Ekosistemin quruluşunu qida xarakterinə görə sxemə salanda ekoloji piramida alınır. Adətən belə piramidanın dibi geniş, zirvəsi dar olur. Piramidanın əsasına produsentlərin göstəricisi qoyulur. Sonrakı pilləkənlərdə konsumentlərin birinci, ikinci və üçüncü və s. qənimət səviyyələrinin göstəriciləri yerləşdirilir. Beləliklə piramida fikquru alınır. Lakin piramidanın dibindən zirvəsinə doğru ardıcıl daralması bütün ekosistemlər üçün mütləq deyildir. Ekoloji piramidanın bir neçə tipi vardır:
Ekoloji piramida
Say piramidası. Konkret qənimət səviyyəsinə aid olan növlərin sıxlığını digər qənimət səviyyəsindən olan növlərin sıxlığı ilə müqaisə etməklə say piramidası alınır. Hər qənimət səviyyəsindən bir növün sayını götürüb müqayisə etməklə də say piramidası alınır. Deməli sy piramidasına görə qənimət səviyyəsi fərqli olan növləri və növlər qrupunu müqayisə etmək mümkündür.
Biokütlə piramidası. Biokütləyə görə piramidanı yaş və ya quru biokütlə hesabı ilə qurmaq olar. Belə piramida kütləsi ağır gələn orqanizimlərin rolunu çoxaldır. Piramidanı qurmaq qaydası əvvəlki kimi qalır. Produsentlərdən başlayıb axırıncı konsumentlərə qədər hər qənimət səviyyəsinə daxil olan orqanizimlərin biokütləsi ardıcıl yerləşdirilir və piramida alınır.
Məhsuldarlıq piramidası. Məhsul piramidasını say artımına və ya biokütlə artımına görə qurmaq olar.
Enerji piramidası. Enerji mübadiləsinə görə qurulan piramida daha dəqiq göstəricidir. Enerji mübadiləsini əks etdirən piramida orqanizimlərin iri-xırda olmasından çox da asılı deyildir. Lakin piramidanın qurulma prinsipi eynidir. Ekosistemin hər qənimət səviyyəsində toplanan enerji özündən sonra gələn səviyyə ilə müqayisə edilir.
Bəzi ekosistemlərdə konsumentlər produsentləri o qədər intensiv yeyirlər ki, produsentlər fəal çoxalmalarına baxmayaraq, böyük biokütlə əmələ gətirə bilmirlər. Dənizdə, hərdən göldə (qış vaxtı) produsentlərin (fitoplankton) biokütləsi konsumentlərin (zooplankton) biokütləsindən az olur, yəni piramidanın dibi daralır.
Produsentlərin tərkibindəki maddə və enerji sonrakı qənimət səviyyəsinə iki yolla ötürülür: 1)fitofaq heyvanlar vasitəsi ilə, 2) saprofitlər və ya redusentlər vasitəsi ilə. İkinci yolu (detrit yolu) nəzərə alanda daha çox mürəkkəb forma alır.
İstinadlar
Mustafayev Q. T. Ekologiyadan konspekt.Bakı, Şərq-Qərb,1993, 184 s.
September 16, 2021
ekoloji, piramidalar, ekosistemin, quruluşunu, qida, xarakterinə, görə, sxemə, salanda, ekoloji, piramida, alınır, adətən, belə, piramidanın, dibi, geniş, zirvəsi, olur, piramidanın, əsasına, produsentlərin, göstəricisi, qoyulur, sonrakı, pilləkənlərdə, konsum. Ekosistemin qurulusunu qida xarakterine gore sxeme salanda ekoloji piramida alinir Adeten bele piramidanin dibi genis zirvesi dar olur Piramidanin esasina produsentlerin gostericisi qoyulur Sonraki pillekenlerde konsumentlerin birinci ikinci ve ucuncu ve s qenimet seviyyelerinin gostericileri yerlesdirilir Belelikle piramida fikquru alinir Lakin piramidanin dibinden zirvesine dogru ardicil daralmasi butun ekosistemler ucun mutleq deyildir Ekoloji piramidanin bir nece tipi vardir Ekoloji piramida Say piramidasi Konkret qenimet seviyyesine aid olan novlerin sixligini diger qenimet seviyyesinden olan novlerin sixligi ile muqaise etmekle say piramidasi alinir Her qenimet seviyyesinden bir novun sayini goturub muqayise etmekle de say piramidasi alinir Demeli sy piramidasina gore qenimet seviyyesi ferqli olan novleri ve novler qrupunu muqayise etmek mumkundur Biokutle piramidasi Biokutleye gore piramidani yas ve ya quru biokutle hesabi ile qurmaq olar Bele piramida kutlesi agir gelen orqanizimlerin rolunu coxaldir Piramidani qurmaq qaydasi evvelki kimi qalir Produsentlerden baslayib axirinci konsumentlere qeder her qenimet seviyyesine daxil olan orqanizimlerin biokutlesi ardicil yerlesdirilir ve piramida alinir Mehsuldarliq piramidasi Mehsul piramidasini say artimina ve ya biokutle artimina gore qurmaq olar Enerji piramidasi Enerji mubadilesine gore qurulan piramida daha deqiq gostericidir Enerji mubadilesini eks etdiren piramida orqanizimlerin iri xirda olmasindan cox da asili deyildir Lakin piramidanin qurulma prinsipi eynidir Ekosistemin her qenimet seviyyesinde toplanan enerji ozunden sonra gelen seviyye ile muqayise edilir Bezi ekosistemlerde konsumentler produsentleri o qeder intensiv yeyirler ki produsentler feal coxalmalarina baxmayaraq boyuk biokutle emele getire bilmirler Denizde herden golde qis vaxti produsentlerin fitoplankton biokutlesi konsumentlerin zooplankton biokutlesinden az olur yeni piramidanin dibi daralir Produsentlerin terkibindeki madde ve enerji sonraki qenimet seviyyesine iki yolla oturulur 1 fitofaq heyvanlar vasitesi ile 2 saprofitler ve ya redusentler vasitesi ile Ikinci yolu detrit yolu nezere alanda daha cox murekkeb forma alir Istinadlar RedakteMustafayev Q T Ekologiyadan konspekt Baki Serq Qerb 1993 184 s Menbe https az wikipedia org w index php title Ekoloji piramidalar amp oldid 5921582, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
