Üç dəfə Azərbaycan, Arran və Ərməniyyə hakimi təyin olunmuş Məhəmməd ibn Xalidin dövründə onun qardaşı Heysəm ibn Xalid Şirvanın hakimi idi, Məhəmməd özü isə Gəncədə hakimlik edirdi. H.247 (861)-ci ildə xəlifə Mütəvəkkil öldürüldükdən sonra Xilafətdə baş vermiş iğtişaşdan istifadə edən Heysəm özünü müstəqil elan etdi. O, təkhakimiyyətliliyə nail oldu və Şirvanşah titulunu qəbul etdi. Ehtimal ki, Heysəm ərəblərin təyin etdiyi Şirvanşahın hakimiyyətinə son qoymuşdur. Beləliklə, Heysəm ibn Xalid Şirvanın Şirvanşah titulu daşıyan ərəb mənşəli Məzyədilər sülaləsindən ilk müsəlman hakimdir. Həmin vaxtdan etibarən V.F.Minorskinin qeyd etdiyi kimi, "...Yəzidilər sülaləsinin tarixi öz xarakterini dəyişir: onun əvvəllər Bağdaddan əmir vəzifəsinə təyin edilən nümayəndələri indi öz iqta torpaqlarında irsi vassallara çevrilirlər..." Şirvanda sonralar baş verən hadisələr Məzyədi Şirvanşahlar dövlətinin tarixinə dair son dərəcə qiymətli mənbə olan "Tarix-i əl-Bab"da işıqlandırılır. Mənbələrdə Heysəm haqqında məlumat çox cüzidir. Onun Sərirdə "kafirlərlə" vuruşduğu xəbər verilir. Heysəmin ölüm ili məlum deyil. Görünür, o, az müddət hakimiyyət sürmüşdür.
"Tarix-i əl-Bab"a görə Məhəmməd ibn Xalid Gəncənin əsasını qoyan, yəni Arran şəhərlərindən birinin hakimi olmuşdur. Onun qardaşı Heysəm ibn Xalid həmin vaxt Şirvanın hakimi idi və müstəqillik qazanaraq, Şirvanşah titulu qəbul etmişdi. "Tarix-i əl- Bab"da sonra deyilir:
"...Heysəm ibn Xalid Şirvanda müstəqillik əldə edəndə onun qardaşı Yezid ibn Xalid də Layzanda müstəqillik qazandı. Heysəm Şirvanşah, onun qardaşı Yəzid isə Layzanşah adlanırdı".
İstinadlar
Qafar CƏBİYEV (2017-10-13). "Lahıc: tarixə hörmət, gələcəyə təminat". Xalq qəzeti.
Mинopcкий, c.47 Дopн. Oпыт иcтopии, c.542-544
B. B – Бар-тoльд. Шиpвaншax. Coч., т.II, ч.l. M., 1965, c.875.
Mинopcкий, c.82
S. Aşurbəyli – Şirvanşahlar dövləti, IV nəşri, Bakı, 2007, səh 87
S. Aşurbəyli – Şirvanşahlar dövləti, IV nəşri, Bakı, 2007, səh 90
heysəm, xalid, ərəb, xilafətinin, ərməniyyə, azərbaycanda, valisi, azərbaycanda, şirvanşahlar, dövlətinin, banisi, müstəqil, şirvanşah, tiltulu, daşıyan, hökmdar, şirvanşahlar, dövlətinin, hökmdarı861, ildən, etibarəntacqoyma, 861sələfi, məhəmməd, xalidxələfi,. Heysem ibn Xalid 1 Ereb Xilafetinin Ermeniyye ve Azerbaycanda valisi Azerbaycanda Sirvansahlar dovletinin banisi musteqil Sirvansah tiltulu dasiyan ilk hokmdar Heysem ibn XalidSirvansahlar Dovletinin I hokmdari861 ci ilden etibarenTacqoyma 861Selefi Mehemmed ibn XalidXelefi Mehemmed ibn HeysemSexsi melumatlarDogum yeri BerdeSulale MezyedilerAtasi Xalidin ibn YezidUsagi Mehemmed ibn HeysemFealiyyeti RedakteUc defe Azerbaycan Arran ve Ermeniyye hakimi teyin olunmus Mehemmed ibn Xalidin dovrunde onun qardasi Heysem ibn Xalid Sirvanin hakimi idi Mehemmed ozu ise Gencede hakimlik edirdi H 247 861 ci ilde xelife Mutevekkil olduruldukden sonra Xilafetde bas vermis igtisasdan istifade eden Heysem ozunu musteqil elan etdi O tekhakimiyyetliliye nail oldu ve Sirvansah titulunu qebul etdi 2 3 Ehtimal ki Heysem ereblerin teyin etdiyi Sirvansahin hakimiyyetine son qoymusdur Belelikle Heysem ibn Xalid Sirvanin Sirvansah titulu dasiyan ereb menseli Mezyediler sulalesinden ilk muselman hakimdir Hemin vaxtdan etibaren V F Minorskinin qeyd etdiyi kimi Yezidiler sulalesinin tarixi oz xarakterini deyisir onun evveller Bagdaddan emir vezifesine teyin edilen numayendeleri indi oz iqta torpaqlarinda irsi vassallara cevrilirler 4 Sirvanda sonralar bas veren hadiseler Mezyedi Sirvansahlar dovletinin tarixine dair son derece qiymetli menbe olan Tarix i el Bab da isiqlandirilir Menbelerde Heysem haqqinda melumat cox cuzidir Onun Serirde kafirlerle vurusdugu xeber verilir Heysemin olum ili melum deyil Gorunur o az muddet hakimiyyet surmusdur 5 Tarix i el Bab a gore Mehemmed ibn Xalid Gencenin esasini qoyan yeni Arran seherlerinden birinin hakimi olmusdur Onun qardasi Heysem ibn Xalid hemin vaxt Sirvanin hakimi idi ve musteqillik qazanaraq Sirvansah titulu qebul etmisdi Tarix i el Bab da sonra deyilir Heysem ibn Xalid Sirvanda musteqillik elde edende onun qardasi Yezid ibn Xalid de Layzanda musteqillik qazandi Heysem Sirvansah onun qardasi Yezid ise Layzansah adlanirdi 6 Istinadlar Redakte Qafar CEBIYEV 2017 10 13 Lahic tarixe hormet geleceye teminat Xalq qezeti Minopckij c 47 Dopn Opyt ictopii c 542 544 B B Bar told Shipvanshax Coch t II ch l M 1965 c 875 Minopckij c 82 S Asurbeyli Sirvansahlar dovleti IV nesri Baki 2007 seh 87 S Asurbeyli Sirvansahlar dovleti IV nesri Baki 2007 seh 90Hemcinin bax Redakte Sirvansahlar dovleti portaliMezyediler Azerbaycan tarixi SELEFMehemmed ibn Xalid Heysem ibn XalidMezyediler XELEFMehemmed ibn HeysemMenbe https az wikipedia org w index php title Heysem ibn Xalid amp oldid 5946928, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
