Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Henrik Yohan İbsen (20 mart 1828, — 23 may 1906, Kristianiya) — görkəmli norveç dramaturqu. Müasir realist dramaturgiyanın inkişafına misilsiz töhfələr vermiş bu yazıçını çox vaxt "müasir dramaturgiyanın atası" adlandırırlar.
| Henrik İbsen | |
|---|---|
| norv. Henrik Johan Ibsen | |
 | |
| Doğum adı | Henrik Johan Ibsen |
| Təxəllüsü | Brynjolf Bjarme |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | , Norveç |
| Vəfat tarixi | (78 yaşında) |
| Vəfat yeri | Kristianiya, Norveç |
| Vəfat səbəbi | insult |
| Dəfn yeri |
|
| İxtisası | Dramaturq |
| Fəaliyyəti | dramaturq, şair, librettoçu, rejissor, yazıçı |
| Fəaliyyət illəri | 1850–1906 |
| Əsərlərinin dili | Danimarka dili, Norveç dili |
| İstiqamət | ədəbi realizm |
| Janrlar | dram, poeziya |
| Tanınmış əsərləri | |
| Mükafatları |     |
 | |
| nb.no/forskning/ibsen/ | |
 Henrik İbsen Vikimənbədə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Henrik İbsen 1828-ci ildə zəngin tacir ailəsində anadan olub. Onun ailəsi 1836-cı ildə müflisləşib. İbsen 1844-cü idən başlayaraq əczaçı işləyib. Əczaçı işlədiyi dövrdə o özünün ilk şerlərini və 1848-ci ildə Avropada baş vermiş inqilabi hadisələri özündə əks etdirən "Katalina" (1850) dramını qələmə alıb. 1850-ci ildə İbsenin "Qəhrəmanlıq kurqanı" adlı pyesi Kristianiyada (indiki Oslo) tamaşaya qoyulub. 1852–1857-ci illərdə Bergendə Norveçin ilk milli teatrına, 1857–1862-ci illərdə isə Kristianiyada Norveç teatrına rəhbərlik edib.
1864–1891-ci ilərdə Roma, Drezden və Münhendə yaşayıb. İbsen 1862-ci ildə yazdığı "Məhəbbət komediyası"nda o dövrün norveç məmurlarının satirik obrazını, 1864-cü ildə qələmə aldığı "Taxt-tac uğrunda savaş" adlı tarixi dramında isə mütərəqqi tarixi missiyanı həyata keçirən qəhrəman obrazını yaradıb.
1860-cı illərin sonu, 1870-ci illərin əvvəllərində sosial-siyasi baxışlarında formalaşan kəskin ziddiyyətlər fonunda İbsen köhnə dünyanın dağılması, "insan ruhunun inqilabı və intibahı" həsrətində olur. Roma imperatoru Flavi Klavdi Yulian haqqında "İmperator və qalliyalı" dramında (1873) İbsen insanın ruhani və cismani təbiətinin birləşməsi haqqında fikirlərini oxucuya çatdırır və bu hadisənin tezliklə baş verəcəyini israr edir.
Dramaturqun yaradıcılığının son illəri pyeslərində qələmə aldığı psixoloji mənzərlərin olduqca mürəkkəbləşməsi ilə xarakterizə edilir. Yaradıcılığının belə mürəkkəb psixoloji mərhələyə qədəm qoyması ilə İbsen yaratdığı qəhrəmanlarına qarşı daha kəskin mövqe tutur. Belə əsərlərə misal kimi onun "Memar Solnes" (1892), "Yon Qabriel Borkman" (1896) pyeslərini göstərmək olar.
Onun ən məşhur əsərləri "Oyuncaq ev", "Kabuslar" və musiqisi dahi norveç bəstəkarı Edvard Qriq tərəfindən yazılmış Per Günt dramları sayılır.
Əsərləri
- Katilina (1850)
- Qəbir hövzəsi (1850)
- Solhauq bayramı (1855)
- Olaf Lilyekrans (1856)
- Vikinqlər Helqelandda (1858)
- Məhəbbət Komediyası (1862)
- Brend (1866)
- Per Günt (1867)
- İmperator və Qalliyalı (1873)
- Cəmiyyətin Əsasları (1877)
- Oyuncaq Ev (1879)
- Kabuslar (1881)
- Xalq Düşməni (1882)
- Vəhşi Ördək (1884)
- Rosmersholm (1886)
- Hedda Gabler (1890)
- Yon Gabriel Borkman(1896)
- Biz Ölülər Oyananda (1899)
İstinadlar
- Henrik Ibsens skrifter.
- RKDartists (nid.).
- Tidsskrift for Den norske legeforening, Tidsskrift for Den norske lægeforening (норв.). (untranslated), 1881. ISSN 0029-2001; 0807-7096
- The Virtual Ibsen Centre.
- http://www.begravdeioslo.no/maler/grav/grave_id/12289.
- Henrik Ibsens skrifter.
- The Virtual Ibsen Centre.
- Henrik Ibsens skrifter.
- The Virtual Ibsen Centre.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Henrik Yohan Ibsen 20 mart 1828 23 may 1906 Kristianiya gorkemli norvec dramaturqu Muasir realist dramaturgiyanin inkisafina misilsiz tohfeler vermis bu yazicini cox vaxt muasir dramaturgiyanin atasi adlandirirlar Henrik Ibsennorv Henrik Johan IbsenDogum adi Henrik Johan IbsenTexellusu Brynjolf BjarmeDogum tarixi 20 mart 1828Dogum yeri NorvecVefat tarixi 23 may 1906 78 yasinda Vefat yeri Kristianiya NorvecVefat sebebi insultDefn yeri Xilaskar Mesih qebiristanligi d Ixtisasi DramaturqFealiyyeti dramaturq sair librettocu rejissor yaziciFealiyyet illeri 1850 1906Eserlerinin dili Danimarka dili Norvec diliIstiqamet edebi realizmJanrlar dram poeziyaTaninmis eserleri Per GuntMukafatlarinb no forskning ibsen Henrik Ibsen Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiHenrik Ibsen 1828 ci ilde zengin tacir ailesinde anadan olub Onun ailesi 1836 ci ilde muflislesib Ibsen 1844 cu iden baslayaraq eczaci isleyib Eczaci islediyi dovrde o ozunun ilk serlerini ve 1848 ci ilde Avropada bas vermis inqilabi hadiseleri ozunde eks etdiren Katalina 1850 dramini qeleme alib 1850 ci ilde Ibsenin Qehremanliq kurqani adli pyesi Kristianiyada indiki Oslo tamasaya qoyulub 1852 1857 ci illerde Bergende Norvecin ilk milli teatrina 1857 1862 ci illerde ise Kristianiyada Norvec teatrina rehberlik edib 1864 1891 ci ilerde Roma Drezden ve Munhende yasayib Ibsen 1862 ci ilde yazdigi Mehebbet komediyasi nda o dovrun norvec memurlarinin satirik obrazini 1864 cu ilde qeleme aldigi Taxt tac ugrunda savas adli tarixi draminda ise mutereqqi tarixi missiyani heyata keciren qehreman obrazini yaradib 1860 ci illerin sonu 1870 ci illerin evvellerinde sosial siyasi baxislarinda formalasan keskin ziddiyyetler fonunda Ibsen kohne dunyanin dagilmasi insan ruhunun inqilabi ve intibahi hesretinde olur Roma imperatoru Flavi Klavdi Yulian haqqinda Imperator ve qalliyali draminda 1873 Ibsen insanin ruhani ve cismani tebietinin birlesmesi haqqinda fikirlerini oxucuya catdirir ve bu hadisenin tezlikle bas vereceyini israr edir Dramaturqun yaradiciliginin son illeri pyeslerinde qeleme aldigi psixoloji menzerlerin olduqca murekkeblesmesi ile xarakterize edilir Yaradiciliginin bele murekkeb psixoloji merheleye qedem qoymasi ile Ibsen yaratdigi qehremanlarina qarsi daha keskin movqe tutur Bele eserlere misal kimi onun Memar Solnes 1892 Yon Qabriel Borkman 1896 pyeslerini gostermek olar Onun en meshur eserleri Oyuncaq ev Kabuslar ve musiqisi dahi norvec bestekari Edvard Qriq terefinden yazilmis Per Gunt dramlari sayilir EserleriKatilina 1850 Qebir hovzesi 1850 Solhauq bayrami 1855 Olaf Lilyekrans 1856 Vikinqler Helqelandda 1858 Mehebbet Komediyasi 1862 Brend 1866 Per Gunt 1867 Imperator ve Qalliyali 1873 Cemiyyetin Esaslari 1877 Oyuncaq Ev 1879 Kabuslar 1881 Xalq Dusmeni 1882 Vehsi Ordek 1884 Rosmersholm 1886 Hedda Gabler 1890 Yon Gabriel Borkman 1896 Biz Oluler Oyananda 1899 IstinadlarHenrik Ibsens skrifter RKDartists nid Tidsskrift for Den norske legeforening Tidsskrift for Den norske laegeforening norv untranslated 1881 ISSN 0029 2001 0807 7096 The Virtual Ibsen Centre http www begravdeioslo no maler grav grave id 12289 Henrik Ibsens skrifter The Virtual Ibsen Centre Henrik Ibsens skrifter The Virtual Ibsen Centre