Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fosten-Arkanj Tuadera (fr. Faustin-Archange Touadéra; Faustin-Archange Touadéra; 21 aprel 1957, Bangi, Ubangi-Şari[d]) — Mərkəzi Afrika Respublikası siyasətçisi və akademik, 2016-cı ilin martından etibarən Mərkəzi Afrika Respublikasının Prezidenti.
| Fosten-Arkanj Tuadera | |
|---|---|
| |
 | |
Mərkəzi Afrika Respublikasının Prezidenti | |
| 30 mart 2016 – h.h | |
| Əvvəlki | |
Mərkəzi Afrika Respublikasının Baş naziri | |
| 22 yanvar 2008 – 17 yanvar 2013 | |
| Əvvəlki | |
| Sonrakı | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bangi, (indiki Mərkəzi Afrika Respublikası) |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, universitet müəllimi[d] |
| Həyat yoldaşı |
|
| Uşağı | 3 |
| Dini | Baptizm |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Tuadera Bangidə anadan olub, atası sürücü, anarı isə əkinçi işləyirdi, ailə kökü Banginin şimalında yaşayan Damaradan gəlir. Orta təhsilini Bangidə Bartelemi Boqanda Kollecində alıb, 1976-cı ildə getmədən öncə bakalavr dərəcəsi almışdır. 1986-cı ildə Fransada Lill Elm və Texnologiya Universitetində riyaziyyat üzrə doktorluq dərəcəsini aldı, 2004-cü ildə Kamerunda də riyaziyyat üzrə doktorluq dərəcəsi almağı bacardı.
Tuadera eyni zamanda Brijit Tuadera və Marqarita "Tina" Tuadera ilə evlidir. Hər iki xanımın Mərkəzi Afrika Respublikasının Birinci xanımı titulu uğrunda mübarizə apardığı bildirilir. Fosten-Arkanj Tuaderanın üç övladı var.
Elmi fəaliyyəti
1987-ci ildə Bangi Universitetində riyaziyyat müəlliminin köməkçisi oldu və 1989–1992-ci illərdə universitetin Elm Fakültəsinin dekan müavini oldu. 1992-ci ildə müəllim hazırlığı kollecinin direktoru təyin edildi. 1999-cu ildə Fransız Dilli Ölkələrdə və Hind Okeanında Dövlətlərarası Riyaziyyat Proqramlarının Standartlaşdırılması Komitəsinə qoşuldu, 2001–2003-cü illərdə komitənin prezidenti vəzifəsində çalışıb. 2004-cü ilin mayında Bangi Universitetinin kansleri təyin edilib. Tuadera 2005–2008-ci illərdə universitetin rektoru vəzifəsini icra etdi və bu müddət ərzində sahibkarlıq təhsili proqramı və Öklid Konsorsiumunun yaradılması kimi bir neçə təşəbbüs göstərdi.
Siyasi fəaliyyəti
Baş nazir fəaliyyəti
Tuadera istefasının ardından 22 yanvar 2008-ci ildə Prezident tərəfindən Baş nazir təyin edildi. 29 üzvdən ibarət olan hökuməti özü ilə birlikdə dörd dövlət naziri, 17 nazir və yeddi nazir nümayəndəsini yanvarın 28-də təyin etdi.
2008-ci ilin dekabrında milli dialoq təşkil edildi və Bozize 18 yanvar 2009-cu ildə milli birlik hökumətinin qurulmasına hazırlıq məqsədilə Tuadera hökumətini buraxdı. Tuadera 19 yanvarda yenidən Baş nazir vəzifəsinə gətirildi. Elə həmin gün 31 nazirlik hökumət təyin edildi, yalnız 10 nazir vəzifələrini qorumağı bacardı.
Bozize hökuməti ilə Seleka üsyançı koalisiyası arasında 2013-cü ilin yanvarında barışıq əldə edildikdən sonra Bozize 12 yanvar 2013-cü il tarixində siyasi müxalifətdən yeni Baş nazir təyin olunmasını tələb edən müqavilənin şərtlərinə uyğun olaraq Tuaderanı istefaya göndərdi.
Tuadera 2015-ci ilin oktyabr ayında keçirilən prezident seçkilərində müstəqil namizəd olaraq iştirak etmək niyyətini açıqladı.
Öklidə qoşulma proqramı
2008-ci ildə Bangi Universitetinin ev sahibliyi etdiyi Öklid Konsorsiumunun təşəbbüsü Öklid adlı hökumətlərarası universitet quruldu. Baş nazir olaraq Tuadera 2010-cu ilin may ayında Mərkəzi Afrika Respublikasından qatılım sənədini imzaladı. Nazirlər Kabineti sədri Simplis Saranci 2011-ci ilin mart ayında Öklid təsdiq müqaviləsini imzaladı.
2012-ci ilin aprelində Tuadera burundili məzunlar üçün Mərkəzi Afrika Respublikasının Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı Daimi Nümayəndəliyində təşkil olunmuş məzuniyyət mərasiminə şəxsən rəhbərlik etdi.
Prezident fəaliyyəti
Tuadera 2015-ci ilin dekabrından 2016-cı ilin fevralına qədər prezident seçkilərində namizəd olaraq qaldı. Səsvermənin ilk turunda ikinci yeri tutduqdan sonra ikinci tur üçün məğlub olan namizədlərin əksəriyyətinin dəstəyini aldı və səslərin 62%-i toplayaraq seçkiləri qazandı. 30 mart 2016-cı ildə and içdi. Qələbə çıxışında silahsızlanmanı davam etdirəcəyinə və "MAR-ı birləşmiş, sülh ölkəsi, inkişaflada gedən bir ölkə halına gətirəcəyinə" söz verdi. Simplis Sarancini 2 aprel 2016-cı ildə Baş nazir təyin etdi. Saranci Tuaderanın seçki dövründə təşviqat meneceri idi.
Prezident vəzifəsinə and içdikdən sonra Fransa Mərkəzi Afrika Respublikasına hərbi müdaxiləyə son qoyacağını təsdiqlədi. Fransa 10.000 BMT sülhməramlılarının apardığı Sanqari əməliyyatı çərçivəsində bu ölkədə yerləşdirilən əsgərlərin 2.500-ə sahib idi. Fransanın dəstəyi olmadan Tuadera böyük şəhərlərdə təhlükəsizliyi qorumaq üçün problemlə üzləşdi.
Mərkəzi Afrika Respublikası 2013-cü ildə ümumi daxili məhsulunda 36%-lik azalma müşahidə etdi. İqtisadiyyato zamandan sonra azca böyüdü, lakin ÜDM-in əsas hissəsini təşkil edən kənd təsərrüfatı sektoru çətinliklərlə üzləşdi və hökumət gəlirlərini artırmaq üçün bununla mübarizə apardı.
Fosten-Arkanj Tuaderanın təhlükəsizliyi Rusiyanın özəl hərbi şirkəti olan Vaqner qrupunun üzvlərindən təşkil olunmuşdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Faustin-Archange Touadéra // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Faustin Archange Touadera // Munzinger Personen (alm.).
- "Arxivlənmiş surət". 2022-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-07.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-07.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-07.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-03-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-07.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-09-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-07.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-07.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-09-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-07.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fosten Arkanj Tuadera fr Faustin Archange Touadera Faustin Archange Touadera 21 aprel 1957 Bangi Ubangi Sari d Merkezi Afrika Respublikasi siyasetcisi ve akademik 2016 ci ilin martindan etibaren Merkezi Afrika Respublikasinin Prezidenti Fosten Arkanj Tuaderafr Faustin Archange Touadera Faustin Archange TouaderaMerkezi Afrika Respublikasinin Prezidenti30 mart 2016 h hEvvelkiMerkezi Afrika Respublikasinin Bas naziri22 yanvar 2008 17 yanvar 2013EvvelkiSonrakiSexsi melumatlarDogum tarixi 21 aprel 1957 67 yas Dogum yeri Bangi indiki Merkezi Afrika Respublikasi Fealiyyeti siyasetci universitet muellimi d Heyat yoldasi Brijit Tuadera Tina TuaderaUsagi 3Dini Baptizm Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiTuadera Bangide anadan olub atasi surucu anari ise ekinci isleyirdi aile koku Banginin simalinda yasayan Damaradan gelir Orta tehsilini Bangide Bartelemi Boqanda Kollecinde alib 1976 ci ilde getmeden once bakalavr derecesi almisdir 1986 ci ilde Fransada Lill Elm ve Texnologiya Universitetinde riyaziyyat uzre doktorluq derecesini aldi 2004 cu ilde Kamerunda de riyaziyyat uzre doktorluq derecesi almagi bacardi Tuadera eyni zamanda Brijit Tuadera ve Marqarita Tina Tuadera ile evlidir Her iki xanimin Merkezi Afrika Respublikasinin Birinci xanimi titulu ugrunda mubarize apardigi bildirilir Fosten Arkanj Tuaderanin uc ovladi var Elmi fealiyyeti1987 ci ilde Bangi Universitetinde riyaziyyat muelliminin komekcisi oldu ve 1989 1992 ci illerde universitetin Elm Fakultesinin dekan muavini oldu 1992 ci ilde muellim hazirligi kollecinin direktoru teyin edildi 1999 cu ilde Fransiz Dilli Olkelerde ve Hind Okeaninda Dovletlerarasi Riyaziyyat Proqramlarinin Standartlasdirilmasi Komitesine qosuldu 2001 2003 cu illerde komitenin prezidenti vezifesinde calisib 2004 cu ilin mayinda Bangi Universitetinin kansleri teyin edilib Tuadera 2005 2008 ci illerde universitetin rektoru vezifesini icra etdi ve bu muddet erzinde sahibkarliq tehsili proqrami ve Oklid Konsorsiumunun yaradilmasi kimi bir nece tesebbus gosterdi Siyasi fealiyyetiBas nazir fealiyyeti Tuadera istefasinin ardindan 22 yanvar 2008 ci ilde Prezident terefinden Bas nazir teyin edildi 29 uzvden ibaret olan hokumeti ozu ile birlikde dord dovlet naziri 17 nazir ve yeddi nazir numayendesini yanvarin 28 de teyin etdi 2008 ci ilin dekabrinda milli dialoq teskil edildi ve Bozize 18 yanvar 2009 cu ilde milli birlik hokumetinin qurulmasina hazirliq meqsedile Tuadera hokumetini buraxdi Tuadera 19 yanvarda yeniden Bas nazir vezifesine getirildi Ele hemin gun 31 nazirlik hokumet teyin edildi yalniz 10 nazir vezifelerini qorumagi bacardi Bozize hokumeti ile Seleka usyanci koalisiyasi arasinda 2013 cu ilin yanvarinda barisiq elde edildikden sonra Bozize 12 yanvar 2013 cu il tarixinde siyasi muxalifetden yeni Bas nazir teyin olunmasini teleb eden muqavilenin sertlerine uygun olaraq Tuaderani istefaya gonderdi Tuadera 2015 ci ilin oktyabr ayinda kecirilen prezident seckilerinde musteqil namized olaraq istirak etmek niyyetini aciqladi Oklide qosulma proqrami 2008 ci ilde Bangi Universitetinin ev sahibliyi etdiyi Oklid Konsorsiumunun tesebbusu Oklid adli hokumetlerarasi universitet quruldu Bas nazir olaraq Tuadera 2010 cu ilin may ayinda Merkezi Afrika Respublikasindan qatilim senedini imzaladi Nazirler Kabineti sedri Simplis Saranci 2011 ci ilin mart ayinda Oklid tesdiq muqavilesini imzaladi 2012 ci ilin aprelinde Tuadera burundili mezunlar ucun Merkezi Afrika Respublikasinin Birlesmis Milletler Teskilatindaki Daimi Numayendeliyinde teskil olunmus mezuniyyet merasimine sexsen rehberlik etdi Prezident fealiyyeti Tuadera 2015 ci ilin dekabrindan 2016 ci ilin fevralina qeder prezident seckilerinde namized olaraq qaldi Sesvermenin ilk turunda ikinci yeri tutduqdan sonra ikinci tur ucun meglub olan namizedlerin ekseriyyetinin desteyini aldi ve seslerin 62 i toplayaraq seckileri qazandi 30 mart 2016 ci ilde and icdi Qelebe cixisinda silahsizlanmani davam etdireceyine ve MAR i birlesmis sulh olkesi inkisaflada geden bir olke halina getireceyine soz verdi Simplis Sarancini 2 aprel 2016 ci ilde Bas nazir teyin etdi Saranci Tuaderanin secki dovrunde tesviqat meneceri idi Prezident vezifesine and icdikden sonra Fransa Merkezi Afrika Respublikasina herbi mudaxileye son qoyacagini tesdiqledi Fransa 10 000 BMT sulhmeramlilarinin apardigi Sanqari emeliyyati cercivesinde bu olkede yerlesdirilen esgerlerin 2 500 e sahib idi Fransanin desteyi olmadan Tuadera boyuk seherlerde tehlukesizliyi qorumaq ucun problemle uzlesdi Merkezi Afrika Respublikasi 2013 cu ilde umumi daxili mehsulunda 36 lik azalma musahide etdi Iqtisadiyyato zamandan sonra azca boyudu lakin UDM in esas hissesini teskil eden kend teserrufati sektoru cetinliklerle uzlesdi ve hokumet gelirlerini artirmaq ucun bununla mubarize apardi Fosten Arkanj Tuaderanin tehlukesizliyi Rusiyanin ozel herbi sirketi olan Vaqner qrupunun uzvlerinden teskil olunmusdur Hemcinin baxIstinadlarFaustin Archange Touadera Brockhauz Ensiklopediyasi alm Faustin Archange Touadera Munzinger Personen alm Arxivlenmis suret 2022 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 07 Arxivlenmis suret 2021 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 07 Arxivlenmis suret 2021 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 07 Arxivlenmis suret 2016 03 01 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 07 Arxivlenmis suret 2017 09 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 07 Arxivlenmis suret 2022 03 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 07 Arxivlenmis suret 2018 09 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 07 Xarici kecidler