Dinar — Şəki-Herreti çariçası. Atası Tao-Klarceti(ru) hakimi, eristavlar-eristavı III Adarnerse(en), babası Tao-Klarceti knyazı I Qurgen(fr) idi. Şəki hökmdarı Atrnersehin arvadı, Şəki hökmdarı İşxan Əbu Əbdülmalikin anasıdır.
Dinar ağ atın belində – Moskva kremlinin mərmər palatası, taxt-tac zalının şimal tərəfdəki divarında şəkil. Müasir gürcü ikonoqrafiyasında da analoji obraz təsvir olunur.
Heretidə İşxanikin çarlığına qədər onun bütün sələfləri qeyri-prvoslav idilər. İşxannik isə eristavlar-eristavı Qurgenin(en) bacısının oğlu idi, onun anası çariça Dinar onu pravoslav etdi. Həmin vaxt Bərdə və Azərbaycan salarilər tərəfindən tutuldu.
“Kartli salnaməsi”ə görə Kaxeti xorepiskopu Davidin ölümündən sonra (1010) Gürcü çarı III Baqrat Heretini tutmuş və çariça Dinarı əsir götürmüşdür. Əsir götürüldüyü zaman onun 90-dan çox yaşı olmalı idi.
XI əsr gürcü tarixçisi Sumbat Davitisdze(en) yazır ki, III Baqratın ölümündən sonra (1014, yaxud 1015), oğlu
I Georginin(ru) hakimiyyəti dövründə Herret-Kaxeti ölkəsi müstəqillik əldə etdi, aznaurların xəyanətinə görə eristavlar tutuldu və əvvəlki hakimlər öz ölkələrinə sahib oldular.
Burada adları çəkilməsə də çariça Dinarın və Kaxeti xorepiskopu III Kvirikenin (sonralar Böyük Kvirike adlandı) 4-5 ildən sonra müvafiq olaraq Şəkidə və Kaxetidə yenidən hakimiyyətə qayıtmalarına işarə olunur. “Kartli salnaməsi”ə görə III Baqrat çariça Dinarı əsir götürdükdən 1 il sonra Kaxeti xorepiskopu III Kvirikeni də əsir götürmüş və özü ilə sarayına aparmışdı. Lakin bundan sonra tarixi mənbələrdə yalnız III Kvirikenin həyat və fəaliyyəti barədə məlumatlar var, çariça Dinar haqqında isə heç bir məlumat yoxdur.
Müqəddəs elan olunması
“Kartli salnaməsi”ndə oğlu İşxaniki pravoslav etməsi barədə yazılanlar, onun bütün Şəki-Heretini pravoslav etməsi kimi başa düşülür və Gürcü pravoslav kilsəsi onun adını müqəddəslər siyahısına daxil etmişdir; dindar gürcülər üçün iyunun 30-u müqəddəs çariça Dinarın anım günüdür.
Rusiyada Dinara
Dinara XV – XVI əsrin əvvəllərinə aid Moskva povestlərindən birinin – “İberiya çariçası Dinara haqqında povest”in (rus.Повесть об Иверской царице Динаре) baş qəhrəmanı hesab edilir. Povest öz dövründə çox məşhur olmuş, IV İvan Qroznı 1552-ci ildə Kazanı tutan vaxt oxunmuşdur.
Qəbri barədə iddialar
Çariça Dinara aid olması ehtimal edilən qəbir.
Müasir erməni tədqiqatçılarından tarix elmləri doktoru Qriqor Qriqoryan hesab edir ki, Qafan şəhəri yaxınlığında yerləşən Vahanvəng monastırı ərazisində aşkar olunmuş və üzərində erməni əlifbası ilə “Dinar” yazılmış qəbir, məhz, Atrnersehin arvadı Dinarın qəbridir. Qriqor Qriqoryan Vahavəng monastırı ərazisində arxeoloji qazıntılara rəhbərlik etmişdir.
Əliyev Ş. H. (2007). Şimal-Qərbi Azərbaycan: ingiloylar (I kitab: Ən qədim zamanlardan XIII əsrin ortalarınadək) (1000 nüs.). Bakı: Təhsil.
Картлис Цховреба(PDF). Тбилиси: Артануджи. Главный редактор академик Роин Метревели. 2008.
Григорян Г. М. (1972). "Новонайденные надписи Ваанаванка" (PDF) (rus) (Ист.-филол. журн.): 215–229.
Avqust 12, 2021
dinar, çariça, dinar, şəki, herreti, çariçası, atası, klarceti, hakimi, eristavlar, eristavı, adarnerse, babası, klarceti, knyazı, qurgen, şəki, hökmdarı, atrnersehin, arvadı, şəki, hökmdarı, işxan, əbu, əbdülmalikin, anasıdır, dinargürc, წმინდა, დინარა, დედოფ. Dinar Seki Herreti caricasi Atasi Tao Klarceti ru hakimi eristavlar eristavi III Adarnerse en babasi Tao Klarceti knyazi I Qurgen fr idi Seki hokmdari Atrnersehin arvadi Seki hokmdari Isxan Ebu Ebdulmalikin anasidir Dinargurc წმინდა დინარა დედოფალიDinar ag atin belinde Moskva kremlinin mermer palatasi taxt tac zalinin simal terefdeki divarinda sekil Muasir gurcu ikonoqrafiyasinda da analoji obraz tesvir olunur Seki caricasien geci 1010 cu il en tezi 1114 1015 ci ilSexsi melumatlarDogum tarixi X esrVefat tarixi X esrAtasi III Adernerse en Heyat yoldasi AtrnersehUsagi Isxan Ebu EbdulmalikBu adin diger istifade formalari ucun bax Dinar deqiqlesdirme Mundericat 1 Heyati 2 Muqeddes elan olunmasi 3 Rusiyada Dinara 4 Qebri barede iddialar 5 Istinadlar 6 Hemcinin bax 7 Linkler 8 MenbelerHeyati Redakte Kartli salnamesi e gore Heretide Isxanikin carligina qeder onun butun selefleri qeyri prvoslav idiler Isxannik ise eristavlar eristavi Qurgenin en bacisinin oglu idi onun anasi carica Dinar onu pravoslav etdi Hemin vaxt Berde ve Azerbaycan salariler terefinden tutuldu 1 Kartli salnamesi e gore Kaxeti xorepiskopu Davidin olumunden sonra 1010 Gurcu cari III Baqrat Heretini tutmus ve carica Dinari esir goturmusdur 2 Esir goturulduyu zaman onun 90 dan cox yasi olmali idi 3 XI esr gurcu tarixcisi Sumbat Davitisdze en yazir ki III Baqratin olumunden sonra 1014 yaxud 1015 oglu I Georginin ru hakimiyyeti dovrunde Herret Kaxeti olkesi musteqillik elde etdi aznaurlarin xeyanetine gore eristavlar tutuldu ve evvelki hakimler oz olkelerine sahib oldular 4 Burada adlari cekilmese de carica Dinarin ve Kaxeti xorepiskopu III Kvirikenin sonralar Boyuk Kvirike adlandi 4 5 ilden sonra muvafiq olaraq Sekide ve Kaxetide yeniden hakimiyyete qayitmalarina isare olunur Kartli salnamesi e gore III Baqrat carica Dinari esir goturdukden 1 il sonra Kaxeti xorepiskopu III Kvirikeni de esir goturmus ve ozu ile sarayina aparmisdi 2 Lakin bundan sonra tarixi menbelerde yalniz III Kvirikenin heyat ve fealiyyeti barede melumatlar var carica Dinar haqqinda ise hec bir melumat yoxdur Muqeddes elan olunmasi Redakte Kartli salnamesi nde oglu Isxaniki pravoslav etmesi barede yazilanlar onun butun Seki Heretini pravoslav etmesi kimi basa dusulur ve Gurcu pravoslav kilsesi onun adini muqeddesler siyahisina daxil etmisdir dindar gurculer ucun iyunun 30 u muqeddes carica Dinarin anim gunudur Rusiyada Dinara RedakteDinara XV XVI esrin evvellerine aid Moskva povestlerinden birinin Iberiya caricasi Dinara haqqinda povest in rus Povest ob Iverskoj carice Dinare bas qehremani hesab edilir Povest oz dovrunde cox meshur olmus IV Ivan Qrozni 1552 ci ilde Kazani tutan vaxt oxunmusdur Qebri barede iddialar Redakte Carica Dinara aid olmasi ehtimal edilen qebir Muasir ermeni tedqiqatcilarindan tarix elmleri doktoru Qriqor Qriqoryan hesab edir ki Qafan seheri yaxinliginda yerlesen Vahanveng monastiri erazisinde askar olunmus ve uzerinde ermeni elifbasi ile Dinar yazilmis qebir mehz Atrnersehin arvadi Dinarin qebridir 5 Qriqor Qriqoryan Vahaveng monastiri erazisinde arxeoloji qazintilara rehberlik etmisdir Istinadlar Redakte Kartlis Chovreba 2008 seh 144 1 2 Kartlis Chovreba 2008 seh 149 Eliyev S H 2007 seh 97 Kartlis Chovreba 2008 seh 228 Grigoryan G M 1972 seh 222 223Hemcinin bax RedakteSeki dovletiLinkler RedakteDinar Pravoslavnaya enciklopediya Povest o carice Dinare Menbeler RedakteEliyev S H 2007 Simal Qerbi Azerbaycan ingiloylar I kitab En qedim zamanlardan XIII esrin ortalarinadek 1000 nus Baki Tehsil Kartlis Chovreba PDF Tbilisi Artanudzhi Glavnyj redaktor akademik Roin Metreveli 2008 Grigoryan G M 1972 Novonajdennye nadpisi Vaanavanka PDF rus Ist filol zhurn 215 229 Menbe https az wikipedia org w index php title Dinar carica amp oldid 6011934, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
