Figani — XVI əsrdə yaşamış Osmanlı divan şairi. Figani Sultan Süleyman Qanuninin dövründə yazıb-yaratmışdır. Qanuninin şahzadələrinə həsr etdiyi Suriya Qəsidəsi Figaninin ən məşhur əsəridir. Şeirlərinin birində Osmanlı imperiyasının vəziri Parqalı İbrahim Paşanı sərt şəkildə tənqid etmiş və onun kafir adlandırmışdır. Qurulan məhkəmədə sözlərini geri götürmədiyi üçün Parqalı İbrahim Paşanın əmri ilə gənc yaşda edam edilmişdir.
Həyatı
Figani XVI əsrin əvvələrində Trabzon şəhərində anadan olmuşdur. Əsil adı Ramazandır. Gənclik dövründə İstanbul şəhərinə köçüb burada dini və tibbi biliklər aldığı ehtimal olunur. Fiqani tibbi biliklərini daha da dərinləşdirmək üçün İsfahan şəhərinə Şah Məhmədin yanına getmişdir. Fiqani İstanbul şəhərində bir müddət mirzəlik etdikdən sonra şeir yazmağa başlamışdır. İlk şeirlərini Hüseyni təxəllüsü ilə yazmış, ancaq sonra Fiqani təxəllüsünü özünə götürmüşdür. Mənbələrdə Fiqaninin nimazsız həyat tərzi keçirdiyi və içki düşkünü olması barədə bir çox sənədlər vardır. Fiqani gənclik dövründə dövlət məmurlarına yazdığı qəsidə, qəzəllər və məthiyyələr vasitəsi ilə dolanışığını təmin edirdi. Fiqani bir neçə dəfə dövlət vəzifəsinə təyin olunsada, bu vəzifələrdə uzun müddət işləməmişdir.
Dövrünün baş dəftərdarı olmuş İsgəndər Çələbi Figani və bir çox şairi himayə etmişdir. İsgəndər Çələbinin Fiqani və bir çox şairə maddi dəstək göstərməsi məlumdur. Figani bir müddətlik Ədirnə şəhərinə gəlmiş və burada Səyid Battal Qazi türbəsində yaşamışdır. Ancaq bir neçə ildən sonra yenidən İstanbul şəhərinə qayıtmışdır. Fiqaninin nüfuzu Sultan Süleyman Qanuninin şahzadələri Mustafa, Mehmed və Səlimin1530-cu ilin yazında keçirilmiş sünnət mərasimi şərəfinə yazdığı Suriya Qəsidəsi adlı qəsidədən sonra daha da artmışdır. Qəsidə yüksək rütbəli Osmanlı məmurlarının iştirak etdiyi mərasimlərdə tez-tez oxunmuş və böyük alqış qazanmışdır.
Ölümü
Figani tərəfindən yazılmış kiçik bir şeir onun ölümünə səbəb olmuşdur.
Dü İbrāhīm āmed be-deyr-i cihān Yeki büt-şiken ü yeki büt-nişān
Dünyaya iki İbrahim gəldi, biri büttləri məhv etdi, digəri isə bütləri yenidən bərpa etdi
Şeirdə Figani Dünyaya iki İbrahimin gəldiyini onlardan birinin büt dağıdan, digərinin isə büt tikən olduğunu göstərilir. Burada birinci İbrahim kimi İbrahim Peyğəmbərdən bəhs olunur. İbrahim Peyğəmbər peyğəmbərliyi dövründə, bir dəfə yeri əhalinin inandığı bütləri dağıtmışdır. Şeirin ikinci misrasında adı çəkilən İbrahim isə dövrünün vəziri Parqalı İbrahim Paşadır. Parqalı İbrahim Paşa Moxaç döyüşündən qayıdarkən Budin şəhərindən çoxlu sayda heykəllər gətirmişdir. Heykəllərin sarayın baxçasına yerləşdirilməsindən sonra yerli əhalidə müxtəlif şübələr yaranmışdır. Bir çoxları Parqalı İbrahim Paşanın bütpərəst olduğunu və bunların büt olduğunu bildirmişdir. Fiqani Parqalı İbrahim Paşanın əmri ilə 1532-ci ildə Taxtaqala adlanan ərazidə həbs olunmuş, daha sonra isə meydan adlanan ərazidə edam edilmişdir. Figani gənc yaşında edam olunduğu üçün tərəfindən yazılan əsərlərlərin bir çoxu günümüzə qədər gəlib çatmamışdır.
Fevral 25, 2022
figani, əsrdə, yaşamış, osmanlı, divan, şairi, sultan, süleyman, qanuninin, dövründə, yazıb, yaratmışdır, qanuninin, şahzadələrinə, həsr, etdiyi, suriya, qəsidəsi, məşhur, əsəridir, şeirlərinin, birində, osmanlı, imperiyasının, vəziri, parqalı, ibrahim, paşanı. Figani XVI esrde yasamis Osmanli divan sairi Figani Sultan Suleyman Qanuninin dovrunde yazib yaratmisdir Qanuninin sahzadelerine hesr etdiyi Suriya Qesidesi Figaninin en meshur eseridir Seirlerinin birinde Osmanli imperiyasinin veziri Parqali Ibrahim Pasani sert sekilde tenqid etmis ve onun kafir adlandirmisdir Qurulan mehkemede sozlerini geri goturmediyi ucun Parqali Ibrahim Pasanin emri ile genc yasda edam edilmisdir Heyati RedakteFigani XVI esrin evvelerinde Trabzon seherinde anadan olmusdur Esil adi Ramazandir Genclik dovrunde Istanbul seherine kocub burada dini ve tibbi bilikler aldigi ehtimal olunur Fiqani tibbi biliklerini daha da derinlesdirmek ucun Isfahan seherine Sah Mehmedin yanina getmisdir Fiqani Istanbul seherinde bir muddet mirzelik etdikden sonra seir yazmaga baslamisdir Ilk seirlerini Huseyni texellusu ile yazmis ancaq sonra Fiqani texellusunu ozune goturmusdur Menbelerde Fiqaninin nimazsiz heyat terzi kecirdiyi ve icki duskunu olmasi barede bir cox senedler vardir Fiqani genclik dovrunde dovlet memurlarina yazdigi qeside qezeller ve methiyyeler vasitesi ile dolanisigini temin edirdi Fiqani bir nece defe dovlet vezifesine teyin olunsada bu vezifelerde uzun muddet islememisdir Dovrunun bas defterdari olmus Isgender Celebi Figani ve bir cox sairi himaye etmisdir Isgender Celebinin Fiqani ve bir cox saire maddi destek gostermesi melumdur Figani bir muddetlik Edirne seherine gelmis ve burada Seyid Battal Qazi turbesinde yasamisdir Ancaq bir nece ilden sonra yeniden Istanbul seherine qayitmisdir Fiqaninin nufuzu Sultan Suleyman Qanuninin sahzadeleri Mustafa Mehmed ve Selimin 1530 cu ilin yazinda kecirilmis sunnet merasimi serefine yazdigi Suriya Qesidesi adli qesideden sonra daha da artmisdir Qeside yuksek rutbeli Osmanli memurlarinin istirak etdiyi merasimlerde tez tez oxunmus ve boyuk alqis qazanmisdir Olumu RedakteFigani terefinden yazilmis kicik bir seir onun olumune sebeb olmusdur Du Ibrahim amed be deyr i cihan Yeki but siken u yeki but nisan Dunyaya iki Ibrahim geldi biri buttleri mehv etdi digeri ise butleri yeniden berpa etdi Seirde Figani Dunyaya iki Ibrahimin geldiyini onlardan birinin but dagidan digerinin ise but tiken oldugunu gosterilir Burada birinci Ibrahim kimi Ibrahim Peygemberden behs olunur Ibrahim Peygember peygemberliyi dovrunde bir defe yeri ehalinin inandigi butleri dagitmisdir Seirin ikinci misrasinda adi cekilen Ibrahim ise dovrunun veziri Parqali Ibrahim Pasadir Parqali Ibrahim Pasa Moxac doyusunden qayidarken Budin seherinden coxlu sayda heykeller getirmisdir Heykellerin sarayin baxcasina yerlesdirilmesinden sonra yerli ehalide muxtelif subeler yaranmisdir Bir coxlari Parqali Ibrahim Pasanin butperest oldugunu ve bunlarin but oldugunu bildirmisdir Fiqani Parqali Ibrahim Pasanin emri ile 1532 ci ilde Taxtaqala adlanan erazide hebs olunmus daha sonra ise meydan adlanan erazide edam edilmisdir Figani genc yasinda edam olundugu ucun terefinden yazilan eserlerlerin bir coxu gunumuze qeder gelib catmamisdir Menbe https az wikipedia org w index php title Figani amp oldid 3453320, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
