Intel 4004 fərdi kompyuterlərdə beyn adlanan riyazi və məntiqi əməliyyatları yerinə yetirən qorğu 1971 ci ilin 15 noyabr

Intel 4004 – fərdi kompyuterlərdə "beyn" adlanan, riyazi və məntiqi əməliyyatları yerinə yetirən qorğu.

1971-ci ilin 15 noyabrda dünyada ilk dəfə olaraq Intel özünün i4004 mikroprosessorunun kütləvi istehsalına başladı. Beləliklə tamamilə yeni yarımkeçirici qurğu olan mikroprosessorların inkişafının əsası qoyuldu.

i4004 mikroprosessoru 4 bitli idi və 2300 tranzistor üzərində qurulmuşdu. O, 750 , 10,8 əmr dövrü üzunluğu ilə işləyirdi. i4004 cəmi 16 ayaqlı plastmas və ya metal-keramik korpus içərisində yerləşdirilmişdi.

Bu 46 təlimat təşkil edirdi və funksional tərkibinə görə onlar kifayət qədər universal idi. Bu, prosessorun tətbiq sahəsini xeyli genişləndirdi. Bununla yanaşı prosessorun əmr sistemi məlumatlar üzərində (AND), (OR) kimi həyata keçirmək üçün təlimatlara malik deyildi. Bu əməliyyatları aparmaq üçün xüsusi alt proqramlardan istifadə olunması nəzərdə tutulurdu, bu da proqram təminatını xeyli mürəkkəbləşdirirdi. Bundan başqa prosessor Halt (Dayan) əmrinə və kəsilmələrin emalı inmkanına malik deyildi.

Müasir mikroprosessorla müqayisədə görünən bu çatışmazlıqlar i4004-ün ilkin təyinatından irəli gəlirdi. Əslində ilkin olaraq, i4004, kalkulyatorlarda tətbiq olunacağı nəzərdə tutulmaqla layihələndirilmiş və hazırlanmışdır. Bu səbəbdən də çox məhdud giriş-çıxış vasitələrinə malik idi.

Mənbə

M.A.Camalbəyov, R.Ə.Fərəməzov. IBM PC tipli kompüterlərin arxitekturası, sistem proqram təminatı və əməliyyat sistemləri. Bakı, H.Əliyev adına AAHM, 2009. – 307 səh.

İstinadlar

"The Story of the Intel® 4004". 2021-03-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-09-19.

[1] "The Story of the Intel® 4004". 2021-03-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-09-19.