Vikipediya azad ensiklopediya Budapeşt gettosu Budapeşt gettosu 1944 cü ilin noyabr ayında Budapeştdə nasistlər tərəfind

Vikipediya azad ensiklopediya Budapest gettosu Budapest gettosu 1944 cu ilin noyabr ayinda Budapestde nasistler terefinden qurulmus bir yehudi gettosu 1945 ci ilin yanvarinda hucuma kecen Sovet qosunlari terefinden azad edilmisdir Budapestde yehudilerin kutlevi hebsleri Macaristanda yehudilere qarsi zulm 1938 ci ilde Miklos Hortinin sagci milletci rejimi ile baslamisdir 1941 ci ilde Budapestde 184 min musevi yehudisi ve 62 min xristian yehudisi cugudlar eleyhine qanunlara uygun olaraq repressiyaya meruz qaldi 1944 cu ilin martinda Alman qosunlari Macaristani isgal etdi Bu esnada bir cox yehudi hebs olundu Vilayetde gettonun yaradilmasi 1944 cu ilin aprel ayinda baslandi Bundan sonra onlarin olum dusergelerine surgun edilmesine baslanildi 15 iyun 1944 cu ilde Macaristan daxili isler naziri Budapestde bir getto qurmaq emri verdi Serencama esasen getto ucun sari ulduzlarla isarelenmis ve divarla hasarlanmis 2000 ev ayrildi Umumilikde 220 min yehudinin gettoya kocurulmesi planlasdirilirdi Iyunun 25 de Budapest yehudilerine komendant saati tetbiq edildi Getto sakinleri meydana geldikden derhal sonra konsentrasiya dusergelerine surgun edilmeye baslanildi Macaristanin isgali dovrunde Budapestin yehudi ehalisi 200 min neferden 70 min nefere qeder azaldi Neytral olkelerin Raul Vallenberq ve da daxil olmaqla diplomatlari terefinden verilmis senedlerden istifade ederek onu demeye esas vardir ki 20 min nefer yehudi gettonun xaricindeki evlerde yasayirdi 18 yanvar 1945 ci ilde getto 151 ci Qirmizi Bayraq Jmerinski diviziyasinin bolmeleri terefinden azad edildi Bununla bele gettonun mudafiecileri guclu muqavimet gosterdi Doyuslerde istirak edenlerden birinin dediyine gore getto partlayisa hazirlasmisdi Bu anda 94 mine yaxin yehudi neytral olkelerin diplomatik numayendeliklerinin nezareti altinda olan gettoda ve binalarda idi 2005 ci ilde Dunay sahilindeki qurbanlarin xatiresine bir abide qurulmusdur Menbe span Budapesdeki yehudi gettosunun azad olunmasinin 60 illiyi A personal account of the Budapest ghetto History of the Budapest ghetto Budapest Ghetto today Arxivlesdirilib 2011 07 26 at the Wayback Machine Ghetto BudapestIstinadlar span Boris Shejnin Ne daj umeret rebyonku vospominaniya kinoscenarista Zametki po evrejskoj istorii 5 66 2006 28 iyun 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 aprel 2020 Kateqoriya 1944 cu ilde yarananlar