Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Kanalizasiya — tullantı su və mayelərin məskunlaşma bölgələrindən və sənaye bölgələrindən uzaqlaşdırılması üçün qurulan yeraltı qurğu sistemidir.
Kanalizasiya xəttləri ümumiyyətlə 1/2 doluluqda 2fps sürətlə axacaq şəkildə hazırlanar. Minimum axış sürəti, boruların təmiz qalmasını təmin edər və qatı maddə təcrübəsini mane olur. Bina içi Sistemlərdə Əyəm 1–2% arasında olmalıdır. Bina xaricindəki Sistemin uc (xarici) nöqtələrindəki borular, ən azı 1% meyllə hazırlanmalıdır. Bu uc nöqtələrdəki borularda az axış olacağından, %1 əyəm, boruların təmiz qalmasına köməkçi olar.
Üfüqi əyrilikli borular çox istənməsə də bəzi vəziyyətlərdə lazımlı ola bilər. Belə vəziyyətlərdə, boru düzmüş kimi hesablanır və lazımlı minimum meyl 50% əlavə olunur. Beləcə, borunun əyriliyindən qaynaqlanan hidrolik enerji itkisi tarazlanmış olur.
Kanalizasiya əlaqələrində, eyni diametrli borular bağlanarkən, axış istiqamətində aşağıda qalan boru, yuxarıdakı borudan ən az 0,025 m daha alçaq qoyulmalıdır. Əgər, boru diametri dəyişirsə, boruların diametrinin 80%-inə qarşılıq gələn yüksəklikləri uyğunlaşdırılmalıdır.
Tarixi
İlk kanalizasiya e.ə. 2500-cü ildə müasir Hindistanda inşa edilmişdir. Hindistanda yerləşən və e.ə. III minilliyə aid olan Mohenco-Daro şəhərindəki evlərdə ayaqyolu və hamamda istifadə olunan çirkab suları xüsusi borularla axıdılırdı. E.ə. 2300-cü ildə Mesopatomiyada — Şumer şəhərlərində hökmdarın və əyanların saraylarında kanalizasiya sistemi var idi. Qədim yunan və Roma şəhərlərində də bu tipli kanalizasiya sistemləri inşa olunmuşdu. Əvvəllər açıq olan bu kanalizasiyaların üstü sonralar sal daşlarla örtülürdü. Roma imperiyası dağıldıqdan sonra Qərbi Avropada mədəniyyət tənəzzül etdi və uzun əsrlər boyu kanalizasiyaların çəkilməsi unuduldu. Orta əsrlərdə Azərbaycan şəhərlərində də yüksək məişət mədəniyyəti formalaşırdı. Məsələn, ərəb səyyah və coğrafiyaşünası əl-Müqəddəsinin məlumatından aydın olur ki, çirkab sularını kənara axıtmaq üçün hələ X əsrdə Dərbənd şəhərində kanalizasiya sistemi yaradılmışdır. Avropada kanalizasiya sistemi yalnız XIX əsrdə bərpa olundu. Müasir tipli ilk kanalizasiya 1843-cü ildə Almaniyanın Hamburq şəhərində inşa olunmuşdur.
Mənbə
İxtiralar və kəşflər. Bakı,2006, səh.25
Bu məqalə . |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kanalizasiya tullanti su ve mayelerin meskunlasma bolgelerinden ve senaye bolgelerinden uzaqlasdirilmasi ucun qurulan yeralti qurgu sistemidir Parisde kanalizasiya sistemi Kanalizasiya xettleri umumiyyetle 1 2 doluluqda 2fps suretle axacaq sekilde hazirlanar Minimum axis sureti borularin temiz qalmasini temin eder ve qati madde tecrubesini mane olur Bina ici Sistemlerde Eyem 1 2 arasinda olmalidir Bina xaricindeki Sistemin uc xarici noqtelerindeki borular en azi 1 meylle hazirlanmalidir Bu uc noqtelerdeki borularda az axis olacagindan 1 eyem borularin temiz qalmasina komekci olar Ufuqi eyrilikli borular cox istenmese de bezi veziyyetlerde lazimli ola biler Bele veziyyetlerde boru duzmus kimi hesablanir ve lazimli minimum meyl 50 elave olunur Belece borunun eyriliyinden qaynaqlanan hidrolik enerji itkisi tarazlanmis olur Kanalizasiya elaqelerinde eyni diametrli borular baglanarken axis istiqametinde asagida qalan boru yuxaridaki borudan en az 0 025 m daha alcaq qoyulmalidir Eger boru diametri deyisirse borularin diametrinin 80 ine qarsiliq gelen yukseklikleri uygunlasdirilmalidir TarixiIlk kanalizasiya e e 2500 cu ilde muasir Hindistanda insa edilmisdir Hindistanda yerlesen ve e e III minilliye aid olan Mohenco Daro seherindeki evlerde ayaqyolu ve hamamda istifade olunan cirkab sulari xususi borularla axidilirdi E e 2300 cu ilde Mesopatomiyada Sumer seherlerinde hokmdarin ve eyanlarin saraylarinda kanalizasiya sistemi var idi Qedim yunan ve Roma seherlerinde de bu tipli kanalizasiya sistemleri insa olunmusdu Evveller aciq olan bu kanalizasiyalarin ustu sonralar sal daslarla ortulurdu Roma imperiyasi dagildiqdan sonra Qerbi Avropada medeniyyet tenezzul etdi ve uzun esrler boyu kanalizasiyalarin cekilmesi unuduldu Orta esrlerde Azerbaycan seherlerinde de yuksek meiset medeniyyeti formalasirdi Meselen ereb seyyah ve cografiyasunasi el Muqeddesinin melumatindan aydin olur ki cirkab sularini kenara axitmaq ucun hele X esrde Derbend seherinde kanalizasiya sistemi yaradilmisdir Avropada kanalizasiya sistemi yalniz XIX esrde berpa olundu Muasir tipli ilk kanalizasiya 1843 cu ilde Almaniyanin Hamburq seherinde insa olunmusdur MenbeIxtiralar ve kesfler Baki 2006 seh 25 Vikianbarda Kanalizasiya ile elaqeli mediafayllar var Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin