Bitkilərin həyati formaları - Bitkilərin tumurcuqlarının əlverişsiz şəraitdə (ilin soyuq və quru mövsümlərində) torpağın və qar örtüyünün səviyyəsinə uyğunlaşması və özünü qorumasıdır. Bu sistem ilk dəfə 1905-ci ildə, Danimarka botaniki K.Raunkiaer tərəfindən təklif edilmişdir.
Raunkier bitkiliyin formalaşdığı, müxtəlif ekoloji şəraiti əks etdirən, bitkilərin həyati formalarının 5 əsas tipini təsnif etmişdir. Müəyyən bir həyati formaya aid olan növlərin faizini hesablayaraq, dünyanın müxtəlif bölgələrinin və ya planetin müxtəlif tipli bitkiliklərinin həyati formalarının spektri əldə olunur.
Fanerofitlər
Fanerofit bitkilərdə tumurcuqlar qışlayır və ya quraqlıq dövrünü "açıq şəraitdə", torpaqdan hündürdə keçirirlər. Onları tumurcuqları xüsusi pulcuqşəkilli qabıqla mühafizə olunur. Bu tip özündə ağaclar, kollar və lianları birləşdirən 15 alttipi birləşdirir. Alttiplər ölçüdən (meqa-, mezo-, mikro- və nanaofanerofit), tumurcuğun tipindən (qorunan və ya açıq) və yatpaqtökməsinə (həmişəyaşıl və ya yarpağını tökənlər) görə bölünür.
Xamefitlər
Xamefit bitkilərdə qönçələr və təpə tumurcuqları əlverişsiz şərati torpağın səthinə sərilən və ya torpağa yaxın yerləşən əlavə tumurcuqlardan inkişaf edir. soyuq ərazilərdə bitən xamefitlərdə qönçə və təpə tumurcuqlarını qar, isti bölgələrdə isə onları bitki qalıqları örtür. Bunları Raunkier 4 alttipə bölmüşdür: yarımkollar, kolcuqlar, yarımkolcuqlar və "yastıq" bitkilər.
Hemikriptofitlər
Hemikriptofitlər əsasən ot bitkiləridirlər. Onların tumurcuqları torpağın üstündə, bəzən isə yarpalarla və ya bitki qalıqlarından əmələ gələn qatın altında yerləşir. Raunkier hemikriptofitlər arasında uzunsov zoğları olan "irotohemikriptofitləri" və qısa zoğları torpağın üzərində qışıaya bilən rozetli hemikriptofitləri ayırmışdır.
Kriptofitlər
Kriptofitlər tumurcuqları torpağın müxtəli dərinliklərində yerləşən Geofitlər ((G) kökümsovlu, kök yumrulu və soğanaqlı bitkilər), tumurcuqları suyun altında (hidrofitlər (Hi) və ya bataqlıqlarda (helofitlər (He)) qışlayan bitkilərdir.
Terofitlər
Terofitlər birillik bitkilərdir. Onları bütün vegitativ orqanları mövsümün sonunda məhv olur və qışlayan tumurcuqları qalmır. Bu bitkilər qışı və ya quraqlıq dövrünü torpağın üzərində yaxud torpaqda keçirən toxumlardan bərpa olunur.
İstinadlar
↑ F. A. Babayev Bitki Ekologiyası: Bakı-2003, 232 s.
↑ Raunkiær Ch. Plant life forms / transl. from Danish by H. Gilbert-Carter. — Oxford : Clarendon Press, 1937. — vi, 104 p. (ing)
Avqust 06, 2021
bitkilərin, həyati, formaları, bitkilərin, tumurcuqlarının, əlverişsiz, şəraitdə, ilin, soyuq, quru, mövsümlərində, torpağın, örtüyünün, səviyyəsinə, uyğunlaşması, özünü, qorumasıdır, sistem, dəfə, 1905, ildə, danimarka, botaniki, raunkiaer, tərəfindən, təklif. Bitkilerin heyati formalari Bitkilerin tumurcuqlarinin elverissiz seraitde ilin soyuq ve quru movsumlerinde torpagin ve qar ortuyunun seviyyesine uygunlasmasi ve ozunu qorumasidir Bu sistem ilk defe 1905 ci ilde Danimarka botaniki K Raunkiaer terefinden teklif edilmisdir 1 Bitkilerin heyati formalari Fanerofit 2 3 Xamefit 4 Hemikriptofit 5 9 Kriptofit 5 6 Geofit 7 Helofit 8 9 Hidtofit Raunkier bitkiliyin formalasdigi muxtelif ekoloji seraiti eks etdiren bitkilerin heyati formalarinin 5 esas tipini tesnif etmisdir Mueyyen bir heyati formaya aid olan novlerin faizini hesablayaraq dunyanin muxtelif bolgelerinin ve ya planetin muxtelif tipli bitkiliklerinin heyati formalarinin spektri elde olunur 1 Mundericat 1 Fanerofitler 2 Xamefitler 3 Hemikriptofitler 4 Kriptofitler 5 Terofitler 6 IstinadlarFanerofitler RedakteFanerofit bitkilerde tumurcuqlar qislayir ve ya quraqliq dovrunu aciq seraitde torpaqdan hundurde kecirirler Onlari tumurcuqlari xususi pulcuqsekilli qabiqla muhafize olunur Bu tip ozunde agaclar kollar ve lianlari birlesdiren 15 alttipi birlesdirir Alttipler olcuden meqa mezo mikro ve nanaofanerofit tumurcugun tipinden qorunan ve ya aciq ve yatpaqtokmesine hemiseyasil ve ya yarpagini tokenler gore bolunur 2 Xamefitler RedakteXamefit bitkilerde qonceler ve tepe tumurcuqlari elverissiz serati torpagin sethine serilen ve ya torpaga yaxin yerlesen elave tumurcuqlardan inkisaf edir soyuq erazilerde biten xamefitlerde qonce ve tepe tumurcuqlarini qar isti bolgelerde ise onlari bitki qaliqlari ortur Bunlari Raunkier 4 alttipe bolmusdur yarimkollar kolcuqlar yarimkolcuqlar ve yastiq bitkiler 2 Hemikriptofitler RedakteHemikriptofitler esasen ot bitkileridirler Onlarin tumurcuqlari torpagin ustunde bezen ise yarpalarla ve ya bitki qaliqlarindan emele gelen qatin altinda yerlesir Raunkier hemikriptofitler arasinda uzunsov zoglari olan irotohemikriptofitleri ve qisa zoglari torpagin uzerinde qisiaya bilen rozetli hemikriptofitleri ayirmisdir 2 Kriptofitler RedakteKriptofitler tumurcuqlari torpagin muxteli derinliklerinde yerlesen Geofitler G kokumsovlu kok yumrulu ve soganaqli bitkiler tumurcuqlari suyun altinda hidrofitler Hi ve ya bataqliqlarda helofitler He qislayan bitkilerdir 2 Terofitler RedakteTerofitler birillik bitkilerdir Onlari butun vegitativ orqanlari movsumun sonunda mehv olur ve qislayan tumurcuqlari qalmir Bu bitkiler qisi ve ya quraqliq dovrunu torpagin uzerinde yaxud torpaqda keciren toxumlardan berpa olunur 2 Istinadlar Redakte 1 2 F A Babayev Bitki Ekologiyasi Baki 2003 232 s 1 2 3 4 5 Raunkiaer Ch Plant life forms transl from Danish by H Gilbert Carter Oxford Clarendon Press 1937 vi 104 p ing Menbe https az wikipedia org w index php title Bitkilerin heyati formalari amp oldid 6066970, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
