8 0 7528 2070 2 978 0 7528 2070 5 Arxiv sureti 14 iyul 2020 tarixinden Wayback Machine saytinda Jonathan D Ostry Atish R Ghosh Karl Habermeier Luc Laeven Marcos Chamon Mahvash S Qureshi Annamaria Kokenyne 2011 Managing Capital Inflows What Tools to Use PDF IMF STAFF DISCUSSION NOTE Fundamental questions The Economist IMF reconsiders capital controls opposition www ft com 2019 09 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 11 07 The Reformation The Economist 1 2 Global political economy Oxford Oxford University Press 2005 ISBN 0 19 926584 4 978 0 19 926584 8 International Financial Markets ISBN 0 13 206988 1 The Gods That Failed How Blind Faith in Markets Has Cost Us Our Future ISBN 978 1 84792 030 0 Dani Rodrik 2010 05 11 Greek Lessons for the World Economy by Dani Rodrik Project Syndicate ingilis 2015 10 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 11 07 Exchange Rates and International Finance ISBN 0 273 68306 3 Eichengreen Barry J 2008 Globalizing capital a history of the international monetary system 2nd ed Princeton Princeton University Press ISBN 978 0 691 13937 1 0 691 13937 7 978 1 4008 2881 4 1 4008 2881 3 Arxiv sureti 26 iyun 2020 tarixinden Wayback Machine saytinda Carmen Reinhart Kenneth Rogoff 2008 04 16 This Time is Different A Panoramic View of Eight Centuries of Financial Crises PDF Harvard 2010 07 13 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 05 28 Burda Michael C 2005 Macroeconomics a European text 4th ed Oxford Oxford University Press ISBN 0 19 926496 1 978 0 19 926496 4 Arxiv sureti 15 iyun 2020 tarixinden Wayback Machine saytindaMenbe https az wikipedia org w index php title Kapital axininin nezareti amp oldid 5965718, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
