| El Salvadorda bandalara qarşı müharibə | |||
|---|---|---|---|
| isp. Guerra contra las pandillas en El Salvador | |||
![]() Saat əqrəbi istiqamətində; polis tərəfindən şübhəli dəstə mənsublarının saxlanılması, polislərin lokal evlərdə apardığı axtarışlar, həbsdə olan dəstə üzvləri, küçələrdə patrul xidməti göstərən əsgərlər. | |||
| Tarix | 27 mart, 2022 - davam edir | ||
| Yeri | El Salvador | ||
| Səbəbi | El Salvadorda yerli bandaların təsir dairəsini azaltmaq və cinayətkarlıq indeksini aşağı salmaq | ||
| Ərazi dəyişikliyi | Ölkə boyu | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Ümumi itkilər | |||
| |||
| | |||
El Salvadorda bandalara qarşı müharibə (isp. Guerra contra las pandillas en El Salvador) - 2022-ci ilin mart ayından etibarən Şimali Amerikada yerləşən El Salvadorda fəaliyyət göstərən cinayətkar qruplaşmara qarşı başladılmış silahlı müharibə. El Salvador hökuməti ölkədəki cinayətlərin sayının artmasında cinayətkar dəstələri günahlandırmış və çıxış yolu kimi ölkədəki bütün kartel, banda və digər təyinatlı cinayətklar birləşmələrin tamamilə zərərsizləşdirilməsini göstərmişdir.
2024-cü ilin 2 aprel tarixinə qədər olan məlumata əsasən yerli ordu və digər güc strukturları tərəfindən 79.184 nəfər lokal banda və dəstələrə mənsub olmaqda günahlandırılaraq həbs edilib. On minlərlə insanın həbs edilməsi, ölkədəki məhbus sayını kəskin formada yüksəldib və nəticədə 2023-cü ildə ölkə dünyadakı ən yüksək məhbus nisbətinə malik ölkəyə çevirilib. 2023-cü ilin 16 may tarixində nisbətən yüngül cinayətlər törətmiş 5 min nəfərə yaxın şəxs həbsxanalardan azadlığa buraxılıb.
2023-cü ilin yanvarında El Salvadorun Müdafiə Naziri Rene Merino Monroy açıqladığı məlumatlarda 2022-ci ildə ölkədə 496 qətl hadisənin qeydə alındığını açıqlamışdır. 2021-ci ildə baş vermiş 1.147 qətl hadisəsinə nəzərən bu rəqəm 56.8% bir azalma anlamına gəlməkdədir. 2021-ci ildə ölkənin Sen Vinsent departamentində 40 min məhbus üçün nəzərdə tutulmuş Terrorçuluğun Məhdudlaşdırılması Mərkəzi adlı xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisəsi fəaliyyətə başlamışdır.
CECOT qısaltması ilə tanınan mərkəz Şimali Amerika və Cənubi Amerikanın ən böyük cəzaçəkmə müəssisəsi hesab olunur. 2023-cü ilin 9 iyul tarixinə olan məlumata əsasən həbsxanada 12.500-dən çox məhbus saxlanılmaqdadır.
El Salvadorda kriminal qruplaşmalara qarşı başladılmış bu mübarizə əsas etibarı ilə yerli xalq tərəfindən məmuniyyətlə qarşılanmışdır. Bir sıra beynəlxalq təşkilatlar, o cümlədən ABŞ Dövlət Departamenti El Salvadorda qısa zaman kəsiyində 70 mindən çox ölkə vətəndaşının qruplaşma mənsubu olmaq ittihamı ilə həbs olunmasının doğru olmadığını və yayılmlanmış görüntülərin insanlıq əleyhinə olduğundan narahatlıqlarını ifadə ediblər. Beynəlxalq təşkilatlar hesab edirlər ki, həbslər zamanı polis tərəfindən şiddət, zorakalıq və fiziki xəsarət yetirmə halları tez-tez baş verir və həmin hallar sonradan araşdırılmır.
El Salvadorun Prezidenti Nayib Bukele banda mənsubların kütləvi həbs edilməsinə qarşı çıxan təşkilat və xarici dövlət rəsmilərini El Salvadorun daxili işlərinə qarışmaqda ittiham edib və əlavə edib ki, əgər kimsə həmin banda mənsublarını qəbul etmək və öz ölkəsində görmək istəyirsə, El Salvador məmuniyyətlə həmin şəxsləri sözügedən ölkələrə verməyə hazırdır. Uzun illər təkcə Mərkəzi Amerikanın yox, dünyada ən təhlükəli ölkələrdən biri hesab olunan El Salvadorda cinayətkarlıq nisbəti kəskin formada aşağı düşüb və keçmiş banda mənsublarının 96% hal-hazırda həbsxanalarda saxlanılır.
Çili, Kolumbiya, Kosta Rika, Qvatemala, Honduras, Ekvador və Peru kimi ölkələrdəki mütəxəssislər cinayətkər dəstələrlə mübarizədə El Salvador nümnunəsini yaxından izləməyə davam etməkdədirlər və yerli hökumətlər tərəfindən bu nümunənin öz ölkələrindəki cinayətkər qruplaşmalara qarşı mübarizədə tətbiq etməyin mümkünlüyü barədə müzakirələr aparılır.
Arxa plan
| ]Tarixi cinayətkarlıq nisbətləri
| ]
Onilliklər ərzində El Salvador dünyada cinayətkar qruplaşmalar tərəfindən həyata keçiriən cinayətlər nisbətində uzun müddət liderlik etmişdir. 2015-ci ilin məlumatlarına əsasən ölkədə adam öldürmə nisbəti hər 100 min nəfərə 103 qətl və ya həmin qeydə alınan 6.650 cinayət hadisəsi ilə Qərb yarımkürəsinin ən yüksək göstərici olaraq qəbul edilmişdir. 2018-ci ildə cinayətkarlıq nisbəti 100 min nəfərə 52 cinayət hadisəsinə qədər azalmışdır. 2018-ci ildə ölkədə 3.340 əsasən qətllə nəticələnmiş cinayət hadisəsi baş verib.
2019-cu ilin iyununda yeni seçilmiş dövlət başçısı Nayib Bukele yerli bandalar və cinayətkar qruplaşmalar tərəfindən törədilən zorakılıq halları ilə mübarizəni öz administrasiyası üçün öncəlikli prioritet olduğunu elan edib. Yeni ölkə rəhbərliyi tərəfindən hazırlanmış Ərazi Nəzarəti üzrə Plan lahiyəsi El Salvadordakı cinayətkar qruplaşma və bandaların kökünü tamamilə kəsmək və ölkəni dünyanın ən təhlükəsiz ölkələrdən birinə çevirməyi hədəfləməkdədir.
2019-cu ildə qəbul edilmiş sözügedən dövlət proqramına əsasən yerli bələdiyyələrdə xüsusi növ hərbi və polis təşkilatlarının yaradılması, cinayətkar qruplaşmalarla əlaqəsi olan şəxslərin həbs edilməsi, yeni və daha ciddi rejimli həbxsanaların tikilməsi, həbxsanalarda mobil telefonlardan istifadənin tamamilə qadağan edilməsi, karantin rejimlərinin tətbiqi, habelə polisin istifadə etdiyi avadanlıq və texnologiyanın təkmilləşdirilməsi daxildir. Həmin nəzarət Plan yerli mülkü polis və ordu mənsublarına cinayətkar qruplaşmalarla mübarizədə daha çox üstünlük və hərəkət azadlığı tanımaqdadır.
2021-ci ildə El Salvadordakı cinayətkarlıq nisbəti 1992-ci ildə başa çatmış sonrakı ən aşağı səviyyəyə çatmışdır. 2021-ci ildə hər 100 min nəfərə düşən cinayət hadisəsi nisbəti cəmi 18 olmuşdur. Cinayətkarlıq hadisələrinin azalması 2016-cı ildən etibarən başlasa da, Nayib Bukele baş verən azalmanı öz hökumətinin apardığı siyasətlə əlaqələndirmişdir. Bukele etdiyi çıxışlarında cinayətkarlıqla bağlı tez-tez nisbətlər təqdim etməklə əldə etdikləri uğurlardan danışmaqdadır.

Ölkədə aparılan rəy sorğularına əsasən El Salvador əhalisinin 85% Nayib Bukeleni dəstəkləməkdədirlər və bu göstərici dünyadakı ən yüksək etimad göstəricilərdən biri sayılmaqdadır. 2021-ci ilin dekabr ayında Amerika Birləşmiş Ştatları Nayib Bukele administrasiyası maliyyə və həbsxana müavinətləri müqabilində zorakalıq hallarını azaltmaqda və Mara Salvatrucha kimi böyük cinayətkar dəstələrlə gizli danışıqlara getməkdə ittiham etmişdir.
Bundan əlavə, Amerika Birləşmiş Ştatların Maliyyə Nazirliyi həmin cinayətkar qruplaşmarla aparılan danışıqlarda dövlət tərəfini təmsil edən iki El Salvadorlu rəsmini ümumi sanksiya siyahısına daxil edib.Nayib Bukele ABŞ-ın dövlət orqanları və rəsmi şəxsləri tərəfindən səsləndirilən ittihamları yalan və əssasız olaraq adlanıdırb və bu kimi şərhləri ölkənin daxili işlərinə qarışmaq kimi qiymətləndirib. Bukele onu da əlavə edib ki, onun rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən dövlət rəsmiləri, silahlı qüvvələrin mənsubları əvvəlki hökumətlərdən fərqli olaraq bu tipli sövdələşmələrə getmirlər.
2020-ci ilin aprelində yerli həbsxanalarda baş verənlər
| ]24-27 aprel 2020-ci il tarixləri arasında El Salvadorda ümumilikdə 77 nəfər qətlə yetirilib. Nayib Bukele hökuməti açıqlama verib ki, cinayət hallarında baş verən bu ani artım ölkə həbsxanalarında saxlanılan məhkumlar tərəfindən təşkil edilib və bəzi cinayət sifarişləri həbsxanalarda saxlanılan nüfuzlu məhbuslar tərəfindən verilib. 2020-cı ilin aprel ayında həbsxanalarda baş verən hadisələrdən sonra məhkumların həbsxanadan kənar əlaqələri tamamilə məhdudlaşdırılıb, 24 saat saxlanıldığı kameradan çıxmama cəzası tətbiq edilib. Atılmış addımlar biri də, ayrı-ayrı dəstə banda məhbuslarının bir-birinə yaxın kameralarda və otaqlarda saxlanılmaması və ya bir-biri ilə düşmən olan banda mənsublarının ümumi kameralarda saxlanılması kimi fərqli cəzalar tətbiq edilmişdir.
Hökumət tərəfindən yayımlanmış foto və video görüntülərdə başı aşağıya doğru əyilmiş və bir-birinə bağlanmış məhbusların qaçaraq hərəkət etdiyi görünməkdədir. Saçları qırxılmış və soyundurulmuş məhbuslara qarşı göstərilən bu münasibət dünya mediyası tərəfindən bir mənalı formada qarşılanmamışdır.Human Rights Watch (HRW) El Salvador hökumətini baş verənlərə görə tənqid edib və həmin görüntüləri insan hüquqlarının pozulması halı kimi qiymətləndirib.COVID-19 pandemiyasının şiddətləndiyi dövrdə hökumətin məhbusları bir-birinə sığ şəraitdə saxlanılması ünvanlanmış tənqidlərdən bir başqası idi.
2022-ci ilin martında cinayət nisbətinin artması
| ]2022-ci ilin 25-27 mart tarixləri arasında El Salvadorda 87 nəfər qətlə yetirilib. Təkcə şənbə günü ərzində 62 nəfər öldürülüb ki, bu onilliklər ərzində ölkədə bir gün ərzində baş vermiş ən yüksək cinayətkarlıq nisbəti hesab olunur. Qurbanlar cinayətkar qruplaşmalar tərəfindən təsadüf nəticəsində seçilirdi və adətən küçədə rastlarına çıxan şəxsləri qətlə yetirirdilər. Hökumət baş verənlərə görə məsuliyyətin Mara Salvatrucha qruplaşmasının üzvlərinə aid olduğunu açıqlamışdır.
Nayib Bukelenin rəhbəri olduğu siyasi partiyanın nümayəndəsi Uliyam Eulises Soriano Herrara zorakılıq hallarının ani artmasının səbəbini hökumətin paytaxtdakı iki avtobus marşrutuna nəzarəti bərpa etməsi olduğunu açıqlayıb. Florida Beynəlxalq Universitetinin tədqiqat departamentinin direktoru Xose Miqel Kruzun fikirlərinə görə yerli cinayətkar dəstələr hökumətə daha yumuşaq şərtlər altında fəaliyyət göstərmək məqsədi ilə zaman-zaman bu tipli mesajlar göndərmiş ola bilərlər.
İstinadlar
| ]- Alemán, Marcos. "At Least 241 People Have Died in El Salvador's Prisons During the 'War on Gangs', Rights Group Says". Associated Press (ingilis). San Salvador, El Salvador. 3 aprel 2024. 4 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 aprel 2024.
- "El Salvador Minister Says 75% of Gang Members Arrested". (ingilis). 2 aprel 2024. 3 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 aprel 2024.
- "El Salvador Is Imprisoning People at Triple the Rate of the US". Bloomberg.com (ingilis). 12 sentyabr 2023. 6 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2023.
- "Ministro de Seguridad confirma liberación de 5 mil detenidos durante el régimen de excepción". La Prensa Gráfica (Spanish). 16 may 2023. 21 may 2023 tarixində arxivləşdirilib.
- Renteria, Nelson. "El Salvador Murders Plummet by Over Half in 2022 Amid Gang Crackdown". Reuters (ingilis). 3 yanvar 2023. 3 yanvar 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2023.
- Murray, Christine; Smith, Alan. "Inside El Salvador's Mega Prison: The Jail Giving Inmates Less Space than Livestock". Financial Times (ingilis). Mexiko vəLondon. 6 mart 2023. 7 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 mart 2023.
- Urbina, Javier; Portillo, Denni. "Megapenal de Tecoluca Será Vigilado por Juzgados de Usulután y Cojutepeque" [Mega-Prison of Tecoluca Will Be Monitored by Courts in Usulután and Cojutepeque]. La Prensa Gráfica (ispan). 12 sentyabr 2023. 23 aprel 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 sentyabr 2023.
- Linthicum, Kate. "Inside the Growing Cult of El Salvador's Nayib Bukele, Latin America's Political Star". Los Angeles Times (ingilis). Mexiko, Meksika. 25 iyul 2023. 25 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 avqust 2023.
- Gagne, David. "InSight Crime's 2015 Homicide Round-up". (ingilis). 14 yanvar 2016. 14 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 avqust 2022.
- "Victims of Intentional Homicide, 1990–2018". Birləşmiş Millətlər Təşkilatı. 2020. 28 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyun 2021.
- Murray, Christine. adlı yerdə yazılıb. "El Salvador's Gang Crackdown Prompts Fears of Growing Authoritarianism". Financial Times (ingilis). London. 5 aprel 2022. 6 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2022.
- Nagovitch, Paola. "Explainer: Nayib Bukele's Territorial Control Plan". (ingilis). 13 fevral 2020. 23 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 avqust 2022.
- "UN Rights Office Raises Concerns About El Salvador Gang Crackdown". (ingilis). 5 aprel 2022. 5 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2022.
- Alemán, Marcos. "El Salvador forces encircle neighborhoods in gang crackdown". Associated Press. San Salvador. 29 mart 2022. 6 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2022.
- Abi-Habib, Maria; Avelar, Bryan. "Explosion of Gang Violence Grips El Salvador, Setting Record". The New York Times. 27 mart 2022. 4 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 may 2022.
- "US accuses El Salvador of secretly negotiating truce with gang leaders". The Guardian. 8 dekabr 2021. 27 dekabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 dekabr 2023.
- "El Salvador Government Protection of MS-13 from Extradition Emerges in DOJ Indictment". . 28 fevral 2023. 27 dekabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 dekabr 2023.
- "El Salvador: Inhumane Prison Lockdown Treatment". Human Rights Watch (ingilis). 29 aprel 2020. 29 aprel 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 avqust 2022.
- Sheridan, Mary Beth; Brigida, Anna-Catherine. "Photos Show El Salvador's Crackdown on Imprisoned Gang Members". The Washington Post (ingilis). 27 aprel 2020. 28 aprel 2020 tarixində arxivləşdirilib.
- "El Salvador locks down prisons after wave of 87 killings over weekend". The Guardian. Associated Press. 28 mart 2022. 5 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2022.
- Abi-Habib, Maria; Avelar, Bryan. "Hundreds Arrested in El Salvador, Raising Fears of a Civil Liberties Crackdown". The New York Times. 28 mart 2022. 6 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2022.
- Avelar, Bryan; Lakhani, Nina. San Salvador and Santa Tecla adlı yerdə yazılıb. "El Salvador reels as 6,000 people arrested in unprecedented crackdown". The Guardian. London. 5 aprel 2022. 5 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya El Salvadorda bandalara qarsi muharibeisp Guerra contra las pandillas en El SalvadorSaat eqrebi istiqametinde polis terefinden subheli deste mensublarinin saxlanilmasi polislerin lokal evlerde apardigi axtarislar hebsde olan deste uzvleri kucelerde patrul xidmeti gosteren esgerler Tarix 27 mart 2022 davam edirYeri El SalvadorSebebi El Salvadorda yerli bandalarin tesir dairesini azaltmaq ve cinayetkarliq indeksini asagi salmaqErazi deyisikliyi Olke boyuMunaqise terefleriMara Salvatrucha El Salvador hokumetiKomandan lar Merkezlesdirilmemis rehberlik movcud deyil Nayib Bukele Ernesto Kastro Rene Merino MonroyUmumi itkiler41 2024 cu ilin aprel ayina olan melumata gore 78 175 nefer cinayetkar deste mensubu hebs edilib 2024 cu ilin aprel ayina olan melumata gore Vikianbarda elaqeli mediafayllar El Salvadorda bandalara qarsi muharibe isp Guerra contra las pandillas en El Salvador 2022 ci ilin mart ayindan etibaren Simali Amerikada yerlesen El Salvadorda fealiyyet gosteren cinayetkar qruplasmara qarsi basladilmis silahli muharibe El Salvador hokumeti olkedeki cinayetlerin sayinin artmasinda cinayetkar desteleri gunahlandirmis ve cixis yolu kimi olkedeki butun kartel banda ve diger teyinatli cinayetklar birlesmelerin tamamile zerersizlesdirilmesini gostermisdir 2024 cu ilin 2 aprel tarixine qeder olan melumata esasen yerli ordu ve diger guc strukturlari terefinden 79 184 nefer lokal banda ve destelere mensub olmaqda gunahlandirilaraq hebs edilib On minlerle insanin hebs edilmesi olkedeki mehbus sayini keskin formada yukseldib ve neticede 2023 cu ilde olke dunyadaki en yuksek mehbus nisbetine malik olkeye cevirilib 2023 cu ilin 16 may tarixinde nisbeten yungul cinayetler toretmis 5 min nefere yaxin sexs hebsxanalardan azadliga buraxilib 2023 cu ilin yanvarinda El Salvadorun Mudafie Naziri Rene Merino Monroy aciqladigi melumatlarda 2022 ci ilde olkede 496 qetl hadisenin qeyde alindigini aciqlamisdir 2021 ci ilde bas vermis 1 147 qetl hadisesine nezeren bu reqem 56 8 bir azalma anlamina gelmekdedir 2021 ci ilde olkenin Sen Vinsent departamentinde 40 min mehbus ucun nezerde tutulmus Terrorculugun Mehdudlasdirilmasi Merkezi adli xususi rejimli cezacekme muessisesi fealiyyete baslamisdir CECOT qisaltmasi ile taninan merkez Simali Amerika ve Cenubi Amerikanin en boyuk cezacekme muessisesi hesab olunur 2023 cu ilin 9 iyul tarixine olan melumata esasen hebsxanada 12 500 den cox mehbus saxlanilmaqdadir El Salvadorda kriminal qruplasmalara qarsi basladilmis bu mubarize esas etibari ile yerli xalq terefinden memuniyyetle qarsilanmisdir Bir sira beynelxalq teskilatlar o cumleden ABS Dovlet Departamenti El Salvadorda qisa zaman kesiyinde 70 minden cox olke vetendasinin qruplasma mensubu olmaq ittihami ile hebs olunmasinin dogru olmadigini ve yayilmlanmis goruntulerin insanliq eleyhine oldugundan narahatliqlarini ifade edibler Beynelxalq teskilatlar hesab edirler ki hebsler zamani polis terefinden siddet zorakaliq ve fiziki xesaret yetirme hallari tez tez bas verir ve hemin hallar sonradan arasdirilmir El Salvadorun Prezidenti Nayib Bukele banda mensublarin kutlevi hebs edilmesine qarsi cixan teskilat ve xarici dovlet resmilerini El Salvadorun daxili islerine qarismaqda ittiham edib ve elave edib ki eger kimse hemin banda mensublarini qebul etmek ve oz olkesinde gormek isteyirse El Salvador memuniyyetle hemin sexsleri sozugeden olkelere vermeye hazirdir Uzun iller tekce Merkezi Amerikanin yox dunyada en tehlukeli olkelerden biri hesab olunan El Salvadorda cinayetkarliq nisbeti keskin formada asagi dusub ve kecmis banda mensublarinin 96 hal hazirda hebsxanalarda saxlanilir Cili Kolumbiya Kosta Rika Qvatemala Honduras Ekvador ve Peru kimi olkelerdeki mutexessisler cinayetker destelerle mubarizede El Salvador numnunesini yaxindan izlemeye davam etmekdedirler ve yerli hokumetler terefinden bu numunenin oz olkelerindeki cinayetker qruplasmalara qarsi mubarizede tetbiq etmeyin mumkunluyu barede muzakireler aparilir Arxa plan span Tarixi cinayetkarliq nisbetleri span El Salvadorun dovlet bascisi Nayib Bukele Prezidenti kimi ilk cixisini eden zaman 1 iyun 2019 Onillikler erzinde El Salvador dunyada cinayetkar qruplasmalar terefinden heyata kecirien cinayetler nisbetinde uzun muddet liderlik etmisdir 2015 ci ilin melumatlarina esasen olkede adam oldurme nisbeti her 100 min nefere 103 qetl ve ya hemin qeyde alinan 6 650 cinayet hadisesi ile Qerb yarimkuresinin en yuksek gosterici olaraq qebul edilmisdir 2018 ci ilde cinayetkarliq nisbeti 100 min nefere 52 cinayet hadisesine qeder azalmisdir 2018 ci ilde olkede 3 340 esasen qetlle neticelenmis cinayet hadisesi bas verib 2019 cu ilin iyununda yeni secilmis dovlet bascisi Nayib Bukele yerli bandalar ve cinayetkar qruplasmalar terefinden toredilen zorakiliq hallari ile mubarizeni oz administrasiyasi ucun oncelikli prioritet oldugunu elan edib Yeni olke rehberliyi terefinden hazirlanmis Erazi Nezareti uzre Plan lahiyesi El Salvadordaki cinayetkar qruplasma ve bandalarin kokunu tamamile kesmek ve olkeni dunyanin en tehlukesiz olkelerden birine cevirmeyi hedeflemekdedir 2019 cu ilde qebul edilmis sozugeden dovlet proqramina esasen yerli belediyyelerde xususi nov herbi ve polis teskilatlarinin yaradilmasi cinayetkar qruplasmalarla elaqesi olan sexslerin hebs edilmesi yeni ve daha ciddi rejimli hebxsanalarin tikilmesi hebxsanalarda mobil telefonlardan istifadenin tamamile qadagan edilmesi karantin rejimlerinin tetbiqi habele polisin istifade etdiyi avadanliq ve texnologiyanin tekmillesdirilmesi daxildir Hemin nezaret Plan yerli mulku polis ve ordu mensublarina cinayetkar qruplasmalarla mubarizede daha cox ustunluk ve hereket azadligi tanimaqdadir 2021 ci ilde El Salvadordaki cinayetkarliq nisbeti 1992 ci ilde basa catmis sonraki en asagi seviyyeye catmisdir 2021 ci ilde her 100 min nefere dusen cinayet hadisesi nisbeti cemi 18 olmusdur Cinayetkarliq hadiselerinin azalmasi 2016 ci ilden etibaren baslasa da Nayib Bukele bas veren azalmani oz hokumetinin apardigi siyasetle elaqelendirmisdir Bukele etdiyi cixislarinda cinayetkarliqla bagli tez tez nisbetler teqdim etmekle elde etdikleri ugurlardan danismaqdadir Yerli cinayetkar qruplasmalara qarsi aparilan reydler zamani lokal polis quvveleri Saraqosa seheri 7 iyul 2022 Olkede aparilan rey sorgularina esasen El Salvador ehalisinin 85 Nayib Bukeleni desteklemekdedirler ve bu gosterici dunyadaki en yuksek etimad gostericilerden biri sayilmaqdadir 2021 ci ilin dekabr ayinda Amerika Birlesmis Statlari Nayib Bukele administrasiyasi maliyye ve hebsxana muavinetleri muqabilinde zorakaliq hallarini azaltmaqda ve Mara Salvatrucha kimi boyuk cinayetkar destelerle gizli danisiqlara getmekde ittiham etmisdir Bundan elave Amerika Birlesmis Statlarin Maliyye Nazirliyi hemin cinayetkar qruplasmarla aparilan danisiqlarda dovlet terefini temsil eden iki El Salvadorlu resmini umumi sanksiya siyahisina daxil edib Nayib Bukele ABS in dovlet orqanlari ve resmi sexsleri terefinden seslendirilen ittihamlari yalan ve essasiz olaraq adlanidirb ve bu kimi serhleri olkenin daxili islerine qarismaq kimi qiymetlendirib Bukele onu da elave edib ki onun rehberliyi altinda fealiyyet gosteren dovlet resmileri silahli quvvelerin mensublari evvelki hokumetlerden ferqli olaraq bu tipli sovdelesmelere getmirler 2020 ci ilin aprelinde yerli hebsxanalarda bas verenler span 24 27 aprel 2020 ci il tarixleri arasinda El Salvadorda umumilikde 77 nefer qetle yetirilib Nayib Bukele hokumeti aciqlama verib ki cinayet hallarinda bas veren bu ani artim olke hebsxanalarinda saxlanilan mehkumlar terefinden teskil edilib ve bezi cinayet sifarisleri hebsxanalarda saxlanilan nufuzlu mehbuslar terefinden verilib 2020 ci ilin aprel ayinda hebsxanalarda bas veren hadiselerden sonra mehkumlarin hebsxanadan kenar elaqeleri tamamile mehdudlasdirilib 24 saat saxlanildigi kameradan cixmama cezasi tetbiq edilib Atilmis addimlar biri de ayri ayri deste banda mehbuslarinin bir birine yaxin kameralarda ve otaqlarda saxlanilmamasi ve ya bir biri ile dusmen olan banda mensublarinin umumi kameralarda saxlanilmasi kimi ferqli cezalar tetbiq edilmisdir Hokumet terefinden yayimlanmis foto ve video goruntulerde basi asagiya dogru eyilmis ve bir birine baglanmis mehbuslarin qacaraq hereket etdiyi gorunmekdedir Saclari qirxilmis ve soyundurulmus mehbuslara qarsi gosterilen bu munasibet dunya mediyasi terefinden bir menali formada qarsilanmamisdir Human Rights Watch HRW El Salvador hokumetini bas verenlere gore tenqid edib ve hemin goruntuleri insan huquqlarinin pozulmasi hali kimi qiymetlendirib COVID 19 pandemiyasinin siddetlendiyi dovrde hokumetin mehbuslari bir birine sig seraitde saxlanilmasi unvanlanmis tenqidlerden bir basqasi idi 2022 ci ilin martinda cinayet nisbetinin artmasi span 2022 ci ilin 25 27 mart tarixleri arasinda El Salvadorda 87 nefer qetle yetirilib Tekce senbe gunu erzinde 62 nefer oldurulub ki bu onillikler erzinde olkede bir gun erzinde bas vermis en yuksek cinayetkarliq nisbeti hesab olunur Qurbanlar cinayetkar qruplasmalar terefinden tesaduf neticesinde secilirdi ve adeten kucede rastlarina cixan sexsleri qetle yetirirdiler Hokumet bas verenlere gore mesuliyyetin Mara Salvatrucha qruplasmasinin uzvlerine aid oldugunu aciqlamisdir Nayib Bukelenin rehberi oldugu siyasi partiyanin numayendesi Uliyam Eulises Soriano Herrara zorakiliq hallarinin ani artmasinin sebebini hokumetin paytaxtdaki iki avtobus marsrutuna nezareti berpa etmesi oldugunu aciqlayib Florida Beynelxalq Universitetinin tedqiqat departamentinin direktoru Xose Miqel Kruzun fikirlerine gore yerli cinayetkar desteler hokumete daha yumusaq sertler altinda fealiyyet gostermek meqsedi ile zaman zaman bu tipli mesajlar gondermis ola bilerler Istinadlar span Aleman Marcos At Least 241 People Have Died in El Salvador s Prisons During the War on Gangs Rights Group Says Associated Press ingilis San Salvador El Salvador 3 aprel 2024 4 aprel 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 aprel 2024 El Salvador Minister Says 75 of Gang Members Arrested ingilis 2 aprel 2024 3 aprel 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 aprel 2024 El Salvador Is Imprisoning People at Triple the Rate of the US Bloomberg com ingilis 12 sentyabr 2023 6 fevral 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 oktyabr 2023 Ministro de Seguridad confirma liberacion de 5 mil detenidos durante el regimen de excepcion La Prensa Grafica Spanish 16 may 2023 21 may 2023 tarixinde arxivlesdirilib Renteria Nelson El Salvador Murders Plummet by Over Half in 2022 Amid Gang Crackdown Reuters ingilis 3 yanvar 2023 3 yanvar 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 yanvar 2023 Murray Christine Smith Alan Inside El Salvador s Mega Prison The Jail Giving Inmates Less Space than Livestock Financial Times ingilis Mexiko veLondon 6 mart 2023 7 mart 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 8 mart 2023 Urbina Javier Portillo Denni Megapenal de Tecoluca Sera Vigilado por Juzgados de Usulutan y Cojutepeque Mega Prison of Tecoluca Will Be Monitored by Courts in Usulutan and Cojutepeque La Prensa Grafica ispan 12 sentyabr 2023 23 aprel 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 sentyabr 2023 Linthicum Kate Inside the Growing Cult of El Salvador s Nayib Bukele Latin America s Political Star Los Angeles Times ingilis Mexiko Meksika 25 iyul 2023 25 iyul 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 avqust 2023 Gagne David InSight Crime s 2015 Homicide Round up ingilis 14 yanvar 2016 14 iyun 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 avqust 2022 Victims of Intentional Homicide 1990 2018 Birlesmis Milletler Teskilati 2020 28 mart 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 iyun 2021 Murray Christine adli yerde yazilib El Salvador s Gang Crackdown Prompts Fears of Growing Authoritarianism Financial Times ingilis London 5 aprel 2022 6 aprel 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 aprel 2022 Nagovitch Paola Explainer Nayib Bukele s Territorial Control Plan ingilis 13 fevral 2020 23 avqust 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 avqust 2022 UN Rights Office Raises Concerns About El Salvador Gang Crackdown ingilis 5 aprel 2022 5 aprel 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 aprel 2022 Aleman Marcos El Salvador forces encircle neighborhoods in gang crackdown Associated Press San Salvador 29 mart 2022 6 aprel 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 aprel 2022 Abi Habib Maria Avelar Bryan Explosion of Gang Violence Grips El Salvador Setting Record The New York Times 27 mart 2022 4 aprel 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 may 2022 US accuses El Salvador of secretly negotiating truce with gang leaders The Guardian 8 dekabr 2021 27 dekabr 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 dekabr 2023 El Salvador Government Protection of MS 13 from Extradition Emerges in DOJ Indictment 28 fevral 2023 27 dekabr 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 dekabr 2023 El Salvador Inhumane Prison Lockdown Treatment Human Rights Watch ingilis 29 aprel 2020 29 aprel 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 avqust 2022 Sheridan Mary Beth Brigida Anna Catherine Photos Show El Salvador s Crackdown on Imprisoned Gang Members The Washington Post ingilis 27 aprel 2020 28 aprel 2020 tarixinde arxivlesdirilib El Salvador locks down prisons after wave of 87 killings over weekend The Guardian Associated Press 28 mart 2022 5 aprel 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 aprel 2022 Abi Habib Maria Avelar Bryan Hundreds Arrested in El Salvador Raising Fears of a Civil Liberties Crackdown The New York Times 28 mart 2022 6 aprel 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 aprel 2022 Avelar Bryan Lakhani Nina San Salvador and Santa Tecla adli yerde yazilib El Salvador reels as 6 000 people arrested in unprecedented crackdown The Guardian London 5 aprel 2022 5 aprel 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 aprel 2022 Kateqoriyalar Elifba sirasina gore herbi munaqiseler2022 ci ildeki munaqiseler2023 cu ildeki munaqiselerSalvadorun muharibeleriGizli kateqoriya Vikipediya Namelum parametrleri olan herbi munaqise meqaleleri
