fbpx
Wikipedia

Dielektriklərin polyarlaşması

Avqust 12, 2021

Dielektriklərin polyarlaşması — elektrik sahəsinin təsiri altında dielektrikin əlaqəli elektrik yüklərinin sahə istiqamətində kiçik məsafələrə yerdəyişmə etməsidir.

Dielektriklər elektrik sahəsində

Dielektriklərə elektrik sahəsi ilə təsir etdikdə ,onlarda baş verən əsas fiziki proses dilektrlərin polyarlaşmasıdır.Polyarlaşma ilə əlaqədar yüklərin kiçik məsafələrə yerdəyişmə etməsi, yaxud da dipol molekulların sahə istiqamətində oriyentasiya olunmasıdır. Dielektriklərin polyarlaşması ilə əlaqədər proseslər barədə dielektrik nüfuzluğunun qiymətinə görə fikir söyləmək olar və əgər dilektriklərin polyarlaşması dielektrikin qızmasına səbəb olan enerji itkiləri ilə müşayət olunarsa, dielektrik itki bucağının qiymətinə görə fikir söyləmək olar. Texniki dielktriklərdə sərbəst yüklərin olmasına görə elektrik gərginliyi ilə təsir etdikdə onlarda çox kiçik qiymətə malik, dielektrik qlınlığından və onun səthindən keçən keçiricilik cərəyanı yaranır. Bu hadisə ilə əlaqədər olaraq dielktrik xüsusi həcmi keçiricilik və xüsusi səthi keçi-riciliklə xarakterizə olunur. Xüsusi həcmi və səthi müqavimətinin xüsusi həcmi səthi tərs qiymətinə uyğundur. İstənilən dielktrikin onun üçün xarakterik olan müəyyən şəraitdə işçi gərginliyinin məhdud qiyməti vardır.Bu gərginlikdən yüksək gərginliklərdə dielektrikin deşilmə hadisəsi baş verir,bu zaman izolzasiya xassələri təmamilə itir.

Dielektriklərin polyarizasiyası

Elektrik sahəsinin təsiri altında dielektrikin əlaqəli elektrik yükləri sahə istiqamətində kiçik məsafələrə yerdəyişmə edir. Müsbət yüklər sahə istiqamətində, mənfi yüklər isə sahəyə əks istiqamətdə yerdəyişmə edirlər. Elektrik sahəsi götürüldükdən sonra yüklər öz əvvəliki halına qayıdırlar. Dielektrikin əlaqəli elektrik yükləri dipollar olarsa, onda dielektrə elektrik sahəsi ilə təsir etdikdə dipollar sahə istiqamətində oriyentasiya olunurlar.sahə olmadıqda dipollar istilik hərəkəti nəticəsində nizamsız yerləşirlər Polyarızasiya nəticəsində dielektrikin səthində müxtəlif işarəli yüklər ya-ranır. Dielektrin səthində müxtəlif işarəli yüklər yaranır. Dielektrikin müsbət elektroda tərəf olan səthində mənfi yüklər,m ənfi elektroda tərəf olan səthində isə müsbət yüklər salınır.Üzərinə elektrodlar çəkilmiş istənilən dielktrikə elektrik sahəsinə qoşulduqda müəyyən tutuma malik kondesator kimi baxmaq olar

Dielektrinin polyarizasiyanın növləri.

Dielektrikin aqreqat halından və quruluşundan asılı olaraq iki əsas növü var:

Polyarizasiyanın birinci növü elektrik sahəsinin təsiri altında dielektrikdə ani olaraq, elastiki enerji səpələnməsi daha doğrusu istilik ayrılmadan baş verən polyarizasiya aiddir.Bu növ polyarizasiya elastiki polyarizasiya adlanır.

Polyarizasiyanın ikinci növü isə ani olaraq baş vermir, yavaş-yavaş yaranır.dielektrikdə enerji səpələnmələri, yəni onun qızması ilə müşaiət olunur.Bu növ polyarizasiya realksasiya polyarizsiyası adlanır.

Elastiki polyarizasiya ani bir müddətdə t (saniyə),tətbiq olunmuş gərginliyin yarım-perioddan çox kiçik bir müddətdə baş verir.Ona görə də belə polyarizasiya dielekt-rikdə ancaq reaktiv cərəyan yaradir.Belə polyarizasiyaya elektron və elastiki ion polyarizasiyaları aiddir. Yerdə qalan mexanizmlər relaksasiya polyarizsiyalarına aiddir.

Qeyr-elastiki (relaksasiya)polyarizasiya tətbiq olunmuş gərginliyin yerımperiodu ilə ölçülən bir müddətdə baş verir. Dielektrikdən hazırlanmış kondensatorun tutumunun qiyməti və onda topla-nan,elektrik yükü polyarizasiyanın müxtəlif mexanizmlərinin cəmi ilə müəyyən olunur. Onlar müxtəlif dielektriklərdə müşahidə oluna bilər, eyni bir materialda bir neçə mexanizm ola bilər Hissəciyin polyarlaşması teperaturdan asılı deyil, lakin temperatur yüksəldikcə dielektrikin istidən genişlənməsi və vahid həcmdəki hisəciklərin sayının azalması səbəbindən maddənin elektron polyarizasiyası zəifləyir.Elektron polyarizasiyasına malik dielektrikin ancaq onun sıxlığının dəyişməsi ilə əlaqədardır. Qeyd etdiyimiz ki-mi elektron polyarizasiyası bütün dielektriklərdə müşahidə olunur və enerji itkiləri ilə müşayət olunur. Qeyd etmək lazımdır ki, təmiz elektron polyarizasiyalı maddələr dielektrik nüfuzlu-ğunun qiyməti ədədi qiymətcə işığı sndırma əmsalının kvadratına bərabərdir. Ancaq elektrik polyarizsiyasına malik dielektriklər qeyri-polyar dielektriklər adlanbır. Qeyri-polyar dielektrikləri müsbət və mənfi yüklərin ağırlıq mərkəzləri üst-üstə düşür. Ona görə də belə molekullar qeyri-polyardır. Qeyri-polyar dielektriklərə misal olaraq qazlar-helium, hidrogen, azot, metan; mayelər-benzol, tetra form, bərk dielektriklər-almaz, polietilen, parafin və s. misal göstərmək olar.


İon polyarizasiyası

İon quruluşu bərk dielektriklər üçün xarakterikdir və elastiki bağlı ionlar yerdəyişməsi ilə əlaqədardır.Bu növ polyarizasiya əsasən baş müsbət və mənfi ion-lardan ibarət kristal dielektriklərdə hallanan qələvi kristallada, slyudada, keramikada baş verir. Elektrik sahəsində belə dielektriklər hər bir ionda elektron buludunun yerdəyişməsi elektrik polyarizasiyası baş verir. Yəni elastiki ion polyarizasiya yaranır. Bu yerdəyişmə nəticəsində elektrik momenti m0 yaranır. Teperatur yüksəldikcə istidən genişlənmə zamanı ionlar arasındaki məsafə böyüdüyünə görə ionlar arasındaki elastiki qüvvə zəifləyir.nəticədə elektrik sahəsində elastiki bağlı ionlarrın yerdəyişməsi güclənir və bu da dielektrik nüfuzluğunun artmasına səbəb olur. Beləliklə, temperatur yüksəldikcə ion kristalların dielektrik nüfuzluğu artır.

Dipol-relaksasiya polyarizasiyası

Elektron və ion polyarizasiyalarından fərqlənir ki bu polyarizasiya hissəciklərin isti-lik hərəkəti ilə əlaqədardır.Dipol molekulları xaotik istilik hərəkətində olur-lar,sahənin təsiri altında qismən oriyentasiya olunurlar və beləliklə polyarizasiya prosesi baş verir. Polyar dielektriklər müsbət mənfi yüklərin ağırlıq mərkəzləri üst-üstə düşməyən polyar molekullardan təşkil olunmuşdur. Elektrik sahəsində bütöv molekulun yönəlməsi özülün böyük olmayan polyar qaz və maye halında olan dielktriklərdə müşahidə olunur.Dipol-relaksasiya polyarizasi-yası o vaxt mümkün olur ki, molekulyar qüvvələr dipollara sahə istiqamətində yönəlməyə mane olmur Temperatur yüksəldikcə molekulyar qüvvələr zəifləyir,bu da öz növbəsində dipol-relaksasiya polyarizasiyasını gücləndirməlidir; lakin eyni zamanda molekulun istilik hərəkətinin enerjisi artır ki, bu da sahənin oriyentasiya edici təsirini azal-dır.Bununhlqa əlaqədar olaraq temperatur yüksəldikcə əvvəlcə molekulyar qüvvələrin zəifləməsi xaotik istilik hərəkətinin artmasına nəzərən güçlü olur.Ona görə də tempratur yüksəldikcə dipol-relaksasiya polyarizasiyasının qiyməti əvvəlcə artır.Sonra xaotik istilik hərəkəti daha intensiv olur və temperatur artıqca dipol-relakssasiya polyarizasiyasının qiyməti aşağı düşür.

İon-relaksasiya polyarizasiyası

Qeyri- üzvi şüşədə və bağlı ionlara malik bəzi qeyri-üzvi ion kristallarında müşahidə olunur.

Elektron-relaksasiya polyarizasiyası

Elektron və ion polyarizsiyasından fərqlənir İstilik enerjisi ilə təsirlənən “defekt” elektronların yaxud da “deşiklərin” hesabına yaranır.

Xarici keçidlər

  • Electromagnetism – A chapter from an online textbook
  • Dielectric Sphere in an Electric Field 2007-01-16 at the Wayback Machine
  • DoITPoMS Teaching and Learning Package "Dielectric Materials"

İstinadlar

  1. "Dielectric, insulating material or a very poor conductor of electric current. When dielectrics are placed in an electric field, practically no current flows in them because, unlike metals, they have no loosely bound, or free, electrons that may drift through the material."
  2. Dielectric
  3. https://books.google.com/books?id=ZecSEXlJE0YC&pg=PA21
  4. Giere, A.; Zheng, Y.; Maune, H.; Sazegar, M.; Paul, F.; Zhou, X.; Binder, J. R.; Muller, S.; Jakoby, R. (2008). "Tunable dielectrics for microwave applications". 2008 17th IEEE International Symposium on the Applications of Ferroelectrics. p. 1.
  5. If a dielectric is composed of weakly bonded molecules, those molecules not only become polarized, but also reorient so that their symmetry axes align to the field

Avqust 12, 2021
dielektriklərin, polyarlaşması, elektrik, sahəsinin, təsiri, altında, dielektrikin, əlaqəli, elektrik, yüklərinin, sahə, istiqamətində, kiçik, məsafələrə, yerdəyişmə, etməsidir, mündəricat, dielektriklər, elektrik, sahəsində, dielektriklərin, polyarizasiyası, . Dielektriklerin polyarlasmasi elektrik sahesinin tesiri altinda dielektrikin elaqeli elektrik yuklerinin sahe istiqametinde kicik mesafelere yerdeyisme etmesidir Mundericat 1 Dielektrikler elektrik sahesinde 2 Dielektriklerin polyarizasiyasi 3 Dielektrinin polyarizasiyanin novleri 3 1 Ion polyarizasiyasi 3 2 Dipol relaksasiya polyarizasiyasi 3 3 Ion relaksasiya polyarizasiyasi 3 4 Elektron relaksasiya polyarizasiyasi 4 Xarici kecidler 5 IstinadlarDielektrikler elektrik sahesinde RedakteDielektriklere elektrik sahesi ile tesir etdikde onlarda bas veren esas fiziki proses dilektrlerin polyarlasmasidir Polyarlasma ile elaqedar yuklerin kicik mesafelere yerdeyisme etmesi yaxud da dipol molekullarin sahe istiqametinde oriyentasiya olunmasidir Dielektriklerin polyarlasmasi ile elaqeder prosesler barede dielektrik nufuzlugunun qiymetine gore fikir soylemek olar ve eger dilektriklerin polyarlasmasi dielektrikin qizmasina sebeb olan enerji itkileri ile musayet olunarsa dielektrik itki bucaginin qiymetine gore fikir soylemek olar 1 2 Texniki dielktriklerde serbest yuklerin olmasina gore elektrik gerginliyi ile tesir etdikde onlarda cox kicik qiymete malik dielektrik qlinligindan ve onun sethinden kecen keciricilik cereyani yaranir Bu hadise ile elaqeder olaraq dielktrik xususi hecmi keciricilik ve xususi sethi keci ricilikle xarakterize olunur Xususi hecmi ve sethi muqavimetinin xususi hecmi sethi ters qiymetine uygundur Istenilen dielktrikin onun ucun xarakterik olan mueyyen seraitde isci gerginliyinin mehdud qiymeti vardir Bu gerginlikden yuksek gerginliklerde dielektrikin desilme hadisesi bas verir bu zaman izolzasiya xasseleri temamile itir Dielektriklerin polyarizasiyasi RedakteElektrik sahesinin tesiri altinda dielektrikin elaqeli elektrik yukleri sahe istiqametinde kicik mesafelere yerdeyisme edir Musbet yukler sahe istiqametinde menfi yukler ise saheye eks istiqametde yerdeyisme edirler Elektrik sahesi goturuldukden sonra yukler oz evveliki halina qayidirlar Dielektrikin elaqeli elektrik yukleri dipollar olarsa onda dielektre elektrik sahesi ile tesir etdikde dipollar sahe istiqametinde oriyentasiya olunurlar sahe olmadiqda dipollar istilik hereketi neticesinde nizamsiz yerlesirler Polyarizasiya neticesinde dielektrikin sethinde muxtelif isareli yukler ya ranir Dielektrin sethinde muxtelif isareli yukler yaranir Dielektrikin musbet elektroda teref olan sethinde menfi yukler m enfi elektroda teref olan sethinde ise musbet yukler salinir Uzerine elektrodlar cekilmis istenilen dielktrike elektrik sahesine qosulduqda mueyyen tutuma malik kondesator kimi baxmaq olarDielektrinin polyarizasiyanin novleri RedakteDielektrikin aqreqat halindan ve qurulusundan asili olaraq iki esas novu var Polyarizasiyanin birinci novu elektrik sahesinin tesiri altinda dielektrikde ani olaraq elastiki enerji sepelenmesi daha dogrusu istilik ayrilmadan bas veren polyarizasiya aiddir Bu nov polyarizasiya elastiki polyarizasiya adlanir Polyarizasiyanin ikinci novu ise ani olaraq bas vermir yavas yavas yaranir dielektrikde enerji sepelenmeleri yeni onun qizmasi ile musaiet olunur Bu nov polyarizasiya realksasiya polyarizsiyasi adlanir Elastiki polyarizasiya ani bir muddetde t saniye tetbiq olunmus gerginliyin yarim perioddan cox kicik bir muddetde bas verir Ona gore de bele polyarizasiya dielekt rikde ancaq reaktiv cereyan yaradir Bele polyarizasiyaya elektron ve elastiki ion polyarizasiyalari aiddir Yerde qalan mexanizmler relaksasiya polyarizsiyalarina aiddir Qeyr elastiki relaksasiya polyarizasiya tetbiq olunmus gerginliyin yerimperiodu ile olculen bir muddetde bas verir Dielektrikden hazirlanmis kondensatorun tutumunun qiymeti ve onda topla nan elektrik yuku polyarizasiyanin muxtelif mexanizmlerinin cemi ile mueyyen olunur Onlar muxtelif dielektriklerde musahide oluna biler eyni bir materialda bir nece mexanizm ola biler Hisseciyin polyarlasmasi teperaturdan asili deyil lakin temperatur yukseldikce dielektrikin istiden genislenmesi ve vahid hecmdeki hiseciklerin sayinin azalmasi sebebinden maddenin elektron polyarizasiyasi zeifleyir Elektron polyarizasiyasina malik dielektrikin ancaq onun sixliginin deyismesi ile elaqedardir Qeyd etdiyimiz ki mi elektron polyarizasiyasi butun dielektriklerde musahide olunur ve enerji itkileri ile musayet olunur Qeyd etmek lazimdir ki temiz elektron polyarizasiyali maddeler dielektrik nufuzlu gunun qiymeti ededi qiymetce isigi sndirma emsalinin kvadratina beraberdir Ancaq elektrik polyarizsiyasina malik dielektrikler qeyri polyar dielektrikler adlanbir Qeyri polyar dielektrikleri musbet ve menfi yuklerin agirliq merkezleri ust uste dusur Ona gore de bele molekullar qeyri polyardir Qeyri polyar dielektriklere misal olaraq qazlar helium hidrogen azot metan mayeler benzol tetra form berk dielektrikler almaz polietilen parafin ve s misal gostermek olar Ion polyarizasiyasi Redakte Ion qurulusu berk dielektrikler ucun xarakterikdir ve elastiki bagli ionlar yerdeyismesi ile elaqedardir Bu nov polyarizasiya esasen bas musbet ve menfi ion lardan ibaret kristal dielektriklerde hallanan qelevi kristallada slyudada keramikada bas verir Elektrik sahesinde bele dielektrikler her bir ionda elektron buludunun yerdeyismesi elektrik polyarizasiyasi bas verir Yeni elastiki ion polyarizasiya yaranir Bu yerdeyisme neticesinde elektrik momenti m0 yaranir Teperatur yukseldikce istiden genislenme zamani ionlar arasindaki mesafe boyuduyune gore ionlar arasindaki elastiki quvve zeifleyir neticede elektrik sahesinde elastiki bagli ionlarrin yerdeyismesi guclenir ve bu da dielektrik nufuzlugunun artmasina sebeb olur Belelikle temperatur yukseldikce ion kristallarin dielektrik nufuzlugu artir Dipol relaksasiya polyarizasiyasi Redakte Elektron ve ion polyarizasiyalarindan ferqlenir ki bu polyarizasiya hisseciklerin isti lik hereketi ile elaqedardir Dipol molekullari xaotik istilik hereketinde olur lar sahenin tesiri altinda qismen oriyentasiya olunurlar ve belelikle polyarizasiya prosesi bas verir Polyar dielektrikler musbet menfi yuklerin agirliq merkezleri ust uste dusmeyen polyar molekullardan teskil olunmusdur 3 Elektrik sahesinde butov molekulun yonelmesi ozulun boyuk olmayan polyar qaz ve maye halinda olan dielktriklerde musahide olunur Dipol relaksasiya polyarizasi yasi o vaxt mumkun olur ki molekulyar quvveler dipollara sahe istiqametinde yonelmeye mane olmur 4 Temperatur yukseldikce molekulyar quvveler zeifleyir bu da oz novbesinde dipol relaksasiya polyarizasiyasini guclendirmelidir lakin eyni zamanda molekulun istilik hereketinin enerjisi artir ki bu da sahenin oriyentasiya edici tesirini azal dir Bununhlqa elaqedar olaraq temperatur yukseldikce evvelce molekulyar quvvelerin zeiflemesi xaotik istilik hereketinin artmasina nezeren guclu olur Ona gore de tempratur yukseldikce dipol relaksasiya polyarizasiyasinin qiymeti evvelce artir Sonra xaotik istilik hereketi daha intensiv olur ve temperatur artiqca dipol relakssasiya polyarizasiyasinin qiymeti asagi dusur 5 Ion relaksasiya polyarizasiyasi Redakte Qeyri uzvi susede ve bagli ionlara malik bezi qeyri uzvi ion kristallarinda musahide olunur Elektron relaksasiya polyarizasiyasi Redakte Elektron ve ion polyarizsiyasindan ferqlenir Istilik enerjisi ile tesirlenen defekt elektronlarin yaxud da desiklerin hesabina yaranir Xarici kecidler RedakteElectromagnetism A chapter from an online textbook Dielectric Sphere in an Electric Field Arxivlesdirilib 2007 01 16 at the Wayback Machine DoITPoMS Teaching and Learning Package Dielectric Materials Istinadlar Redakte Dielectric insulating material or a very poor conductor of electric current When dielectrics are placed in an electric field practically no current flows in them because unlike metals they have no loosely bound or free electrons that may drift through the material Dielectric https books google com books id ZecSEXlJE0YC amp pg PA21 Giere A Zheng Y Maune H Sazegar M Paul F Zhou X Binder J R Muller S Jakoby R 2008 Tunable dielectrics for microwave applications 2008 17th IEEE International Symposium on the Applications of Ferroelectrics p 1 If a dielectric is composed of weakly bonded molecules those molecules not only become polarized but also reorient so that their symmetry axes align to the fieldMenbe https az wikipedia org w index php title Dielektriklerin polyarlasmasi amp oldid 5725671, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.