Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Kandela vahididir. Beynəlxalq BS sistemindəki 7 əsas vahiddən biridir.
| Kandela | |
|---|---|
| Ümumi məlumatlar | |
| Simvolu | kd |
| Adını daşıyır | şam |
Dalğa uzunluğu və tezlik
Şüalanma dalğa uzunluğu və ya tezlik ilə ifadə oluna bilər. İkisi arasındakı əlaqə:
Burada λ dalğa uzunluğu, f tezlik və c də işığın sürətidir.
Vakuumda işığın sürəti 299,792,458 m/s təşkil edir. BS sistemində dalğa uzunluğu vahidi metr (m) və tezlik vahidi Hertzdir (Hz), (yuxarıdakı ifadədə tezlik GHz ilə verilirsə, dalğa uzunluğu da nm ilə hesablana bilər).
Elektromaqnit güc və işıq gücü
Bütün işıq mənbələri elektromaqnit spektrində şüalanır. Bu şüalanmanın gücü vattla ölçülür. Ancaq bu şüalanmanın tamamı insan gözü ilə görülə bilməz. İşıq insan gözü ilə qəbul edilən şüalanmaya verilən addır. İşıq gücünə deyilir. İşıq selinin BS-də vahidi lümendir ( lm ilə işarələnir).
İşıq şiddəti
Nöqtəvi işıq mənbəyində bir düşən işıq selinə işıq şiddəti deyilir. Nöqtəvi mənbə üçün,
Burada Φ işıq seli, I isə işıq şiddətidir. İşıq şiddətinin vahidi kandeladır (qısaldılmış cd ).
İşıq səmərəliliyi
İnsan gözü 380-740 nm arasındakı elektromaqnit spektrinə həssasdır. Ancaq spektrdəki hər dalğa uzunluğuna eyni dərəcədə həssas deyil. Aydınlıq mühitdə maksimum həssaslıq 555 nm dalğa uzunluğundakı işıqadır (yaşıl rəng). Yalnız bu dalğa uzunluğunda şüalanan və 1 Vt elektromaqnit güc yayan mənbə 683.002 lm işıq seli yaradır. Bütün digər dalğa uzunluqlarında 1 Vt elektromaqnit gücü ilə yaranan işıq seli (və buna görə də işıq şiddəti) bundan azdır.
BS vahidi kimi Kandela
Fizikada istifadə olunan bütün vahidlər yeddi əsas vahiddən əldə edilə bilər. BS əsas vahidi adlanan bu vahidlər Conférence générale des poids et mesures beynəlxalq təşkilatı tərəfindən müəyyən edilir. Kandela da bu yeddi əsas vahiddən biridir (digərləri metr, kiloqram, saniyə, amper, kelvin, mol).
1948-ci ildə kandelanın tərifi belə qəbul edildi: Platinin 1/ 600.000 m2lik səthinin donma nöqtəsində və 101.325 N/m2 atmosfer təzyiqində işıq şiddəti.
Ancaq bu ölçməni yerinə yetirmək çox çətindir. Texnologiyanın inkişafı ilə 1979-cu ildən etibarən vahid radiometrik ölçmələrlə və güc vahidi vatt əsasında ölçülməyə başlandı.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kandela vahididir Beynelxalq BS sistemindeki 7 esas vahidden biridir KandelaUmumi melumatlarSimvolu kdAdini dasiyir samDalga uzunlugu ve tezlikSualanma dalga uzunlugu ve ya tezlik ile ifade oluna biler Ikisi arasindaki elaqe l cf displaystyle lambda frac c f Burada l dalga uzunlugu f tezlik ve c de isigin suretidir Vakuumda isigin sureti 299 792 458 m s teskil edir BS sisteminde dalga uzunlugu vahidi metr m ve tezlik vahidi Hertzdir Hz yuxaridaki ifadede tezlik GHz ile verilirse dalga uzunlugu da nm ile hesablana biler Elektromaqnit guc ve isiq gucuButun isiq menbeleri elektromaqnit spektrinde sualanir Bu sualanmanin gucu vattla olculur Ancaq bu sualanmanin tamami insan gozu ile gorule bilmez Isiq insan gozu ile qebul edilen sualanmaya verilen addir Isiq gucune deyilir Isiq selinin BS de vahidi lumendir lm ile isarelenir Isiq siddetiNoqtevi isiq menbeyinde bir dusen isiq seline isiq siddeti deyilir Noqtevi menbe ucun I F4 p displaystyle I frac Phi 4 cdot pi Burada F isiq seli I ise isiq siddetidir Isiq siddetinin vahidi kandeladir qisaldilmis cd Isiq semereliliyiInsan gozu 380 740 nm arasindaki elektromaqnit spektrine hessasdir Ancaq spektrdeki her dalga uzunluguna eyni derecede hessas deyil Aydinliq muhitde maksimum hessasliq 555 nm dalga uzunlugundaki isiqadir yasil reng Yalniz bu dalga uzunlugunda sualanan ve 1 Vt elektromaqnit guc yayan menbe 683 002 lm isiq seli yaradir Butun diger dalga uzunluqlarinda 1 Vt elektromaqnit gucu ile yaranan isiq seli ve buna gore de isiq siddeti bundan azdir BS vahidi kimi KandelaFizikada istifade olunan butun vahidler yeddi esas vahidden elde edile biler BS esas vahidi adlanan bu vahidler Conference generale des poids et mesures beynelxalq teskilati terefinden mueyyen edilir Kandela da bu yeddi esas vahidden biridir digerleri metr kiloqram saniye amper kelvin mol 1948 ci ilde kandelanin terifi bele qebul edildi Platinin 1 600 000 m2lik sethinin donma noqtesinde ve 101 325 N m2 atmosfer tezyiqinde isiq siddeti Ancaq bu olcmeni yerine yetirmek cox cetindir Texnologiyanin inkisafi ile 1979 cu ilden etibaren vahid radiometrik olcmelerle ve guc vahidi vatt esasinda olculmeye baslandi Hemcinin baxBeynelxalq Vahidler Sistemi