Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Belarus Respublikasının Milli Məclisi (belar. Нацыянальны сход Рэспублікi Беларусь) — Belarus Respublikasının ən yüksək nümayəndəli qanunverici orqanı.
| Belarus parlamenti | |
|---|---|
| Нацыянальны сход Рэспублікі Беларусь | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Təsis tarixi | 11 noyabr 1996 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İki palatadan — Nümayəndələr Palatasından (aşağı palata) və Respublika Şurasından (yuxarı palata) ibarətdir.
Nümayəndələr Palatasının tərkibi 110 deputatdan ibarətdir. Deputatların seçilməsi ümumi, azad, bərabər, birbaşa seçki hüququ əsasında gizli səsvermə yolu ilə həyata keçirilir. Nümayəndələr Palatası bütövlükdə majoritar sistem üzrə formalaşır (onun namizədliyini irəli sürdüyü seçki dairəsində səslərin çoxunu alan namizəd seçilmiş sayılır).
Respublika Şurası ərazi nümayəndəliyi palatasıdır. Yerli şuraların deputatlarının iclaslarında hər bir rayondan və Minsk şəhərindən Respublika Şurasının səkkiz üzvü seçilir. Onlardan əlavə, Respublika Şurasının səkkiz üzvü Belarus Prezidenti tərəfindən təyin edilir. Beləliklə, Respublika Şurası 64 üzvdən ibarət regional nümayəndəlik orqanıdır.
Tarixi
15 mart 1994-cü il Konstitusiyasına əsasən Belarus Respublikasının Ali Şurası ölkədə daimi fəaliyyət göstərən ali nümayəndə və dövlət hakimiyyətinin yeganə qanunverici orqanı idi. 5 il müddətinə seçilən 260 deputatdan ibarət idi.
24 noyabr 1996-cı ildə Belarus Konstitusiyasına ikipalatalı parlamentin — Respublika Şurası və Nümayəndələr Palatasından ibarət Belarus Milli Məclisinin yaradılmasını nəzərdə tutan əlavə və dəyişikliklərin edilməsi ilə bağlı respublika referendumu keçirildi. .
Belarus Konstitusiyasına edilən dəyişikliklər nəticəsində parlament ali dövlət hakimiyyəti orqanının sovet modelindən qəti şəkildə imtinanı ifadə edən daha xarakterik ad və parlamentarizmin müəyyən edilmiş standartlarına cavab verən daha mükəmməl struktur əldə etdi. Belarus Respublikasının nümayəndə və qanunverici orqanı, 1996-cı ildə düzəliş edilmiş Konstitusiyaya əsasən, Parlament — Belarus Respublikasının Milli Məclisi adlanır. İki palatadan — Nümayəndələr Palatasından və Respublika Şurasından ibarətdir (maddə 90). Konstitusiya Milli Məclisin palatalarının özünütəşkili prinsipini təsbit edir. Hər bir palata müstəqil olaraq qəbul etdiyi reqlamentdə öz prosedurunu müəyyən edir (maddə 105). Birgə iclasların keçirilməsi ilə bağlı müəyyən edilmiş hallar istisna olmaqla, Milli Məclisin Palataları ayrıca iclas keçirirlər. Palataların ümumi orqanı yoxdur. Hər iki palatanın yeganə müvəqqəti birgə orqanı Respublika Şurası tərəfindən rədd edilmiş qanun layihəsi üzrə palatalar arasında yaranmış fikir ayrılıqlarının aradan qaldırılması üçün paritet əsasda onların yaratdığı barışıq komissiyası ola bilər (100-cü maddənin dördüncü hissəsi).
Nümayəndələr Palatasının deputatları və Respublika Şurasının üzvləri öz fikirlərini bildirərkən və səlahiyyətlərini həyata keçirərkən toxunulmazlıq hüququna malikdirlər. Bu, onları böhtan və təhqirdə ittiham etməyə şamil edilmir.
Namizədlik üçün meyarlar
21 yaşına çatmış Belarus vətəndaşı Nümayəndələr Palatasının deputatı ola bilər.
30 yaşına çatmış və ən azı beş il müvafiq rayon və ya Minsk şəhərinin ərazisində yaşayan Belarus vətəndaşı Respublika Şurasının üzvü ola bilər.
Konstitusiya ilə başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, Nümayəndələr Palatasının deputatları Parlamentdə öz səlahiyyətlərini peşəkar əsaslarla həyata keçirirlər. Nümayəndələr Palatasının üzvü eyni zamanda hökumətin üzvü ola bilər.
Eyni şəxs eyni vaxtda iki parlamentin üzvü ola bilməz. Nümayəndələr Palatasının deputatı yerli Deputatlar Şurasının deputatı ola bilməz. Respublika Şurasının üzvü eyni vaxtda hökumətin üzvü ola bilməz. Nümayəndələr Palatasının deputatının, Respublika Şurası üzvünün vəzifələrinin Prezident və ya hakim vəzifələrini eyni vaxtda yerinə yetirməsi ilə birləşdirilməsinə yol verilmir.
Vəzifə şərtləri
Parlamentin səlahiyyət müddəti dörd ildir. Parlamentin səlahiyyətləri yalnız müharibə zamanı qanunla genişləndirilə bilər.
Konstitusiya ilə müəyyən edilmiş hallarda və qaydada Nümayəndələr Palatasının və ya Respublika Şurasının səlahiyyətlərinə vaxtından əvvəl xitam verilə bilər. Nümayəndələr Palatasının və ya Respublika Şurasının səlahiyyətlərinə xitam verildikdə Prezidentin qərarı ilə müvafiq olaraq Respublika Şurasının və ya Nümayəndələr Palatasının səlahiyyətlərinə də xitam verilə bilər.
Nümayəndələr Palatasının səlahiyyətlərinə hökumətə etimad göstərilmədiyi, hökumətə etimadsızlıq votutu verildiyi və ya baş nazirin təyin edilməsinə razılıq verilməsindən ikiqat imtina edildiyi halda vaxtından əvvəl xitam verilə bilər.
Nümayəndələr Palatasının və ya Respublika Şurasının səlahiyyətlərinə də parlament palataları tərəfindən Konstitusiyanın sistematik və ya kobud şəkildə pozulması halları baş verdikdə, Konstitusiya Məhkəməsinin rəyi əsasında vaxtından əvvəl xitam verilə bilər.
Bu məsələlərlə bağlı qərarlar palata sədrləri ilə rəsmi məsləhətləşmələrdən sonra iki aydan gec olmayaraq Prezident tərəfindən qəbul edilir.
Palatalar fövqəladə və ya hərbi vəziyyət zamanı, Prezidentin səlahiyyət müddətinin son altı ayı ərzində, palatalar Prezidentin vaxtından əvvəl azad edilməsi və ya vəzifəsindən kənarlaşdırılması haqqında qərar qəbul etdiyi dövrdə buraxıla bilməz.
Palataların ilk iclaslarının keçirildiyi tarixdən bir il ərzində buraxılmasına yol verilmir.
İstinadlar
- . Belarus: The Last European Dictatorship. Yale University Press. 6 December 2011. ISBN . 28 April 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 February 2022.
- "Парламент – Национальное собрание Республики Беларусь". www.pravo.by. 2020-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-27.
- "Why Does Europe Engage With Belarus's Rubber Stamp Parliament?". 2017-07-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-25.
Ədəbiyyat
- Пляхимович И. И. Комментарий к Конституции Республики Беларусь: в 2 т. Т. 2. — Минск: Амалфея, 2015. — 984 с. —
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Belarus Respublikasinin Milli Meclisi belar Nacyyanalny shod Respubliki Belarus Belarus Respublikasinin en yuksek numayendeli qanunverici orqani Belarus parlamentiNacyyanalny shod Respubliki BelarusUmumi melumatlarTesis tarixi 11 noyabr 1996 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Iki palatadan Numayendeler Palatasindan asagi palata ve Respublika Surasindan yuxari palata ibaretdir Numayendeler Palatasinin terkibi 110 deputatdan ibaretdir Deputatlarin secilmesi umumi azad beraber birbasa secki huququ esasinda gizli sesverme yolu ile heyata kecirilir Numayendeler Palatasi butovlukde majoritar sistem uzre formalasir onun namizedliyini ireli surduyu secki dairesinde seslerin coxunu alan namized secilmis sayilir Respublika Surasi erazi numayendeliyi palatasidir Yerli suralarin deputatlarinin iclaslarinda her bir rayondan ve Minsk seherinden Respublika Surasinin sekkiz uzvu secilir Onlardan elave Respublika Surasinin sekkiz uzvu Belarus Prezidenti terefinden teyin edilir Belelikle Respublika Surasi 64 uzvden ibaret regional numayendelik orqanidir Tarixi15 mart 1994 cu il Konstitusiyasina esasen Belarus Respublikasinin Ali Surasi olkede daimi fealiyyet gosteren ali numayende ve dovlet hakimiyyetinin yegane qanunverici orqani idi 5 il muddetine secilen 260 deputatdan ibaret idi 24 noyabr 1996 ci ilde Belarus Konstitusiyasina ikipalatali parlamentin Respublika Surasi ve Numayendeler Palatasindan ibaret Belarus Milli Meclisinin yaradilmasini nezerde tutan elave ve deyisikliklerin edilmesi ile bagli respublika referendumu kecirildi Belarus Konstitusiyasina edilen deyisiklikler neticesinde parlament ali dovlet hakimiyyeti orqaninin sovet modelinden qeti sekilde imtinani ifade eden daha xarakterik ad ve parlamentarizmin mueyyen edilmis standartlarina cavab veren daha mukemmel struktur elde etdi Belarus Respublikasinin numayende ve qanunverici orqani 1996 ci ilde duzelis edilmis Konstitusiyaya esasen Parlament Belarus Respublikasinin Milli Meclisi adlanir Iki palatadan Numayendeler Palatasindan ve Respublika Surasindan ibaretdir madde 90 Konstitusiya Milli Meclisin palatalarinin ozunuteskili prinsipini tesbit edir Her bir palata musteqil olaraq qebul etdiyi reqlamentde oz prosedurunu mueyyen edir madde 105 Birge iclaslarin kecirilmesi ile bagli mueyyen edilmis hallar istisna olmaqla Milli Meclisin Palatalari ayrica iclas kecirirler Palatalarin umumi orqani yoxdur Her iki palatanin yegane muveqqeti birge orqani Respublika Surasi terefinden redd edilmis qanun layihesi uzre palatalar arasinda yaranmis fikir ayriliqlarinin aradan qaldirilmasi ucun paritet esasda onlarin yaratdigi barisiq komissiyasi ola biler 100 cu maddenin dorduncu hissesi Numayendeler Palatasinin deputatlari ve Respublika Surasinin uzvleri oz fikirlerini bildirerken ve selahiyyetlerini heyata kecirerken toxunulmazliq huququna malikdirler Bu onlari bohtan ve tehqirde ittiham etmeye samil edilmir Namizedlik ucun meyarlar21 yasina catmis Belarus vetendasi Numayendeler Palatasinin deputati ola biler 30 yasina catmis ve en azi bes il muvafiq rayon ve ya Minsk seherinin erazisinde yasayan Belarus vetendasi Respublika Surasinin uzvu ola biler Konstitusiya ile basqa hal nezerde tutulmayibsa Numayendeler Palatasinin deputatlari Parlamentde oz selahiyyetlerini pesekar esaslarla heyata kecirirler Numayendeler Palatasinin uzvu eyni zamanda hokumetin uzvu ola biler Eyni sexs eyni vaxtda iki parlamentin uzvu ola bilmez Numayendeler Palatasinin deputati yerli Deputatlar Surasinin deputati ola bilmez Respublika Surasinin uzvu eyni vaxtda hokumetin uzvu ola bilmez Numayendeler Palatasinin deputatinin Respublika Surasi uzvunun vezifelerinin Prezident ve ya hakim vezifelerini eyni vaxtda yerine yetirmesi ile birlesdirilmesine yol verilmir Vezife sertleriParlamentin selahiyyet muddeti dord ildir Parlamentin selahiyyetleri yalniz muharibe zamani qanunla genislendirile biler Konstitusiya ile mueyyen edilmis hallarda ve qaydada Numayendeler Palatasinin ve ya Respublika Surasinin selahiyyetlerine vaxtindan evvel xitam verile biler Numayendeler Palatasinin ve ya Respublika Surasinin selahiyyetlerine xitam verildikde Prezidentin qerari ile muvafiq olaraq Respublika Surasinin ve ya Numayendeler Palatasinin selahiyyetlerine de xitam verile biler Numayendeler Palatasinin selahiyyetlerine hokumete etimad gosterilmediyi hokumete etimadsizliq votutu verildiyi ve ya bas nazirin teyin edilmesine raziliq verilmesinden ikiqat imtina edildiyi halda vaxtindan evvel xitam verile biler Numayendeler Palatasinin ve ya Respublika Surasinin selahiyyetlerine de parlament palatalari terefinden Konstitusiyanin sistematik ve ya kobud sekilde pozulmasi hallari bas verdikde Konstitusiya Mehkemesinin reyi esasinda vaxtindan evvel xitam verile biler Bu meselelerle bagli qerarlar palata sedrleri ile resmi meslehetlesmelerden sonra iki aydan gec olmayaraq Prezident terefinden qebul edilir Palatalar fovqelade ve ya herbi veziyyet zamani Prezidentin selahiyyet muddetinin son alti ayi erzinde palatalar Prezidentin vaxtindan evvel azad edilmesi ve ya vezifesinden kenarlasdirilmasi haqqinda qerar qebul etdiyi dovrde buraxila bilmez Palatalarin ilk iclaslarinin kecirildiyi tarixden bir il erzinde buraxilmasina yol verilmir Istinadlar Belarus The Last European Dictatorship Yale University Press 6 December 2011 ISBN 978 0300134353 28 April 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 February 2022 Parlament Nacionalnoe sobranie Respubliki Belarus www pravo by 2020 05 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 05 27 Why Does Europe Engage With Belarus s Rubber Stamp Parliament 2017 07 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 25 EdebiyyatPlyahimovich I I Kommentarij k Konstitucii Respubliki Belarus v 2 t T 2 Minsk Amalfeya 2015 984 s ISBN 978 985 7077 80 9