Lyoss yaylası lyoss təpələrdən ibarətdir, şərqdə Şimali Çin düzənliyi ilə, qərbdə isə səhralarla əhatə olunur. Yaylanın çox hissəsi qalınlığı 150 futla 600 fut arasında olan qalın lyoss qatı ilə örtülmüşdür. Lyoss, təbəqələşməmiş, bircinsli xırda dənəvər olmaqla, əhəng daşı qalıqları çöküntüsündən ibarət olan açıq-sarı rəngli dağ süxurudur. Şaquli yamacları saxlamağa qadirdir və rütubət qəbul etdikdə çöküntü verir. Su qovşaqlarındakı vadilərdə və yamaclarda torpaq təbəqəsi bir neçə metrdən 100-200 metrə çatır. Ona görə də lyossda münbit torpaq əmələ gəlir. Çində lyoss küləyin Asiya səhralarından gətirdiyi və dağlara, təpələrə yayılan qum qatıdır.
Lyoss torpaqlar xüsusən daha çox su eroziyasına məruz qalır. Ölkənin bütün ərazisinin 1/6-i eroziyadan əziyyət çəkir. Lakin əsas torpağı lyoss olan Huan Ho çayının orta axınındakı rayonlarda bu proses daha güclüdür. Çin xalqı torpaq eroziyasına qarşı böyük təcrübəyə malikdir. Bunlardan biri yamacların süni terraslaşdırılmasıdır.
Əsas etibarilə, orta dağlıq sahəlrdən və dağ arsaı düzənliklərdən ibarət olan bu ərazi Qədim Çin platformasının Siniy qalxanına aid edilən hissəsində yerləşmişdir.
Burada kristallik özülününü üzərini örən çökmə süxurların qalınlığı olduqca azdır. Onlar hər yerdə bütöv örtül əmələ gətirə bilməmişdir. Çökmə süxurlar daha çox qalxanın çökdüyü hissələrində toplanmışdır. Dağlarda isə kristallıq özəyin süxurları üzə çıxır. Siney qalxanı sahəsində Təbaşir dövründə baş vermiş tektonik hərəkətlər daha güşlü olmuşdur. Tektonik hərəkətlər vahid ərazidə Şandun, Koreya və Mancuriyadan(Dunbey) ibarət müstəqil massivlərin və bunların arasında tektonik pozulmalarla parçalanmış qırışıqlıqların əmələ gəlməsiylə nəticələnmişdir. Təbaşir dövrünün tektonik hərəkətlərinə xas olan cəhətlərindən biri də onların güclü vulkan püskürmələri ilə müşaiyəy olunmasıdır. Vulkan çöküntüləri Mancuriya və Kreya massivində daha qalındır. Tektonik pozulmalar boyu yerləşən çökəkliklər sonrakı geoloji dövrlərdə lyoss çöküntüləri və eləcə də çayların gətirdiyi allüvial çöküntülərlə dolmuşdur. Lyoss (Jexe) çöküntülərinin gətirdiyi allüvial çöküntülərə dolmuşdur. Lyoss (Jexe) çöküntülərinin ərazinin bəzi hissələrində 10-20 m- dan çoxdur.
Şimal şərqi Çinin ərazisi onun geoloji inkşaf tarixi ilə əlaqədar olaraq mürəkkəb relyefə malikdir. Burada yüksəkliyi 1neçə min metrə çatan sıra dağlarla bərabər onların arasında yerləşən Lyoss (Jexe) yaylaları ilə allüvial düzənlik sahələri də vardır.
Çinin kənd mənzərəsinin digər fərqli xüsusiyyəti qayadan çapılmış yaşayış yerləridir. Onlar Lyoss yaylasında, xüsusən Şimali Şensidə, qərbi Şansidə və cənub-şərqi Kansuda daha çox idi. Çünki həmin yerlərdə Lyoss qalın olduğu kimi, meşə materialı da azdır. Qayadan çapılan yaşayış məskənləri az ağac materialı tələb edir, yayda sərin, qışda isə isti olur.
İstinadlar
Жэхэ (нагорье) — статья из Большой советской энциклопедии.
Арманд и др. «Зарубежная Азия», Москва,1956.
M.Müseybov, Çobanzadə “Qitələrin fiziki coğrafiyası”Bakı,1973.
jexe, yaylası, jexe, lyoss, yaylası, çində, yayla, ümumi, məlumat, redaktə, lyoss, yaylası, lyoss, təpələrdən, ibarətdir, şərqdə, şimali, çin, düzənliyi, ilə, qərbdə, isə, səhralarla, əhatə, olunur, yaylanın, çox, hissəsi, qalınlığı, futla, arasında, olan, qal. Jexe Lyoss yaylasi Cinde yayla Umumi melumat Redakte Jexe yaylasi Lyoss yaylasi lyoss tepelerden ibaretdir serqde Simali Cin duzenliyi ile qerbde ise sehralarla ehate olunur Yaylanin cox hissesi qalinligi 150 futla 600 fut arasinda olan qalin lyoss qati ile ortulmusdur Lyoss tebeqelesmemis bircinsli xirda denever olmaqla eheng dasi qaliqlari cokuntusunden ibaret olan aciq sari rengli dag suxurudur Saquli yamaclari saxlamaga qadirdir ve rutubet qebul etdikde cokuntu verir Su qovsaqlarindaki vadilerde ve yamaclarda torpaq tebeqesi bir nece metrden 100 200 metre catir Ona gore de lyossda munbit torpaq emele gelir Cinde lyoss kuleyin Asiya sehralarindan getirdiyi ve daglara tepelere yayilan qum qatidir 1 Lyoss torpaqlar xususen daha cox su eroziyasina meruz qalir Olkenin butun erazisinin 1 6 i eroziyadan eziyyet cekir Lakin esas torpagi lyoss olan Huan Ho cayinin orta axinindaki rayonlarda bu proses daha gucludur Cin xalqi torpaq eroziyasina qarsi boyuk tecrubeye malikdir Bunlardan biri yamaclarin suni terraslasdirilmasidir 2 Esas etibarile orta dagliq sahelrden ve dag arsai duzenliklerden ibaret olan bu erazi Qedim Cin platformasinin Siniy qalxanina aid edilen hissesinde yerlesmisdir 3 Burada kristallik ozulununu uzerini oren cokme suxurlarin qalinligi olduqca azdir Onlar her yerde butov ortul emele getire bilmemisdir Cokme suxurlar daha cox qalxanin cokduyu hisselerinde toplanmisdir Daglarda ise kristalliq ozeyin suxurlari uze cixir Siney qalxani sahesinde Tebasir dovrunde bas vermis tektonik hereketler daha guslu olmusdur Tektonik hereketler vahid erazide Sandun Koreya ve Mancuriyadan Dunbey ibaret musteqil massivlerin ve bunlarin arasinda tektonik pozulmalarla parcalanmis qirisiqliqlarin emele gelmesiyle neticelenmisdir Tebasir dovrunun tektonik hereketlerine xas olan cehetlerinden biri de onlarin guclu vulkan puskurmeleri ile musaiyey olunmasidir Vulkan cokuntuleri Mancuriya ve Kreya massivinde daha qalindir Tektonik pozulmalar boyu yerlesen cokeklikler sonraki geoloji dovrlerde lyoss cokuntuleri ve elece de caylarin getirdiyi alluvial cokuntulerle dolmusdur Lyoss Jexe cokuntulerinin getirdiyi alluvial cokuntulere dolmusdur Lyoss Jexe cokuntulerinin erazinin bezi hisselerinde 10 20 m dan coxdur 4 Simal serqi Cinin erazisi onun geoloji inksaf tarixi ile elaqedar olaraq murekkeb relyefe malikdir Burada yuksekliyi 1nece min metre catan sira daglarla beraber onlarin arasinda yerlesen Lyoss Jexe yaylalari ile alluvial duzenlik saheleri de vardir Cinin kend menzeresinin diger ferqli xususiyyeti qayadan capilmis yasayis yerleridir Onlar Lyoss yaylasinda xususen Simali Senside qerbi Sanside ve cenub serqi Kansuda daha cox idi Cunki hemin yerlerde Lyoss qalin oldugu kimi mese materiali da azdir Qayadan capilan yasayis meskenleri az agac materiali teleb edir yayda serin qisda ise isti olur Istinadlar Redakte Zhehe nagore statya iz Bolshoj sovetskoj enciklopedii Armand i dr Zarubezhnaya Aziya Moskva 1956 M Museybov Cobanzade Qitelerin fiziki cografiyasi Baki 1973 Aleksandrovskaya N V Zarubezhnaya Aziya Moskva 1962Menbe https az wikipedia org w index php title Jexe yaylasi amp oldid 3428993, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
