Təbiətşünaslıq elmləri nəticələrinin, birinci növbədə fizika və riyaziyyat elmləri nəticələrinin başa düşülməsinə tələbat, həmin elmlərin strukturunun və onların metodologiyasının izah edilməsi zərurəti fəlsəfənin müstəqil hissələrini təşkil edən çoxsaylı fəlsəfəsi konsepsiyaların yaranmasına gətirib çıxartdı. Buraya «riyaziyyatın fəlsəfəsi», «fizikanın fəlsəfəsi», «biologiyanın fəlsəfəsi» və s. daxil edilmişdir. Sovet fəlsəfəsində fəal surətdə təbiətşünaslığın fəlsəfi məsələləri işlənirdi. Elmin fəlsəfəsinin meydana gəlməsinin əsas səbəblərindən biri neopozitivist elm konsepsiyasının tənqidi təhlilinə olan zərurətlə əlaqədardır.
Tanınmış fizik M.Born yazmışdı: «Fizikanın adi danışıqda ifadə oluna bilən ümumiləşdirici fəlsəfəyə ehtiyacı vardır». Dünyanın məşhur təbiətşünaslarından olan N.Bor, M.Plank, V.Heyzenberq və başqaları fəlsəfəyə xüsusi diqqət yetirmişlər. Məsələn, N.Bor qatı pozitivist nöqteyi– nəzəri tənqid edirdi. Həmin pozitivist baxışa görə, yeganə reallıq duyğulardır, yerdə qalanlar isə bizim əqlimizin konstruksiyalarıdır. Elmin sürətli inkişafı, onun metodlarının təkamülü elə problemlər irəli sürdü ki, fəlsəfə cəlb edilməzsə onların həlli qeyri– mümkündür. Bu problemlər hansılardır? Elmin predmetinin dəqiqləşdirilməsi, biliyin həqiqiliyini, determinizm və səbəbiyyət, eksperiment, müşahidə və s. bütün bunlarla yanaşı maddi dünyanın strukturunun dərk edilməsinin metodoloji aspektləri də həmin problemlərdəndir. Elm fəlsəfəsinin görkəmli nümayəndələrindən biri, ingilis filosofu Karl Popper hələ vaxtı ilə Vyana dərnəyinin fəal iştirakçısı olmuşdur. Fəlsəfi baxışlarına görə, məntiqi pozitivizmin nümayəndəsi olan K.Popper eyni zamanda həmin fəlsəfənin bir sıra müddəlarına tənqidi münasibət bəsləmişdir. Bu tənqiddə başlıca cəhət pozitivizmin naturalizmə və apriorizmə böyük yer verilməsi ilə əlaqədardır. Özünün «Məntiq və elmi biliklərin yüksəlişi» əsərində Karl Popper mərkəzi fəlsəfi problem kimi elmlə yalançı elm arasında demarkasiya kriteriya axtarışı vəzifəsini irəli sürmüşdür. O, elmiliyə iddia edən hər cür biliyi təkzib etməyi tələb edərək, hər cür biliyi təhrif etmək prinsipinin tətbiqinin tərəfdarı kimi çıxış etmişdir. Onun fikrincə, elmi tədqiqatların məntiqi hər cür subyektiv psixoloji təsirdən azaddır. Elə Popperin Vitgenşteynin və Rasselin məntiqi empirizmindən fərləndirici cəhəti bununla əlaqədardır. Beləliklə, Popperin elm fəlsəfəsi antipsixologizmi və riyazi məntiqi aparata əsaslanır. Elmi metod nəzəriyyəsi empirik nəzəriyyə ola bilməz, öz spesifikası ilə bu fəlsəfi, epistemoloji nəzəriyyə olmalıdır. Bununla yanaşı, fəlsəfə faktiki olaraq elmi idrakın məntiqi nəzəriyyəsinə aid edilir.
Fəlsəfənin inkişafında elm fəlsəfəsinin mühüm rolu vardır. Hazırda elm fəlsəfəsi daha da inkişaf etdirilir. Kompüterləşmə və informasiya vasitələrinin çoxalması elm fəlsəfəsinin üfüqlərini, xüsusilə imkanlarını artırmaqdadır.
Mənbə
Журнал "Эпистемология и философия науки" 2012-11-17 at the Wayback Machine
fəlsəfəsi, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, redaktə, təbiətşünaslıq, elmləri, nəticələrinin, birinci, növbədə, fizika, riyaziyyat, elmləri, nəticələrinin, başa, düşülməsinə. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Elm felsefesi Redakte Tebietsunasliq elmleri neticelerinin birinci novbede fizika ve riyaziyyat elmleri neticelerinin basa dusulmesine telebat hemin elmlerin strukturunun ve onlarin metodologiyasinin izah edilmesi zerureti felsefenin musteqil hisselerini teskil eden coxsayli felsefesi konsepsiyalarin yaranmasina getirib cixartdi Buraya riyaziyyatin felsefesi fizikanin felsefesi biologiyanin felsefesi ve s daxil edilmisdir Sovet felsefesinde feal suretde tebietsunasligin felsefi meseleleri islenirdi Elmin felsefesinin meydana gelmesinin esas sebeblerinden biri neopozitivist elm konsepsiyasinin tenqidi tehliline olan zeruretle elaqedardir Taninmis fizik M Born yazmisdi Fizikanin adi danisiqda ifade oluna bilen umumilesdirici felsefeye ehtiyaci vardir Dunyanin meshur tebietsunaslarindan olan N Bor M Plank V Heyzen berq ve basqalari felsefeye xususi diqqet yetirmisler Meselen N Bor qati pozitivist noqteyi nezeri tenqid edirdi Hemin pozitivist baxisa gore yegane realliq duygulardir yerde qalanlar ise bizim eqlimizin konstruksiyalaridir Elmin suretli inkisafi onun metodlarinin tekamulu ele problemler ireli surdu ki felsefe celb edilmezse onlarin helli qeyri mumkundur Bu problemler hansilardir Elmin predmetinin deqiqlesdirilmesi biliyin heqiqiliyini determinizm ve sebebiyyet eksperiment musahide ve s butun bunlarla yanasi maddi dunyanin strukturunun derk edilmesinin metodoloji aspekt leri de hemin problemlerdendir Elm felsefesinin gorkemli numayen delerinden biri ingilis filosofu Karl Popper hele vaxti ile Vyana derneyinin feal istirakcisi olmusdur Felsefi baxislarina gore men tiqi pozitivizmin numayendesi olan K Popper eyni zamanda hemin felsefenin bir sira muddelarina tenqidi munasibet beslemisdir Bu tenqidde baslica cehet pozitivizmin naturalizme ve apriorizme bo yuk yer verilmesi ile elaqedardir Ozunun Mentiq ve elmi biliklerin yukselisi eserinde Karl Popper merkezi felsefi problem kimi elmle yalanci elm arasinda demarkasiya kriteriya axtarisi vezifesini ireli surmusdur O elmiliye iddia eden her cur biliyi tekzib etmeyi teleb ederek her cur biliyi tehrif etmek prinsipinin tetbiqinin terefdari kimi cixis etmisdir Onun fikrince elmi tedqiqatlarin mentiqi her cur subyektiv psixoloji tesirden azaddir Ele Popperin Vitgensteynin ve Rasselin mentiqi empirizminden ferlendirici ceheti bununla ela qedardir Belelikle Popperin elm felsefesi antipsixologizmi ve riyazi mentiqi aparata esaslanir Elmi metod nezeriyyesi empirik nezeriyye ola bilmez oz spesifikasi ile bu felsefi epistemoloji nezeriyye olma lidir Bununla yanasi felsefe faktiki olaraq elmi idrakin mentiqi nezeriyyesine aid edilir Felsefenin inkisafinda elm felsefesinin muhum rolu vardir Hazirda elm felsefesi daha da inkisaf etdirilir Komputerlesme ve informasiya vasitelerinin coxalmasi elm felsefesinin ufuqlerini xususile imkanlarini artirmaqdadir Menbe RedakteZhurnal Epistemologiya i filosofiya nauki Arxivlesdirilib 2012 11 17 at the Wayback Machine Nauka i filosofiya Arxivlesdirilib 2013 05 22 at the Wayback MachineElmin felsefesiMenbe https az wikipedia org w index php title Elm felsefesi amp oldid 5726494, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
