Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Benzoy turşusu C6H5COOH - ən sadə monokarbon dur. Asan sublimasiya olunan rənqsiz dir. Suda çətin, üzvi həlledicilərdə (etanol, xloroform, ) asan həll olur. Zəif turşudur. 1220C-də əriyir.
| Benzoy turşusu | |
|---|---|
 | |
| Ümumi | |
| Benzoy turşusu | |
| Kimyəvi formulu | C6H5COOH |
| Molyar kütlə | 122,12 q/mol q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 1,32 q/sm q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | 122,48 °S |
| Qaynama nöqtəsi | 249,2 °S |
| 570 °C | |
| Kimyəvi xassələri | |
| 4,204 | |
| Optik xüsusiyyətlər | |
| 1,504 | |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 65-85-0 |
| PubChem | 243, 20144841 |
| RTECS | DG0875000 |
| ChEBI | 30746 |
| ChemSpider | 238 |
Tarixi
İlk dəfə XIV əsrdə benzoy qatranından sublimasiya yolu ilə alınıb. 1832-ci ildə alman kimyaçısı tərəfindən benzoy turşusunun quruluşu müəyyənləşdirilmişdir.
Alınması
Laboratoriyada benzoy turşusu toluola güclü oksidləşdiricilərin(KmnO4, CrO3,HNO3) təsirindən alınır. Sənayedə, benzoy turşusu toluolun oksigen ilə katalitik oksidləşməsindən 130-150 0C temperaturda və 200-500 kПа təzyiq altında alınır.
Xassələri
Benzoy turşusu spirtlərlə mürəkkəb efirlər – benzoatlar əmələ gətirir.
Tətbiqi
Tibbdə bəzi dəri xəstəliklərində antiseptik (mikrob əleyhinə) və fungisid (göbələk xəstəliklərinin törədicilərinə qarşı) dərman kimi işlədilir. Onun bəlqəm gətirən dərmandır. Benzoy turşusunun törəmələrindən (məs. xlorbenzoy və nitrobenzoy turşularından)boya maddələrinin sintezində, metil, etil, propil, butil və amil spirtləri ilə əmələ gətirdiyi mürəkkəb efirlərdən ndə geniş istifadə olunur. Benzoy turşusu həmçinin kənd təsərrüfatında konservant kimi də istifadə olunur.
Mənbə
- Ə.İsmayılov, İ. İsmaylova, S. Qarayev. Üzvü Kimya. Baki, Maarif, 2015.
- Гауптман 3., Грефе Ю., Ремане X., Органическая химия, пер. с нем., М., 1979
- CRC Handbook of Chemistry and Physics (ing.). / W. M. Haynes 97 Boca Raton: 2016. P. 16–18.
- CRC Handbook of Chemistry and Physics (ing.). / W. M. Haynes 97 Boca Raton: 2016. P. 5–89.
- CRC Handbook of Chemistry and Physics (ing.). / W. M. Haynes 97 Boca Raton: 2016. P. 3–40.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Benzoy tursusu C6H5COOH en sade monokarbon dur Asan sublimasiya olunan renqsiz dir Suda cetin uzvi helledicilerde etanol xloroform asan hell olur Zeif tursudur 1220C de eriyir Benzoy tursusuUmumiBenzoy tursusuKimyevi formulu C6H5COOHMolyar kutle 122 12 q mol q molFiziki xasseleriSixliq 1 32 q sm q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 122 48 SQaynama noqtesi 249 2 S570 CKimyevi xasseleripKa displaystyle pK a 4 204Optik xususiyyetler1 504TesnifatiCAS da qeyd nom 65 85 0PubChem 243 20144841RTECS DG0875000ChEBI 30746ChemSpider 238TarixiIlk defe XIV esrde benzoy qatranindan sublimasiya yolu ile alinib 1832 ci ilde alman kimyacisi terefinden benzoy tursusunun qurulusu mueyyenlesdirilmisdir AlinmasiLaboratoriyada benzoy tursusu toluola guclu oksidlesdiricilerin KmnO4 CrO3 HNO3 tesirinden alinir Senayede benzoy tursusu toluolun oksigen ile katalitik oksidlesmesinden 130 150 0C temperaturda ve 200 500 kPa tezyiq altinda alinir XasseleriBenzoy tursusu spirtlerle murekkeb efirler benzoatlar emele getirir TetbiqiTibbde bezi deri xesteliklerinde antiseptik mikrob eleyhine ve fungisid gobelek xesteliklerinin toredicilerine qarsi derman kimi isledilir Onun belqem getiren dermandir Benzoy tursusunun toremelerinden mes xlorbenzoy ve nitrobenzoy tursularindan boya maddelerinin sintezinde metil etil propil butil ve amil spirtleri ile emele getirdiyi murekkeb efirlerden nde genis istifade olunur Benzoy tursusu hemcinin kend teserrufatinda konservant kimi de istifade olunur MenbeE Ismayilov I Ismaylova S Qarayev Uzvu Kimya Baki Maarif 2015 Gauptman 3 Grefe Yu Remane X Organicheskaya himiya per s nem M 1979CRC Handbook of Chemistry and Physics ing W M Haynes 97 Boca Raton 2016 P 16 18 ISBN 978 1 4987 5428 6 CRC Handbook of Chemistry and Physics ing W M Haynes 97 Boca Raton 2016 P 5 89 ISBN 978 1 4987 5428 6 CRC Handbook of Chemistry and Physics ing W M Haynes 97 Boca Raton 2016 P 3 40 ISBN 978 1 4987 5428 6