Hattuşa — Boğazqala yaxınlığındakı qədim şəhər. Het dövlətinin son tunc dövründəki paytaxtı. Çorum ilinin 82 km cənub-qərbindəki müasir Boğazqala bölgəsində yerləşir. "Het şəhəri" mənasına gəlir.
Şəhər tarix səhnəsində, Het imperatorluğunun e.ə. 17 və 13-cü əsrlər arasındakı paytaxtı olaraq yer almışdır. Hattuşa, 1986-ci ildə UNESCO Dünya irsləri siyahısına daxil edilmişdir. Hattuşa Çorumun Sunqurlu əyalətinin cənub-şərqində, Boğazqala əyalətinin 4 km şərqində yerləşir.
Hattuşada aşkarlanan şəhər layları
Het dövlətinin paytaxtı olan Hattuşa sənət və memarlıq sahəsində inkişafa öz töhvələrini vermişdir. Hattuşa sözü "hattuş" sözündən, yəni, hatti xalqının verdiyi orijinal addan gəlir. Hattuşa çox geniş bir ərazini əhatə edir. Aparılan qazıntı işlərində 5 mədəniyyət qatı ortaya çıxmışdır. Bu qatlarda Hatti, Aşşur, Het, Frigiya, Qalatiya, Roma və Bizans dövrlərinə aid qalıqlar tapılmışdır. Qalıqlar Aşağı şəhər, Yuxarı şəhər, Böyük qala (Hökmdar qalası), Yazılıqayadan ibarətdir.
Aşağı şəhər
Hattuşanın şimalda qalan hissəsinə "Aşağı şəhər", cənubda qalan hissəsinə isə "Yuxarı şəhər" deyilir. Hattuşa qalıqlarını ilk olaraq fransız arxeoloq Şarl Teksiye aşkarlamışdır. 1893-1894-ci illərdə qazıntı işləri başladılmışdır və bu qazıntı işlərindən sonra 1906-cı ildə alman Hüqo Vinkler ilə İstanbul Arxeologiya Muzeyinin əməkdaşı Teodor Makkridi mixi yazılı böyük bir Het arxivi aşkarladılar. İnsanlar Hattuşada e.ə. 3-cü minillikdən etibarən yaşamağa başlamışdılar. Bu dövrdəki məskənlər ümumiyyətlə Böyük qala ətrafında meydana gəlmişdir. E.ə. 19-cu və 18-ci əsrlərdə Aşağı şəhərdə Aşşur ticarət koloniyası məskənləri mövcud olmuşdur və şəhərin adına ilk dəfə bu dövrə aid yazılı sənədlərdə rast gəlinmişdir. Aşkarlanan yazılı mənbələrdə Hattuşanın e.ə. 18-ci əsrdə Kuşşara kralı Anitta tərəfindən məhv edildiyi ortaya çıxmışdır. Bu tarixdən sonra e.ə. 1700-cü illərdə Hattuşada yenidən məskən salınmağa başlanılmış və e.ə. 1600-cü ilərdə şəhər Het dövlətinin paytaxtı olmuşdur.
Yuxarı şəhər
Hattuşanın "Yuxarı şəhər" adlanan bölgəsi 1 kvadrat km sahəni əhatə edir. Yuxarı şəhər ümumiyyətlə məbədlər və müqəddəs yerlərdən ibarətdir. Yuxarı şəhər cənubdan bir divarla əhatə olunmuşdur. Bu divar üzərində 5 qapı vardır. Şəhərin ən yüksək nöqtəsində "Sfinksli qapı" yerləşir. Cənub divarının şərq və qərb ucunda qarşılıqlı "Hökmdar qapısı" və "Aslanlı qapı" yerləşir.
Böyük qala
Hökmdar sarayı, yaşayış və imperiyanın idarə mərkəzi də daxil olmaqla 150–250 m hündürlüyündə qayalıq bir təpə üzərində inşa edilmişdir.
Yazılıqaya
Hattuşa antik şəhərinin 2 km şimal-şərqində yerləşən, qayalar arasındakı, qalereya adı verilən iki girintidən ibarət, e.ə. 13-cü əsrdə inşa edilmiş Het açıq hava məbədi.
Hattuşadakı məbədlərdə aşkarlanan antik əsərlər
Hattuşa qazıntılarında məbədlərdən aşkarlanan vəsaitlər 5 qrupa ayrılır;
hattuşa, boğazqala, yaxınlığındakı, qədim, şəhər, dövlətinin, tunc, dövründəki, paytaxtı, çorum, ilinin, cənub, qərbindəki, müasir, boğazqala, bölgəsində, yerləşir, şəhəri, mənasına, gəlir, qədim, şəhər, xarabalığı40, ölkə, türkiyə, türkiyədağılma, tarixi, 120. Hattusa Bogazqala yaxinligindaki qedim seher Het dovletinin son tunc dovrundeki paytaxti Corum ilinin 82 km cenub qerbindeki muasir Bogazqala bolgesinde yerlesir Het seheri menasina gelir Qedim seherHattusaHattusa xarabaligi40 01 05 sm e 34 37 03 s u Olke Turkiye TurkiyeDagilma tarixi e e 1200Muasir yeri Turkiye Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Hattusa antik seher 2 Hattusada askarlanan seher laylari 3 Asagi seher 4 Yuxari seher 5 Boyuk qala 6 Yaziliqaya 7 Hattusadaki mebedlerde askarlanan antik eserler 8 Sekiller 9 Istinadlar 10 Xarici kecidlerHattusa antik seher RedakteSeher tarix sehnesinde Het imperatorlugunun e e 17 ve 13 cu esrler arasindaki paytaxti olaraq yer almisdir Hattusa 1986 ci ilde UNESCO Dunya irsleri siyahisina daxil edilmisdir Hattusa Corumun Sunqurlu eyaletinin cenub serqinde Bogazqala eyaletinin 4 km serqinde yerlesir Hattusada askarlanan seher laylari RedakteHet dovletinin paytaxti olan Hattusa senet ve memarliq sahesinde inkisafa oz tohvelerini vermisdir Hattusa sozu hattus sozunden yeni hatti xalqinin verdiyi orijinal addan gelir Hattusa cox genis bir erazini ehate edir Aparilan qazinti islerinde 5 medeniyyet qati ortaya cixmisdir Bu qatlarda Hatti Assur Het Frigiya Qalatiya Roma ve Bizans dovrlerine aid qaliqlar tapilmisdir Qaliqlar Asagi seher Yuxari seher Boyuk qala Hokmdar qalasi Yaziliqayadan ibaretdir Asagi seher RedakteHattusanin simalda qalan hissesine Asagi seher cenubda qalan hissesine ise Yuxari seher deyilir Hattusa qaliqlarini ilk olaraq fransiz arxeoloq Sarl Teksiye askarlamisdir 1893 1894 ci illerde qazinti isleri basladilmisdir ve bu qazinti islerinden sonra 1906 ci ilde alman Huqo Vinkler ile Istanbul Arxeologiya Muzeyinin emekdasi Teodor Makkridi mixi yazili boyuk bir Het arxivi askarladilar Insanlar Hattusada e e 3 cu minillikden etibaren yasamaga baslamisdilar Bu dovrdeki meskenler umumiyyetle Boyuk qala etrafinda meydana gelmisdir E e 19 cu ve 18 ci esrlerde Asagi seherde Assur ticaret koloniyasi meskenleri movcud olmusdur ve seherin adina ilk defe bu dovre aid yazili senedlerde rast gelinmisdir Askarlanan yazili menbelerde Hattusanin e e 18 ci esrde Kussara krali Anitta terefinden mehv edildiyi ortaya cixmisdir Bu tarixden sonra e e 1700 cu illerde Hattusada yeniden mesken salinmaga baslanilmis ve e e 1600 cu ilerde seher Het dovletinin paytaxti olmusdur Yuxari seher RedakteHattusanin Yuxari seher adlanan bolgesi 1 kvadrat km saheni ehate edir Yuxari seher umumiyyetle mebedler ve muqeddes yerlerden ibaretdir Yuxari seher cenubdan bir divarla ehate olunmusdur Bu divar uzerinde 5 qapi vardir Seherin en yuksek noqtesinde Sfinksli qapi yerlesir Cenub divarinin serq ve qerb ucunda qarsiliqli Hokmdar qapisi ve Aslanli qapi yerlesir Boyuk qala RedakteHokmdar sarayi yasayis ve imperiyanin idare merkezi de daxil olmaqla 150 250 m hundurluyunde qayaliq bir tepe uzerinde insa edilmisdir Yaziliqaya RedakteHattusa antik seherinin 2 km simal serqinde yerlesen qayalar arasindaki qalereya adi verilen iki girintiden ibaret e e 13 cu esrde insa edilmis Het aciq hava mebedi Hattusadaki mebedlerde askarlanan antik eserler RedakteHattusa qazintilarinda mebedlerden askarlanan vesaitler 5 qrupa ayrilir Dulusculuq memulatlari Aletler Silahlar Kult esyalar Yazili senedler Sekiller Redakte Istinadlar RedakteXarici kecidler Redakte Vikianbarda Hattusa ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Hattusa amp oldid 6033746, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
