Mirzə Hacı Baba Avşar, Həkim başı ləqəbi ilə İranın xaricdə təhsil almış ilk tələbə və doktoru idi ki Abbas mirzə Qovanlı-Qacarın əmri ilə bir ictimai fond ilə təhsil almaq üçün İngiltərəyə göndərildi.
Avropada ilk ali tibb təhsili almış azərbaycanlı həkim Mirzə Baba Avşar, yaxud Hacı Mirzə Baba Avşar isə Azərbaycan valisi Abbas mirzə Naibüssəltənənin ordusunun zabitlərindən birinin oğludur. O, Şahzadə Abbas mirzə tərəfindən 1811-ci ildə Avropaya tibb elmini və rəssamlıq sənətini öyrənmək üçün göndərilən iki gəncdən biri idi. Abbas mirzə 1811-ci ildə onun hüzuruna, Təbrizə gəlmiş Ingiltərənin xarici işlər naziri ilə görüşərək nazir ser Harford Consdan xahiş etdi ki, iki gənci, Mirzə Baba Avşarı və Nəqqaşbaşı oğlu Məhəmməd Kazımı özü ilə bərabər Londana aparsın. Səfir müasir elmləri öyrənməyin zəruri olduğunu düşünən Abbas mirzənin bu fikrini müsbət hal kimi qarşılandı. Hər iki gənc Azərbaycanın tanınmış, adlı-sanlı ailəsindən idilər. Abbas mirzə Naibüssəltənə bu iki gənci ser Harford Consla Londona yola salarkən demişdi: "Bu iki gənci təhsil almaq üçün aparın ki, qayıdandan sonra mənə, özlərinə və öz məmləkətlərinə fayda versinlər". Nəqqaşbaşı oğlu Məhəməd Kazımın rəssamlıq sənətində föqəladə bir istedadi var idi. Buna görə də onu bu sənətin görkəmli ustadlarının yanında təhsil almaq üçün qəbul etdilər. Mirzə Baba isə Tibb elminin ibtidasını öyrənməklə məşğul olmağa başladı. Məhəmməd Kazım 18 ay təhsil aldıqdan sonra 1813-cü ildə vərəm xəstəliyindən vəfat etdi. Mirzə Hacı Baba isə 6 il Londonda orta təhsil aldıqdan sonra həkimlik sənətini öyrənməyə başladı. Yuxarıda qeyd olunduğu kimi Mirzə Hacı Baba Iranda ilk həkimdir ki, Avropada bu sənətə mükəmməl yiyələnmişdir. O, 1819-cu ildə Irana qayıtdıqdan sonra Abbas mirzə Naibüssəltənənin və onun oğlu Məhəmməd mirzənin Həkimbaşısı təyin olunmuşdur. Belə ki, Məhəmməd Mirzənin sağlamlığı bu həkimin tam ixtiyarında idi. Mirzə Hacı Baba məşhur həkim, Məhəmməd şahın həkimbaşısı olduqdan sonra adından Hacı kəlməsini ataraq, Mirzə Baba Həkimbaşı kimi tanımağa başladı. Altı il Iranda Ingiltərə səfirliyinin səlahiyyətli nümayəndəsi kimi çalışmış Ceyms Moryer siyasi xadim olmaqla bərabər, həm də yazıçı idi. O, Londona qayıdarkən Hacı Baba ilə tanış olmuş, özünün "Sərgüzəşti-Hacıbaba-Isfahani" əsərinin qəhrəmanının adını da Mirzə Hacıbaba Həkimbaşının adından götürmüşdür. Ceyms Moryerin "Hacıbaba" kitabı nəşr olunduqdan bir neçə il sonra Iranda olmuş bir nəfər ingilis, həkimbaşı Hacı Baba ilə tanış olmuş və onun bu xəbərdən çox dilxor olduğunu görmüşdü. Hacı Baba Ceyms Moryerdən incimiş və əsərində nə üçün məhz onun adını seçdiyinə təəccüblənmişdi. Iran alimi Mehdi Bamdad yazır: "Ceyms Moryer öz kitabına Hacı Babanın adını verdiyi üçün çox güman ki, o, bundan bərk dilxor olmuşdur. Buna görə də əsərin qəhrəmanı ilə öz arasında oxşarlıq olmaması üçün "Hacı" kəlməsini öz adından atdı və o, həmin vaxtdan Mirzə Baba kimi tanındı. Abbas mirzə Naibüssəltənə Azərbaycanın gözəl, abad kəndlərindən olan və Təbrizdən 25 kilometr aralıda yerləşən Xoca kəndini Mirzə Babaya bağışlamışdı. Mirzə Baba bu kəndin gəliri ilə varlı bir şəxs oldu. Mirzə Baba hicri qəməri 1244-cü ildə (1829) Rusiyanın Irandakı səfiri A. Qriboedovun qətli ilə əlaqədar Rusiyaya üzrxahlıq üçün göndərilmiş nümayəndə heyətinin başçısı Şahzadə Xosrov mirzənin şəxsi həkimi kimi göndərilmişdi. Mirzə Baba 1833-cü Təbrizdə yerləşmiş Rusiya və Ingiltərənin səfirliklərinə ezam olunmuş və Naibissəltənənin bu ölkələrə səfərini hazırlamaq işi ilə məşğul olmuşdu. Lakin məlum olduğu kimi Abbas mirzə 1833-cü ildə xəstələnib vəfat etdiyi üçün bu səfər baş tutmamışdır. Doktor Mirzə Hacı Baba hicri-qəməri 1252-ci ildə (1837-ci ildə) Tehranda vəfat etmişdir.
Mənbə
Ənvər Çingizoğlu, Aydın Avşar, Avşarlar, Bakı, "Şuşa", 2008, 352 səh.
Xarici keçidlər
Təbriz Tibb Elmləri Universitetinin Muzeyi 2010-03-27 at the Wayback Machine
Dünyada tibb və həkimklərin tarixçəsinə bir baxış (2) Rasexun saytı
Yanvar 21, 2022
hacı, baba, avşar, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, mirzə, həkim, başı, ləqəbi, ilə, iranın, xaricdə, təhsil, almış, tələbə, doktoru, abbas, mirzə, qovanlı, qacarın, əmri, . Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Mirze Haci Baba Avsar Hekim basi leqebi ile Iranin xaricde tehsil almis ilk telebe ve doktoru idi ki Abbas mirze Qovanli Qacarin emri ile bir ictimai fond ile tehsil almaq ucun Ingiltereye gonderildi Haci Baba AvsarMirze Haci Baba AvsarFealiyyeti hekimHeyati RedakteAvropada ilk ali tibb tehsili almis azerbaycanli hekim Mirze Baba Avsar yaxud Haci Mirze Baba Avsar ise Azerbaycan valisi Abbas mirze Naibusseltenenin ordusunun zabitlerinden birinin ogludur O Sahzade Abbas mirze terefinden 1811 ci ilde Avropaya tibb elmini ve ressamliq senetini oyrenmek ucun gonderilen iki gencden biri idi Abbas mirze 1811 ci ilde onun huzuruna Tebrize gelmis Ingilterenin xarici isler naziri ile goruserek nazir ser Harford Consdan xahis etdi ki iki genci Mirze Baba Avsari ve Neqqasbasi oglu Mehemmed Kazimi ozu ile beraber Londana aparsin Sefir muasir elmleri oyrenmeyin zeruri oldugunu dusunen Abbas mirzenin bu fikrini musbet hal kimi qarsilandi Her iki genc Azerbaycanin taninmis adli sanli ailesinden idiler Abbas mirze Naibusseltene bu iki genci ser Harford Consla Londona yola salarken demisdi Bu iki genci tehsil almaq ucun aparin ki qayidandan sonra mene ozlerine ve oz memleketlerine fayda versinler Neqqasbasi oglu Mehemed Kazimin ressamliq senetinde foqelade bir istedadi var idi Buna gore de onu bu senetin gorkemli ustadlarinin yaninda tehsil almaq ucun qebul etdiler Mirze Baba ise Tibb elminin ibtidasini oyrenmekle mesgul olmaga basladi Mehemmed Kazim 18 ay tehsil aldiqdan sonra 1813 cu ilde verem xesteliyinden vefat etdi Mirze Haci Baba ise 6 il Londonda orta tehsil aldiqdan sonra hekimlik senetini oyrenmeye basladi Yuxarida qeyd olundugu kimi Mirze Haci Baba Iranda ilk hekimdir ki Avropada bu senete mukemmel yiyelenmisdir O 1819 cu ilde Irana qayitdiqdan sonra Abbas mirze Naibusseltenenin ve onun oglu Mehemmed mirzenin Hekimbasisi teyin olunmusdur Bele ki Mehemmed Mirzenin saglamligi bu hekimin tam ixtiyarinda idi Mirze Haci Baba meshur hekim Mehemmed sahin hekimbasisi olduqdan sonra adindan Haci kelmesini ataraq Mirze Baba Hekimbasi kimi tanimaga basladi Alti il Iranda Ingiltere sefirliyinin selahiyyetli numayendesi kimi calismis Ceyms Moryer siyasi xadim olmaqla beraber hem de yazici idi O Londona qayidarken Haci Baba ile tanis olmus ozunun Serguzesti Hacibaba Isfahani eserinin qehremaninin adini da Mirze Hacibaba Hekimbasinin adindan goturmusdur Ceyms Moryerin Hacibaba kitabi nesr olunduqdan bir nece il sonra Iranda olmus bir nefer ingilis hekimbasi Haci Baba ile tanis olmus ve onun bu xeberden cox dilxor oldugunu gormusdu Haci Baba Ceyms Moryerden incimis ve eserinde ne ucun mehz onun adini secdiyine teeccublenmisdi Iran alimi Mehdi Bamdad yazir Ceyms Moryer oz kitabina Haci Babanin adini verdiyi ucun cox guman ki o bundan berk dilxor olmusdur Buna gore de eserin qehremani ile oz arasinda oxsarliq olmamasi ucun Haci kelmesini oz adindan atdi ve o hemin vaxtdan Mirze Baba kimi tanindi Abbas mirze Naibusseltene Azerbaycanin gozel abad kendlerinden olan ve Tebrizden 25 kilometr aralida yerlesen Xoca kendini Mirze Babaya bagislamisdi Mirze Baba bu kendin geliri ile varli bir sexs oldu Mirze Baba hicri qemeri 1244 cu ilde 1829 Rusiyanin Irandaki sefiri A Qriboedovun qetli ile elaqedar Rusiyaya uzrxahliq ucun gonderilmis numayende heyetinin bascisi Sahzade Xosrov mirzenin sexsi hekimi kimi gonderilmisdi Mirze Baba 1833 cu Tebrizde yerlesmis Rusiya ve Ingilterenin sefirliklerine ezam olunmus ve Naibisseltenenin bu olkelere seferini hazirlamaq isi ile mesgul olmusdu Lakin melum oldugu kimi Abbas mirze 1833 cu ilde xestelenib vefat etdiyi ucun bu sefer bas tutmamisdir Doktor Mirze Haci Baba hicri qemeri 1252 ci ilde 1837 ci ilde Tehranda vefat etmisdir Menbe RedakteEnver Cingizoglu Aydin Avsar Avsarlar Baki Susa 2008 352 seh Xarici kecidler RedakteTebriz Tibb Elmleri Universitetinin Muzeyi Arxivlesdirilib 2010 03 27 at the Wayback Machine Dunyada tibb ve hekimklerin tarixcesine bir baxis 2 Rasexun sayti Menbe https az wikipedia org w index php title Haci Baba Avsar amp oldid 6218950, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
