Qulu Məhəmmədəli oğlu 1792-ci ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdu. Molla yanında oxumuşdu. Cəfərqulu xan Məhəmmədhəsən ağa oğlu Sarıcalı-Cavanşirə xidmət etmişdi. Ticarətlə məşğul idi. Müqəddəs Məkkəyi-müqəddəsi ziyarət etmişdi.
Vaxtilə onun Şuşada tikdirdiyi əzəmətli saray öz memarlıq üslubu və milli koloriti ilə indi də tamaşaçılarda heyrət doğurmaqdadır. O, qazanc mənbəyi kimi, əsasən, icarədarlıqdan və podrat üsulundan istifadə edə bilmiş, iqtisadiyyatda qənaət metoduna üstünlük vermişdir.
Hacı Qulunun zirəkliyi, hazırcavablığı və xəsisliyi haqqında yaranan lətifələr, məsəllər və səhnəciklər bu gün də xalq arasında yaşayıb yayılmaqdadır. Qasım bəy Zakir şeirlərinin birində Hacı Qulunun tacir təbiətinə gülərək yazırdı:
Nəinki cənabi Hacı Qulu tək, Xanın bostanının növbəri gəlcək, Zorlayıb yaxşısın evə göndərə, Çarığın-çuruğun təhvilə verə".
Böyük şairin yazdığı kimi Hacı Qulu Cəfərqulu xana xidmət edərkən xeyli vəsait əldə etmişdi. Qasım bəy Zakir başqa bir şeirində Cəfərqulu xan Nəvaya yazırdı:
Cəfərqulu xana
Hacı Qulu səndən, ey taci-sərim, Ziyadə-ziyadə xürrəm olubdur! Söz veribdir sizə Qruzenştern, Poçotniklik işi möhkəm olubdur.
Dünən güzar etmiş idi bu yana, Çox söhbət eylədi Süleyman xana, Guya bu mücdədən olub divana, Papaq və saqqalı püfhəm olubdur.
Həmişə sizlərdən eylərdi qeybət, Deyərdi, verməzsiz qədrinə qiymət. Hanı onda indi əvvəlki halət? Bi əcaib məddah adəm olubdur!
Bundan əqdəm on put qədri həlviyat, Mir pəncəyə sizdən olubdur sövqat. Döşüyəndə Hacı Quluya qat-qat, Nisfindən artıcaq, bil, kəm olubdur!
Dedi: "Gərçi etdim onda bu işi, İndi dəyişmişəm belə rəvişi. Mən olmuşam xana ixlaslı kişi, Köhnə niyyətlərim bərhəm olubdur".
Pənah xan nəslindən dəxi bir adəm, Tövbə etdi, aldatmayam dəmadəm. Haciyi-möhtərəm, ey qibləgahəm, Guya İbrahimi-Ədhəm olubdur!
Bundan belə olsun sizə bəşarət, Hacı olub indi əhli-kəramət. Gərək ola ona hər yerdə hörmət, Cənabi-dövlətdən əkrəm olubdur!
Qruzenşternə sizdən bir namə, Gərəkdir yazıla, yetə əncamə. Yəqindir yetirir işin itmamə, Zəxminə vədəsi mərhəm olubdur!
Lətifələri
Bəylər Məmmədov Hacı Qulunun adı ilə bağlı olan folklor nümunələrini toplayıb öz kitabında nəşr etdirmişdir. Həmin örnəklərdən:
Sənə ki, pul çıxar
Neçə gün idi ki, Hacı Qulu qapısında su quyusu qazdırırdı. Bir gün quyunun yanına gəlib, işin nə yerdə olduğunu öyrənmək istədikdə, kənkan deyir: - Hacı, bu quyudan sənə su çıxmaz! Hacı Qulu cavabında deyir: - Eybi yox, mənə su çıxmasa da, sənə pul çıxar!
Rzaquluya bax, şükr eylə
Şuşada ən dövlətli şəxs Hacı Qulu, ən kasıb adam isə cır-cındır paltarla su daşıyan yetim Rzaqulu hesab edilirdi. Bir gün söhbət əsnasında Hacı Quluya deyirlər ki, sənin adın çəkilərkən camaat dərindən köks ötürür. Hacı Qulu cavabında həmin adamlara belə məsləhət görür: - Çox nahaq yerə, qoy camaat Hacı Quluya baxıb ah çəkincə, Rzaquluya baxıb şükr eləsin!
Qaşıq
Hacı Qulunun çoxdan bəri işlətdiyi bir taxta qaşığı görən qonşusu, belə sınıq, əldən getmiş qaşığı saxlamaq üstündə Hacını məzəmmət edəndə, Hacı bunu bəhanə gətirir: -Qaşığı çoxdan atardım, amma indiyə qədər öz canına çəkdiyi yağa heyfim gəlir.
Qazanc yolu
Bir dəfə dostları Hacı Quluya deyirlər: "Ay Hacı, bəzi adamlar maraqlanıb soruşurlar ki, görəsən Hacı bu qədər var-dövləti, cah-calalı necə qazanıbdır"? Hacı Qulu bir qədər qımışıb, hiyləgərcəsinə gülümsədikdən sonra: -Bunu çoxları məndən xəbər alırlar. Cavabı isə sadədir, - deyir. – Əgər onlar varlanmaq istəyirlərsə, gərək mənim haqqımda az düşünlər. Çünki hər dəfə baş sındırıb fikirləşdikcə gec yatmalı, neft işlədib çıraq yandırmalı, odun yarıb ocaq qalamalı, səhər də yuxudan gec durmalı olurlar ki, bu da izafi xərcdir. Bu cür israfçılığın əvəzində tezdən durub iş dalınca qaçsalar, yəqin ki, onlar da dövlət sahibi ola bilərlər.
Ucuz nökər
Bir gün Hacı Qulu oğlunu öyrədib bazara göndərir ki, ucuz qiymətə işləyən bir nökər tapsın. Oğlu da xeyli axtarıb arayandan sonra az maaşla işləməyə razı olan nökər tutub evə qayıdır. O, atasına şad xəbər verir ki, bəs istədiyin nökər tapılıb. Hacı Qulu tezcə oğlundan soruşur: - Bala, de görüm, ayı neçəyə danışmısan? Oğlu sevinclə cavab verir: - Ata, ayı səkkiz manata, yeməyi də özündən. Hacı Qulu başını bulaya-bulaya narazılığını bildirir: - Yox, oğul, bir az bahadur. Gərək sən bizim yeməyimizi də ora əlavə edəydin.
Pul çatdı
Cavan bir oğlan Hacı Quluya yaxınlaşıb, bir aylığa ondan 25 manat borc istəyir. Hacı Qulu oğlanın sağlam vücuduna baxıb belə qərara kəlir ki, hələ pulu verməmiş onu bir qədər işlətsin. Həyətdəki un tayını oğlana göstərib deyir: - Oğul, zəhmət olmasa bu kisələri götür, qoy anbara. Oğlan tapşırığı yerinə yetirəndən sonra xahiş edir ki, qatırların yükünü alsın. Oğlan bu işi də görüb qurtarmağa yaxın Hacı başqa sifariş verir ki, bəs o nərdivanı də damın üstünə qaldırsan. Cavan oğlan görür ki, Hacı bu minval ilə onu axşama qədər işlədəcək. Odur ki, oradan yayınıb gedir. Hacı neçə gündən sonra oğlanla rastlaşarkən Hacı Qulu deyir: - Ay oğul, niyə gəlib o əmanəti aparmadın? Cavabında oğlan rişxəndlə: - Hacı, narahat olma pul çatdı – deyir.
Ağır dərd
Dost-tanışların biri Hacı Qulunu pərişan görüb soruşur: - Ay Hacı, niyə məyus-məyus cavab verir: - Axı nə bəla üz verib ki? – deyə dostu yenə də təkidlə xəbər alır. - Nə olacaq? İki siçan dadanıb dükana, hərəsi gündə beş dənə buğda yesə, gör indi ayı neçəyə düşür.
Can deyil ha
Hacı Qulu malının, canının və dükanlarının salamatlığı üçün hər ay qeyri-rəsmi şəkildə pristava pul verirmiş Bir gün pristav özü pulu Hacıdan almağa vaxtı çatmadığındam dalınca başqa adam göndərir. O da pristavın sifarişini Hacı Quluya yetirir. Hacı çox əzab-əziyyətdən sonra əlini daıla uzadıb pul götürür və saydıqca əlləri başlayır əsməyə. Kənardan Hacıya göz qoyan adam: - Hı, Hacı, nədir, pul sayanda əllərin titrəyir?! – deyə zarafatla Hacıya sataşır. Hacı isə pul saya-saya cavab verir: - Ədə, əllərim əsməsin neyləsin, puldur ey bu, can deyil ha, verəsən!
Hacı Qulu mesenat idi. O, qardaşı Məşədi Abbasla birlikdə Bakı Qız məktəbinin nəfinə 4.000 manat ianə vermişdi.
Ailəsi
Hacı Qulunun törəməsi Quliyev soyadını daşıyırlar.
Hacı Qulu Sənəmlə ailə qurmuşdu. Əbdüləli, İbrahim, Mustafa adlı oğulları, Bədir, Dürnisə adlı qızları vardı.
Mənbə
Ənvər Çingizoğlu, Məhəmmədəli uşağı (Quliyevlər), "Soy" dərgisi, 12 (32), 2009, səh.47-56.
hacı, qulu, 1792, qarabağlı, mesenat, zərifqulu, məhəmmədəli, oğludoğum, tarixi, 1792doğum, yeri, şuşahəyat, yoldaşı, sənəmuşaqları, əbdüləli, ibrahim, mustafa, bədir, dürnisə, mündəricat, həyatı, lətifələri, ailəsi, mənbə, həmçinin, baxhəyatı, redaktəqulu, mə. Haci Qulu 1792 Qarabagli mesenat zerifHaci QuluQulu Mehemmedeli ogluDogum tarixi 1792Dogum yeri SusaHeyat yoldasi SenemUsaqlari Ebduleli Ibrahim Mustafa Bedir Durnise Mundericat 1 Heyati 2 Letifeleri 3 Ailesi 4 Menbe 5 Hemcinin baxHeyati RedakteQulu Mehemmedeli oglu 1792 ci ilde Susa seherinde dogulmusdu Molla yaninda oxumusdu Ceferqulu xan Mehemmedhesen aga oglu Saricali Cavansire xidmet etmisdi Ticaretle mesgul idi Muqeddes Mekkeyi muqeddesi ziyaret etmisdi Edebiyyatsunas Beyler Memmedov onun haqqinda yazir Qarabagin meshur tacirlrinden olan Haci Qulu Qasim bey Zakirle Ceferqulu xan Nevayla Xursidbanu Natevanla bir dovrde yasamis eqli feraseti ve zirekliyi sayesinde xeyli var dovlet toplamisdir Vaxtile onun Susada tikdirdiyi ezemetli saray oz memarliq uslubu ve milli koloriti ile indi de tamasacilarda heyret dogurmaqdadir O qazanc menbeyi kimi esasen icaredarliqdan ve podrat usulundan istifade ede bilmis iqtisadiyyatda qenaet metoduna ustunluk vermisdir Haci Qulunun zirekliyi hazircavabligi ve xesisliyi haqqinda yaranan letifeler meseller ve sehnecikler bu gun de xalq arasinda yasayib yayilmaqdadir Qasim bey Zakir seirlerinin birinde Haci Qulunun tacir tebietine gulerek yazirdi Neinki cenabi Haci Qulu tek Xanin bostaninin novberi gelcek Zorlayib yaxsisin eve gondere Carigin curugun tehvile vere Boyuk sairin yazdigi kimi Haci Qulu Ceferqulu xana xidmet ederken xeyli vesait elde etmisdi Qasim bey Zakir basqa bir seirinde Ceferqulu xan Nevaya yazirdi Ceferqulu xana Haci Qulu senden ey taci serim Ziyade ziyade xurrem olubdur Soz veribdir size Qruzenstern Pocotniklik isi mohkem olubdur Dunen guzar etmis idi bu yana Cox sohbet eyledi Suleyman xana Guya bu mucdeden olub divana Papaq ve saqqali pufhem olubdur Hemise sizlerden eylerdi qeybet Deyerdi vermezsiz qedrine qiymet Hani onda indi evvelki halet Bi ecaib meddah adem olubdur Bundan eqdem on put qedri helviyat Mir penceye sizden olubdur sovqat Dosuyende Haci Quluya qat qat Nisfinden articaq bil kem olubdur Dedi Gerci etdim onda bu isi Indi deyismisem bele revisi Men olmusam xana ixlasli kisi Kohne niyyetlerim berhem olubdur Penah xan neslinden dexi bir adem Tovbe etdi aldatmayam demadem Haciyi mohterem ey qiblegahem Guya Ibrahimi Edhem olubdur Bundan bele olsun size besaret Haci olub indi ehli keramet Gerek ola ona her yerde hormet Cenabi dovletden ekrem olubdur Qruzensterne sizden bir name Gerekdir yazila yete encame Yeqindir yetirir isin itmame Zexmine vedesi merhem olubdur Letifeleri RedakteBeyler Memmedov Haci Qulunun adi ile bagli olan folklor numunelerini toplayib oz kitabinda nesr etdirmisdir Hemin orneklerden Sene ki pul cixar Nece gun idi ki Haci Qulu qapisinda su quyusu qazdirirdi Bir gun quyunun yanina gelib isin ne yerde oldugunu oyrenmek istedikde kenkan deyir Haci bu quyudan sene su cixmaz Haci Qulu cavabinda deyir Eybi yox mene su cixmasa da sene pul cixar Rzaquluya bax sukr eyle Susada en dovletli sexs Haci Qulu en kasib adam ise cir cindir paltarla su dasiyan yetim Rzaqulu hesab edilirdi Bir gun sohbet esnasinda Haci Quluya deyirler ki senin adin cekilerken camaat derinden koks oturur Haci Qulu cavabinda hemin adamlara bele meslehet gorur Cox nahaq yere qoy camaat Haci Quluya baxib ah cekince Rzaquluya baxib sukr elesin Qasiq Haci Qulunun coxdan beri isletdiyi bir taxta qasigi goren qonsusu bele siniq elden getmis qasigi saxlamaq ustunde Hacini mezemmet edende Haci bunu behane getirir Qasigi coxdan atardim amma indiye qeder oz canina cekdiyi yaga heyfim gelir Qazanc yolu Bir defe dostlari Haci Quluya deyirler Ay Haci bezi adamlar maraqlanib sorusurlar ki goresen Haci bu qeder var dovleti cah calali nece qazanibdir Haci Qulu bir qeder qimisib hiylegercesine gulumsedikden sonra Bunu coxlari menden xeber alirlar Cavabi ise sadedir deyir Eger onlar varlanmaq isteyirlerse gerek menim haqqimda az dusunler Cunki her defe bas sindirib fikirlesdikce gec yatmali neft isledib ciraq yandirmali odun yarib ocaq qalamali seher de yuxudan gec durmali olurlar ki bu da izafi xercdir Bu cur israfciligin evezinde tezden durub is dalinca qacsalar yeqin ki onlar da dovlet sahibi ola bilerler Ucuz noker Bir gun Haci Qulu oglunu oyredib bazara gonderir ki ucuz qiymete isleyen bir noker tapsin Oglu da xeyli axtarib arayandan sonra az maasla islemeye razi olan noker tutub eve qayidir O atasina sad xeber verir ki bes istediyin noker tapilib Haci Qulu tezce oglundan sorusur Bala de gorum ayi neceye danismisan Oglu sevincle cavab verir Ata ayi sekkiz manata yemeyi de ozunden Haci Qulu basini bulaya bulaya naraziligini bildirir Yox ogul bir az bahadur Gerek sen bizim yemeyimizi de ora elave edeydin Pul catdi Cavan bir oglan Haci Quluya yaxinlasib bir ayliga ondan 25 manat borc isteyir Haci Qulu oglanin saglam vucuduna baxib bele qerara kelir ki hele pulu vermemis onu bir qeder isletsin Heyetdeki un tayini oglana gosterib deyir Ogul zehmet olmasa bu kiseleri gotur qoy anbara Oglan tapsirigi yerine yetirenden sonra xahis edir ki qatirlarin yukunu alsin Oglan bu isi de gorub qurtarmaga yaxin Haci basqa sifaris verir ki bes o nerdivani de damin ustune qaldirsan Cavan oglan gorur ki Haci bu minval ile onu axsama qeder isledecek Odur ki oradan yayinib gedir Haci nece gunden sonra oglanla rastlasarken Haci Qulu deyir Ay ogul niye gelib o emaneti aparmadin Cavabinda oglan risxendle Haci narahat olma pul catdi deyir Agir derd Dost tanislarin biri Haci Qulunu perisan gorub sorusur Ay Haci niye meyus meyus cavab verir Axi ne bela uz verib ki deye dostu yene de tekidle xeber alir Ne olacaq Iki sican dadanib dukana heresi gunde bes dene bugda yese gor indi ayi neceye dusur Can deyil ha Haci Qulu malinin caninin ve dukanlarinin salamatligi ucun her ay qeyri resmi sekilde pristava pul verirmis Bir gun pristav ozu pulu Hacidan almaga vaxti catmadigindam dalinca basqa adam gonderir O da pristavin sifarisini Haci Quluya yetirir Haci cox ezab eziyyetden sonra elini daila uzadib pul goturur ve saydiqca elleri baslayir esmeye Kenardan Haciya goz qoyan adam Hi Haci nedir pul sayanda ellerin titreyir deye zarafatla Haciya satasir Haci ise pul saya saya cavab verir Ede ellerim esmesin neylesin puldur ey bu can deyil ha veresen Haci Qulu mesenat idi O qardasi Mesedi Abbasla birlikde Baki Qiz mektebinin nefine 4 000 manat iane vermisdi Ailesi RedakteHaci Qulunun toremesi Quliyev soyadini dasiyirlar Haci Qulu Senemle aile qurmusdu Ebduleli Ibrahim Mustafa adli ogullari Bedir Durnise adli qizlari vardi Menbe RedakteEnver Cingizoglu Mehemmedeli usagi Quliyevler Soy dergisi 12 32 2009 seh 47 56 Hemcinin bax RedakteSusaMenbe https az wikipedia org w index php title Haci Qulu amp oldid 5523321, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
