Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ditsiklopentadien (tritsiklo[5.2.1.02,2] dodeka-3,8-dien) – kəskin iyli rəngsiz kristaldır, üzvi həlledicilərdə həll olur, suda həll olması 2,5%-dir. Ekzo- və endo-izomerlər şəklində mövcuddur. Sənaye məhsulu endo-izomerdir (formula bax).
| Ditsiklopentadien | |
|---|---|
| Ümumi | |
| Kimyəvi formulu | C10H12 |
| Molyar kütlə | 132,2 q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 0.980 q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | 32,5 °S |
| Qaynama nöqtəsi | 172,8 (parçalanma ilə) °S |
Alınması
Ditsiklopentadien – neft fraksiyalarının yüksək temteraturda pirolizindən alınan etilen və propilenin istehsalında yan məhsullardan biridir. Tərkibində tsiklopentadien saxlayan piroliz məhsullarından ayrılan C5 fraksiyasını 1–3 saat müddətində 100–130oC-də qızdırmaqla tsiklopentadenin ditsiklopentadienə tam çevrilməsi üçün, aşağı temperaturda qaynayan komponentlər qovulur və 60–70% ditsiklopentadien saxlayan fraksiya ayrılır. Daha təmiz məhsulu əlavə olaraq qovmaqla və ya depolimerləşməklə və sonradan dimerləşmə mərhələsini keçməklə almaq olar. Ditsiklopentadieni həmçinin daş kömür qatranının emalı məhsullarından da alırlar. Laboratoriya şəraitində ekzo-D.-ni (ərimə temperaturu 19oC) endo-D.-dən Vaqner-Meerveyn yenidən qruplaşması ilə müşayiət olunan, HBr-un norbornen C=C rabitəsi üzrə birləşməsindən və sonra dehidrobromlaşdırmaqla alırlar.
Kimyəvi xassələri
Ditsiklopentadien 150oC-dən yuxarı temperaturda tsiklopentadienə parçalanır. Asanlıqla H2, H2O, halogenlər, HHal, karbon turşuları və s. ilə birləşir, bu zaman reaksiya əsasən daha aktiv olan norbornen rabitəsi (С8-С9) üzrə gedir. Endo-izomer tsiklopentadienin100–130oC-də dimerləşməsindən əmələ gəlir (Dils-Alder reaksiyası).
Tətbiqi
Ditsiklopentadien adamantan və onun törəmələrini almaq üçün, pestisid, üçlü etilen-propilen kauçukunun istehsalında, hidravlik mayelərin alınmasında aralıq məhsul kimi, rezin üçün antioksidantlar, parfümeriya kompozisiyalarınin komponentləri, sintetik qatranların modifikatoru kimi, özlülük aşqarlarının və modifikatorlarının, depressorların alınmasında istifadə olunur.
Zərərliliyi
Gözün selikli qişasını qıcıqlandırır. Buraxıla bilən qatılıq −1 mq/m³-dur.
Mənbə
- Химическая энциклопедия.
- www.xumuk.ru/encyklopedia/1454.html
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ditsiklopentadien tritsiklo 5 2 1 02 2 dodeka 3 8 dien keskin iyli rengsiz kristaldir uzvi helledicilerde hell olur suda hell olmasi 2 5 dir Ekzo ve endo izomerler seklinde movcuddur Senaye mehsulu endo izomerdir formula bax DitsiklopentadienUmumiKimyevi formulu C10H12Molyar kutle 132 2 q molFiziki xasseleriSixliq 0 980 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 32 5 SQaynama noqtesi 172 8 parcalanma ile SAlinmasiDitsiklopentadien neft fraksiyalarinin yuksek temteraturda pirolizinden alinan etilen ve propilenin istehsalinda yan mehsullardan biridir Terkibinde tsiklopentadien saxlayan piroliz mehsullarindan ayrilan C5 fraksiyasini 1 3 saat muddetinde 100 130oC de qizdirmaqla tsiklopentadenin ditsiklopentadiene tam cevrilmesi ucun asagi temperaturda qaynayan komponentler qovulur ve 60 70 ditsiklopentadien saxlayan fraksiya ayrilir Daha temiz mehsulu elave olaraq qovmaqla ve ya depolimerlesmekle ve sonradan dimerlesme merhelesini kecmekle almaq olar Ditsiklopentadieni hemcinin das komur qatraninin emali mehsullarindan da alirlar Laboratoriya seraitinde ekzo D ni erime temperaturu 19oC endo D den Vaqner Meerveyn yeniden qruplasmasi ile musayiet olunan HBr un norbornen C C rabitesi uzre birlesmesinden ve sonra dehidrobromlasdirmaqla alirlar Kimyevi xasseleriDitsiklopentadien 150oC den yuxari temperaturda tsiklopentadiene parcalanir Asanliqla H2 H2O halogenler HHal karbon tursulari ve s ile birlesir bu zaman reaksiya esasen daha aktiv olan norbornen rabitesi S8 S9 uzre gedir Endo izomer tsiklopentadienin100 130oC de dimerlesmesinden emele gelir Dils Alder reaksiyasi TetbiqiDitsiklopentadien adamantan ve onun toremelerini almaq ucun pestisid uclu etilen propilen kaucukunun istehsalinda hidravlik mayelerin alinmasinda araliq mehsul kimi rezin ucun antioksidantlar parfumeriya kompozisiyalarinin komponentleri sintetik qatranlarin modifikatoru kimi ozluluk asqarlarinin ve modifikatorlarinin depressorlarin alinmasinda istifade olunur ZererliliyiGozun selikli qisasini qiciqlandirir Buraxila bilen qatiliq 1 mq m dur MenbeHimicheskaya enciklopediya www xumuk ru encyklopedia 1454 html