Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Desna çayı (ukr. Десна) — Şərqi Avropada çay. Rusiya və Ukrayna ərazilərindən keçir. Dnepr çayının sol qolunu təşkil etməklə yanaşı həmdə onun ən böyük qoludur. Çayın uzunluğu 1130 km təşkil edir. Novqorod-Sevenski şəhərinə qədər 535 km məsafədə naviqasiya üçün yararlıdır. Daimi naviqasiya isə Jukovka şəhərinə qədərdir. Hövzəsinin sahəsi 88, 9 km²-dir.
| Desna | |
|---|---|
| ukr. Десна | |
 | |
| Ölkələr | |
| Mənbəyi | Şərqi Avropa |
| Mənsəbi | Qara dəniz |
| Uzunluğu | 1130 km |
| Su sərfi | 360 m³/s |
| Su sistemi | Dnepr/Qara dəniz |
| Su hövzəsi | Qara dəniz |
| Hövzəsinin sahəsi | 88900 km² |
| | |
| [ru] | 04010001012106200001410, 04010000812106200001410 04010001112106200001410, 04010001012106200001410, 04010000812106200001410 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adının mənası
Adının mənası q.slav. дєснъ — "sağ" deməkdir. Desna Dnepr çayının sol qolunu təşkil edir.
Təsviri
Desna öz başlanğıcını Smolensk yüksəkliklərindən, Qolubev Mox bataqlıqlarından, Yelnayanın yaxınlığından götürür. Rusiyanın Smolensk və Bryan vilayətləri, Ukraynsnın isə Çerniqovskaya, Sumskaya və Kiev vilayətlərinim ərazisindən axır. Çay Dnepr çayına Kiyev yaxınlığında tökülür.
Yuxarı axarlarda bataqlaşmış ərazidən axır və suyu dayaz olur. Aşağı axarlarda isə dərinlik artır. Seym çayının töküldüyü yerdən dərinlik daha da artır. Yazda dərinlik dahada artır. İllik orta su sərfiyyatı 360 m³/san təşkil edir.
Desna çayında minerallaşma həddi: yaz daşqınları zamanı — 271 mq/dz³; yay-payız dövrü — 351 mq/dz³; qış dövrü — 376 mq/dz³.
Qədim dövrlərdən mühüm su yolu hesab edilirdi. Buradan mırkəzi rus çöllərinə rahat getmək mümkün idi.
Smolensk vilayətində çayın üzərində Desnoqorsk su anbarı yerləşir. Smolensk SES isə Desnoqorsk şəhərinin enerji təminatını təmin edir.
Qolları
- Sağ: Udel, , , , , Sudost, Boldaçevka, Qabya, Seşa, Stijen.
- Sol: , Ostyor, Seym, Doç, Vetma, Prismara, Bolva, Snejet, Navlya, Nerussa, Smolyanka (aşağı və yuxarı).
Desna boyunca yerləşən şəhər və qədəbələr
- Smolensk vilayəti: Yelnaya, Desnoqorsk və Ekimoviçi kəndi.
- Bryansk vilayəti: Snoqot kəndi, Jukovka, Qistilovka, Selso, Bryansk, Vıqoniçi, Trubçevk, Belaya Beryozka
- Çernikovski vilayəti: Novqorod-Severski, Korop, Sosnisa, Makoşino, Kukoviçi kəndi, Maksaki kəndi, Uşnya, Çernikov. Ostyor, Desna.
- Sumskaya vilayəti: Piroqovka.
- Kiyev vilayəti: Xotyanovka, Pinovo, Bodenki, Vısşaya Dubeçya, Puxovka.
Ədəbiyyat
- Маштаков П. Л. Список рек Днепровского бассейна. — СПб., 1913.
- Маштаков П. Л. Десна. — Петроград,1918.
- Маштаков П. Десна // Известия отделения русского языка и словесности Академии Наук. — Петроград, 1918. — Т. XXII. — Кн. 2.
Mənbə
- Экологическая сеть Новгород-Северского полесья 2012-09-16 at the Wayback Machine
- Вся Десна на OpenStreetMap
- Поход к истоку Десны, фото 2015-02-25 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Фасмер М. Этимологический словарь русского языка. Т. I. С. 506.
- . 2007-09-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-21.
- Горев Л. Н., Пелешенко В. И., Гидрохимия Украины. — К.: Вища школа, 1995. — 307 с. (укр.) ISBN 5-11-004522–4
- "Периодизация позднего палеолита Деснянского бассейна". 2015-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Desna cayi ukr Desna Serqi Avropada cay Rusiya ve Ukrayna erazilerinden kecir Dnepr cayinin sol qolunu teskil etmekle yanasi hemde onun en boyuk qoludur Cayin uzunlugu 1130 km teskil edir Novqorod Sevenski seherine qeder 535 km mesafede naviqasiya ucun yararlidir Daimi naviqasiya ise Jukovka seherine qederdir Hovzesinin sahesi 88 9 km dir Desnaukr DesnaOlkeler Ukrayna RusiyaMenbeyi Serqi AvropaMensebi Qara denizUzunlugu 1130 kmSu serfi 360 m sSu sistemi Dnepr Qara denizSu hovzesi Qara denizHovzesinin sahesi 88900 km menbeyi mensebiDnepr cayi Rusiya xeritesinde 54 35 38 sm e 33 17 55 s u 50 33 01 sm e 30 32 16 s u ru 04010001012106200001410 04010000812106200001410 04010001112106200001410 04010001012106200001410 04010000812106200001410 Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdinin menasiAdinin menasi q slav dyesn sag demekdir Desna Dnepr cayinin sol qolunu teskil edir TesviriDesnanin hovzesi Desna oz baslangicini Smolensk yuksekliklerinden Qolubev Mox bataqliqlarindan Yelnayanin yaxinligindan goturur Rusiyanin Smolensk ve Bryan vilayetleri Ukraynsnin ise Cerniqovskaya Sumskaya ve Kiev vilayetlerinim erazisinden axir Cay Dnepr cayina Kiyev yaxinliginda tokulur Yuxari axarlarda bataqlasmis eraziden axir ve suyu dayaz olur Asagi axarlarda ise derinlik artir Seym cayinin tokulduyu yerden derinlik daha da artir Yazda derinlik dahada artir Illik orta su serfiyyati 360 m san teskil edir Desna cayinda minerallasma heddi yaz dasqinlari zamani 271 mq dz yay payiz dovru 351 mq dz qis dovru 376 mq dz Qedim dovrlerden muhum su yolu hesab edilirdi Buradan mirkezi rus collerine rahat getmek mumkun idi Smolensk vilayetinde cayin uzerinde Desnoqorsk su anbari yerlesir Smolensk SES ise Desnoqorsk seherinin enerji teminatini temin edir QollariSag Udel Sudost Boldacevka Qabya Sesa Stijen Sol Ostyor Seym Doc Vetma Prismara Bolva Snejet Navlya Nerussa Smolyanka asagi ve yuxari Desna boyunca yerlesen seher ve qedebelerSmolensk vilayeti Yelnaya Desnoqorsk ve Ekimovici kendi Bryansk vilayeti Snoqot kendi Jukovka Qistilovka Selso Bryansk Viqonici Trubcevk Belaya Beryozka Cernikovski vilayeti Novqorod Severski Korop Sosnisa Makosino Kukovici kendi Maksaki kendi Usnya Cernikov Ostyor Desna Sumskaya vilayeti Piroqovka Kiyev vilayeti Xotyanovka Pinovo Bodenki Vissaya Dubecya Puxovka EdebiyyatMashtakov P L Spisok rek Dneprovskogo bassejna SPb 1913 Mashtakov P L Desna Petrograd 1918 Mashtakov P Desna Izvestiya otdeleniya russkogo yazyka i slovesnosti Akademii Nauk Petrograd 1918 T XXII Kn 2 MenbeEkologicheskaya set Novgorod Severskogo polesya 2012 09 16 at the Wayback Machine Vsya Desna na OpenStreetMap Pohod k istoku Desny foto 2015 02 25 at the Wayback MachineIstinadlarFasmer M Etimologicheskij slovar russkogo yazyka T I S 506 2007 09 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 03 21 Gorev L N Peleshenko V I Gidrohimiya Ukrainy K Visha shkola 1995 307 s ukr ISBN 5 11 004522 4 Periodizaciya pozdnego paleolita Desnyanskogo bassejna 2015 09 23 tarixinde Istifade tarixi 2017 03 21