fbpx
Wikipedia

Dəvdək

Dəvdək (adı qədim türk sözləri "dev" (div)+"tau"(dağ); (erm. Դավթակ Քերթող) — əmələ gəldiyini ehtimal etmək olar) mənşəcə Qafqaz albanlarından olan, VII əsrdə yaşamış Alban şairi. Onun yaradıcılığından dövrümüzə yalnız Cavanşirin ölümünə həsr etdiyi elegiya çatmışdır.

Moisey Kalankatlının öz əsərini alban dilində yazdığını inkar edən erməni alimləri etirazlarını əslində yalnız bir dəlillə göstərməyə çalışırlar: o da həmin əsərdə VII əsrdə yazılan və dövrümüzə "Alban ölkəsinin tarixi" vasitəsilə qədim erməni dilində çatan şair Dəvdəkin yazdığı böyük alban hökmdarı Cavanşirin ölümünə elegiyadır. Şair Dəvdək özündən sonra, erməni alimlərinin dili ilə desək, "qanı qanından olmayan alban hökmdarının" şərəfinə "akroşlir üslubunda" yazılan ağıdan başqa heç bir əsər qoymamışdır. Tədqiqatlar nəticəsində aydınlaşdırılıb ki, mətnin alban redaktəsində olan əlyazmalarında həmin elegiya erməni əlifbasının ilk 19 hərfinə uyğun, hər biri dörd sətirlik 19 bənddən ibarətdir. Mətnin erməni redaktələrində olan başqa əlyazmalarında isə bəndlərin sayı erməni əlifbasındakı bütün hərflərlə uyğunlaşdırılaraq 36-ya çatdırılır. Əgər 1-19-cu bəndlərdə şeirin ahəngində, ölçüsündə bir tarazlıq və səlislik müşahidə edilirsə, 19-cu hərfdən sonra həm şerin ölçüsündə, həm də formasında birinci hissədən fərqli cəhətlər yaranır (dörd sətirlik bəndlər iki və ya üç sətirlik bəndlərlə əvəz edilir). Sözsüz ki, burada sünilik, zorluq hiss olunur. Məlumdur ki, belə şeirlərdə heç də həmişə əlifbanın bütün hərfləri əhatə edilmir. Dəvdək də öz şerində 52 hərflik alban əlifbasının yalnız 19 hərfini əhatə edə bilərdi.

Erməni dilinə tərcümə prosesində alban əlifbası tərcümə edilən dilin, yəni erməni dilinin əlifbası ilə əvəz edilmiş, eləcə də şairlik məharəti nümayiş etdirilmişdir. Onu da qeyd edək ki, Dəvdəkin Cavanşirin ölümünə həsr etdiyi mərsiyənin Azərbaycan variantı bu gün də yaslarda oxunur. Məzmununa, ifadə tərzinə görə Davdəkin elegiyası Ermənistandan Albaniyaya gəlmiş yadelli şair tərəfindən sifarişlə yazıla bilməzdi. Elegiya - çarəsizlik, öz yaxınını itirən şairin dərin kədəri, bütün doğma alban ölkəsinin nisgili idi:

"Ey ilahi kəlamları xəlq eləyən ulu Tanrı,
Özün nəğmə - ağı söylə, yad et bizim hökmdarı.
Elə nəğmə - ağı qoş ki, bu əvəzsiz itki üçün
Gözümüzdən gecə-gündüz axsın odlu göz yaşları".

Şair bir neçə dəfə Cavanşir şəxsiyyətinin böyüklüyünü ("Onun şöhrəti bütün torpaqlara yayılmış, adı dünyanın hər tərəfinə çatmışdı") qeyd edir, bu itkinin öz ölkəsi - Albaniya üçün əhəmiyyətini oxucularına da çatdırmağa çalışır.

Həmçinin bax

dəvdək, adı, qədim, türk, sözləri, dağ, Դավթակ, Քերթող, əmələ, gəldiyini, ehtimal, etmək, olar, mənşəcə, qafqaz, albanlarından, olan, əsrdə, yaşamış, alban, şairi, onun, yaradıcılığından, dövrümüzə, yalnız, cavanşirin, ölümünə, həsr, etdiyi, elegiya, çatmışdır. Devdek adi qedim turk sozleri dev div tau dag erm Դավթակ Քերթող emele geldiyini ehtimal etmek olar mensece Qafqaz albanlarindan olan VII esrde yasamis Alban sairi Onun yaradiciligindan dovrumuze yalniz Cavansirin olumune hesr etdiyi elegiya catmisdir Moisey Kalankatlinin oz eserini alban dilinde yazdigini inkar eden ermeni alimleri etirazlarini eslinde yalniz bir delille gostermeye calisirlar o da hemin eserde VII esrde yazilan ve dovrumuze Alban olkesinin tarixi vasitesile qedim ermeni dilinde catan sair Devdekin yazdigi boyuk alban hokmdari Cavansirin olumune elegiyadir Sair Devdek ozunden sonra ermeni alimlerinin dili ile desek qani qanindan olmayan alban hokmdarinin serefine akroslir uslubunda yazilan agidan basqa hec bir eser qoymamisdir Tedqiqatlar neticesinde aydinlasdirilib ki metnin alban redaktesinde olan elyazmalarinda hemin elegiya ermeni elifbasinin ilk 19 herfine uygun her biri dord setirlik 19 bendden ibaretdir Metnin ermeni redaktelerinde olan basqa elyazmalarinda ise bendlerin sayi ermeni elifbasindaki butun herflerle uygunlasdirilaraq 36 ya catdirilir Eger 1 19 cu bendlerde seirin ahenginde olcusunde bir tarazliq ve selislik musahide edilirse 19 cu herfden sonra hem serin olcusunde hem de formasinda birinci hisseden ferqli cehetler yaranir dord setirlik bendler iki ve ya uc setirlik bendlerle evez edilir Sozsuz ki burada sunilik zorluq hiss olunur Melumdur ki bele seirlerde hec de hemise elifbanin butun herfleri ehate edilmir Devdek de oz serinde 52 herflik alban elifbasinin yalniz 19 herfini ehate ede bilerdi Ermeni diline tercume prosesinde alban elifbasi tercume edilen dilin yeni ermeni dilinin elifbasi ile evez edilmis elece de sairlik mehareti numayis etdirilmisdir Onu da qeyd edek ki Devdekin Cavansirin olumune hesr etdiyi mersiyenin Azerbaycan varianti bu gun de yaslarda oxunur Mezmununa ifade terzine gore Davdekin elegiyasi Ermenistandan Albaniyaya gelmis yadelli sair terefinden sifarisle yazila bilmezdi Elegiya caresizlik oz yaxinini itiren sairin derin kederi butun dogma alban olkesinin nisgili idi Ey ilahi kelamlari xelq eleyen ulu Tanri Ozun negme agi soyle yad et bizim hokmdari Ele negme agi qos ki bu evezsiz itki ucun Gozumuzden gece gunduz axsin odlu goz yaslari Sair bir nece defe Cavansir sexsiyyetinin boyukluyunu Onun sohreti butun torpaqlara yayilmis adi dunyanin her terefine catmisdi qeyd edir bu itkinin oz olkesi Albaniya ucun ehemiyyetini oxucularina da catdirmaga calisir Hemcinin bax Redakte Vikimenbede Muellif Devdek ile elaqeli melumatlar var Qafqaz Albaniyasi Mxitar Qos Alban salnameleri Moisey KalankatliMenbe https az wikipedia org w index php title Devdek amp oldid 4572308, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.