Eopleystosen epoxasında (Abşeron əsri) litosfer tavaların kolliziyasının güclənməsi zəminində relyefin inkişafının yüksələn istiqamətli təmayülü davam edir və bünövrəsi əvvəllər qoyulmuş morfostrukturların böyüməsi və differensiasiyası baş verir. Epoxanın başlanğıcı və ya Akçaqıldan Abşeron əsrinə keçid Xəzər dənizi hövzəsinin çökməi və ətraf dağlıq bölgələrin qalxması ilə səciyyələnir ki, bu zaman baş vermiş qısa müddətli reşqressiya sonradan miqyasca Akçaqıl transqressiyasından geri qalan transqressiya ilə əvəz olunur. Belə ki, Erkən Abşeronda dənizin sərhədi Akçaqıl dənizinin sərhəddindən bir o qədər fərqlənmirsə də Abşeronun ortalarında onun sahəsi nisbətən daralır və əsirin sonunda Böyük Qafqazın ərazisini demək olar ki, tamamilə tərk edir. Dəniz bu zaman yalnız bölgənin cənub-şərqində dar körfəzlər şəklində saxlanılır. Reqressiya nəticəsində Abşeron yarımadası və Şamaxı-Qobustan vilayəti ərazilərində maili düzənliklərin sahəsi xeyli genişlənir və onların relyefi tirəli-dalğalı səciyyə daşıyır. Bu zaman müasir Qalamədin, Hərəmi, Gürovdağ və Mişovdağ tirələri adalar şəklində mövcud olmuşdur. Abşeron əsrinin axırlarında dənizin reqressiyası nəticəsində Kür çökəkliyinin xeyli hissəsi quruya çevrilir və kontinental şəraitdə inkişaf edir. Dəniz ensiz körfəz şəklində indiki Kür çayının dərəsi boyu Gəncə çayınadək uzanır. Çökəkliyin şimal-şərq yamacında Çatma və Daşüz antiklinal qırışıqlar zonasının yerində tirələr əmələ gəlir. Onlar şərqə doğru alçalaraq allüvial-prolüvial düzənliklərə keçir. Kür dənizinin dibində Cənub-Şərqi Şirvan, Cənubi Muğan, Aşağı Araz və s. çökəkliklər və onların aralarında bir sıra alçaq yüksəkliklər formalaşır. Relyefin inkişafının eopleystosen epoxasının əvvəllərində Kiçik Qafqazın paleogeomorfoloji şəraitində akçaqıl əsrindəkinə nisbətən ciddi dəyişikliklər baş vermir və dəniz hövzəsinin sərhədlərinin saxlanılması şəraitində dağlıq bölgə nisbi qalxmaya və parçalanmaya məruz qalır. Abşeron əsrinin axırlarında dənizin reqressiyası, dağlıq ərazidə differensial hərəkətlərin güclənməsi və morfostrukturların yüksəkliklərinin artması müşahidə edilir. Kiçik Qafqazın mərkəzi hissəsində relyefdə, əsasən, vulkanizmlə əlaqədar mühüm dəyişikliklər baş verir. İntensiv qalxmaya məruz qalmış Şahdağ, Murovdağ, Dərələyəz, Zəngəzur və b. silsilələrin hündürlüyü qar xəttini keçdiyindən onlar dağ-dərə buzlaşmasına məruz qalır. Talış bölgəsində Burovar, Peştəsər və Talış silsilələri qalxmaya məruz qalır və hipsometrik cəhətdən səviyyələri demək olar ki, müasirə yaxın səviyyəyə çatır. Bu zaman akçaqıl yaşlı düzəlmə səthləri ekzogen parçalanmaya və qismən də transformasiyaya uğrayır. Lənkəran ovalığının sahəsi genişlənir və burada kontinental çöküntü toplanma güclənir.
Azərbaycan Respublikasının coğrafiyası. Fiziki coğrafiya. I cild, Bakı-2015
September 16, 2021
eopleystosen, abşeron, əsri, epoxası, mündəricat, həmçinin, xarici, keçidlər, istinadlar, redaktəeopleystosen, epoxasında, abşeron, əsri, litosfer, tavaların, kolliziyasının, güclənməsi, zəminində, relyefin, inkişafının, yüksələn, istiqamətli, təmayülü, davam,. Mundericat 1 Eopleystosen Abseron esri epoxasi 2 Hemcinin bax 3 Xarici kecidler 4 IstinadlarEopleystosen Abseron esri epoxasi RedakteEopleystosen epoxasinda Abseron esri litosfer tavalarin kolliziyasinin guclenmesi zemininde relyefin inkisafinin yukselen istiqametli temayulu davam edir ve bunovresi evveller qoyulmus morfostrukturlarin boyumesi ve differensiasiyasi bas verir Epoxanin baslangici ve ya Akcaqildan Abseron esrine kecid Xezer denizi hovzesinin cokmei ve etraf dagliq bolgelerin qalxmasi ile seciyyelenir ki bu zaman bas vermis qisa muddetli resqressiya sonradan miqyasca Akcaqil transqressiyasindan geri qalan transqressiya ile evez olunur Bele ki Erken Abseronda denizin serhedi Akcaqil denizinin serheddinden bir o qeder ferqlenmirse de Abseronun ortalarinda onun sahesi nisbeten daralir ve esirin sonunda Boyuk Qafqazin erazisini demek olar ki tamamile terk edir Deniz bu zaman yalniz bolgenin cenub serqinde dar korfezler seklinde saxlanilir Reqressiya neticesinde Abseron yarimadasi ve Samaxi Qobustan vilayeti erazilerinde maili duzenliklerin sahesi xeyli genislenir ve onlarin relyefi tireli dalgali seciyye dasiyir Bu zaman muasir Qalamedin Heremi Gurovdag ve Misovdag tireleri adalar seklinde movcud olmusdur Abseron esrinin axirlarinda denizin reqressiyasi neticesinde Kur cokekliyinin xeyli hissesi quruya cevrilir ve kontinental seraitde inkisaf edir Deniz ensiz korfez seklinde indiki Kur cayinin deresi boyu Gence cayinadek uzanir Cokekliyin simal serq yamacinda Catma ve Dasuz antiklinal qirisiqlar zonasinin yerinde tireler emele gelir Onlar serqe dogru alcalaraq alluvial proluvial duzenliklere kecir Kur denizinin dibinde Cenub Serqi Sirvan Cenubi Mugan Asagi Araz ve s cokeklikler ve onlarin aralarinda bir sira alcaq yukseklikler formalasir Relyefin inkisafinin eopleystosen epoxasinin evvellerinde Kicik Qafqazin paleogeomorfoloji seraitinde akcaqil esrindekine nisbeten ciddi deyisiklikler bas vermir ve deniz hovzesinin serhedlerinin saxlanilmasi seraitinde dagliq bolge nisbi qalxmaya ve parcalanmaya meruz qalir Abseron esrinin axirlarinda denizin reqressiyasi dagliq erazide differensial hereketlerin guclenmesi ve morfostrukturlarin yuksekliklerinin artmasi musahide edilir Kicik Qafqazin merkezi hissesinde relyefde esasen vulkanizmle elaqedar muhum deyisiklikler bas verir Intensiv qalxmaya meruz qalmis Sahdag Murovdag Dereleyez Zengezur ve b silsilelerin hundurluyu qar xettini kecdiyinden onlar dag dere buzlasmasina meruz qalir Talis bolgesinde Burovar Pesteser ve Talis silsileleri qalxmaya meruz qalir ve hipsometrik cehetden seviyyeleri demek olar ki muasire yaxin seviyyeye catir Bu zaman akcaqil yasli duzelme sethleri ekzogen parcalanmaya ve qismen de transformasiyaya ugrayir Lenkeran ovaliginin sahesi genislenir ve burada kontinental cokuntu toplanma guclenir 1 Hemcinin bax RedakteEpoxaXarici kecidler RedakteepoxaIstinadlar Redakte Azerbaycan Respublikasinin cografiyasi Fiziki cografiya I cild Baki 2015Menbe https az wikipedia org w index php title Eopleystosen Abseron esri epoxasi amp oldid 4941059, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
