fbpx
Wikipedia

Butan mədəniyyəti

Avqust 12, 2021

Butan mədəniyyəti — Butanın müasir mədəniyyəti qədim zamanlarda formalaşmışdır.Coğrafi mövqeyindən dolayı Butan xarici mədəniyyətlərin təsirindən qorunmuşdur. Cənubda Hindistan və şimalda Çinlə sərhədi olan bu ölkə uzun müddət ərzində mədəni irs və müstəqilliyini qorumaq üçün həm mədəni, həm də iqtisadi inteqrasiya siyasətini izləmişdir. Yalnız 20-ci əsrin son illərində əcnəbilərin ölkəyə məhdud şəkildə səfər etməsi təmin edilmişdir. Beləliklə, Butan , mədəniyyətinin bir çox aspektlərini qoruya bilmişdir.

Din

Dinin təsiri bütan cəmiyyətinin demək olar ki, bütün sahələrində hiss olunur. Ən azı 1% -i Butan digər dinlərin ardıcıllarıdır. Ölkənin sakinlərinin əksəriyyəti (75%) müxtəlif təzahürlərdə Buddizm tətbiq edir. Əhalinin 1% -i digər dinlərin ardıcıllarıdır.

Milli geyim

Butan vətəndaşları, gündüz saatlarında ictimaiyyətdə olduqları zaman “Driglam Namzha” kimi tanınan milli geyim geyinirlər. Bəzi rayonlardakı (dzonqaqalar) tələblər digərlərindən daha sərtdir. Kişilər gho'ya, ya da kəmərlə əhatə edilmiş ağır diz uzunluğunda paltar geyirlər. Qadınlar rəngli bluzlar və kira adlı böyük bir düzbucaqlı parça geyirlər. Gündəlik gho və kira mövsümündən asılı olaraq pambıq və yundan hazırlanır, zolaqlar və hüceyrələr şəklində sadə nümunələrlə bəzədilir. Əlavə qaydalar bir dzong ya da məbədi və ya yüksək rütbəli rəsmiləri ziyarət edərkən ortaya çıxır. Əhalinin sadə təbəqələrindən olan kişilər, sol çiyindən asılı olan ağ şalvar (kabin) taxır. Butanın kişi əhalisinin digər üzvləri tərəfindən geyilən kabinin rəngi, ümumiyyətlə, rütbədən asılıdır. Qadınlar eyni “raahı”, ya da sol çiyin üzərində atılan, dar işləməli parçalar taxırlar. Bu geyim Hindistan ilə sərhəd boyunca yaşayan və başqa bir mədəniyyət paltarını geymək istəməyən etnik Nepallılar tərəfindən müqavimətlərlə qarşılandı.

Butan qadınları

Butan qadınları ənənəvi olaraq ən yaxın mədəniyyətlərdəki kişilərə nisbətən daha çox hüquqlara, xüsusilə torpaq mülkiyyət hüququna malikdirlər. Hər bir böyük Butan ailəsinin mülkiyyəti, "ana ana" tərəfindən idarə olunur, bu da mövcud işlərdə ailənin digər qadınları tərəfindən dəstəklənir. "Ana ana" əmlakı idarə etmək iqtidarında deyilsə, onun yeri bacısı, qızı və ya qardaşı tərəfindən alınır. Bu miras nümunəsi antropologiyada matrilineal kimi tanınır.

Kişilər və qadınlar tarlalarda bir yerdə çalışırlar və onların hər biri bir işə sahib ola bilər. Kişilər ev işlərində tam iştirak edir, ənənəvi olaraq paltar hazırlayır və təmir edirlər. Hər iki cinsin nümayəndəsi rahiblər ola bilər, praktikada isə nunların sayı nisbətən azdır.

Evliliklər hər iki tərəfin xahişi ilə aparılır və boşanma çox nadir hallarda olur. Nikah mərasimi ağ şerbların mübadiləsi və badədən birgə içmədən ibarətdir. Nikah altı aydan çox bir yerdə yaşadıqları zaman rəsmi olaraq qeyd edilə bilər. Ənənəvi olaraq, kürəkən gəlinin ailə evinə gedir, lakin yeni evlənmişlər hər bir ailə ilə yaşayır.

Butan adları

Kral ailələri istisna olmaqla, Butan adlarına soyad daxil deyil. Bunun əvəzində, doğumda yerli lama valideynlər və ya böyük nənə və baba onlar üçün iki ənənəvi, əlverişli adları seçər. İlk adlar altında sahiblərinin kim olduğuna – qadın və ya kişi olduğunu müəyyən etmək mümkün deyil. Bəzi hallarda, ikinci adı insanın cinsini müəyyənləşdirməyə kömək edə bilər.Seçim üçün məhdud sayda ad olduğundan bir çoxlarının birinci və ikinci adlanrının kombinasiyası eynidir.Bu problemi həll etmək üçün şəxsin mənşəyini təsvir edən qeyri-rəsmi adlar sisteminə əməl edilir. Məsələn, Paro (vadisi) vadisindəki Chocom kəndindən “Chong Kinley” bu sahənin xaricində isə “Paro Kinley” adını daşıyır. Paro vadisində kəndin adıilə “Chong Kinley Choots” adını daşıyır. Qəribə olsada, kiçik bir kənddəki bir çox uşaq yerli lama qərarı nəticəsində tam eyni adlara sahib ola bilər. Bu halda, şəxs artıq anadan olduğu evin adı ilə təyin olunur.

Dini Festivaller

İldə bir dəfə, bir dzong və ya böyük bir kənd bir dini festival və ya tsquu keçirə bilər. Mahalın dörd bir yanından kəndlilər, dini bayramları qeyd etmək və ya bir lama ya da monastıra ziyarət üçün bir neçə günlük gəlir. Əsas hadisə, ümumiyyətlə, dini maskalarla və ya böyük bir ərazidə rəqsdir. Bu rəqslərin hər biri bir neçə saat çəkir və bütün rəqs proqramını başa çatdırmaq üçün iki-dörd gün davam edir. Bu rəqsləri olduğu kimi etmək, sakinləri müqəddəs göstərir.Bu ənənə birbaşa Shabdrung Ngawang Namgyal'a qədər gedər və 17-ci əsrin ortalarından bəri dəyişmədən qalmışdır.

Festivalın son günündən əvvəl dzong bağçasında bir neçə saatlığına böyük bir divar xalçası və ya tondrel açılar.İnanclara görə, sadə bir baxış, ruhi qurtuluş gətirə bilər. Tondrel səhərdən əvvəl uçurulur.

Manastır

Butan'da, gələcək rahiblər, ümumiyyətlə altı ilə doqquz yaş arasındakılar monastrlara gedər və dərhal bu təşkilatın başçısının nəzarəti altına alınar. Çoxu, qədim kitabların dilini, dzong-ke və ingilis dilində oxumağı öyrənirlər. Zamanla, iki yoldan birini seçmək məcburiyyətində qalacaqlar: Buddist nəzəriyyəsi ya da daha məşhur bir versiya seçmək, yəni ritüellerde və müxtəlif Buddist tətbiqlərində mütəxəssis olmaq.

Ruhanilərin gündəlik həyatı, xüsusilə də dağlarda yüksək olan monastırlardan birində olduqca ağırdır. Belə monastırlarda qida çox azdır və keşikçilər özləri və ya rahiblər tərəfindən daim yenilənir. Ruhanilərin adətən qışa uyğun paltarları yoxdur və monastırlar isidilmir. Monastır həyatının çətinlikləri çox böyük olduğundan, kahinlər cəmiyyətdə çox hörmətlidirlər.Bir insanın monastır həyatını idarə etməsi bütün ailə üçün çox yaxşı bir şey sayılır.

Bir keşişin ruhsal inkişafı bütün həyatı boyu davam edə bilər. Hermitage dövrünün ümumi müddəti üç il, üç ay, üç həftə və üç gündür. Bu müddət ərzində, keşiş periodik olaraq, qalan zamanını boşa sərf etmədiyini təsdiq etmək üçün daha çox mənəvi ağıl müəllimini ziyarət edir.

Hər bir monastı bir başkahin , əsasən isə lama tərəfindən idarə olunur. Ən əhəmiyyətli keşiş, ünvanı Je Khenpo olan Bhutan'ın baş tacıdır. Teorik olaraq, bu bir padşahın vəzifəsinə bərabərdir.

Mərkəzi monastır ölkənin ən vacib dini işlərini əhatə edən təxminən 600 kahindən ibarətdir. Yaz aylarında, Thimphu'da bir araya gəlirlər və qış aylarında, Bhutan'daki ən hörmət edilən dzong olan Punakha dzong'a gedirlər. Burada Shabdrung Ngawang Namgyal'in bədəni 17. əsrin sonundan bəri qoruma altında tutulur.

Bayramlar

Butan'da mübarək yağış günü böyük ölçüdə qeyd olunur.

Butanda audio, televiziya, internet

1960-cı illərin əvvəllərində, Butanın üçüncü padşahı ölkəsində müasir texnologiyaların tədricən tətbiq edilməsi prosesini başlatdı.İlk radiostansiya, gündə otuz dəqiqə olmaqla , bazar günü 1973-cü ildən bəri fəaliyyətə başladı. Birinci televiziya yayımı 1999-cu ildə başlamışdı.İnternet 2000-ci ildən istifadə edilmişdir.

2002-ci ildə ilk nümayiş filmi "Mages and Wanderers " Butanda təqdim edilmişdir . Ssenarisi Xyentse Norbu tərəfindən yazılmışdır.

İstinadlar

Avqust 12, 2021
butan, mədəniyyəti, butanın, müasir, mədəniyyəti, qədim, zamanlarda, formalaşmışdır, coğrafi, mövqeyindən, dolayı, butan, xarici, mədəniyyətlərin, təsirindən, qorunmuşdur, cənubda, hindistan, şimalda, çinlə, sərhədi, olan, ölkə, uzun, müddət, ərzində, mədəni, . Butan medeniyyeti Butanin muasir medeniyyeti qedim zamanlarda formalasmisdir Cografi movqeyinden dolayi Butan xarici medeniyyetlerin tesirinden qorunmusdur Cenubda Hindistan ve simalda Cinle serhedi olan bu olke uzun muddet erzinde medeni irs ve musteqilliyini qorumaq ucun hem medeni hem de iqtisadi inteqrasiya siyasetini izlemisdir Yalniz 20 ci esrin son illerinde ecnebilerin olkeye mehdud sekilde sefer etmesi temin edilmisdir Belelikle Butan medeniyyetinin bir cox aspektlerini qoruya bilmisdir Mundericat 1 Din 2 Milli geyim 3 Butan qadinlari 4 Butan adlari 5 Dini Festivaller 6 Manastir 7 Bayramlar 8 Butanda audio televiziya internet 9 IstinadlarDin RedakteDinin tesiri butan cemiyyetinin demek olar ki butun sahelerinde hiss olunur En azi 1 i Butan diger dinlerin ardicillaridir Olkenin sakinlerinin ekseriyyeti 75 muxtelif tezahurlerde Buddizm tetbiq edir Ehalinin 1 i diger dinlerin ardicillaridir Milli geyim RedakteButan vetendaslari gunduz saatlarinda ictimaiyyetde olduqlari zaman Driglam Namzha kimi taninan milli geyim geyinirler Bezi rayonlardaki dzonqaqalar telebler digerlerinden daha sertdir Kisiler gho ya ya da kemerle ehate edilmis agir diz uzunlugunda paltar geyirler Qadinlar rengli bluzlar ve kira adli boyuk bir duzbucaqli parca geyirler Gundelik gho ve kira movsumunden asili olaraq pambiq ve yundan hazirlanir zolaqlar ve huceyreler seklinde sade numunelerle bezedilir Elave qaydalar bir dzong ya da mebedi ve ya yuksek rutbeli resmileri ziyaret ederken ortaya cixir Ehalinin sade tebeqelerinden olan kisiler sol ciyinden asili olan ag salvar kabin taxir Butanin kisi ehalisinin diger uzvleri terefinden geyilen kabinin rengi umumiyyetle rutbeden asilidir Qadinlar eyni raahi ya da sol ciyin uzerinde atilan dar islemeli parcalar taxirlar Bu geyim Hindistan ile serhed boyunca yasayan ve basqa bir medeniyyet paltarini geymek istemeyen etnik Nepallilar terefinden muqavimetlerle qarsilandi Butan qadinlari RedakteButan qadinlari enenevi olaraq en yaxin medeniyyetlerdeki kisilere nisbeten daha cox huquqlara xususile torpaq mulkiyyet huququna malikdirler Her bir boyuk Butan ailesinin mulkiyyeti ana ana terefinden idare olunur bu da movcud islerde ailenin diger qadinlari terefinden desteklenir Ana ana emlaki idare etmek iqtidarinda deyilse onun yeri bacisi qizi ve ya qardasi terefinden alinir Bu miras numunesi antropologiyada matrilineal kimi taninir Kisiler ve qadinlar tarlalarda bir yerde calisirlar ve onlarin her biri bir ise sahib ola biler Kisiler ev islerinde tam istirak edir enenevi olaraq paltar hazirlayir ve temir edirler Her iki cinsin numayendesi rahibler ola biler praktikada ise nunlarin sayi nisbeten azdir Evlilikler her iki terefin xahisi ile aparilir ve bosanma cox nadir hallarda olur Nikah merasimi ag serblarin mubadilesi ve badeden birge icmeden ibaretdir Nikah alti aydan cox bir yerde yasadiqlari zaman resmi olaraq qeyd edile biler Enenevi olaraq kureken gelinin aile evine gedir lakin yeni evlenmisler her bir aile ile yasayir Butan adlari RedakteKral aileleri istisna olmaqla Butan adlarina soyad daxil deyil Bunun evezinde dogumda yerli lama valideynler ve ya boyuk nene ve baba onlar ucun iki enenevi elverisli adlari secer Ilk adlar altinda sahiblerinin kim olduguna qadin ve ya kisi oldugunu mueyyen etmek mumkun deyil Bezi hallarda ikinci adi insanin cinsini mueyyenlesdirmeye komek ede biler Secim ucun mehdud sayda ad oldugundan bir coxlarinin birinci ve ikinci adlanrinin kombinasiyasi eynidir Bu problemi hell etmek ucun sexsin menseyini tesvir eden qeyri resmi adlar sistemine emel edilir Meselen Paro vadisi vadisindeki Chocom kendinden Chong Kinley bu sahenin xaricinde ise Paro Kinley adini dasiyir Paro vadisinde kendin adiile Chong Kinley Choots adini dasiyir Qeribe olsada kicik bir kenddeki bir cox usaq yerli lama qerari neticesinde tam eyni adlara sahib ola biler Bu halda sexs artiq anadan oldugu evin adi ile teyin olunur Dini Festivaller RedakteIlde bir defe bir dzong ve ya boyuk bir kend bir dini festival ve ya tsquu kecire biler Mahalin dord bir yanindan kendliler dini bayramlari qeyd etmek ve ya bir lama ya da monastira ziyaret ucun bir nece gunluk gelir Esas hadise umumiyyetle dini maskalarla ve ya boyuk bir erazide reqsdir Bu reqslerin her biri bir nece saat cekir ve butun reqs proqramini basa catdirmaq ucun iki dord gun davam edir Bu reqsleri oldugu kimi etmek sakinleri muqeddes gosterir Bu enene birbasa Shabdrung Ngawang Namgyal a qeder geder ve 17 ci esrin ortalarindan beri deyismeden qalmisdir Festivalin son gununden evvel dzong bagcasinda bir nece saatligina boyuk bir divar xalcasi ve ya tondrel acilar Inanclara gore sade bir baxis ruhi qurtulus getire biler Tondrel seherden evvel ucurulur Manastir RedakteButan da gelecek rahibler umumiyyetle alti ile doqquz yas arasindakilar monastrlara geder ve derhal bu teskilatin bascisinin nezareti altina alinar Coxu qedim kitablarin dilini dzong ke ve ingilis dilinde oxumagi oyrenirler Zamanla iki yoldan birini secmek mecburiyyetinde qalacaqlar Buddist nezeriyyesi ya da daha meshur bir versiya secmek yeni rituellerde ve muxtelif Buddist tetbiqlerinde mutexessis olmaq Ruhanilerin gundelik heyati xususile de daglarda yuksek olan monastirlardan birinde olduqca agirdir Bele monastirlarda qida cox azdir ve kesikciler ozleri ve ya rahibler terefinden daim yenilenir Ruhanilerin adeten qisa uygun paltarlari yoxdur ve monastirlar isidilmir Monastir heyatinin cetinlikleri cox boyuk oldugundan kahinler cemiyyetde cox hormetlidirler Bir insanin monastir heyatini idare etmesi butun aile ucun cox yaxsi bir sey sayilir Bir kesisin ruhsal inkisafi butun heyati boyu davam ede biler Hermitage dovrunun umumi muddeti uc il uc ay uc hefte ve uc gundur Bu muddet erzinde kesis periodik olaraq qalan zamanini bosa serf etmediyini tesdiq etmek ucun daha cox menevi agil muellimini ziyaret edir Her bir monasti bir baskahin esasen ise lama terefinden idare olunur En ehemiyyetli kesis unvani Je Khenpo olan Bhutan in bas tacidir Teorik olaraq bu bir padsahin vezifesine beraberdir Merkezi monastir olkenin en vacib dini islerini ehate eden texminen 600 kahinden ibaretdir Yaz aylarinda Thimphu da bir araya gelirler ve qis aylarinda Bhutan daki en hormet edilen dzong olan Punakha dzong a gedirler Burada Shabdrung Ngawang Namgyal in bedeni 17 esrin sonundan beri qoruma altinda tutulur Bayramlar RedakteButan da mubarek yagis gunu boyuk olcude qeyd olunur Butanda audio televiziya internet Redakte1960 ci illerin evvellerinde Butanin ucuncu padsahi olkesinde muasir texnologiyalarin tedricen tetbiq edilmesi prosesini baslatdi Ilk radiostansiya gunde otuz deqiqe olmaqla bazar gunu 1973 cu ilden beri fealiyyete basladi Birinci televiziya yayimi 1999 cu ilde baslamisdi Internet 2000 ci ilden istifade edilmisdir 2002 ci ilde ilk numayis filmi Mages and Wanderers Butanda teqdim edilmisdir Ssenarisi Xyentse Norbu terefinden yazilmisdir Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Butan medeniyyeti amp oldid 4488834, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.