Buxarı — evlərin daxilində, evi qızdırmaq və xörək hazırlamaq məqsədilə qurulmuş ocaq yeri.
Buxarının quruluşu. А — soyuq hava, В — isti hava, С — tüstü.
Xüsusiyyətləri
Buxarı evdə diqqəti cəlb edən əsas elemntlərdən biridir. Yaşayış evlərinin əksəriyyətində buxarı kəllə divarın ortasında yerləşdirilirdi. Bəzən otağın künclərinin birində ocaq oyuğundan və divariçi tüstü borusundan ibarət buxarılara da rast gəlmək olurdu. Atmosfer çöküntülərindən mühafizə edilməsi və tüstünü yaxşı çəkməsi üçün buxarının başı hörülərək dam örtüyündən 80 - 90 sm hündürə qaldırılır, günbəzli, qövüsvari və ya üçbucaq formalı başlıqla tamamlanırdı. AzərbaycanınŞirvan bölgəsində bağdadı tipli evlərdə bu funksiyanı "səbətbaca" yerinə yetirirdi. Lənkəran - Astara bölgəsi kəndlərində bişmiş və çiy (kal) kərpicdən hörülmüş buxarıların içərisinə xüsusi çuqun tava yerləşdirilirdi. İki qulpu olan bu tava istiliyi tənzimləyir, evə tüstünün dolmasının qarşısını alırdı. Belə ki, ocaq yeni yandırılanda qulp vasitəsilə tava fırladılır, tüstü ancaq bacadan çıxardı. Köz düşdükdə isə tava əksinə fırladılır, bu zaman tavanın qövsü bacanın yolunu bağlayır, istiliyi otağa ötürürdü
Azərbaycanda buxarının bir neçə formalarından istifadə olunmuş. Daha populyar olan qarpızı və asma (qoyma) Şəki - Zaqatala bölgəsinin kənd yaşayış evlərində geniş istifadə edilirdi. Qarpızı buxarı asma buxarıdan fərqli olaraq bəzəkli düzəlirdi. Asma buxarı divar ın önündə xüsusi ağac dayaqların arasını kərpiclə düzəldilir, kərpic boru ilə təchiz edilirdi. Belə buxarıların bacası damın çardağında gümbəzvarı formada qurulurdu. Asma (qoyma) buxarıda adətən böyük ağac kötüklərini yerləşdirmək olurdu. Qarpızı buxarı evi qızdırmaq üçün, asma buxarı isə həm evi qızdırmaq, həm də xörək hazırlamaq üçün nəzərdə tutulurdu.
Bəzədilməsi
Buxarıların olduğu daha imkanlı evlərdə o dekorativ işləmələrlə zəngin olurdu. Onlardan bəzilərinin memarlıq tərtibatı müəyyən dərəcədə bəzəkli portalı xatırladır və haşiyələrdən ibarət olurdu. Əksəriyyətində yuxarıdan bir-biri ilə müxtəlif formalı tağlarla əlaqələndirilən divara yapışıq nazik sütunlarla əhatə edilir və ya ocaq yerinin yerləşdiyi batığın hər iki yandan kiçik taxçalarla quraşdırılardı
Urfan Məmmədov (2012). "Buxarı". Memarlıq bloqu (azərb.). memarliq.com. İstifadə tarixi: 2014-10-10.
İstinadlar
↑ AZƏRBAYCAN ETNOQRAFİYASI. BAKI 2007. ÜÇ CİLLDƏ. II CİLD. s. 85.[ölü keçid]
Biokamin: cihaz xüsusiyyətləri (rus.)
Avqust 12, 2021
buxarı, evlərin, daxilində, qızdırmaq, xörək, hazırlamaq, məqsədilə, qurulmuş, ocaq, yeri, nın, quruluşu, soyuq, hava, isti, hava, tüstü, mündəricat, xüsusiyyətləri, formaları, bəzədilməsi, həmçinin, xarici, keçidlər, istinadlarxüsusiyyətləri, redaktə, evdə, d. Buxari evlerin daxilinde evi qizdirmaq ve xorek hazirlamaq meqsedile qurulmus ocaq yeri Buxarinin qurulusu A soyuq hava V isti hava S tustu Mundericat 1 Xususiyyetleri 2 Formalari 3 Bezedilmesi 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidler 6 IstinadlarXususiyyetleri RedakteBuxari evde diqqeti celb eden esas elemntlerden biridir Yasayis evlerinin ekseriyyetinde buxari kelle divarin ortasinda yerlesdirilirdi Bezen otagin kunclerinin birinde ocaq oyugundan ve divarici tustu borusundan ibaret buxarilara da rast gelmek olurdu Atmosfer cokuntulerinden muhafize edilmesi ve tustunu yaxsi cekmesi ucun buxarinin basi horulerek dam ortuyunden 80 90 sm hundure qaldirilir gunbezli qovusvari ve ya ucbucaq formali basliqla tamamlanirdi Azerbaycanin Sirvan bolgesinde bagdadi tipli evlerde bu funksiyani sebetbaca yerine yetirirdi Lenkeran Astara bolgesi kendlerinde bismis ve ciy kal kerpicden horulmus buxarilarin icerisine xususi cuqun tava yerlesdirilirdi Iki qulpu olan bu tava istiliyi tenzimleyir eve tustunun dolmasinin qarsisini alirdi Bele ki ocaq yeni yandirilanda qulp vasitesile tava firladilir tustu ancaq bacadan cixardi Koz dusdukde ise tava eksine firladilir bu zaman tavanin qovsu bacanin yolunu baglayir istiliyi otaga otururdu 1 2 Formalari Redakte Ilisu Qarpizi buxariAzerbaycanda buxarinin bir nece formalarindan istifade olunmus Daha populyar olan qarpizi ve asma qoyma Seki Zaqatala bolgesinin kend yasayis evlerinde genis istifade edilirdi Qarpizi buxari asma buxaridan ferqli olaraq bezekli duzelirdi Asma buxari divar in onunde xususi agac dayaqlarin arasini kerpicle duzeldilir kerpic boru ile techiz edilirdi Bele buxarilarin bacasi damin cardaginda gumbezvari formada qurulurdu Asma qoyma buxarida adeten boyuk agac kotuklerini yerlesdirmek olurdu Qarpizi buxari evi qizdirmaq ucun asma buxari ise hem evi qizdirmaq hem de xorek hazirlamaq ucun nezerde tutulurdu Bezedilmesi RedakteBuxarilarin oldugu daha imkanli evlerde o dekorativ islemelerle zengin olurdu Onlardan bezilerinin memarliq tertibati mueyyen derecede bezekli portali xatirladir ve hasiyelerden ibaret olurdu Ekseriyyetinde yuxaridan bir biri ile muxtelif formali taglarla elaqelendirilen divara yapisiq nazik sutunlarla ehate edilir ve ya ocaq yerinin yerlesdiyi batigin her iki yandan kicik taxcalarla qurasdirilardi 1 Hemcinin bax RedakteKursu Bastag Lem abidesi Vikianbarda Buxari ile elaqeli mediafayllar var Xarici kecidler RedakteUrfan Memmedov 2012 Buxari Memarliq bloqu azerb memarliq com Istifade tarixi 2014 10 10 Istinadlar Redakte 1 2 AZERBAYCAN ETNOQRAFIYASI BAKI 2007 UC CILLDE II CILD s 85 olu kecid Biokamin cihaz xususiyyetleri rus Menbe https az wikipedia org w index php title Buxari amp oldid 5907030, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
