Bu məqalədə artırılmasına ehtiyac var.(fevral 2023) |
IV Bolduin | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Qüds krallığı |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | cüzam |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | Kral |
Dini | katolisizm |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Uşaqlığı
IV.Bolduin uşaqlıqda atasının Yerusəlimdəki sarayında böyüdü. O, uşaqlıq illərində Yaffa və Aşkelonun qrafinyası olan, atası sonradan boşanan və Sidon Lordluğunun gələcək xanımı olacaq anası ilə çox vaxt keçirmədi. Bolduin tarixçi Vilyam tərəfindən təhsil almışdır. Bir gün Vilyam gənc şahzadə haqqında kədərli bir şey kəşf etdi. Bir gün şahzadə dostları ilə oynayırdı, dırnaqlarını bir-birlərinin qollarına vuraraq yaralamağa çalışırdılar, lakin Bolduin ağrı hiss etmirdi. Vilyam bunun ciddi xəstəliyin əlaməti olduğunu dərhal anladı, ancaq bir neçə ildən sonra cüzamın qəti diaqnozu qoyuldu və xəstəlik yetkinlik dövründə daha da sürətləndi.
Taxta çıxması
Bolduinin atası I Amalrik 1174-cü ildə öldü və Boduin 13 yaşında taxta çıxdı. Yetkinlik dövründə Yerusəlim iki ardıcıl regent tərəfindən idarə edildi. Əvvəlcə Miles of Planci, sonra atasının əmisi oğlu Qraf Tripoli III. Raymond 1175-ci ildə Səlahəddin Əyyubi ilə müqavilə bağladı. Bolduin cüzam xəstəsi olduğu üçün uzun müddət hökmranlıq etməsi və varislik təyin etməsi gözlənilmirdi. Saray əyanları və Lordlar haqqlarını atalarının ikinci evliliyindən olan ögey bacısı şahzadə Sibilla və Şahzadə İzabellaya qarşı oynadılar. Sibilla Bethani monastırında böyük bibisi tərəfindən böyüdüyü halda, İzabella anası Mariya Komnenanın Nablusdakı sarayında böyüyürdü.
Hökmdarlığı
Bolduin, III Raymondun Səlahəddin Əyyubilə bağladığı razılaşmanı rədd etdi və Şama və Bekaa vadisinə basqın etdi. Onun əmisi III Coselini Urfa mahalına təyin etdi. III Coselin 1164-cü ildə Hərim döyüşündə və Nurəddin Mahmud Zəngi tərəfindən əsir götürüldü. 1176-cı ildə bacısı və IV Bolduinin anası Agnes tərəfindən 50.000 dinar pul qarşılığında buraxıldı. Regent kimi III Raymond, Şahzadə Sibillanın Müqəddəs Roma Alman İmperatoru I Frederik və Fransa Kralı VII Henrinin əmisi oğlu Montferratlı Vilyam ilə evlənmək üçün danışıqlara başlamışdı. Vilyam bu evlilikdən sonra Yaffa və Aşkelon qrafı oldu. O, ümid edirdi ki, Bolduinin xəstəliyi səbəbindən kral ola bilməyəcəyi təqdirdə, Sibiliya ilə birlikdə krallığı idarə edəcək. Bu vaxt Bolduin Misirdəki Səlahəddin Əyyubinin əsas hərbi gücünə hücum etməyi planlaşdırırdı. Bizans dəniz qüvvələrinin dəstəyini almaq üçün Köhnə Antakya şahzadəsi Renaud de Şatillonu I Manuelə səfir göndərdi. Boldouin, Renaud de Şatillon və Montferratlı Vilyamın ittifaqı ilə cənub müdafiəsini təmin etməyə çalışdı. Vilyam həftələrlə davam edən xəstəlikdən sonra Aşkelonda öldü və gələcəkdə V Bolduini dünyaya gətirən hamilə qalan Sibilla dul qaldı. Üç ay sonra, avqustda kralın əmisi oğlu və həmçinin Fransadakı qraf I Filip səlib yürüşü ilə Yerusəlimə gəldi. I Filip Bolduinin bacılarını öz vassallarına ərə vermək istəyirdi. Filip, Bolduinin ata tərəfdən ən yaxın qohumu kimi III Raymondun regentliyini almaq istəyirdi. Kral şurası bu təklifi rədd edərkən, İbelinli Bolduin I Filippi ictimaiyyət qarşısında alçaltdı.
25 noyabr 1177-ci ildə Kral IV Bolduin və və Renaud de Şatillon Məbəd Cəngavərlərinin köməyi ilə Montqisard döyüşündə Səlahəddini məğlub etdilər. Elə həmin il Bolduin ögey anası Mariya Komnenaya İbelindən olan Balianla evlənməyə icazə verir, lakin bu, riskli bir qərardır. Bu, İbelin ailəsinin ehtiraslarını alovlandıracaq və Mariya Komnena referansı ilə Sibilla və Izabella'nı ailələrinə əlavə etməyə çalışacaqlar.
IV Bolduin 1179-cu ildə Şimalda bəzi hərbi uğursuzluqlarla qarşılaşdı. Aprelin 10-da Baniasa basqın etmək əmri verdi, lakin Səlahəddinin əmisi oğlu Fərrux şahın hücumuna məruz qaldı. Bolduin atanın qorxub qaçmasıyla təsadüfən xilas oldu. Krallığın ən hörmətli konstebllərindən biri, Toronlu II Humfrey ölümcül yaralandı. İyunun 10-da Sidon ətrafında süvari basqınlarına cavab olaraq Bolduin, Raymond və məbədçilərin VIII Böyük Ustadı Odo de st Amand ilə Livana bir qüvvə göndərdi. Onlar Litani çayında süvarilərin bir qismini öldürdülər, lakin Səlahəddinin əsas qüvvəsi onları tutdu. Padşah atsız idi və köməksiz minə bilməzdi, başqa bir cəngavərin köməyi ilə döyüş meydanından uzaqlaşdırıldı. Qraf Raymond Tirə qaçdı. Kralın ögey atası Sidonlu Reginald bəzi insanları xilas etdi, lakin böyük usta İbelinli Bolduin, Tiberiyalı Hyu və Raymonun ögey oğullarından biri əsir düşdü. 1179-cu il avqustun 23-də Səlahəddin Jacobs Ford qalasına çatdı. Müsəlmanlar qalanın altındakı tuneli yandırdılar. Mühasirə başlayandan 6 gün sonra Səlahəddin qalanı ələ keçirdi. 700 cəngavər, memar və inşaat işçisi öldürüldü, onlardan 800-ü əsir götürüldü. Bolduin ordusu ilə gələndə qala xaraba vəziyyətində idi. Boduin Tiberiyaya qayıtdı. Bir çox tarixçi bu hadisənin Qüdsün müsəlmanlar tərəfindən geri alınmasını asanlaşdırdığını düşünür.
1180-ci ilin yayında Bolduin Toronlu II Humfreydən sonra "konstebl" olan və 1179-1194-cü illər arasında bu vəzifəni tutan Lusignanlı I Amalrikin qardaşı Lusignanlı Qay ilə Sibillanı evləndirdi. Əsas məqsəd xanədana xaricdən yardım gətirmək potensialına malik olan əcnəbi birini xanədanlığa qatmaq idi. Lusignanlı Qay Kerekdəki əlverişli mövqeyi sayəsində Misir və Dəməşq arasındakı ticarət karvanlarını qarət edən Renaud de Şatillonla müttəfiq oldu. Səlahəddin bu talanlara cavab vermək istədi və 1182-ci ildə Belvuar qalasında döyüş baş verdi. Bu, müharibədən çox atışma şəklində idi və heç bir nəticə olmadı. Bu hadisədən az sonra Bolduin cüzam xəstəliyindən tamamilə zəiflədi, kor oldu və yeriyə bilmədi. Lüzinyanlı Qayı regent təyin etməli oldu. Lakin 1183-cü ildə Lusignanlı Qay onu məyus etdi. Lüzinyanlı Qay, Renaud de Şatillonun ögey oğlu Toronlu IV Humfrey və Bolduinin ögey bacısı İzabellanın Krerekdə nikah mərasimlərində iştirak edirdi, lakin Səlahəddin Kerek qalasını mühasirəyə almasıyla nikah ola bilmədi. Bütün adamlar Kerekdə mühasirəyə düşdü. IV Bolduin qalan hərbi gücü ilə Yerusəlimdən Kerekə gəldi və mühasirəni yardı. Lakin Lüzinyanlı Qay Səlahəddin Əyyubi və ordusu ilə döyüşməkdən imtina etdi və Səlahəddin asanlıqla geri çəkildi. Bolduin bu vəziyyəti qəbul edə bilmədi və Qayı regentlik vəzifəsini əlindən aldı. Gözdən düşən Lüzinyalı Qay arvadı Sibillanı da özü ilə götürdü və Aşkelonda doğru istiqamət aldı. IV Bolduin bacısına qarşı kin bəsləməsə də, onu mirasdan uzaqlaşdırdı və anası Aqnesin, ögey atası Reginald Sidon, Raymond və bir çox baronun dəstəyi ilə Montferratdan olan 5 yaşlı qardaşı oğlunu özünə varis təyin etdi. Daha sonra Bolduin Qay və Sibillanın evliliyini pozmağa çalışdı. Lakin cütlük bu cəhdlərə müqavimət göstərdi.
O, tez-tez cüzamdan əziyyət çəksə də və regentlər vasitəsilə hökm sürməli olsa da, Bolduin gözlənildiyindən daha uzun müddət padşahlıq etdi. Kereki xilas etmək üçün etdiyi hərbi əməliyyatlar və sülalə münaqişələri Bolduini zəiflətdi. 1185-ci ilin yazında IV Bolduin Yerusəlimdə vəfat etdi və Müqəddəs Qəbir Kilsəsində dəfn edildi.
İstinadlar
- "IV Baldwin". 2022-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-12.
- "Baldwin IV of Jerusalem". 2022-04-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-12.
- "Baldwin IV". 2022-11-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-12.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede daxili kecidlerin artirilmasina ehtiyac var Lutfen meqalelerin elaqelendirilmesine komek etmek ucun movzuya uygun basqa sehifelere daxili kecidler elave etmekle bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin fevral 2023 IV BolduinKralSexsi melumatlarDogum tarixi 1161Dogum yeri Quds kralligiVefat tarixi 16 mart 1185Vefat yeri Quds Quds kralligiVefat sebebi cuzamDefn yeri QudsFealiyyeti KralDini katolisizm Vikianbarda elaqeli mediafayllarUsaqligiIV Bolduin usaqliqda atasinin Yeruselimdeki sarayinda boyudu O usaqliq illerinde Yaffa ve Askelonun qrafinyasi olan atasi sonradan bosanan ve Sidon Lordlugunun gelecek xanimi olacaq anasi ile cox vaxt kecirmedi Bolduin tarixci Vilyam terefinden tehsil almisdir Bir gun Vilyam genc sahzade haqqinda kederli bir sey kesf etdi Bir gun sahzade dostlari ile oynayirdi dirnaqlarini bir birlerinin qollarina vuraraq yaralamaga calisirdilar lakin Bolduin agri hiss etmirdi Vilyam bunun ciddi xesteliyin elameti oldugunu derhal anladi ancaq bir nece ilden sonra cuzamin qeti diaqnozu qoyuldu ve xestelik yetkinlik dovrunde daha da suretlendi Taxta cixmasiBolduinin atasi I Amalrik 1174 cu ilde oldu ve Boduin 13 yasinda taxta cixdi Yetkinlik dovrunde Yeruselim iki ardicil regent terefinden idare edildi Evvelce Miles of Planci sonra atasinin emisi oglu Qraf Tripoli III Raymond 1175 ci ilde Selaheddin Eyyubi ile muqavile bagladi Bolduin cuzam xestesi oldugu ucun uzun muddet hokmranliq etmesi ve varislik teyin etmesi gozlenilmirdi Saray eyanlari ve Lordlar haqqlarini atalarinin ikinci evliliyinden olan ogey bacisi sahzade Sibilla ve Sahzade Izabellaya qarsi oynadilar Sibilla Bethani monastirinda boyuk bibisi terefinden boyuduyu halda Izabella anasi Mariya Komnenanin Nablusdaki sarayinda boyuyurdu HokmdarligiBolduin III Raymondun Selaheddin Eyyubile bagladigi razilasmani redd etdi ve Sama ve Bekaa vadisine basqin etdi Onun emisi III Coselini Urfa mahalina teyin etdi III Coselin 1164 cu ilde Herim doyusunde ve Nureddin Mahmud Zengi terefinden esir goturuldu 1176 ci ilde bacisi ve IV Bolduinin anasi Agnes terefinden 50 000 dinar pul qarsiliginda buraxildi Regent kimi III Raymond Sahzade Sibillanin Muqeddes Roma Alman Imperatoru I Frederik ve Fransa Krali VII Henrinin emisi oglu Montferratli Vilyam ile evlenmek ucun danisiqlara baslamisdi Vilyam bu evlilikden sonra Yaffa ve Askelon qrafi oldu O umid edirdi ki Bolduinin xesteliyi sebebinden kral ola bilmeyeceyi teqdirde Sibiliya ile birlikde kralligi idare edecek Bu vaxt Bolduin Misirdeki Selaheddin Eyyubinin esas herbi gucune hucum etmeyi planlasdirirdi Bizans deniz quvvelerinin desteyini almaq ucun Kohne Antakya sahzadesi Renaud de Satillonu I Manuele sefir gonderdi Boldouin Renaud de Satillon ve Montferratli Vilyamin ittifaqi ile cenub mudafiesini temin etmeye calisdi Vilyam heftelerle davam eden xestelikden sonra Askelonda oldu ve gelecekde V Bolduini dunyaya getiren hamile qalan Sibilla dul qaldi Uc ay sonra avqustda kralin emisi oglu ve hemcinin Fransadaki qraf I Filip selib yurusu ile Yeruselime geldi I Filip Bolduinin bacilarini oz vassallarina ere vermek isteyirdi Filip Bolduinin ata terefden en yaxin qohumu kimi III Raymondun regentliyini almaq isteyirdi Kral surasi bu teklifi redd ederken Ibelinli Bolduin I Filippi ictimaiyyet qarsisinda alcaltdi 25 noyabr 1177 ci ilde Kral IV Bolduin ve ve Renaud de Satillon Mebed Cengaverlerinin komeyi ile Montqisard doyusunde Selaheddini meglub etdiler Ele hemin il Bolduin ogey anasi Mariya Komnenaya Ibelinden olan Balianla evlenmeye icaze verir lakin bu riskli bir qerardir Bu Ibelin ailesinin ehtiraslarini alovlandiracaq ve Mariya Komnena referansi ile Sibilla ve Izabella ni ailelerine elave etmeye calisacaqlar IV Bolduin 1179 cu ilde Simalda bezi herbi ugursuzluqlarla qarsilasdi Aprelin 10 da Baniasa basqin etmek emri verdi lakin Selaheddinin emisi oglu Ferrux sahin hucumuna meruz qaldi Bolduin atanin qorxub qacmasiyla tesadufen xilas oldu Kralligin en hormetli konstebllerinden biri Toronlu II Humfrey olumcul yaralandi Iyunun 10 da Sidon etrafinda suvari basqinlarina cavab olaraq Bolduin Raymond ve mebedcilerin VIII Boyuk Ustadi Odo de st Amand ile Livana bir quvve gonderdi Onlar Litani cayinda suvarilerin bir qismini oldurduler lakin Selaheddinin esas quvvesi onlari tutdu Padsah atsiz idi ve komeksiz mine bilmezdi basqa bir cengaverin komeyi ile doyus meydanindan uzaqlasdirildi Qraf Raymond Tire qacdi Kralin ogey atasi Sidonlu Reginald bezi insanlari xilas etdi lakin boyuk usta Ibelinli Bolduin Tiberiyali Hyu ve Raymonun ogey ogullarindan biri esir dusdu 1179 cu il avqustun 23 de Selaheddin Jacobs Ford qalasina catdi Muselmanlar qalanin altindaki tuneli yandirdilar Muhasire baslayandan 6 gun sonra Selaheddin qalani ele kecirdi 700 cengaver memar ve insaat iscisi olduruldu onlardan 800 u esir goturuldu Bolduin ordusu ile gelende qala xaraba veziyyetinde idi Boduin Tiberiyaya qayitdi Bir cox tarixci bu hadisenin Qudsun muselmanlar terefinden geri alinmasini asanlasdirdigini dusunur 1180 ci ilin yayinda Bolduin Toronlu II Humfreyden sonra konstebl olan ve 1179 1194 cu iller arasinda bu vezifeni tutan Lusignanli I Amalrikin qardasi Lusignanli Qay ile Sibillani evlendirdi Esas meqsed xanedana xaricden yardim getirmek potensialina malik olan ecnebi birini xanedanliga qatmaq idi Lusignanli Qay Kerekdeki elverisli movqeyi sayesinde Misir ve Demesq arasindaki ticaret karvanlarini qaret eden Renaud de Satillonla muttefiq oldu Selaheddin bu talanlara cavab vermek istedi ve 1182 ci ilde Belvuar qalasinda doyus bas verdi Bu muharibeden cox atisma seklinde idi ve hec bir netice olmadi Bu hadiseden az sonra Bolduin cuzam xesteliyinden tamamile zeifledi kor oldu ve yeriye bilmedi Luzinyanli Qayi regent teyin etmeli oldu Lakin 1183 cu ilde Lusignanli Qay onu meyus etdi Luzinyanli Qay Renaud de Satillonun ogey oglu Toronlu IV Humfrey ve Bolduinin ogey bacisi Izabellanin Krerekde nikah merasimlerinde istirak edirdi lakin Selaheddin Kerek qalasini muhasireye almasiyla nikah ola bilmedi Butun adamlar Kerekde muhasireye dusdu IV Bolduin qalan herbi gucu ile Yeruselimden Kereke geldi ve muhasireni yardi Lakin Luzinyanli Qay Selaheddin Eyyubi ve ordusu ile doyusmekden imtina etdi ve Selaheddin asanliqla geri cekildi Bolduin bu veziyyeti qebul ede bilmedi ve Qayi regentlik vezifesini elinden aldi Gozden dusen Luzinyali Qay arvadi Sibillani da ozu ile goturdu ve Askelonda dogru istiqamet aldi IV Bolduin bacisina qarsi kin beslemese de onu mirasdan uzaqlasdirdi ve anasi Aqnesin ogey atasi Reginald Sidon Raymond ve bir cox baronun desteyi ile Montferratdan olan 5 yasli qardasi oglunu ozune varis teyin etdi Daha sonra Bolduin Qay ve Sibillanin evliliyini pozmaga calisdi Lakin cutluk bu cehdlere muqavimet gosterdi O tez tez cuzamdan eziyyet cekse de ve regentler vasitesile hokm surmeli olsa da Bolduin gozlenildiyinden daha uzun muddet padsahliq etdi Kereki xilas etmek ucun etdiyi herbi emeliyyatlar ve sulale munaqiseleri Bolduini zeifletdi 1185 ci ilin yazinda IV Bolduin Yeruselimde vefat etdi ve Muqeddes Qebir Kilsesinde defn edildi Istinadlar IV Baldwin 2022 05 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 11 12 Baldwin IV of Jerusalem 2022 04 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 11 12 Baldwin IV 2022 11 11 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 12