Qarni döyüşü — 1225-ci ildə Gürcüstan çarlığı və Xarəzmşahlar arasında baş vermiş döyüş. Döyüş nəticəsində Gürcüstan çarlığı məğlub edildi və Gürcüstan çariçası Rusudan qərargahını Tiflisdən Kutaisiyə köçürməyə məcbur oldu.
Bu dövrdə Cəlaləddin Mənguberdi çariça Rusudana məktub yazaraq tabeçilik göstərməsini istədi. Lakin Rusudan tabe olmaqdan imtina etdi və Cəlaləddinə Monqol imperiyasına məğlub olduğunu xatırladan məktub yazdı. Bundan sonra 1225-ci ildə Xarəzmşah ordusu sərhədi keçərək Gürcüstana daxil oldu və qısa bir müddət sonra iki tərəf arasında ağır döyüş baş verdi.
Tərəflərin hərbi potensialı
Çariça Rusudan əsgər toplamaq üçün Gürcüstan çarlığının bütün bölgələrinə elçilər göndərdi. Bu dövrdə çarlıq muzdlu əsgərlər də daxil olmaqla 100,000 yaxın əsgər toplamaq potensialına sahib idi. Bununla yanaşı gürcülər təhlükəsizlik səbəbindən qüvvələrinin bəzi hissələrini ayırdılar. Beləliklə, Cəlaləddinə qarşı gürcülərin əlində 60–70,000-ə qədər qüvvə var idi. Xarəzmşah ordusunun sayı isə gürcülərdən daha çox idi. "Camtaağtsereli" adlı naməlum gürcü mənbəsinə görə Cəlaləddinin ordusunda 140,000 nəfər əsgər var idi. Erməni mənbələri isə Cəlaləddinin tabeliyində 200,000 əsgərin olduğunu yazırdılar.
Döyüş
Xarəzmşahlar alçaq və düz ərazilərdə mövqe tutsalar da, onlardan əvvəl bölgəyə gəlmiş gürcülər yaylaları və yüksəklikləri ələ keçirərək strateji cəhətdən üstünlük əldə etmişdilər.
Döyüş Xarəzmşah ordusunun sol qanadının Gürcüstan ordusuna hücum etməsi ilə başladı. Həmin vaxtda Şalva Toreli-Axalsxeli və İvane Toreli-Axalsxeli bir neçə çapar göndərərək gürcü sərkərdəsi İvane Mxarqrdzelidən Xarəzmşah ordusuna arxadan hücuma keçməsini istədilər. Əhəmiyyətli strateji üstünlüyə baxmayaraq gürcü ordusunun mərkəzi üzərinə düşən təzyiqin azaldılması kritik zərurətə çevrilmişdi. Lakin İvane Mxarqrdzeli gözləməyə davam etdi və gürcü ordusunun düşməni mühasirəyə almaq üçün əlinə düşən şans boşa çıxdı. Tezliklə gürcü ordusu məğlub edildi və geriyə çəkildi. Gürcü ordusunun dörddə biri döyüş zamanı məhv edildi.
İstinadlar
Margarian, Hayrapet, "On the History of the Battle of Garni," Armenian Review 37/4 (Winter 1984): pp. 63–71.
Great Battles of Georgia By Jaba Samushia; elf, pp. 71–72
Merab Vachnadze, Vakhtang Guruli, Mikheil Bakhtadze, History of Georgia; Artanuji 2004, page 112.
Галстян А. Г. Армянские источники о монголах. М.,1962, стр.33
Ədəbiyyat
ჯაბა სამუშია; საქართველოს დიდი ბრძოლები გვ. 71-72;ელფის გამომცემლობა, თბილისი; 2009
მერაბ ვაჩნაძე, ვახტანგ გურული, მიხეილ ბახტაძე; საქართველოს ისტორია გვ. 112; X კლასის სახელმძღვანელო; არტანუჯი; 2004
September 14, 2021
gərni, döyüşü, qarni, döyüşü, 1225, ildə, gürcüstan, çarlığı, xarəzmşahlar, arasında, baş, vermiş, döyüş, döyüş, nəticəsində, gürcüstan, çarlığı, məğlub, edildi, gürcüstan, çariçası, rusudan, qərargahını, tiflisdən, kutaisiyə, köçürməyə, məcbur, oldu, tarix, 1. Qarni doyusu 1225 ci ilde Gurcustan carligi ve Xarezmsahlar arasinda bas vermis doyus Doyus neticesinde Gurcustan carligi meglub edildi 1 ve Gurcustan caricasi Rusudan qerargahini Tiflisden Kutaisiye kocurmeye mecbur oldu Gerni doyusuTarix 1225Yeri Bas GerniNeticesi Xarezmsahlarin qelebesiMunaqise terefleriXarezmsahlar Gurcustan carligiKomandan lar Celaleddin Menguberdi Salva Toreli Axalsxeli Ivane Toreli Axalsxeli Ivane Mxarqrdzeli Mundericat 1 Doyusden evvel 2 Tereflerin herbi potensiali 3 Doyus 4 Istinadlar 5 EdebiyyatDoyusden evvel RedakteBu dovrde Celaleddin Menguberdi carica Rusudana mektub yazaraq tabecilik gostermesini istedi Lakin Rusudan tabe olmaqdan imtina etdi ve Celaleddine Monqol imperiyasina meglub oldugunu xatirladan mektub yazdi Bundan sonra 1225 ci ilde Xarezmsah ordusu serhedi kecerek Gurcustana daxil oldu ve qisa bir muddet sonra iki teref arasinda agir doyus bas verdi 2 Tereflerin herbi potensiali RedakteCarica Rusudan esger toplamaq ucun Gurcustan carliginin butun bolgelerine elciler gonderdi Bu dovrde carliq muzdlu esgerler de daxil olmaqla 100 000 yaxin esger toplamaq potensialina sahib idi Bununla yanasi gurculer tehlukesizlik sebebinden quvvelerinin bezi hisselerini ayirdilar Belelikle Celaleddine qarsi gurculerin elinde 60 70 000 e qeder quvve var idi Xarezmsah ordusunun sayi ise gurculerden daha cox idi Camtaagtsereli adli namelum gurcu menbesine gore Celaleddinin ordusunda 140 000 nefer esger var idi Ermeni menbeleri ise Celaleddinin tabeliyinde 200 000 esgerin oldugunu yazirdilar 3 Doyus RedakteXarezmsahlar alcaq ve duz erazilerde movqe tutsalar da onlardan evvel bolgeye gelmis gurculer yaylalari ve yukseklikleri ele kecirerek strateji cehetden ustunluk elde etmisdiler Doyus Xarezmsah ordusunun sol qanadinin Gurcustan ordusuna hucum etmesi ile basladi Hemin vaxtda Salva Toreli Axalsxeli ve Ivane Toreli Axalsxeli bir nece capar gondererek gurcu serkerdesi Ivane Mxarqrdzeliden Xarezmsah ordusuna arxadan hucuma kecmesini istediler Ehemiyyetli strateji ustunluye baxmayaraq gurcu ordusunun merkezi uzerine dusen tezyiqin azaldilmasi kritik zerurete cevrilmisdi Lakin Ivane Mxarqrdzeli gozlemeye davam etdi 4 ve gurcu ordusunun dusmeni muhasireye almaq ucun eline dusen sans bosa cixdi Tezlikle gurcu ordusu meglub edildi ve geriye cekildi Gurcu ordusunun dordde biri doyus zamani mehv edildi Istinadlar Redakte Margarian Hayrapet On the History of the Battle of Garni Armenian Review 37 4 Winter 1984 pp 63 71 Great Battles of Georgia By Jaba Samushia elf pp 71 72 Merab Vachnadze Vakhtang Guruli Mikheil Bakhtadze History of Georgia Artanuji 2004 page 112 Galstyan A G Armyanskie istochniki o mongolah M 1962 str 33Edebiyyat Redakteჯაბა სამუშია საქართველოს დიდი ბრძოლები გვ 71 72 ელფის გამომცემლობა თბილისი 2009 მერაბ ვაჩნაძე ვახტანგ გურული მიხეილ ბახტაძე საქართველოს ისტორია გვ 112 X კლასის სახელმძღვანელო არტანუჯი 2004Menbe https az wikipedia org w index php title Gerni doyusu amp oldid 5601487, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
