Katalizin inkişafının müasir istiqamətlərindən biri olan imitasion kataliz yeni tipli katalizatorların- biomimetik katalizatorların sintezi və onların müxtəlif kimyəvi proseslərdə tədqiqi və tətbiqi ilə bağlıdır.Əsas xassələrinə görə biokimyəvi proseslərin modelləşdirilməsindən bəhs edən və kimyəvi kataliz ilə fermentativ kataliz arasında aralıq mövqe tutan kataliz sahəsi imitasion kataliz adlandırılmışdır.İmitasion katalizdə fermentativ kataliz proses və obyektlərinin əsas xüsusiyyətlərini (selektivlik, mülayim şərait, aktiv mərkəzlərin təsir mexanizmi və s) imitasiya edən real modellərin konstruksiyası aparılır.
Biomimetik katalizatorun biomimetik xüsusiyyətlərini əldə etmək üçün modelləşdirilən bioloji obyektin yəni fermentin təsir mexanizmi dəqiq məlum olmalıdır.Bunun üçün aktiv mərkəzin quruluşu ferment-substrat kompleksin quruluşu fermentin substrat spesifikliyi müəyyənləşdirilməlidir. Məlumdur ki,fermentin zülal hissəsi substratın katalitik çevrilməsində fəal iştirak edən funksional qruplardan ibarətdir: imidazol qalıqları, alifatik və aromatik hidroksil qrupları karboksil və sulfohidril amin qruplar.
Fermentlərin biokimyəvi modellərinin konstruksiyası zamanı 2 əsas tələb yerinə yetirilməlidir:
Model fermentativ reaksiya mexanizmini yerinə yetirməlidir.
Fermentativ reaksiya sürətinin onun struktur-funksional quruluşu ilə bağlılığı nəzərə alınmalıdır.
Fermentin təsir mexanizmində zülalın polipeptid zəncirinin aminturşu qalıqları turşu-əsasi xarakterli katalitik mərkəzlərin böyük rolu vardır. Başqa sözlə, substratın çevrilməsində prostetik qrupla birlikdə zülalın turşu-əsas mərkəzləri də iştirak edir. Buna görə də biomimetik modellər hazırlanarkən adekvat həndəsi aktiv mərkəzlər model və substratda yaradılmalıdır ki, bu da modelin spesifikliyini təmin etməlidir. Tədqiqatçılar tərəfindən bir sıra maye fazada istifadə olunan (müvafiq fermentlər kimi) homogen biomimetik katalizatorlar sintez olunmuşdur. Məsələn Mn(II) porfirinlər və oksidləşdiricilərin iştirakı ilə bir neçə monooksigenaz reaksiyaların tədqiqi aparılmışdır.Yüksək çıxımla monooksigenaz reaksiya məhsullarının alınması üzvi kimyanın mayefazalı oksidləşməsi sahəsində geniş imkanları yaranmasına səbəb oldu.Mn-ın proksimal azot liqandı ilə kompleks birləşməsi dismutaz və oksigenaz reaksiyalarda çox effektiv katalizator kimi istifadə olunur.
Göstərilən katalizatorlar maye fazada işləyən homogen katalizatorlardır.
Onların aktivliyi istifadə olunan həlledicilərin təbiətində mühitin pH təsirindən çox asılıdır.Alınan reaksiya məhsullarının ayrılması prosesi isə bir sıra çətinliklərlə bağlıdır. Heterogenləşdirilmiş biomimetik katalizatorlar bu göstərilən nöqsanlardan azaddır. Modelləşdirilən fermentin prostetik qrupunun və ya onun modifikasiya olunmuş sintetik analoqunu zülalların turşu-əsas mərkəzlərini modelləşdirə bilən turşu-əsasi xassəli bərk daşıyıcı üzərinə immobilizə etməklə heterogen biomimetik katalizatorlar sintez olunur.Belə sistemlərdə turşu və əsasi katalitik qruplar aktiv komplekslə birlikdə aktiv katalitik mərkəz yaradır. Hazırda elmi tədqiqatların əsas istiqamətlərindən biri biokimyəvi proseslərin modelləşdirilməsidir. Sitoxrom P-450-nin katalitik funksiyalarının sintetik metalporfirinlərinə imitasiyası sahəsində intensiv axtarışlar aparılır. Bu problemlərin həll olunması mülayim şəraitdə üzvi birləşmələrin selektiv oksidləşməsi üçün yeni katalitik sistemləri yaratmağa imkan verir. Sitoxrom P-450-nin metalporfirinlərdə hidroksilləşmə, epoksidləşmə və N-dealkilləşmə funksiyası daha geniş tədqiq olunmuşdur. Yüksək effektli hidroksidləşdirici imitatorların yaradılması qiymətli spirt məhsullarının alınması üçün yüksək selektivliyə malik sənaye üsullarının işlənib hazırlanmasına imkan yaradır. Sitoxrom P-450-nin müəyyən funksiyalarının imitasion modelləşməsinin mühüm problemlərindən biri imitatorun aktiv hissəsi olan metalloporfirinin oksidləşdirici və termiki destruksiyasıdır. Bu problemin həllinə çoxlu sayda tədqiqatlar həsr olunmuşdur. Yuxarıda qeyd olunan monooksigenazanın (sitoxrom P-450) müəyyən funksiyalarını modelləşdirən bütün katalizatorlar fermentlərin özləri kimi homogendirlər və oksidləşməni maye fazada aparırlar. Fermentlərin heterogen modellərinin yaradılmasını imitasion modelləşmənin inkişafında irəliləyiş kimi qiymətləndirmək olar. Homogen modellərlə müqayisədə qeyd olunduğu kimi, heterogen modellərin üstünlüyü ondan ibarətdir ki, modelləşdirilən fermentin prostetik qrupunun və ya onun sintetik analoqunun turşu-əsas təbiətli heterogen daşıyıcı üzərinə yerləşdirilməsi zülalın turşu-əsas mərkəzlərinin modelləşdirilməsinə imkan verir. Bu sistemdə bütün katalitik qruplar (daşıyıcının turşu-əsas qrupları və çökdürülmüş aktiv mərkəz) fermentdə olduğu kimi substrata eyni vaxtda təsir edir və selektiv olaraq onu son əsas məhsula çevirir. Homogen sistemlərdə bir vaxtda bu təsirin realizəsi turşu-əsas qruplarının aktiv mərkəzinin mühitdə aşkar olunmaması səbəbindən çətinləşir. İşin müəllifləri göstərmişlər ki, maye fazada imitatorun aktivliyi həlledicinin təbiətindən, reaksiyanın pH mühitindən və qəfəs effektindən asılıdır. Qaz fazada aparılan oksidləşmə prosesləri göstərilən bu faktorlardan demək olar ki, azaddır. İlk növbədə bunlara ideal şəraitdə oksidləşmə prosesləri kimi baxmaq olar. Üzvi birləşmələrin qaz fazada imitasion oksidləşməsinin həyata keçirilməsi yüksək selektivlikli epoksidləşmə, hidroksidləşmə, dehidrogenləşmə və s. kimi yeni proseslərin işlənib hazırlanmasına imkan yaratdı. İmitasion katalizin bir sıra monooksigenaz fermentlərin bioimitasion modelləşdirilməsi üzrə imkanlarıbubioimitasionsistemlərin mühüm oksidləşmə proseslərində geniş tətbiqinə şərait yaradır. Belə ki, per-FTPhPFe3+OH/Al2O3biomimetik katalizatorunun etilenin asetaldehid və etil spirti kimi qiymətli kimyəvi birləşmələrə oksidləşməsi reaksiyasına da tətbiqi aktual bir məsələ kimi qarşıya qoyulur.
Насирова У.В., Гасанова Л.М. Нагиев Т.М. Биомиметическое когерентно-синхронизированное окисление низших алкенов пероксидом водорода.//Azərbaycan kimya jurnalı.N2. Bakı 2008.
Насирова У.В., И.Т.Нагиева, Л.М. Гасанова Т.М.Нагиев Кинетическая модель Когерентно-синхронизированной реакции монооксидирования этилена пероксидом водорода на биомиметическом катализаторе−per-FTPhPFe3+OH/Al2O3.//Жур.Физ.Химии. 2011. т.85.N12.
Насирова У.В., Гасанова Л.М. Нагиев Т.М. Биомиметическое монооксидирование этилена пероксидом водорода в этиловый спирт и ацетальдегид. III Международная конференция «Тонкий органический синтез и катализ». Баку, 2005. Азербайджанская государственная нефтяная академия. В печати.
September 12, 2021
biomimetik, kataliz, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, katalizin, inkişafının, müasir, istiqamətlərindən, biri, olan, imitasion, kataliz, yeni, tipli, katalizatorların, biom. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Biomimetik katalizKatalizin inkisafinin muasir istiqametlerinden biri olan imitasion kataliz yeni tipli katalizatorlarin biomimetik katalizatorlarin sintezi ve onlarin muxtelif kimyevi proseslerde tedqiqi ve tetbiqi ile baglidir Esas xasselerine gore biokimyevi proseslerin modellesdirilmesinden behs eden ve kimyevi kataliz ile fermentativ kataliz arasinda araliq movqe tutan kataliz sahesi imitasion kataliz adlandirilmisdir Imitasion katalizde fermentativ kataliz proses ve obyektlerinin esas xususiyyetlerini selektivlik mulayim serait aktiv merkezlerin tesir mexanizmi ve s imitasiya eden real modellerin konstruksiyasi aparilir Biomimetik katalizatorun biomimetik xususiyyetlerini elde etmek ucun modellesdirilen bioloji obyektin yeni fermentin tesir mexanizmi deqiq melum olmalidir Bunun ucun aktiv merkezin qurulusu ferment substrat kompleksin qurulusu fermentin substrat spesifikliyi mueyyenlesdirilmelidir Melumdur ki fermentin zulal hissesi substratin katalitik cevrilmesinde feal istirak eden funksional qruplardan ibaretdir imidazol qaliqlari alifatik ve aromatik hidroksil qruplari karboksil ve sulfohidril amin qruplar Fermentlerin biokimyevi modellerinin konstruksiyasi zamani 2 esas teleb yerine yetirilmelidir Model fermentativ reaksiya mexanizmini yerine yetirmelidir Fermentativ reaksiya suretinin onun struktur funksional qurulusu ile bagliligi nezere alinmalidir Fermentin tesir mexanizminde zulalin polipeptid zencirinin amintursu qaliqlari tursu esasi xarakterli katalitik merkezlerin boyuk rolu vardir Basqa sozle substratin cevrilmesinde prostetik qrupla birlikde zulalin tursu esas merkezleri de istirak edir Buna gore de biomimetik modeller hazirlanarken adekvat hendesi aktiv merkezler model ve substratda yaradilmalidir ki bu da modelin spesifikliyini temin etmelidir Tedqiqatcilar terefinden bir sira maye fazada istifade olunan muvafiq fermentler kimi homogen biomimetik katalizatorlar sintez olunmusdur Meselen Mn II porfirinler ve oksidlesdiricilerin istiraki ile bir nece monooksigenaz reaksiyalarin tedqiqi aparilmisdir Yuksek ciximla monooksigenaz reaksiya mehsullarinin alinmasi uzvi kimyanin mayefazali oksidlesmesi sahesinde genis imkanlari yaranmasina sebeb oldu Mn in proksimal azot liqandi ile kompleks birlesmesi dismutaz ve oksigenaz reaksiyalarda cox effektiv katalizator kimi istifade olunur Gosterilen katalizatorlar maye fazada isleyen homogen katalizatorlardir Onlarin aktivliyi istifade olunan helledicilerin tebietinde muhitin pH tesirinden cox asilidir Alinan reaksiya mehsullarinin ayrilmasi prosesi ise bir sira cetinliklerle baglidir Heterogenlesdirilmis biomimetik katalizatorlar bu gosterilen noqsanlardan azaddir Modellesdirilen fermentin prostetik qrupunun ve ya onun modifikasiya olunmus sintetik analoqunu zulallarin tursu esas merkezlerini modellesdire bilen tursu esasi xasseli berk dasiyici uzerine immobilize etmekle heterogen biomimetik katalizatorlar sintez olunur Bele sistemlerde tursu ve esasi katalitik qruplar aktiv kompleksle birlikde aktiv katalitik merkez yaradir Hazirda elmi tedqiqatlarin esas istiqametlerinden biri biokimyevi proseslerin modellesdirilmesidir Sitoxrom P 450 nin katalitik funksiyalarinin sintetik metalporfirinlerine imitasiyasi sahesinde intensiv axtarislar aparilir Bu problemlerin hell olunmasi mulayim seraitde uzvi birlesmelerin selektiv oksidlesmesi ucun yeni katalitik sistemleri yaratmaga imkan verir Sitoxrom P 450 nin metalporfirinlerde hidroksillesme epoksidlesme ve N dealkillesme funksiyasi daha genis tedqiq olunmusdur Yuksek effektli hidroksidlesdirici imitatorlarin yaradilmasi qiymetli spirt mehsullarinin alinmasi ucun yuksek selektivliye malik senaye usullarinin islenib hazirlanmasina imkan yaradir Sitoxrom P 450 nin mueyyen funksiyalarinin imitasion modellesmesinin muhum problemlerinden biri imitatorun aktiv hissesi olan metalloporfirinin oksidlesdirici ve termiki destruksiyasidir Bu problemin helline coxlu sayda tedqiqatlar hesr olunmusdur Yuxarida qeyd olunan monooksigenazanin sitoxrom P 450 mueyyen funksiyalarini modellesdiren butun katalizatorlar fermentlerin ozleri kimi homogendirler ve oksidlesmeni maye fazada aparirlar Fermentlerin heterogen modellerinin yaradilmasini imitasion modellesmenin inkisafinda irelileyis kimi qiymetlendirmek olar Homogen modellerle muqayisede qeyd olundugu kimi heterogen modellerin ustunluyu ondan ibaretdir ki modellesdirilen fermentin prostetik qrupunun ve ya onun sintetik analoqunun tursu esas tebietli heterogen dasiyici uzerine yerlesdirilmesi zulalin tursu esas merkezlerinin modellesdirilmesine imkan verir Bu sistemde butun katalitik qruplar dasiyicinin tursu esas qruplari ve cokdurulmus aktiv merkez fermentde oldugu kimi substrata eyni vaxtda tesir edir ve selektiv olaraq onu son esas mehsula cevirir Homogen sistemlerde bir vaxtda bu tesirin realizesi tursu esas qruplarinin aktiv merkezinin muhitde askar olunmamasi sebebinden cetinlesir Isin muellifleri gostermisler ki maye fazada imitatorun aktivliyi helledicinin tebietinden reaksiyanin pH muhitinden ve qefes effektinden asilidir Qaz fazada aparilan oksidlesme prosesleri gosterilen bu faktorlardan demek olar ki azaddir Ilk novbede bunlara ideal seraitde oksidlesme prosesleri kimi baxmaq olar Uzvi birlesmelerin qaz fazada imitasion oksidlesmesinin heyata kecirilmesi yuksek selektivlikli epoksidlesme hidroksidlesme dehidrogenlesme ve s kimi yeni proseslerin islenib hazirlanmasina imkan yaratdi Imitasion katalizin bir sira monooksigenaz fermentlerin bioimitasion modellesdirilmesi uzre imkanlaribubioimitasionsistemlerin muhum oksidlesme proseslerinde genis tetbiqine serait yaradir Bele ki per FTPhPFe3 OH Al2O3biomimetik katalizatorunun etilenin asetaldehid ve etil spirti kimi qiymetli kimyevi birlesmelere oksidlesmesi reaksiyasina da tetbiqi aktual bir mesele kimi qarsiya qoyulur Menbe RedakteHenkin A M Zhelezoporfiriny katalizatory myagkogo okisleniya alkanov Tez Dok 5 Vses Konf po kord I fiz himii porfirinov Ivanovo 1988 s 35 TraylorT G Shinji T Perhalogenated teraphenylhemins stable catalysts of highturnover catalytic hydroxullattion J Inorg Chem 1987 V 26 Nagiev T M Imitacionnoe modelirovanie fermentativnogo katalizatora Zhur Fiz Him 1996 t 70 N 6 Nagiev T M Himicheskoe sopryazhenie M Nauka 1989 Lihtenshtejn G I Okislitelno vosstanovitelnye fermenty i ih modeli Chernogolovka 1984 t 4 N 1 Nagiev T M Zulfugarova S Z Shihiev Yu M Sopryazhenie okisleniya etilovogo spirta perekisyu vodoroda v prisutstvii geminsoderzhashih katalizatorov Vest Mosk Un ta Serg 2 Himiya 1991 t 32 N 6 Nagieva P M Nagiev T M i dr Kinetika okisleniya propilena na bioimitatore PPFe3 OH Al2O3 Vest Mosk Un ta Ser 2 Himiya 1990 t 31 N4 Nagiev T M Gasanova L M i dr Ustojchivyj k okisleniyu i nagrevu monooksigenaznyj imitator perftortetrafenilporfirin Fe III Immobilizovannyj na okside alyuminiya Zhur Fiz him 1996 t 70 N 11 Nagiev T M Gasanova L M Zulfugarova S Z Mustafaeva Ch A Zhurn Fiz himii T 70 N 11 Nasirova U V Gasanova L M Nagiev T M Biomimeticheskoe kogerentno sinhronizirovannoe okislenie nizshih alkenov peroksidom vodoroda Azerbaycan kimya jurnali N2 Baki 2008 Nasirova U V I T Nagieva L M Gasanova T M Nagiev Kineticheskaya model Kogerentno sinhronizirovannoj reakcii monooksidirovaniya etilena peroksidom vodoroda na biomimeticheskom katalizatore per FTPhPFe3 OH Al2O3 Zhur Fiz Himii 2011 t 85 N12 Nasirova U V Gasanova L M Nagiev T M Biomimeticheskoe monooksidirovanie etilena peroksidom vodoroda v etilovyj spirt i acetaldegid III Mezhdunarodnaya konferenciya Tonkij organicheskij sintez i kataliz Baku 2005 Azerbajdzhanskaya gosudarstvennaya neftyanaya akademiya V pechati Menbe https az wikipedia org w index php title Biomimetik kataliz amp oldid 4333619, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
