Yabanı halda İran, Kiçik Asiya, Hindistan, Aralıq dənizi və Əfqanıstanda yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 10-15 m-ə çatan, şar formalı çətirə malik olan kol və ya ağacdır. Gövdəsinin qabığı açıq boz rəngli, oduncağı isə bozumtul-ağ rənglidir. Yarpağın eni 15-17 sm olub, iri və uzun saplaqlıdır. Növbəli düzülüşə malik, oval, yumurtavarı, dərin yarılmış, 3-5 dilimli olur. Nadir hallarda tam kənarlı, ürəkvarı formada təsadüf edilir. Yarpağın saplağa bitişən yerində 3 sm dərinlikdə oyuq əmələ gəlir. Yarpağın üst tərəfi çılpaq, kələ-kötür, alt tərəfi sıx tüklərlə örtülmüşdür. Oduncağı bozumtul-ağ rənglidir. Kök və gövdədən pöhrə verir. Bəzən kollaşmış, enli çətirli, koma halda və ya tək-tək bitir.
Yay meyvələri armudvarı olub, uzunluğu 3 sm-ə, eni 2 sm-ə qədərdir. Payız meyvələri azacıq iri, yumru, şar şəklinə malik açıq çəhrayı rəngdə olur. Meyvə saplağında bir meyvə oturur. Yumşaq meyvələrə malikdir. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, avqust-sentyabr aylarında meyvəsi yetişir. 3-5 yaşlarından meyvə verməyə başlayır. Tez böyüyəndir. Bir çox sortlarını, məsələn, sarı əncir, foet ənciri, dolmat əncirini və s. göstərmək olar.
Ekologiyası
Quraqlığa, küləyə davamlı, nəmişlik, işıq və istisevən, şaxtaya davamsız bitkidir. Əncir torpağa tələbkar deyildir. Güclü kök sisteminə malikdir.
Azərbaycanda yayılması
Lənkəran zonasında, aşağı dağ qurşaqlarında, Hirkan meşələrində tək-tək və qrup halında yayılmışdır. Hirkan ənciri III dövrün relikt bitkilərindən sayılır, Lənkəran zonasında yaxşı inkişaf edərək bol meyvə verir. Azərbaycanın “Qırmızı Kitab”ına daxil edilmişdir.
İstifadəsi
Dağ ətəklərində uçurumlu torpaqları bərkitmək üçün əlverişli bitkidir. Meyvələrinin tərkibində A və C vitaminləri olduğu üçün ondan müalicə məqsədi ilə və qiymətli qida kimi istifadə olunur. Meyvələrindən mürəbbə, doşab, cem, şərab hazırlanır.
Ədəbiyyat
Флора Кавказа. т. 3.1945;
Флора Азербайджана т.3. 1952;
Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
Красная Книга. СССР. 1984; Azərbaycan SSR-nin “Qırmızı Kitabı”. 1989;
Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
Naxçıvan Muxtar Respublikası florasının taksonomik spektri. 2008; Naxçıvan Muxtar Respublikasının “Qırmızı Kitabı”. 2010; Azərbaycanın nadir və nəsli kə¬sil¬məkdə olan oduncaqlı bitkilərinin in situ və ex situ şəraitində bio¬ekoloji xüsusiyyətlərinin reproduksiyasının, reproduksiyasının və repatriasiyasının elmi əsasları, b.e.d. alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya. Bakı. 2011.
İstinadlar
Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
hirkan, ənciri, elmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularfəsilə, tutkimilərcins, əncir, cinsinöv, ficus, hyrcana, grosshelmi, adıficus, hyrcana, grosshvikinnövlərdətəsnifatvikianbardaaxtarütms, ncbi, mündəricat, təbii, yayılması, botaniki, təsviri, e. Hirkan enciriHirkan enciriElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularFesile TutkimilerCins Encir cinsiNov Ficus hyrcana GrosshElmi adiFicus hyrcana GrosshVikinnovlerdetesnifatVikianbardaaxtarUTMS 1 NCBI 1 Mundericat 1 Tebii yayilmasi 2 Botaniki tesviri 3 Ekologiyasi 4 Azerbaycanda yayilmasi 5 Istifadesi 6 Edebiyyat 7 IstinadlarTebii yayilmasi RedakteYabani halda Iran Kicik Asiya Hindistan Araliq denizi ve Efqanistanda yayilmisdir Botaniki tesviri RedakteHundurluyu 10 15 m e catan sar formali cetire malik olan kol ve ya agacdir Govdesinin qabigi aciq boz rengli oduncagi ise bozumtul ag renglidir Yarpagin eni 15 17 sm olub iri ve uzun saplaqlidir Novbeli duzuluse malik oval yumurtavari derin yarilmis 3 5 dilimli olur Nadir hallarda tam kenarli urekvari formada tesaduf edilir Yarpagin saplaga bitisen yerinde 3 sm derinlikde oyuq emele gelir Yarpagin ust terefi cilpaq kele kotur alt terefi six tuklerle ortulmusdur Oduncagi bozumtul ag renglidir Kok ve govdeden pohre verir Bezen kollasmis enli cetirli koma halda ve ya tek tek bitir Yay meyveleri armudvari olub uzunlugu 3 sm e eni 2 sm e qederdir Payiz meyveleri azaciq iri yumru sar sekline malik aciq cehrayi rengde olur Meyve saplaginda bir meyve oturur Yumsaq meyvelere malikdir Aprel may aylarinda cicekleyir avqust sentyabr aylarinda meyvesi yetisir 3 5 yaslarindan meyve vermeye baslayir Tez boyuyendir Bir cox sortlarini meselen sari encir foet enciri dolmat encirini ve s gostermek olar Ekologiyasi RedakteQuraqliga kuleye davamli nemislik isiq ve istiseven saxtaya davamsiz bitkidir Encir torpaga telebkar deyildir Guclu kok sistemine malikdir Azerbaycanda yayilmasi RedakteLenkeran zonasinda asagi dag qursaqlarinda Hirkan meselerinde tek tek ve qrup halinda yayilmisdir Hirkan enciri III dovrun relikt bitkilerinden sayilir Lenkeran zonasinda yaxsi inkisaf ederek bol meyve verir Azerbaycanin Qirmizi Kitab ina daxil edilmisdir Istifadesi RedakteDag eteklerinde ucurumlu torpaqlari berkitmek ucun elverisli bitkidir Meyvelerinin terkibinde A ve C vitaminleri oldugu ucun ondan mualice meqsedi ile ve qiymetli qida kimi istifade olunur Meyvelerinden murebbe dosab cem serab hazirlanir Edebiyyat RedakteFlora Kavkaza t 3 1945 Flora Azerbajdzhana t 3 1952 Azerbaycanin agac ve kollari I cild 1961 Krasnaya Kniga SSSR 1984 Azerbaycan SSR nin Qirmizi Kitabi 1989 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Naxcivan Muxtar Respublikasi florasinin taksonomik spektri 2008 Naxcivan Muxtar Respublikasinin Qirmizi Kitabi 2010 Azerbaycanin nadir ve nesli ke sil mekde olan oduncaqli bitkilerinin in situ ve ex situ seraitinde bio ekoloji xususiyyetlerinin reproduksiyasinin reproduksiyasinin ve repatriasiyasinin elmi esaslari b e d alimlik derecesi almaq ucun dissertasiya Baki 2011 Istinadlar RedakteTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh http dendrologiya az page id 112 Arxivlesdirilib 2019 11 17 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Hirkan enciri amp oldid 6021391, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
